REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 e-file sp. z o.o.
Producent aplikacji i rozwiązań pomocnych w biznesie oraz w kontaktach z urzędami
Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika
Sukcesja w zakresie VAT, kontynuacja działalności po śmierci podatnika

REKLAMA

REKLAMA

Wiele przedsiębiorstw w Polsce prowadzonych jest w formie jednoosobowej działalności gospodarczej. Do tej pory, po śmierci właściciela takiej działalności podmiot kończył swoją działalność, a przedsiębiorstwo powiązane z zmarłym przedsiębiorcą formalnie znikało. Ustawodawca zauważył, że takie uregulowania często stoją w sprzeczności z praktyką prowadzenia firm rodzinnych oraz nie mają uzasadnienia w zakresie dobra podatników, ich kontrahentów, a także często konsumentów. Wprowadzono nowe przepisy dotyczące sukcesji przedsiębiorstwa. Czym się charakteryzują? Jakie skutki podatkowe odnoszą, w szczególności w zakresie VAT?

Forma i  uzasadnienie wprowadzenia zmian

Nowa ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, oznaczona została datą 5 lipca 2018 roku, zaś jej wejście w życie nastąpiło po upływie 3 miesięcy od jej ogłoszenia, czyli z dniem 25 listopada 2018 roku. Wyjątkiem pozostają art. 30 (kontynuacja stosunków umownych) - wchodzi w życie po upływie 6 miesięcy od ogłoszenia, czyli 25 lutego 2019 roku oraz art. 122 (zmiany w ustawie o dystrybucji ubezpieczeń), który wszedł w życie 1 października 2019 roku.

REKLAMA

Wprowadza ona zupełnie nową koncepcję możliwości oderwania przedsiębiorstwa prowadzonego w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, od osoby zmarłego przedsiębiorcy (osoby ją prowadzącej). Zmiany obejmą w swoim zakresie rewolucję w zakresie prawa cywilnego, handlowego, administracyjnego oraz podatkowego.

Jako uzasadnienie zmian, ustawodawca podaje konieczność zabezpieczenia praw i obowiązków przedsiębiorcy oraz współpracujących z nim podmiotów. Zauważono kilka możliwych negatywnych aspektów braku możliwości sukcesji takich firm:

  1. Prawa pracowników – osoby, które pracowały w ramach umów o pracę, z chwilą śmierci przedsiębiorcy, musiały liczyć się z wygaśnięciem takich umów;
  2. Prawa współpracowników – osoby współpracujące z danym przedsiębiorcą, po jego śmierci często nie mogły kontynuować współpracy, umowy cywilnoprawne w wielu przypadkach wygasały;
  3. Prawa konsumentów – wielu konsumentów mogło w praktyce nie móc dochodzić swoich praw, od znikającego bytu prawnego;
  4. Problemy spadkobierców i rodzin – po śmierci przedsiębiorcy pojawiało się wiele problemów z możliwością kontynuowania działalności, w tym wygaśniecie decyzji administracyjnych, utrudnienia w dostępie do rachunków bankowych, czy brak możliwości kontynuacji rozliczeń w zakresie podatkowym.

Odpowiedzią na te najważniejsze problemy, ma być właśnie wielka zmiana i możliwość sukcesji jednoosobowych działalności gospodarczych.

Przedsiębiorstwo w spadku – rewolucyjne zmiany w zakresie podatków

Jedna ustawa wprowadza pewne rewolucyjne zmiany, które mają swoje odpowiednie konsekwencje oraz obicie w innych przepisach. Nowością jest, przede wszystkim, wprowadzenie nowego bytu prawnego (również na gruncie prawa podatkowego) -  jest to tak zwane „przedsiębiorstwo w spadku”. Zgodnie z art. 2 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, obejmuje ono wszystkie składniki niematerialne i materialne, przeznaczone do wykonywania działalności gospodarczej przez przedsiębiorcę, stanowiące mienie przedsiębiorcy w chwili jego śmierci. Ustawa ograniczyła jednak swoje działanie wyłącznie do przedsiębiorstw po śmierci przedsiębiorcy, który we własnym imieniu wykonywał działalność gospodarczą, na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedsiębiorca może za życia wskazać określoną osobę do pełnienia funkcji zarządcy sukcesyjnego. Jeżeli przedsiębiorca nie złoży odpowiedniego wniosku o wpis do CEIDG, po jego śmierci zarząd sukcesyjny może zostać ustanowiony przez małżonka, spadkobiercę, na określonych w ustawie zasadach.

Praktyczne aspekty zmian w VAT – nowy katalog podatników i obowiązki rejestracyjne

Sukcesja przedsiębiorstwa odniosła zdecydowane skutki, również na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 96 ust 7 ustawy o VAT, w przypadku śmierci podatnika, naczelnik urzędu skarbowego wykreśla z urzędu podatnika z rejestru jako podatnika VAT. Nowe zmiany o możliwości sukcesji przedsiębiorstwa osoby fizycznej zmieniają tę zasadę. Odpowiedni naczelnik urzędu skarbowego musi zostać poinformowany przez podatnika, o dokonaniu wpisu o zarządcy sukcesyjnym, w terminie 7 dni od wpisu do CEIDG. Jeżeli organ został prawidłowo poinformowany, po śmierci podatnika nie nastąpi wykreślenie z urzędu z rejestru jako podatnika VAT. W praktyce oznacza to, że podmiot kontynuuje swoją działalność VAT, a podatnikiem staje się sama, niejako oderwana od zmarłego firma.

Potwierdzenie nowelizacji można znaleźć również w art. 15 ust 1a ustawy o VAT. Zgodnie z nim, podatnikiem jest również jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, stanowiąca przedsiębiorstwo w spadku, w okresie od otwarcia spadku, do dnia wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego lub uprawnienia do powołania zarządcy sukcesyjnego (jeżeli nie został powołany). Oznacza to wprowadzenie nowego rodzaju podatnika do ustawy o VAT. Ustawodawca podkreśla wprost, że przedsiębiorstwo w spadku uznaje się za podatnika kontynuującego prowadzenie działalności gospodarczej zmarłego podatnika.

Polecamy: Biuletyn VAT

Podsumowanie oraz konsekwencje zmian

Głównym adresatem zmian, będą przede wszystkim firmy rodzinne, często w praktyce prowadzone przez dzieci przedsiębiorcy lub małżeństwa. Do tej pory, w przypadku śmierci osoby formalnie prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą, często musiały borykać się z długotrwałym postępowaniem spadkowym, a następnie biurokracją dotyczącą ponownego uruchamiania nowego przedsiębiorstwa. Bardzo często w ten sposób, faktycznie dochodziło do zakończenia działalności danego podmiotu, ponieważ przez czas potrzebny na stworzenie nowego, nie możliwe było jego odbudowanie. Obecne zmiany mają zapobiec takim sytuacjom oraz zapewnić zachowanie praw pracowników, kontrahentów oraz konsumentów. Ustawodawca wprowadza nowy podmiot prawny – „przedsiębiorstwo w spadku”, które może być podatnikiem. Dla spadkobierców, ważna jest wizja nowej możliwości kontynuacji rozliczeń podatkowych, w tym podatku VAT.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami. Ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 roku. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

REKLAMA

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Gruszczyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

REKLAMA

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 r. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA