Budżety samorządów zasilane częścią wpływów z VAT

Rzeczniczka prasowa wojewody mazowieckiego Ivetta Biały poinformowała w środę, że opinia Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego (WKDS) w tej sprawie została przesłana do Kancelarii Premiera, Ministerstwa Finansów, Sejmu i Komisji Trójstronnej.

"Janosikowe" to subwencja wyrównawcza, płacona przez najbogatsze samorządy na rzecz pozostałych. Jej wysokość zależy od dochodów z CIT - podatku wrażliwego na koniunkturę gospodarczą.

"Zmiany w systemie naliczania subwencji oraz rozszerzenie katalogu źródeł dochodów województw pozwolą uniknąć sytuacji, w jakiej znalazło się obecnie Mazowieckie. Do budżetu państwa przekaże ono 70 proc. swoich dochodów (940 mln zł), co spowoduje, że będzie miało najniższy dochód na jednego mieszkańca w Polsce. Tymczasem w województwie jest aż sto - najwięcej w Polsce - gmin zaliczanych do najuboższych" - informują służby prasowe wojewody mazowieckiego.

Wskazano, że z powodu wysokości "janosikowego" samorząd województwa musiał zrezygnować z wielu ważnych inwestycji i zwiększyć zadłużenie.

Biały dodała, że proponowane przez WKDS zmiany zostały zainicjowane przez pracodawców działających w województwie mazowieckim. Obawiają się oni, że wstrzymanie inwestycji uderzy zwłaszcza w małe i średnie przedsiębiorstwa oraz w organizacje, korzystające z funduszy samorządowych i unijnych.

"Chcemy, żeby więcej naszych podatków zostawało w regionie. Są potrzebne gminom, w których bezrobocie jest najwyższe, a poziom życia najniższy w kraju" - powiedział cytowany w komunikacie wiceprzewodniczący WKDS, honorowy prezes Związku Pracodawców Warszawy i Mazowsza, Andrzej Stępniewski.

Zgodnie z obecnymi przepisami województwo, którego dochody podatkowe w przeliczeniu na jednego mieszkańca przekroczą średnią krajową o 110 proc., musi oddać do budżetu państwa 80 proc. nadwyżki. Jeśli dochody przekroczą 170 proc. średniej krajowej - atak dzieje się na Mazowszu - do budżetu oddać trzeba 95 proc. nadwyżki.

"Ministerstwo Finansów przygotowało propozycje zmiany zasad naliczania wpłat jednostek samorządu terytorialnego - po pięć wariantów dla gmin, powiatów i województw. Jednak strona samorządowa Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, po zapoznaniu się nimi, nie opowiedziała się za żadnym z nich, ponieważ nie uzgodniła wspólnego stanowiska" - poinformowała rzeczniczka prasowa resortu finansów Magdalena Kobos.

"Inicjatywa Wojewódzkiej Komisji Dialogu Społecznego wpisuje się w debatę na temat janosikowego i powinna być przedmiotem obrad Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego tak, aby każde rozwiązanie w zakresie finansów samorządów było budowane w oparciu o kompromis" - dodała.

Przypomniała, że uchwalona przez Sejm tzw. ustawa okołobudżetowa podwyższa o 10 pkt. proc. progi dochodów podatkowych na mieszkańca, po przekroczeniu których dane województwo dokonuje wpłat do budżetu państwa. Zmiana spowoduje zmniejszenie wpłat województw o ponad 177 mln zł z ok. 805 mln do ok. 627 mln zł. O tę samą kwotę będzie mniejsza kwota przeznaczona na część regionalną subwencji ogólnej dla województw.

"Problematyka wpłaty jednostek samorządu terytorialnego będzie w dalszym ciągu przedmiotem analiz Ministerstwa Finansów" - podsumowała Kobos.

W lutym 2010 r. marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik skierował do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją przepisów dotyczących "janosikowego". Argumentuje w nim, że zarówno Konstytucja, jak i Europejska Karta Samorządu Lokalnego, gwarantują prawo do samodzielnego kształtowania polityki finansowej regionu.

Wojewódzka Komisja Dialogu Społecznego jest instytucją działającą przy wojewodzie. Zajmuje się rozwiązywaniem konfliktów i problemów społecznych w województwie, godząc cele pracobiorców, pracodawców z interesem publicznym. W jej skład wchodzą m.in. przedstawiciele organizacji pracodawców, związków zawodowych oraz samorządu.