REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT
NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT

REKLAMA

REKLAMA

Najwyższa Izba Kontroli, po kontroli w zakresie VAT, zwróciła się do Ministra Finansów o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w VAT, m.in. poprzez przyspieszenie prac nad wprowadzeniem modelu hurtowni danych VAT opartych na Jednolitym Pliku Audytowym. NIK wskazała jednocześnie na potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań w celu ograniczenia szarej strefy w gospodarce.

O działaniach Najwyższej Izby Kontroli zmierzających do ograniczenia zjawiska szarej strefy w Polsce mówił na konferencji w Ministerstwie Rozwoju prezes NIK, Krzysztof Kwiatkowski. Jak zaznaczył, w kontrolach Izba zajmuje się zarówno rozwiązaniami systemowymi, których wprowadzenie w istotny sposób zmniejszyłoby zagrożenia występujące dla gromadzenia dochodów podatkowych, jak i skutecznością oraz prawidłowością działania służb podległych Ministrowi Finansów.

REKLAMA

Autopromocja

Podczas spotkania Prezes NIK omówił kontrole przeprowadzone w latach 2013-2015, w których Izba wskazywała na potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań systemowych w celu ograniczenia szarej strefy w gospodarce. Przedstawił wnioski z kontroli na temat zwalczania oszustw w podatku od towarów i usług, a następnie z kontroli nadzoru organów podatkowych i organów kontroli skarbowej nad prawidłowością rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego, oraz egzekwowania przepisów prawa wobec podmiotów prowadzących działalność w zakresie zakładów wzajemnych.

Wyłudzenia podatku VAT - transakcje karuzelowe

W każdej z tych kontroli Izba wskazywała na niewystarczająco skuteczne przeciwdziałanie oszustwom podatkowym. Kierowała do Ministra Finansów wnioski o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w gospodarce.

Po kontroli VAT, NIK skierowała do Ministra Finansów wniosek o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w VAT, które sprawdziły się w innych krajach[1], w tym rozważenie przyspieszenia prac nad wprowadzeniem w Polsce modelu hurtowni danych VAT[2] opartych na Jednolitym Pliku Audytowym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Działania zmierzające do wprowadzenia koncepcji OECD zostały zapoczątkowane, nowelizacją ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 10 września 2015 r. wprowadzone zostały przepisy wprowadzające obowiązek przesyłania przez podatnika, na żądanie organu podatkowego, całości lub części ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych w ustalonym formacie i jednolitej strukturze. Przekazywanie tych ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej o ustalonej strukturze zmierza do wprowadzenia koncepcji Jednolitego Pliku Kontrolnego opracowanego przez OECD.

Zastosowanie tych rozwiązań, chociaż rozłożone w czasie, także powinno stopniowo przyczynić się do ograniczenia rozmiarów szarej strefy, co rozpocznie się w 2016 r.

Polecamy: Podatki 2016 - komplet żółtych książek

Po kontroli „Nadzór organów podatkowych i organów kontroli skarbowej nad prawidłowością rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego” NIK stwierdziła, że urzędy kontroli skarbowej oraz urzędy skarbowe nie przeprowadziły wystarczających i skutecznych działań mających na celu zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania przez podmioty z udziałem kapitału zagranicznego, poprzez transferowanie dochodów poza polski system podatkowy.

Organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej były niedostatecznie przygotowane do prowadzenia kontroli prawidłowości rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego. Przeprowadzono nieliczne kontrole mające na celu weryfikację legalności transferu dochodów przez podmioty gospodarcze.

W ocenie NIK Minister Finansów w latach 2012-2014 nie dysponował skutecznymi narzędziami prawnymi zapewniającymi szczelność systemu podatkowego w tym obszarze.

