Import „towarów o niewielkiej wartości” w formie przesyłek pocztowych i kurierskch – VAT i cło

Prawdopodobnie każdy przedsiębiorca uczestniczący w międzynarodowym obrocie towarami otrzymał przesyłką pocztową lub kurierską, od kontrahenta spoza UE, towar o niewielkiej wartości.Najczęściej przesyłki tego rodzaju trafiają do Polski z Chin oraz Stanów Zjednoczonych Ameryki. W przypadku drobnych przesyłek odbiorcy towarów, kierując się wygodą, decydują się na obsługę firmy kurierskiej bądź wyznaczonego operatora pocztowego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe. Duża liczba przewoźników oferuje zapłatę należności celnych oraz podatkowych w imieniu klienta, a także dokonywanie zbiorowych odpraw towarów, co umożliwia skrócenie czasu oczekiwania na przesyłkę.

Jednakże przywożąc w ten sposób towar o niedużej wartości należy mieć na uwadze, że obowiązki zapłaty należności publicznoprawnych na gruncie przepisów prawa celnego oraz podatkowego ciążą na odbiorcy towarów, a nie kurierze. Wiele osób utożsamia przy tym zwolnienie z cła z całkowitym zwolnieniem należności publicznoprawnych, co stanowi błąd na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług (dalej ustawa o VAT).

VAT 2019

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: Biuletyn VAT

Zwolnienie z należności celnych

Katalog zwolnień od należności celnych został uregulowany w treści Rozporządzenia Rady (WE) nr 1186/2009 z 16.11.2009 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych. Jedną z podstaw zwolnienia towaru od cła w oparciu o przepisy tego rozporządzenia jest przywóz „towarów o niewielkiej wartości” (art. 23 i 24 Rozporządzenia). Towarem takim na gruncie powołanych przepisów są towary, których rzeczywista wartość nie przekracza 150 EUR na przesyłkę. Powyższe nie ma zastosowania do wyrobów alkoholowych, perfum i wód toaletowych oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych.

Zwolnienie od podatku VAT

Ustawodawca krajowy, dla celów zwolnień od importu towarów na gruncie ustawy o VAT, przyjął nieco odmienny katalog, niż wynikający z Rozporządzenia 1186/2009. Przede wszystkim na gruncie przepisów ustawy o VAT towarem o niewielkiej wartości jest przesyłka, której wartość nie przekracza kwoty odpowiadającej równowartości 22 EUR (art. 51 ust. 1 ustawy o VAT) – tak jak w przypadku cła katalog nie obejmuje wyrobów alkoholowych, perfum i wód toaletowych oraz tytoniu i wyrobów tytoniowych. Ponadto zwolnienie nie dotyczy towarów importowanych w drodze zamówienia wysyłkowego.

Przykłady:

1. Przedsiębiorca otrzymuje od kontrahenta towar o wartości 100 EUR. Towar został przesłany przesyłką kurierska z USA do Polski. Przesyłka jest dostarczana bezpośrednio między podmiotami i nie jest realizowana w drodze zamówieniem wysyłkowego. Będzie ona podlegać zwolnieniu od cła (art. 23 ust. 2 Rozporządzenia 1186/2009), ale zwolnienie nie obejmie podatku VAT, ponieważ wartość przesyłki przekracza 22 EUR.

2. Przedsiębiorca otrzymuje od kontrahenta towar o wartości 19 EUR. Towar został przesłany przesyłką kurierska z USA do Polski. Przesyłka jest dostarczana bezpośrednio między podmiotami i nie jest realizowana w drodze zamówieniem wysyłkowego. Będzie ona podlegać zwolnieniu od cła (art. 23 ust. 2 Rozporządzenia 1186/2009) oraz zwolnieniu od podatku VAT (art. 51 ust. 1 ustawy o VAT)

Towar o niewielkiej wartości a zgłoszenie celne

Niezależnie czy osoba sprowadzająca z kraju trzeciego towar o niewielkiej wartości organizuje formalności we własnym zakresie, czy też korzysta z usług operatora pocztowego lub kuriera, każdy towar musi przejść odprawę celną. Właśnie przy odprawie celnej pojawiają się pierwsze nieporozumienia wynikające z różnic pomiędzy przepisami prawa celnego a ustawą o VAT.

