REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ułatwienia w sukcesji firmy prowadzonej w formie spółki handlowej

Ułatwienia w sukcesji firmy prowadzonej w formie spółki handlowej /shutterstock.com
Ułatwienia w sukcesji firmy prowadzonej w formie spółki handlowej /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii poinformowało, że prowadzone są prace nad przygotowaniem kolejnych przepisów ułatwiających sukcesję przedsiębiorstwa. Koncentrują się one w głównej mierze na trudnościach związanych z sukcesją za życia właściciela firmy oraz z prowadzeniem przedsiębiorstwa rodzinnego w formie spółki handlowej.

W odpowiedzi na interpelację poselską nr 28563 Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii udzieliło wyjaśnień w sprawie warunków rozwoju firm rodzinnych.

REKLAMA

Autopromocja

Interpelacja odnosi się do wyników kontroli NIK nt. „Bariery prawne w rozwoju firm rodzinnych w Polsce”, w których wskazano na potrzebę:

- rozważenia wprowadzenia do polskiego porządku prawnego definicji firmy rodzinnej oraz przygotowania systemowych rozwiązań dla tej kategorii firm, ułatwiających prowadzenie działalności gospodarczej, a tym samym wspierających ich rozwój oraz

- kontynuowania przez MPiT działań mających na celu wprowadzenie do polskiego systemu prawnego rozwiązań pozwalających na przekazanie przedsiębiorstwa zmarłej osoby fizycznej następcy prawnemu, bez konieczności uruchomienia własnej działalności gospodarczej.

MPiT wskazało, że dotychczasowe doświadczenia dotyczące poprawy otoczenia prawnego, w jakim funkcjonują firmy rodzinne, wskazują, że każdy problem prawny utrudniający działalność firm rodzinnych wymaga indywidualnego podejścia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Punktem wyjścia do podjęcia przez resort przedsiębiorczości i technologii prac nad ustawą o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, która odpowiada na najbardziej palący, systemowy problem sukcesji, była właśnie szczegółowa analiza zakresu podmiotowego problemu. Obejmowała ona kwestię potrzeby wprowadzenia definicji firmy rodzinnej. Najliczniejszą grupą podmiotów, które dotkliwie odczuwały brak narzędzi prawnych pozwalających na kontynuowanie działalności gospodarczej po śmierci właściciela przedsiębiorstwa były właśnie firmy rodzinne. Problem dotyczył jednak wszystkich przedsiębiorców prowadzących działalność na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Podmiotowe ograniczanie rozwiązań ustawy jedynie do tych firm, w których prowadzeniu uczestniczą członkowie rodziny, byłoby nieracjonalne.

Podobnie, analiza zakresu problemu była punktem wyjścia do prac nad zmianami w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w celu umożliwienia uznawania za koszt uzyskania przychodu wartości pracy małżonka i małoletnich dzieci przedsiębiorcy. W tym przypadku zasadne było objęcie zmianami (w projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym) przedsiębiorców, będących podatnikami podatku dochodowego od osób fizycznych, a zatem nie tylko przedsiębiorców wpisanych do CEIDG, ale również wspólników spółek osobowych. Z uwagi na rodzaj bariery, w tym przypadku nie było potrzeby definiowania firmy rodzinnej, choć właśnie takie firmy będą „beneficjentami” planowanych zmian.

Ograniczanie barier musi zatem opierać się na identyfikacji ich zakresu podmiotowego, który jest różny, w zależności od obszaru i charakteru problemu. W ocenie MPiT wątpliwa byłaby przydatność generalnej definicji firmy rodzinnej, bez wskazania konkretnych celów, jakim miałaby służyć.