________________

[1] Komisja Europejska od kilku lat wskazuje na potrzebę stworzenia systemu podatku VAT, który cechowałby się odpornością na nadużycia. W dniu 1 grudniu 2010 r. ogłosiła „Zieloną księgę w sprawie przyszłości podatku VAT. W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT” (KOM (2010) 695), a w grudniu 2011 r. kolejny raport w tej sprawie (KOM (2011) 851). Z czterech rozważanych przez Komisję jeszcze w 2010 r. rozwiązań dotyczących weryfikacji sposobu poboru i kontroli VAT, w kolejnym komunikacie znalazły odzwierciedlenie dwa z nich: model hurtowni danych VAT oraz model dzielonych płatności. W 2016 r. KE ma ogłosić kolejny raport. 

[2] Standard Audit File for TAX (SAF-T), rozwiązanie opracowane przez OECD jako standard w relacjach podmiot gospodarczy - organy podatkowe. Model, w ramach którego podatnik przekazuje w uzgodnionym formacie z góry określone dane na temat transakcji do prowadzonej przez siebie hurtowni danych VAT, do której dostęp miałyby organy podatkowe.


Minister Finansów powinien podejmować inicjatywy legislacyjne zmierzające do uszczelnienia systemu podatkowego, ale również zadbać o lepsze przygotowanie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej do prowadzenia kontroli podmiotów prowadzących działalność w wielu krajach. Minister Finansów powinien stworzyć w Ministerstwie Finansów i jednostkach podległych centralę oraz pion zajmujący się wyłącznie praktykami agresywnego planowania podatkowego mającego na celu transfer dochodów z Polski. Powinien zostać rozszerzony zakres informacji przekazywanych dla organów podatkowych przez największych przedsiębiorców na temat transakcji z podmiotami zagranicznymi. Dane powinny podlegać systematycznemu sprawdzaniu przez wyodrębniony, wyspecjalizowany pion czy w związku z tymi transakcjami należności podatkowe nie są narażone na uszczuplenie, w szczególności poprzez wykorzystanie sztucznych struktur, nieodzwierciedlających rzeczywistości gospodarczej.   

W polskim systemie podatkowym nie ma klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania. W wielu krajach rozwiązania wprowadzające ogólną klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania funkcjonują od wielu lat. Zdaniem NIK brak tej klauzuli na gruncie obowiązującego prawa stanowi przeszkodę w zapewnieniu szczelności polskiego systemu podatkowego.

Podmioty gospodarcze prowadzące działalność w wielu krajach, w celu zmniejszenia swoich zobowiązań podatkowych, skłonne są do stosowania agresywnego planowania podatkowego. Zjawisko to przyczynia się do pomniejszania krajowej bazy podatkowej, powodując uszczuplenie wpływów z podatków. Pozwala także podmiotom działającym w skali międzynarodowej na osiąganie przewagi nad przedsiębiorstwami lokalnymi i prowadzi do szkodliwej konkurencji, gdyż obciążenia podatkowe dla podmiotów lokalnych są większe niż podmiotów międzynarodowych.

Wyłudzenia zwrotów VAT-u na przykładzie odwrotnego obciążenia

Uszczelnienie systemu podatkowego zmierzające do przeciwdziałania unikania opodatkowania przez podmioty działające w wielu krajach, w tym wprowadzenie klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania powinno przyczynić się do ograniczenia nieuczciwej konkurencji ze strony podmiotów stosujących agresywne planowanie podatkowe, a w rezultacie ograniczyć proceder ukrywania części swojej działalności przez legalnie funkcjonujące firmy właśnie z powodu tej nieuczciwej konkurencji.

Po kontroli na temat egzekwowania przepisów prawa wobec podmiotów prowadzących działalność w zakresie zakładów wzajemnych Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że obszarem występowania istotnych zagrożeń jest urządzanie gier hazardowych. Skuteczność Służby Celnej w zwalczaniu urządzania zakładów wzajemnych, bez zezwoleń, za pośrednictwem sieci Internet, w okresie od 2010 r. do 2014 r. włącznie, była niska.