W przypadku dokonywania zgłoszenia celnego przez operatorów pocztowych zachodzą istotne różnice pomiędzy sposobem dokonywania zgłoszeń przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe oraz podmiot świadczący usługi kurierskie, jakie istnieją na gruncie polskiego prawa. Wyznaczony operator pocztowy korzysta z uprzywilejowanego względem innych podmiotów sposobu dokonywania odpraw celnych, który został uregulowany Rozporządzeniem Ministra Finansów z 17.08.2016 r. w sprawie zgłoszeń celnych w obrocie pocztowym. Natomiast zgłoszenie celne dokonywane przez firmy kurierskie podlega reżimowi Rozporządzenia Ministra Finansów z 8.09.2016 r. w sprawie zgłoszeń pocztowych.

Na gruncie drugiego z rozporządzeń przewidziano szczególne uprawnienie w przypadku dokonywania zgłoszeń celnych towarów o niewielkiej wartości przez firmę kurierską. Jednakże ułatwienie to bywa często źle rozumiane również przez samych uprawnionych do skorzystania z niego. Mowa o § 14 Rozporządzenia MF z 8.09.2016 r., który stanowi, że operator pocztowy, inny niż operator wyznaczony określony w art. 3 pkt 13 ustawy Prawo pocztowe (np. kurier) może dokonać zbiorczego zgłoszenia na jednym zgłoszeniu celnym. Prawo to przysługuje, gdy zostaną łącznie spełnione następujące przesłanki:

• towary te są zwolnione od należności celnych na podstawie przepisów Rozporządzenia  1186/2009;
• zwolnione od podatku VAT w trybie przepisów odrębnych;
• łączna wartość w jednej przesyłce nie może przekraczać równowartości 150 EUR.

W przypadku braku spełnienia powyższych przesłanek operator pocztowy, inny niż operator wyznaczony, obowiązany jest dokonać w imieniu klienta zwykłego zgłoszenia celnego.

Zgłoszenie celne w obrocie pocztowym

W przypadku korzystania z usług operatora wyznaczonego, na podmiocie tym ciąży obowiązek rozliczenia podatku VAT, jednak przed wydaniem przesyłki operator obowiązany jest pobrać od odbiorcy kwotę należności celnych i podatkowych oraz wpłacić ją w terminie 10 dni na rachunek urzędu skarbowego. Wynika to z przepisu art. 33c ustawy o VAT w zw. z art. 65a ustawy Prawo celne.

Różnica ta jest bardzo korzystna dla odbiorcy towarów, ponieważ taki klient po zapłacie operatorowi pocztowemu powinien otrzymać „Dokument potwierdzający dokonanie zgłoszenia celnego – obrót pocztowy (przywóz)” (§ 6 Rozporządzenia MF z 17.08.2016 r.) i na tym kończą się jego zmartwienia podatkiem od importu towarów w przypadku przesyłki pocztowej. Otrzymany dokument stanowić będzie dokument celny na potrzeby odliczenia podatku (art. 86 ust. 2 pkt 2 lit a ustawy o VAT). 

Przykład:

Przedsiębiorca otrzymuje przesyłkę z państwa spoza UE. Przesyłka doręczana jest za pośrednictwem wyznaczonego operatora w rozumieniu ustawy Prawo pocztowe. Odbiorca towaru nie jest obowiązany do obliczenia i wykazania należności przywozowych (cła i podatku VAT) w zgłoszeniu celnym oraz zapłaty tych należności wprost na rachunek bankowy organu podatkowego. Wszelkie płatności dokonywane są do rąk operatora pocztowego, na którym ciąży obowiązek zapłaty właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego.

Zgłoszenie celne dokonywane przez operatora pocztowego, innego niż wyznaczony

W tym przypadku fakt dokonywania zgłoszenia przez podmiot kurierski, który mógł został ustanowiony przedstawicielem celnym odbiorcy towarów, nie zmienia sytuacji prawnej odbiorcy towarów. Tym samym wszelkie nieprawidłowości obciążać będą odbiorcę tego towaru. Wynika to z przepisów ustawy o VAT, w myśl której podatnikami z tytułu importu towarów są podmioty, na których ciąży obowiązek uiszczenia cła, również w przypadku, gdy na podstawie przepisów celnych importowany towar jest zwolniony od cła albo cło na towar zostało zawieszone (art. 17 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Mając na uwadze powyższe wskazać należy, że na kliencie ciążył będzie obowiązek zapłaty podatku VAT, nawet jeśli zadeklarowana wartość przesyłki wynosiła mniej niż 150 EUR i przesyłka nie podlegała należnościom celnym.