Odnosząc się do uwagi NIK o potrzebie „wprowadzenia do polskiego systemu prawnego rozwiązań pozwalających na przekazanie zmarłej osoby fizycznej następcy prawnemu, bez konieczności uruchomienia własnej działalności gospodarczej”, należy zauważyć, że możliwość przekazania następcy prawnemu przedsiębiorstwa zmarłego przewidują już obecnie przepisy prawa spadkowego (zob. art. 551 Kodeksu cywilnego). W szczególności, przedsiębiorstwo (rozumiane jako zorganizowany zespół składników majątku przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej) może być przedmiotem zapisu windykacyjnego, który powoduje, że z chwilą otwarcia spadku przedsiębiorstwo zostaje nabyte bezpośrednio przez wskazaną osobę. Problemy związane z sukcesją dotyczą przede wszystkim zachowania bytu przedsiębiorstwa w znaczeniu funkcjonalnym, a nie przedmiotowym. Dlatego kluczowe jest utrzymanie w mocy związanych z działalnością gospodarczą praw, takich jak uprawnienia z decyzji administracyjnych czy kontynuacja stosunków pracy – co umożliwia ustawa o zarządzie sukcesyjnym.

NIK wskazuje, że przejęcie przedsiębiorstwa nie powinno wiązać się z koniecznością rozpoczęcia „własnej” działalności gospodarczej przez następcę prawnego. W ocenie MPiT wymóg taki nie powinien jednak budzić wątpliwości. Przedsiębiorstwo nie ma osobowości prawnej i jest ściśle związane z prowadzącym je podmiotem. Przedsiębiorca, osobiście, jest adresatem decyzji, podatnikiem, pracodawcą oraz stroną innych umów. By „upodmiotowić” przedsiębiorstwo jego właściciel może np. założyć spółkę. Jeśli jednak tego nie uczyni, sukcesor musi podjąć działalność gospodarczą na własny rachunek. Jak każdy inny podmiot wykonujący działalność gospodarczą – musi być przedsiębiorcą (art. 43.1 k.c., art. 4 Prawa przedsiębiorców). Nie może trwale działać „pod nazwiskiem” zmarłego, na jego rachunek czy też na podstawie wpisu do CEIDG osoby zmarłej. Od decyzji sukcesora zależy, czy w celu kontynuacji działalności gospodarczej przedsiębiorcy również zdecyduje się na wpis do CEIDG, czy np. założy spółkę. Nie jest możliwe wykonywanie działalności gospodarczej bez podmiotu, który reprezentuje firmę i odpowiada za jej zobowiązania. Ponadto, sama konieczność podjęcia przez następcę prawnego działalności gospodarczej w wybranej formie prawnej nie rodzi dziś większych problemów praktycznych.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej. Firma w spadku – zarząd sukcesyjny

REKLAMA

Równolegle z wdrażaniem rozwiązań ustawy o zarządzie sukcesyjnym, w MPiT są prowadzone prace nad przygotowaniem kolejnych przepisów ułatwiających sukcesję. Uwzględniają one nie tylko wnioski NIK, ale również inne dane i analizy, w tym raporty przygotowywane przez środowisko firm rodzinnych. Prace te koncentrują się przede wszystkim na następujących trudnościach związanych z sukcesją za życia właściciela przedsiębiorstwa oraz z prowadzeniem firmy rodzinnej w formie spółki handlowej:

1) Sukcesja za życia właściciela firmy: coraz większym problemem jest stosunkowo niewielka skłonność dzieci do przejmowania prowadzenia firm rodziców co wynika m.in. z braku przygotowania do sukcesji w rodzinie. Wskazuje się na potrzebę sukcesywnego przekazywania wiedzy, wartości i faktycznej władzy w firmie (Raport „Barometr sukcesyjny. Ścieżki kariery pokolenia Next Generation w polskich firmach rodzinnych”, Instytut Biznesu Rodzinnego, Poznań 2017.). Jednocześnie wskazanie sukcesora - w kręgu najbliższej rodziny lub spoza tego grona - a nawet przekazanie mu własności przedsiębiorstwa może okazać się niewystarczające, gdy istnieje konieczność uzyskania nowych zezwoleń, koncesji czy licencji. Może to spowodować wstrzymanie działalności, ze szkodą dla właściciela firmy, jej pracowników i kontrahentów. Uzasadnia to przede wszystkim zaprojektowanie mechanizmu, który pozwoli przejąć decyzje związane z przedsiębiorstwem także w przypadku przeniesienia własności przedsiębiorstwa za życia przedsiębiorcy.

