Chciwi ludzie więcej zarabiają, są bardziej kreatywni i pozytywnie wpływają na rozwój gospodarki. Ale są bardziej nieszczęśliwi

Czym jest chciwość?

– Chciwość to niezaspokojone pragnienie, żeby mieć więcej. Może dotyczyć pieniędzy lub przedmiotów materialnych, ale także doświadczeń niematerialnych, takich jak przyjaźń, status lub jedzenie. Jest to więc dość obszerna definicja – mówi agencji Newseria Biznes Karlijn Hoyer, psycholożka ekonomiczna z Uniwersytetu w Tilburgu.

Autopromocja

Jak wskazuje, chciwość jest cechą, która w społeczeństwie ma raczej negatywne konotacje. Bywa potępiana jako niemoralna, grzeszna lub wręcz zła. Jest kojarzona z oszustwami i skandalami, często określa się ją jako główną przyczynę kryzysów finansowych.

– Chciwość wiąże się z wieloma negatywnymi aspektami zarówno dla społeczeństwa jako całości, jak i dla poszczególnych osób. Okazuje się, że ludzie chciwi w większym stopniu są skłonni do zachowań niemoralnych i łatwiej dają się skorumpować. Na poziomie indywidualnym chciwość prowadzi do niższego poziomu zadowolenia z życia i dobrostanu, różnic w nawiązywaniu przyjaźni, często krótszego czasu trwania przyjaźni czy związków uczuciowych, a czasami większego stopnia zadłużenia konsumentów – wymienia Karlijn Hoyer.

Chciwość pozytywna dla gospodarki

Mimo tych negatywnych cech chciwość może mieć również pozytywne aspekty, które wpływają m.in. na rozwój gospodarczy.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

– Teoretycy ewolucji twierdzą, że w czasach niedostatku chciwość zwiększa szanse przeżycia, ponieważ jeśli ktoś gromadzi więcej, to więcej ma, a to zwiększa jego szanse na przeżycie. Ekonomiści także uważają chciwość za dobrą cechę, twierdząc, że wpływa ona na wzrost gospodarczy. Przykładowo osoby chciwe są dużo bardziej kreatywne, tworzą nowe firmy i zatrudniają ludzi, potem rozwijają swoją działalność i zatrudniają kolejne osoby, co stymuluje rozwój gospodarki – podkreśla psycholożka z Uniwersytetu w Tilburgu.

Badanie naukowców z Uniwersytetu w Tilburgu

Oba te aspekty chciwości postanowili zweryfikować holenderscy naukowcy. Przeprowadzili oni badanie na reprezentatywnej grupie blisko 2,4 tys. kobiet i mężczyzn, którzy wypełnili kwestionariusz Dispositional Greed Scale, określający stopień chciwości ludzi. W badanej grupie znajdowały się zarówno osoby, które posiadały tę cechę, jak i te, które były jej pozbawione. Na podstawie zadanych im pytań naukowcy sprawdzili, czy chciwi ludzie generują większy dochód osobisty i dochód gospodarstwa domowego (aspekt ekonomiczny), mają więcej partnerów seksualnych, dłuższe związki i więcej potomstwa (aspekt ewolucyjny) oraz czy są bardziej zadowoleni z życia (aspekt psychologiczny).

Chciwi mają więcej pieniędzy i partnerów seksualnych ale mniej dzieci. Są też bardziej nieszczęśliwi niż inni ludzie

– Najpierw przyjrzeliśmy się aspektowi ekonomicznemu, czyli wynagrodzeniom. Doszliśmy do wniosku, że osoby chciwe faktycznie mają wyższy dochód w gospodarstwie domowym niż osoby pozbawione tej cechy – mówi Karlijn Hoyer. – Zbadaliśmy też aspekt ewolucyjny, co pozwoliło nam na sformułowanie kilku wniosków: osoby chciwe mają mniej dzieci, ich związki uczuciowe trwają krócej, ale mają więcej partnerów seksualnych.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W aspekcie psychologicznym naukowcy odkryli, że osoby chciwe cechują się też mniejszym zadowoleniem z życia i są bardziej nieszczęśliwe, co może wynikać np. z problemów w nawiązywaniu i utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi. 
– Jedno z wcześniejszych badań wykazało, że takie osoby nawiązują mniej udane przyjaźnie i częściej odczuwają samotność i to właśnie może skutkować mniejszym zadowoleniem z życia. Sama chciwość też może wpływać na ten aspekt, ponieważ ludzie charakteryzujący się tą cechą wciąż chcą więcej i nigdy nie są usatysfakcjonowani tym, co mają. Ten brak satysfakcji może sprawiać, że są nieszczęśliwi – mówi psycholożka.

Chciwy nie musi być egoistą. Czy Robin Hood był chciwy?

W badaniu, którego wyniki opublikowano po raz pierwszy pod koniec grudnia 2022 r., badacze sprawdzili również, czy występuje korelacja pomiędzy chciwością i egoizmem. Powszechnie uważa się, że obie te cechy są ze sobą powiązane, ale – jak wskazują badania – niekoniecznie musi tak być. Okazuje się, że ludzie egoistyczni, w przeciwieństwie do tych chciwych, niekoniecznie generują wyższe dochody i więcej zarabiają. Są jednak podobnie nieusatysfakcjonowani z życia i częściej mają problemy w relacjach.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

– Są cechy wspólne dla chciwości i egoizmu. Osoby chciwe mają tendencję do skupiania się na osobistych korzyściach i własnym zysku, co może być postrzegane jako egoistyczne, ale niekoniecznie musi tak być – mówi Karlijn Hoyer. – Niektórzy twierdzą, że Robin Hood też był chciwy, ale jego celem było zdobycie jak największej ilości pieniędzy i rozdzielenie ich między ubogich. Takie zachowanie również można postrzegać jako swego rodzaju chciwość, ale niekoniecznie zaliczymy je do egoizmu.