Nie został tym samym osiągnięty cel założony przy uchwalaniu ustawy o grach hazardowych. Celem tym była głównie ochrona obywateli RP przed uzależnieniem od gier hazardowych, w tym urządzanych w sieci Internet. Środkiem, który miał doprowadzić do tego celu było stworzenie warunków prawnych do prowadzenia działalności wyłącznie dla podmiotów posiadających ustawowe zezwolenia i wprowadzenie zakazu uczestnictwa w grach hazardowych organizowanych w sieci bez zezwolenia.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Pomimo wprowadzenia rozwiązań prawnych umożliwiających zwalczanie zjawiska nielegalnego urządzania zakładów wzajemnych organy Służby Celnej nie były w stanie zapobiec nielegalnemu urządzaniu, oraz reklamowaniu zakładów wzajemnych za pośrednictwem sieci Internet w sytuacji, gdy siedziby podmiotów urządzających nielegalne zakłady wzajemne oraz serwery wykorzystywane do organizowania tych zakładów w sieci Internet znajdowały się poza granicami RP.

Funkcjonujące instytucje prawne nie zapobiegły organizowaniu zakładów wzajemnych za pośrednictwem sieci Internet poza granicami RP i czerpaniu znacznych korzyści z tej działalności kosztem polskich przedsiębiorców działających w oparciu o wydane zezwolenia i kosztem budżetu państwa; uwarunkowania prawne i wymuszona przez nie metodologia zwalczania tego obszaru przestępczości przyjęta przez Służbę Celną umożliwiała skuteczny nadzór jedynie nad podmiotami organizującymi zakłady wzajemne na podstawie udzielonych zezwoleń.


NIK po kontroli wskazała, że niezbędne jest wdrożenie kolejnych instrumentów prawnych, za pomocą których nastąpiłoby ograniczenie nielegalnych działań podmiotów organizujących zakłady wzajemne za pośrednictwem sieci Internet.

Zdaniem ekspertów z NIK ważny wpływ na rozmiary szarej strefy i groźne z punktu widzenia strat budżetu państwa skutki, ma nie tylko ukrywanie części obrotów przez legalnie funkcjonujących przedsiębiorców czy wykonywanie nierejestrowanej pracy, ale także nielegalny handel paliwami, nielegalna produkcja i przemyt papierosów oraz alkoholu, a także nielegalny hazard. Budżet nie uzyskuje części należnych mu podatków, w tym podatku akcyzowego, który po VAT (w 2014 r. 124 mld zł, w 2015 r. 121 mld zł) jest drugim źródłem dochodów budżetu państwa (w 2014 r. 62 mld zł, w 2015 r. 63 mld zł).

Jak Ministerstwo Finansów zamierza zredukować lukę w VAT

Jak zaznaczył w swym wystąpieniu prezes Krzysztof Kwiatkowski, Polska niestety należy do grupy państw członkowskich UE, w których udział szarej strefy w gospodarce jest wyższy od średniej dla krajów UE i w ostatnich latach nie udało się uzyskać istotnej poprawy w ograniczeniu tego zjawiska. Jak to wygląda w liczbach? Relacja dochodów podatkowych do PKB w latach 2013-2015 była niższa niż w latach 2005-2012 i trzy lata z rzędu kształtowała się poniżej 15% (2013 r. 14,5%, 2014 r. 14,7%, a w 2015 r. 14,3%).

Konferencja w  Ministerstwie Rozwoju odbyła się w ramach cyklu spotkań poświęconych szarej strefie. NIK reprezentował prezes Krzysztof Kwiatkowski oraz dyrektorzy: Departamentu Budżetu i Finansów Stanisław Jarosz i Departamentu Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji Sławomir Grzelak. W spotkaniu wzięli udział także m.in. Mariusz Haładyj, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Filip Grzegorczyk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, Wiesław Jasiński, Podsekretarz Stanu, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Generalny Inspektor Informacji Finansowej, oraz Kamil Wyszkowski, dyrektor generalny United Nations Global Compact, który zaprezentował założenia Raportu „Przeciwdziałanie Szarej Strefie w Polsce”, opracowanego przez Global Compact.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prof. Modzelewski: Większość podatników VAT może uniknąć w 2026 r. obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Jak?

