REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 e-file sp. z o.o.
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika
Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika

REKLAMA

REKLAMA

Wiele przedsiębiorstw w Polsce prowadzonych jest w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Do tej pory, po śmierci właściciela takiej działalności podmiot kończył swoją działalność, a przedsiębiorstwo powiązane z zmarłym przedsiębiorcą formalnie znikało. Ustawodawca zauważył, że takie uregulowania często stoją w sprzeczności z praktyką prowadzenia firm rodzinnych oraz nie mają uzasadnienia w zakresie dobra podatników, ich kontrahentów, a także często konsumentów. Wprowadzono nowe przepisy dotyczące sukcesji przedsiębiorstwa. Czym się charakteryzują? Jakie skutki podatkowe odnoszą, w szczególności w zakresie VAT?

Forma i  uzasadnienie wprowadzenia zmian

Nowa ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, oznaczona została datą 5 lipca 2018 roku, zaś jej wejście w życie nastąpiło po upływie 3 miesięcy od jej ogłoszenia, czyli z dniem 25 listopada 2018 roku. Wyjątkiem pozostają art. 30 (kontynuacja stosunków umownych) - wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia, czyli 25 lutego 2019 roku oraz art. 122 (zmiany w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń), który wszedł w życie 1 października 2019 roku.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Wprowadza ona zupełnie nową koncepcję możliwości oderwania przedsiębiorstwa prowadzonego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, od osoby zmarłego przedsiębiorcy (osoby ją prowadzącej). Zmiany obejmą w swoim zakresie rewolucję w zakresie prawa cywilnego, handlowego, administracyjnego oraz podatkowego.

Jako uzasadnienie zmian, ustawodawca podaje konieczność zabezpieczenia praw i obowiązków przedsiębiorcy oraz współpracujących z nim podmiotów. Zauważono kilka możliwych negatywnych aspektów braku możliwości sukcesji takich firm:

  1. Prawa pracowników – osoby, które pracowały w ramach umów o pracę, z chwilą śmierci przedsiębiorcy, musiały liczyć się z wygaśnięciem takich umów;
  2. Prawa współpracowników – osoby współpracujące z danym przedsiębiorcą, po jego śmierci często nie mogły kontynuować współpracy, umowy cywilnoprawne w wielu przypadkach wygasały;
  3. Prawa konsumentów – wielu konsumentów mogło w praktyce nie móc dochodzić swoich praw, od znikającego bytu prawnego;
  4. Problemy spadkobierców i rodzin – po śmierci przedsiębiorcy pojawiało się wiele problemów z możliwością kontynuowania działalności, w tym wygaśniecie decyzji administracyjnych, utrudnienia w dostępie do rachunków bankowych, czy brak możliwości kontynuacji rozliczeń w zakresie podatkowym.

Odpowiedzią na te najważniejsze problemy, ma być właśnie wielka zmiana i możliwość sukcesji jednoosobowych działalności gospodarczych.

REKLAMA

Przedsiębiorstwo w spadku – rewolucyjne zmiany w zakresie podatków

Jedna ustawa wprowadza pewne rewolucyjne zmiany, które mają swoje odpowiednie konsekwencje oraz obicie w innych przepisach. Nowością jest, przede wszystkim, wprowadzenie nowego bytu prawnego (również na gruncie prawa podatkowego) -  jest to tak zwane „przedsiębiorstwo w spadku”. Zgodnie z art. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, obejmuje ono wszystkie składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci. Ustawa ograniczyła jednak swoje działanie wyłącznie do przedsiębiorstw po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedsiębiorca może za życia wskazać określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego. Jeżeli przedsiębiorca nie złoży odpowiedniego wniosku o wpis do CEIDG, po jego śmierci zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony przez małżonka, spadkobiercę, na określonych w ustawie zasadach.

