Podatek od smartfonów - 75 proc. Polaków jest przeciw

Polacy przeciwni wprowadzeniu podatku od smartfonów

Zdaniem Michała Kanownika, prezesa Związku Cyfrowa Polska nałożenie opłaty reprograficznej uderzy przede wszystkim w Polaków, którzy z uwagi na pandemię zmuszeni są inwestować w nowy sprzęt. „Aby normalnie funkcjonować w pracy, biznesie, szkole, relacjach rodzinnych i społecznych, trzeba doposażyć się w sprzęt elektroniczny” – podkreślił.

Z badania opinii publicznej, przeprowadzonego przez Social Changes na reprezentatywnej próbie 2240 osób powyżej 18. roku życia, wynika, że 54 proc. respondentów deklaruje, że po wprowadzeniu podatku od smartfonów będzie dokonywać zakupów sprzętu audiowizualnego rzadziej (24 proc.) lub zdecydowanie rzadziej (30 proc.).

„Szczególnie wśród osób posiadających dzieci oraz osób powyżej 55. roku życia jest bardzo duża liczba deklaracji wskazujących na to, iż ograniczą one lub zaprzestaną zakupu sprzętu elektronicznego” - zaznaczył Marek Grabowski, prezes agencji Social Changes.

54 proc. badanych jest również zdania, że opodatkowanie sprzętu komputerowego i smartfonów niezbędnych do pracy i nauki w trybie zdalnym powinno zostać zmniejszone.

Wady i koszty podatku od smartfonów

„Podatek od urządzeń elektronicznych jest całkowicie sprzeczny z agendą cyfryzacyjną polskiego rządu. Będzie ograniczał dostęp do elektroniki użytkowej i powiększy skalę wykluczenia cyfrowego. Uderzy też w polski biznes” – stwierdził Cezary Kaźmierczak, prezes Związku Przedsiębiorców i Pracodawców.

Według niego, nałożenie opłaty reprograficznej spowoduje wzrost opodatkowania sprzętu elektronicznego o niemal 30 proc. „To najwyższe opodatkowanie w całej Unii Europejskiej, które prawdopodobnie wyeliminuje polskich dystrybutorów z rynku” – dodał Cezary Kaźmierczak.

Z jego opinią zgodził się Andrzej Przybyło, prezes grupy kapitałowej AB z Wrocławia zaliczającej się do grona ośmiu największych dystrybutorów IT i dostawców rozwiązań e-commerce w Europie. „Według Eurostatu Polska ma w tej chwili najtańszy sprzęt elektroniczny w Europie. Ten podatek pogorszy dostępność sprzętu i zdecydowanie wpłynie na jego cenę. Elektronika będzie w Polsce droższa niż w Niemczech” - powiedział.

Prezes grupy AB uważa również, że wprowadzenie tak wysokiego obciążenia podatkowego dla branży elektronicznej, w której marże netto wynoszą 0,3-0,4 proc., doprowadzi do rozwoju szarej strefy i nielegalnego importu urządzeń.

Wyższe ceny - to również większy stopień wykluczenia cyfrowego. Cezary Kaźmierczak z ZPP sądzi, że wprowadzenie podatku od smartfonów nie dotyczy „prezesów banków”, ale uderza w osoby o niskich dochodach, z małych miejscowości czy rodziny wielodzietne.

Dyskusja na temat wprowadzenia opłaty reprograficznej – nowego parapodatku, nad którym pracuje Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, trwa od wielu miesięcy. W myśl projektu opłata w wysokości 6 proc. ceny smartfonów, telewizorów, komputerów oraz tabletów, mająca w założeniu wesprzeć artystów na emeryturze, byłaby przekazywana organizacjom zrzeszającym artystów, takim jak ZAIKS.

Z badań przeprowadzonych przez Social Changes wynika, że wprawdzie dwie trzecie ankietowanych uważa, że powinno się wspierać niektóre osoby lub branże w ramach pomocy antykryzysowej, to na pierwszych miejscach wymieniają gastronomię, turystykę oraz sport i rekreację.

41 proc. ankietowanych zgadza się, że pomocą powinny być objęte placówki kulturalne – jak teatry czy muzea, jednak tylko 22 proc. uważa, że pomoc powinna trafić do artystów indywidualnych. 91 proc. badanych osób nie oczekuje specjalnych przywilejów emerytalnych dla artystów.