2) Śmierć małżonka przedsiębiorcy wpisanego do CEIDG: co najmniej do czasu stwierdzenia nabycia spadku nie jest przesądzone, kto może dysponować prawami małżonka do przedsiębiorstwa. Brakuje jednej osoby uprawnionej do zarządzania majątkiem i samodzielnej reprezentacji wszystkich następców prawnych małżonka. Istnieje też ryzyko braku zgody współwłaścicieli na dysponowanie poszczególnymi przedmiotami należącymi do spadku co powodowałoby w praktyce paraliż działania firmy. Należy zatem umożliwić zarząd udziałem w przedsiębiorstwie po śmierci małżonka przedsiębiorcy na zasadach podobnych do zarządu sukcesyjnego.

3) Sukcesja praw w spółkach handlowych: w spółce kapitałowej w następstwie śmierci wspólnika może dojść do paraliżu decyzyjnego, zwłaszcza gdy jedyny albo większościowy wspólnik jest jednocześnie jedynym członkiem zarządu spółki. Przedłużające się procedury spadkowe powodują, że spadkobiercy nie mogą wykonywać swych praw w spółce, a działalność spółki stanowi często podstawowe źródło ich utrzymania. Dodatkowo sukcesję w przypadku firm rodzinnych utrudniają wątpliwości co do możliwości „podziału” ogółu praw i obowiązków wspólnika spółki osobowej oraz brak możliwości objęcia zapisem windykacyjnym „udziału” wspólnika w spółce osobowej. Uzasadnia to wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą zachować pełną ciągłość działania spółki handlowej mimo śmierci wspólnika oraz ułatwią procesy sukcesyjne za życia wspólnika, zwłaszcza w spółce osobowej.

MPiT przesłało zgłoszenie do Wykazu prac Rady Ministrów uwzględniające m.in. powyższe propozycje ułatwień sukcesyjnych.

Zobacz także: Moja firma

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: Sejm RP

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code
Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/9
Są kosztem uzyskania przychodu:
koszty reprezentacji, w szczególności poniesione na usługi gastronomiczne, zakup żywności oraz napojów, w tym alkoholowych
udzielone pożyczki, w tym stracone pożyczki
wydatki na wystrój wnętrza biurowego nie będące wydatkami reprezentacyjnymi
wpłaty dokonywane do pracowniczych planów kapitałowych, o których mowa w ustawie o pracowniczych planach kapitałowych – od nagród i premii wypłaconych z dochodu po opodatkowaniu podatkiem dochodowym
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pracownik może czasem nie wykonywać pracy i zachować prawo do wynagrodzenia. W jakich przypadkach?

Wynagrodzenie jest – co do zasady - świadczeniem przysługującym w zamian za świadczoną przez pracownika pracę (czyli wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną). Za czas niewykonywania pracy pracownik ma prawo do wynagrodzenia, jeżeli wynika to z przepisów prawa pracy.

Zmiana zasad wysyłania pocztą pism (urzędowych, podatkowych, sądowych) z zachowaniem terminu. Łatwiej będzie też uzyskać oprocentowanie nadpłat

Do Sejmu trafił już rządowy projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty.

Bałagan w dokumentach firmy? Sprawdź, jak skutecznie nad nimi zapanować

Papierowy bałagan w dokumentacji firmowej. Dlaczego tradycyjne przechowywanie dokumentów sprawia tyle problemów? Co musisz wiedzieć, aby to zmienić?

Ile wyniesie rata kredytu po obniżce stóp procentowych o 0,5 pp, 0,75 pp, 1 pp.? Jak wzrośnie zdolność kredytowa? Stopy NBP spadną dopiero w II połowie 2025 r.?