Praktyczne aspekty zmian w VAT – nowy katalog podatników i obowiązki rejestracyjne

Sukcesja przedsiębiorstwa odniosła zdecydowane skutki, również na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 96 ust 7 ustawy o VAT, w przypadku śmierci podatnika, naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Nowe zmiany o możliwości sukcesji przedsiębiorstwa osoby fizycznej zmieniają tę zasadę. Odpowiedni naczelnik urzędu skarbowego musi zostać poinformowany przez podatnika, o dokonaniu wpisu o zarządcy sukcesyjnym, w terminie 7 dni od wpisu do CEIDG. Jeżeli organ został prawidłowo poinformowany, po śmierci podatnika nie nastąpi wykreślenie z urzędu z rejestru jako podatnika VAT. W praktyce oznacza to, że podmiot kontynuuje swoją działalność VAT, a podatnikiem staje się sama, niejako oderwana od zmarłego firma.

Potwierdzenie nowelizacji można znaleźć również w art. 15 ust 1a ustawy o VAT. Zgodnie z nim, podatnikiem jest również jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, stanowiąca przedsiębiorstwo w spadku, w okresie od otwarcia spadku, do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego lub uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego (jeżeli nie został powołany). Oznacza to wprowadzenie nowego rodzaju podatnika do ustawy o VAT. Ustawodawca podkreśla wprost, że przedsiębiorstwo w spadku uznaje się za podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej zmarłego podatnika.

Polecamy: Biuletyn VAT

Podsumowanie oraz konsekwencje zmian

Głównym adresatem zmian, będą przede wszystkim firmy rodzinne, często w praktyce prowadzone przez dzieci przedsiębiorcy lub małżeństwa. Do tej pory, w przypadku śmierci osoby formalnie prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, często musiały borykać się z długotrwałym postępowaniem spadkowym, a następnie biurokracją dotyczącą ponownego uruchamiania nowego przedsiębiorstwa. Bardzo często w ten sposób, faktycznie dochodziło do zakończenia działalności danego podmiotu, ponieważ przez czas potrzebny na stworzenie nowego, nie możliwe było jego odbudowanie. Obecne zmiany mają zapobiec takim sytuacjom oraz zapewnić zachowanie praw pracowników, kontrahentów oraz konsumentów. Ustawodawca wprowadza nowy podmiot prawny – „przedsiębiorstwo w spadku”, które może być podatnikiem. Dla spadkobierców, ważna jest wizja nowej możliwości kontynuacji rozliczeń podatkowych, w tym podatku VAT.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
JPK VAT dostosowany do KSeF – co w praktyce oznaczają nowe oznaczenia i obowiązek korekty?

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia dostosowującego przepisy w zakresie JPK_VAT do zmian wynikających z wprowadzenia Krajowego Systemu e-Faktur. Nowe regulacje mają na celu ujednolicenie sposobu raportowania faktur, w tym tych wystawianych poza KSeF – zarówno w trybie awaryjnym, jak i offline24. Projekt określa również zasady rozliczeń VAT od pobranej i niezwróconej kaucji za opakowania objęte systemem kaucyjnym.

KSeF 2.0 a obieg dokumentów. Rewolucja w księgowości i przedsiębiorstwach już niedługo

Od chwili wejścia w życie obowiązkowego KSeF jedyną prawnie skuteczną formą faktury będzie dokument ustrukturyzowany przesłany do systemu Ministerstwa Finansów, a jej wystawienie poza KSeF nie będzie uznane za fakturę w rozumieniu przepisów prawa. Oznacza to, że dla milionów firm zmieni się sposób dokumentowania sprzedaży i zakupu – a wraz z tym całe procesy księgowe.

Czy przed 2026 r. można wystawiać część faktur w KSeF, a część poza tym systemem?