Źródło informacji: PAP MediaRoom

Czym jest opłata reprograficzna w Polsce?

Aktualnie opłata reprograficzna obciąża producentów, importerów i posiadaczy niektórych urządzeń służących do utrwalania i kopiowania utworów objętych prawami autorskimi, wskazanych w art. 20 i art. 20¹ ustawy z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dziennik Ustaw rok 2019 poz. 1231, ostatnia zmiana: Dz.U. z 2020 r., poz. 288).

Art. 20. 1. Producenci i importerzy:
1) magnetofonów, magnetowidów i innych podobnych urządzeń,
2) kserokopiarek, skanerów i innych podobnych urządzeń reprograficznych umożliwiających pozyskiwanie kopii całości lub części egzemplarza opublikowanego utworu,
3) czystych nośników służących do utrwalania, w zakresie własnego użytku osobistego, utworów lub przedmiotów praw pokrewnych, przy użyciu urządzeń wymienionych w pkt 1 i 2

– są obowiązani do uiszczania, określonym zgodnie z ust. 5, organizacjom zbiorowego zarządzania, działającym na rzecz twórców, artystów wykonawców, producentów fonogramów i wideogramów oraz wydawców, opłat w wysokości nieprzekraczającej 3% kwoty należnej z tytułu sprzedaży tych urządzeń i nośników.

2. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetofonów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
1) 50% – twórcom;
2) 25% – artystom wykonawcom;
3) 25% – producentom fonogramów.

3. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży magnetowidów i innych podobnych urządzeń oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
1) 35% – twórcom;
2) 25% – artystom wykonawcom;
3) 40% – producentom wideogramów.

4. Z kwoty uzyskanej z tytułu opłat ze sprzedaży urządzeń reprograficznych oraz związanych z nimi czystych nośników przypada:
1) 50% – twórcom;
2) 50% – wydawcom.

5. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców, artystów wykonawców, organizacji producentów fonogramów, producentów wideogramów oraz wydawców, jak również organizacji producentów lub importerów urządzeń i czystych nośników wymienionych w ust. 1, określa, w drodze rozporządzenia: kategorie urządzeń i nośników oraz wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, kierując się zdolnością urządzenia i nośnika do zwielokrotniania utworów, jak również ich przeznaczeniem do wykonywania innych funkcji niż zwielokrotnianie utworów, sposób pobierania i podziału opłat oraz organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Art. 20¹. 1. Posiadacze urządzeń reprograficznych, którzy prowadzą działalność gospodarczą w zakresie zwielokrotniania utworów dla własnego użytku osobistego osób trzecich, są obowiązani do uiszczania, za pośrednictwem organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, opłat w wysokości do 3% wpływów z tego tytułu na rzecz twórców oraz wydawców, chyba że zwielokrotnienie odbywa się na podstawie umowy z uprawnionym. Opłaty te przypadają twórcom i wydawcom w częściach równych.

2. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, po zasięgnięciu opinii organizacji zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi, stowarzyszeń twórców oraz wydawców, a także opinii właściwej izby gospodarczej określa, w drodze rozporządzenia, wysokość opłat, o których mowa w ust. 1, uwzględniając proporcje udziału w zwielokrotnianych materiałach utworów zwielokrotnianych dla własnego użytku osobistego, sposób ich pobierania i podziału oraz wskazuje organizację lub organizacje zbiorowego zarządzania prawami autorskimi lub prawami pokrewnymi uprawnione do ich pobierania.

Aktem wykonawczym do ww. art. 20 ust. 5 jest rozporządzenie Ministra Kultury z 2 czerwca 2003 r. w sprawie określenia kategorii urządzeń i nośników służących do utrwalania utworów oraz opłat od tych urządzeń i nośników z tytułu ich sprzedaży przez producentów i importerów (Dz.U. z 2003 r. nr 105 poz. 991 - ostatnia zmiana: Dz.U. z 2011 r., Nr 105, poz. 616).

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego zapowiedziało w październiku 2020 r. wpisanie do rządowego wykazu prac legislacyjnych jeszcze w IV kwartale 2020 r. Ustawy o uprawnieniach artysty zawodowego. Ustawa ta ma przewidywać powołanie Funduszu Wsparcia Artystów Zawodowych oraz nowelizację art. 20 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w zakresie nośników objętych opłatą reprograficzną.