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 15-16 stycznia 2024 r. utrzymała wszystkie stopy procentowe NBP na niezmienionym poziomie. RPP nie zmieniła poziomu stóp procentowych w styczniu 2025 r. Rankomat.pl zwraca jednak uwagę, że jest szansa na to, że w 2025 roku (raczej w II połowie) stopy spadną o 0,75 p.p. (punkt procentowy). To wywołałoby spadek raty przeciętnego kredytu o 196 zł i wzrost zdolności kredytowej. Okazuje się, że bankach obniżki już się zaczęły i to nie tylko w przypadku lokat, ale również kredytów. Jak wynika z danych NBP, średnie oprocentowanie lokat założonych w listopadzie (najnowsze dostępne dane) spadło poniżej 4% po raz pierwszy od maja 2022 r. Średnie oprocentowanie kredytów hipotecznych również było najniższe od maja 2022 r. i wyniosło 7,35%. Zauważalnie staniały nawet kredyty konsumpcyjne, których RRSO po raz pierwszy od grudnia 2021 r. spadło poniżej 13%.

REKLAMA

E-akta osobowe pracowników: co muszą zawierać i jak je prowadzić?

Elektroniczna forma akt osobowych, czyli e-akta, staje się coraz bardziej popularna, oferując wygodę, efektywność i oszczędność czasu. Ale czym właściwie są e-akta osobowe pracowników i jak je prawidłowo prowadzić?

Procedura VAT-OSS – na czym polega, jak stosować i dlaczego warto. Jak wypełnić zgłoszenie VIU-R

Wprowadzenie procedury VAT-OSS (One Stop Shop – co można przetłumaczyć jako: Sklep w jednym miejscu), to istotne uproszczenie rozliczeń podatkowych dla firm prowadzących działalność transgraniczną w Unii Europejskiej. Procedura ta umożliwia przedsiębiorcom rozliczać w jednym miejscu podatek VAT z tytułu sprzedaży towarów i usług na rzecz konsumentów w innych krajach UE. Pozwala to na uniknięcie skomplikowanych procesów rejestracji i rozliczeń w każdym państwie członkowskim oddzielnie.

Automatyzacja i sztuczna inteligencja w księgowości: przykłady konkretnych zastosowań. System wykryje oszusta i fałszywego dostawcę

Automatyzacja procesów finansowych (w tym zastosowanie sztucznej inteligencji) już teraz pomaga przedsiębiorcom oszczędzać czas, redukować koszty oraz minimalizuje ryzyko błędów. I choć jej korzyści odkrywają głównie najwięksi rynkowi gracze, wkrótce te narzędzia mogą stać się niezbędnym elementem każdej firmy, chociażby ze względu na ich nieocenioną pomoc w wykrywaniu cyberoszustw. O tym, dlaczego automatyzacja w księgowości jest niezbędna, mówi Marzena Janta-Lipińska, ekspertka ds. podatków, specjalizująca się w księgowości zewnętrznej i propagatorka nowoczesnych, elastycznych rozwiązań z zakresu usług operacyjnych, zgodności z przepisami i sprawozdawczości.

Świetna wiadomość dla podatników. Chodzi o odsetki z urzędu skarbowego

Odsetki od nadpłat podatkowych będą naliczane już od dnia ich powstania aż do momentu zwrotu – taką zmianę przewiduje projekt nowelizacji ordynacji podatkowej przyjęty przez rząd. Co jeszcze ulegnie zmianie?

REKLAMA

Podatek od nieruchomości w 2025 r. Budynek i budowla inaczej definiowane, przesunięcie złożenia deklaracji DN-1 i inna stawka dla garaży

Budynek i budowla zmieniły od początku 2025 r. swoje definicje w podatku od nieruchomości.  Do tej pory podatnicy posługiwali się uregulowaniami pochodzącymi z prawa budowlanego, dlatego wprowadzenie przepisów regulujących te kwestie bezpośrednio w przepisach podatkowych to spora zmiana. Sprawdzamy, w jaki sposób wpłynie ona na obowiązki podatkowe polskich przedsiębiorców. 

Tsunami zmian podatkowych – kto ucierpi najbardziej?

Rok 2025 przynosi kolejną falę zmian podatkowych, które dotkną zarówno najmniejszych przedsiębiorców, jak i największe firmy. Eksperci alarmują, że brak stabilności prawa zagraża inwestycjom w Polsce, a wprowadzenie nowych przepisów w pośpiechu prowadzi do kosztownych błędów. Czy czeka nas poprawa w zakresie przewidywalności i uproszczenia systemu fiskalnego?

REKLAMA