Spółka (podatnik VAT) chciałaby od października lub listopada 2025 r. pilotażowo wystawiać niektórym swoim odbiorcom faktury przy użyciu KSeF. Czy jest to możliwe, tj. czy w okresie przejściowym można wystawiać część faktur przy użyciu KSeF, część zaś w tradycyjny sposób? Czy w okresie tym spółka może niekiedy wystawiać „zwykłe” faktury nabywcom, którzy wyrazili zgodę na otrzymywanie faktur przy użyciu KSeF?

Czy noty księgowe trzeba będzie wystawiać w KSeF od lutego 2026 roku?

Firma nalicza kary umowne za niezgodne z umową użytkowanie wypożyczanego sprzętu. Z uwagi na to, że kary umowne nie podlegają VAT, ich naliczanie dokumentujemy poprzez wystawienie noty księgowej. Czy taki dokument również będziemy musieli wystawiać od 2026 roku z użyciem systemu KSeF?

REKLAMA

KSeF zmieni wszystko. Firmy mają mało czasu i dużo pracy – ostrzega doradca podatkowy Radosław Kowalski

Obowiązkowy KSeF wprowadzi prawdziwą rewolucję w fakturowaniu. Firmy muszą przygotować nie tylko systemy informatyczne, ale też ludzi i procedury – inaczej ryzykują chaos i błędy w rozliczeniach. O największych wyzwaniach, które czekają przedsiębiorców, księgowych i biura rachunkowe, mówi doradca podatkowy Radosław Kowalski, prelegent Kongresu KSeF.

Podatek od darowizn: kiedy zapłacisz, a kiedy unikniesz fiskusa

Wiele osób jest przekonanych, że darowizny w rodzinie są zawsze wolne od podatku. To nieprawda. Zwolnienie istnieje, ale tylko pod warunkiem, że obdarowany zgłosi darowiznę w terminie i udokumentuje przekazanie pieniędzy.

KSeF 2.0: księgowi (biura rachunkowe) będą nakłaniani do wystawiania faktur? Uwaga na odpowiedzialność karno-skarbową

Wraz z obowiązkowym wdrożeniem Krajowego Systemu e-Faktur wielu przedsiębiorców może próbować przerzucić na księgowych nie tylko nowe obowiązki, ale i odpowiedzialność. Eksperci ostrzegają: wystawienie faktury w imieniu klienta to nie tylko pomoc w formalnościach, lecz także osobiste ryzyko karno-skarbowe. Zanim biura rachunkowe zgodzą się na taką współpracę, powinny dokładnie rozważyć, gdzie kończy się ich rola, a zaczyna odpowiedzialność za cudzy biznes.

MCU rusza 1 listopada 2025 – jak uzyskać certyfikat KSeF?

1 listopada 2025 r. Ministerstwo Finansów uruchomi Moduł Certyfikatów i Uprawnień (MCU) – nową funkcjonalność, która umożliwi nadawanie uprawnień użytkownikom i wydawanie certyfikatów KSeF. Certyfikaty te staną się podstawowym narzędziem uwierzytelnienia w systemie KSeF 2.0.

REKLAMA

KSeF za 3 miesiące wejdzie w życie. Czego księgowi boją się najbardziej?

KSeF to wciąż głęboka niepewność. Za 3 miesiące wchodzi w życie. Czego księgowi boją się najbardziej? Przedstawiamy wyniki badania przeprowadzonego przez SW Research na zlecenie fillup k24.

W KSeF 2.0 NIP jest kluczowy

Od 1 lutego 2026 r. każdy przedsiębiorca będzie odbierał e-faktury w KSeF. Tego samego dnia obowiązek wystawiania obejmie największe firmy, czyli te z obrotem powyżej 200 mln zł za 2024 r. Od 1 kwietnia 2026 r. dołączają pozostali, niezależnie od formy prawnej. Do końca 2026 r. działa okres przejściowy – można wystawiać poza KSeF, o ile w danym miesiącu łączna sprzedaż na takich fakturach nie przekroczy 10 tys. zł brutto. Po przekroczeniu limitu dokumenty wystawia się już w KSeF.

REKLAMA