Podatnicy dokonujący importu towarów obowiązani są do obliczenia i wykazania w zgłoszeniu celnym kwoty podatku (art. 33 ust. 1 ustawy o VAT). Klient, chcący mieć pewność, że wszystkie formalności związane z importem towarów zostały w jego imieniu dopełnione powinien uzyskać od podmiotu świadczącego usługi kurierskie dokument celny potwierdzający dokonanie zgłoszenia celnego (dokument SAD lub komunikat PZC).

Przykład:

Przesyłka z kraju trzeciego doręczana jest przez kuriera, który na podstawie porozumienia stron będzie dokonywał zgłoszenia celnego oraz zapłaci należności przywozowe (cło i VAT) w imieniu odbiorcy towarów, po czym obciąży go tymi należnościami w ramach zapłaty za usługę. Kurier w tym przypadku jest przedstawicielem celnym odbiorcy towarów, co nie zmienia dyspozycji art. 33 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym na odbiorcy towarów nadal ciąży obowiązek obliczenia, wykazania i zapłaty podatku VAT. Kurier dokonuje zgłoszenia celnego w zamian odbiorcy towarów (w imieniu i na rzecz odbiorcy towarów lub w imieniu własnym, ale na rzecz tego odbiorcy), dowodem dokonania zgłoszenia celnego oraz dokumentem celnym w rozumieniu art. 86 ust. 2 pkt 2 lit. a) jest dokument SAD lub PZC, które powinny być wydane przez kuriera odbiorcy towarów.

Co w przypadku, gdy kurier nie zapłacił podatku VAT lub błędnie uznał, że import był zwolniony ze względu ma niewielką wartość towarów?

Jak zostało wcześniej wskazane w przypadku, gdy przywóz towaru nie jest dokonywany przez wyznaczonego operatora pocztowego, osobą na której ciążą obowiązki spełnienia formalności przywozowych oraz zapłaty należności przywozowych jest odbiorca towarów (importer). Wobec czego, gdy w zgłoszeniu celnym nie wykazano podatku VAT lub dokonano zgłoszenia w niewłaściwej formie (np. w formie zgłoszenia zbiorczego, gdy towar nie był zwolniony z podatku VAT), to odbiorcy towarów przysługuje prawo do złożenia wniosku o sprostowanie zgłoszenia celnego, nawet jeśli towar został już zwolniony do procedury przez organ celny. Sprostowanie w tym przypadku możliwe jest w terminie trzech lat od daty przyjęcia zgłoszenia celnego (art. 173 ust. 3 Unijnego Kodeksu Celnego).

W sytuacji, gdy rozstrzygnięcie tej kwestii przez organ celny wiązać będzie się z zapłatą podatku VAT - np. gdy pierwotnie wskazano, iż towar podlega zwolnieniu z podatku VAT, a nie spełniono przesłanek zwolnienia – to naczelnik urzędu celno-skarbowego określi prawidłową kwotę podatku VAT w drodze decyzji. Wydana decyzja stanowić będzie natomiast dokument celny, o którym mowa w art. 86 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy o VAT.

Kamil Kowalski, Konsultant podatkowy w ECDP Sp. z o.o.

Podstawa prawna:

- ustawa z 11.03.2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1221)

- ustawa z 19.03.2004 r. Prawo celne (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 167)

- rozporządzenie Rady (WE) nr 1186/2009 z dnia 16 listopada 2009 r. ustanawiające wspólnotowy system zwolnień celnych;

- Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 z dnia 9 października 2013 r. ustanawiające unijny kodeks celny (t.j. Dz.Urz.UE.L 2013 Nr 269, str. 1)

- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 sierpnia 2016 r. w sprawie zgłoszeń celnych w obrocie pocztowym (t.j. Dz.U. 2016 poz. 1293)

- rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 8 września 2016 r. w sprawie zgłoszeń celnych (t.j. Dz.U. 2016 poz. 1498)