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego, gdyby uchwalono projekt przepisów wprowadzających obowiązkowy KSeF w przedłożonym niedawno kształcie, to większość podatników VAT nie będzie musiała wystawiać faktur ustrukturyzowanych w 2026 r.

Stopy procentowe NBP 2025: w maju obniżka o 0,5 pkt proc.

Rada Polityki Pieniężnej na posiedzeniu w dniach 6-7 maja 2025 r. postanowiła obniżyć wszystkie stopy procentowe NBP o 0,5 punktu procentowego. Stopa referencyjna wynosi od 8 maja 2025 r. 5,25 proc. - poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski. Decyzja RPP była zgodna z oczekiwaniami większości analityków finansowych i ekonomistów. Stopy NBP zmieniły się pierwszy raz od 3 października 2023 r.

Przekształcenie JDG a status podatnika rozpoczynającego działalność w estońskim CIT

W świetle marcowego wyroku NSA (sygn. II FSK 1412/24) zmienia się podejście do kwalifikacji podatkowej spółek powstałych z przekształcenia jednoosobowych działalności gospodarczych. Wyrok ten przesądził, że takie podmioty mogą korzystać z przywilejów "podatnika rozpoczynającego działalność" na gruncie przepisów o estońskim CIT.

Pracujesz na zleceniu - a może to faktyczna umowa o pracę? Jak ustalić i wykazać istnienie stosunku pracy

Osoby wykonujące umowy zlecenia, czy inne umowy cywilnoprawne, mają czasem wątpliwości, czy nie jest to de facto umowa o pracę. Każdy przedsiębiorca słyszał o możliwych kontrolach, podważeniu zatrudnienia, konieczności uzasadniania dlaczego taki a nie inny typ umowy został konkretnej osobie zaproponowany. A co ze swobodą zawierania umów? Czy forma umowy na którą zgadzamy się wspólnie z nowozatrudnioną osobą nie powinna być wystarczająca dla inspekcji pracy skoro zgodnie obie strony złożyły na niej swój podpis? Na te i wiele innych pytań odpowie Czytelnikom ten artykuł.

REKLAMA

Zmiany w podatkach od 2026 r. - wyższy limit zwolnienia z VAT, korekty deklaracji, 6 m-cy vacatio legis

Ministerstwo Finansów poinformowało, że 6 maja 2025r. Rada Ministrów przyjęła pakiet projektów ustaw dot. podatków w ramach procesu deregulacji. Nowe przepisy mają na celu m.in. ochronę podatników przed nagłymi zmianami przepisów ustaw podatkowych oraz doprecyzowanie wątpliwości interpretacyjnych zgłaszanych przez przedsiębiorców w zakresie deklaracji składanej w trakcie lub po zakończeniu kontroli celno-skarbowej. Projekty dotyczą również podwyższenia limitu zwolnienia podmiotowego w VAT oraz likwidacji obowiązku przygotowywania i publikacji informacji o realizowanej strategii podatkowej.

Czego najczęściej dotyczą kontrole z urzędu skarbowego i ZUS-u?

Przedsiębiorcy mają szereg obowiązków wobec państwa - jako podatnicy muszą przestrzegać przepisów podatkowych, a jako płatnicy stosować normy z zakresu ubezpieczeń społecznych. W obu tych sferach często dochodzi do uchybień. Dlatego upoważnione organy sprawdzają, czy firmy przestrzegają obowiązujących przepisów. W naszym artykule przedstawiamy najczęstsze obszary, które podlegają kontroli organów podatkowych lub Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Pozwani przez PFR – jak program pomocy dla firm stał się przyczyną tysięcy pozwów? Sprawdź, jak się bronić

Ponad 16 tysięcy firm już otrzymało pozew z Polskiego Funduszu Rozwoju [i]. Kolejne są w drodze. Choć Tarcza Finansowa miała być tarczą – dla wielu stała się źródłem wieloletnich problemów prawnych.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

REKLAMA

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA