REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT
NIK apeluje o wprowadzanie rozwiązań do zwalczania oszustw w VAT

REKLAMA

REKLAMA

Najwyższa Izba Kontroli, po kontroli w zakresie VAT, zwróciła się do Ministra Finansów o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w VAT, m.in. poprzez przyspieszenie prac nad wprowadzeniem modelu hurtowni danych VAT opartych na Jednolitym Pliku Audytowym. NIK wskazała jednocześnie na potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań w celu ograniczenia szarej strefy w gospodarce.

O działaniach Najwyższej Izby Kontroli zmierzających do ograniczenia zjawiska szarej strefy w Polsce mówił na konferencji w Ministerstwie Rozwoju prezes NIK, Krzysztof Kwiatkowski. Jak zaznaczył, w kontrolach Izba zajmuje się zarówno rozwiązaniami systemowymi, których wprowadzenie w istotny sposób zmniejszyłoby zagrożenia występujące dla gromadzenia dochodów podatkowych, jak i skutecznością oraz prawidłowością działania służb podległych Ministrowi Finansów.

REKLAMA

Autopromocja

Podczas spotkania Prezes NIK omówił kontrole przeprowadzone w latach 2013-2015, w których Izba wskazywała na potrzebę wprowadzenia nowych rozwiązań systemowych w celu ograniczenia szarej strefy w gospodarce. Przedstawił wnioski z kontroli na temat zwalczania oszustw w podatku od towarów i usług, a następnie z kontroli nadzoru organów podatkowych i organów kontroli skarbowej nad prawidłowością rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego, oraz egzekwowania przepisów prawa wobec podmiotów prowadzących działalność w zakresie zakładów wzajemnych.

Wyłudzenia podatku VAT - transakcje karuzelowe

W każdej z tych kontroli Izba wskazywała na niewystarczająco skuteczne przeciwdziałanie oszustwom podatkowym. Kierowała do Ministra Finansów wnioski o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w gospodarce.

Po kontroli VAT, NIK skierowała do Ministra Finansów wniosek o szybsze wprowadzanie rozwiązań ułatwiających zwalczanie oszustw w VAT, które sprawdziły się w innych krajach[1], w tym rozważenie przyspieszenia prac nad wprowadzeniem w Polsce modelu hurtowni danych VAT[2] opartych na Jednolitym Pliku Audytowym.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Działania zmierzające do wprowadzenia koncepcji OECD zostały zapoczątkowane, nowelizacją ustawy Ordynacja podatkowa z dnia 10 września 2015 r. wprowadzone zostały przepisy wprowadzające obowiązek przesyłania przez podatnika, na żądanie organu podatkowego, całości lub części ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych w ustalonym formacie i jednolitej strukturze. Przekazywanie tych ksiąg oraz dowodów księgowych w postaci elektronicznej o ustalonej strukturze zmierza do wprowadzenia koncepcji Jednolitego Pliku Kontrolnego opracowanego przez OECD.

Zastosowanie tych rozwiązań, chociaż rozłożone w czasie, także powinno stopniowo przyczynić się do ograniczenia rozmiarów szarej strefy, co rozpocznie się w 2016 r.

Polecamy: Podatki 2016 - komplet żółtych książek

Po kontroli „Nadzór organów podatkowych i organów kontroli skarbowej nad prawidłowością rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego” NIK stwierdziła, że urzędy kontroli skarbowej oraz urzędy skarbowe nie przeprowadziły wystarczających i skutecznych działań mających na celu zapobieganie uchylaniu się od opodatkowania przez podmioty z udziałem kapitału zagranicznego, poprzez transferowanie dochodów poza polski system podatkowy.

Organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej były niedostatecznie przygotowane do prowadzenia kontroli prawidłowości rozliczeń z budżetem państwa podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego. Przeprowadzono nieliczne kontrole mające na celu weryfikację legalności transferu dochodów przez podmioty gospodarcze.

W ocenie NIK Minister Finansów w latach 2012-2014 nie dysponował skutecznymi narzędziami prawnymi zapewniającymi szczelność systemu podatkowego w tym obszarze.

________________

[1] Komisja Europejska od kilku lat wskazuje na potrzebę stworzenia systemu podatku VAT, który cechowałby się odpornością na nadużycia. W dniu 1 grudniu 2010 r. ogłosiła „Zieloną księgę w sprawie przyszłości podatku VAT. W stronę prostszego, solidniejszego i wydajniejszego systemu podatku VAT” (KOM (2010) 695), a w grudniu 2011 r. kolejny raport w tej sprawie (KOM (2011) 851). Z czterech rozważanych przez Komisję jeszcze w 2010 r. rozwiązań dotyczących weryfikacji sposobu poboru i kontroli VAT, w kolejnym komunikacie znalazły odzwierciedlenie dwa z nich: model hurtowni danych VAT oraz model dzielonych płatności. W 2016 r. KE ma ogłosić kolejny raport. 

[2] Standard Audit File for TAX (SAF-T), rozwiązanie opracowane przez OECD jako standard w relacjach podmiot gospodarczy - organy podatkowe. Model, w ramach którego podatnik przekazuje w uzgodnionym formacie z góry określone dane na temat transakcji do prowadzonej przez siebie hurtowni danych VAT, do której dostęp miałyby organy podatkowe.


Minister Finansów powinien podejmować inicjatywy legislacyjne zmierzające do uszczelnienia systemu podatkowego, ale również zadbać o lepsze przygotowanie organów podatkowych i organów kontroli skarbowej do prowadzenia kontroli podmiotów prowadzących działalność w wielu krajach. Minister Finansów powinien stworzyć w Ministerstwie Finansów i jednostkach podległych centralę oraz pion zajmujący się wyłącznie praktykami agresywnego planowania podatkowego mającego na celu transfer dochodów z Polski. Powinien zostać rozszerzony zakres informacji przekazywanych dla organów podatkowych przez największych przedsiębiorców na temat transakcji z podmiotami zagranicznymi. Dane powinny podlegać systematycznemu sprawdzaniu przez wyodrębniony, wyspecjalizowany pion czy w związku z tymi transakcjami należności podatkowe nie są narażone na uszczuplenie, w szczególności poprzez wykorzystanie sztucznych struktur, nieodzwierciedlających rzeczywistości gospodarczej.   

W polskim systemie podatkowym nie ma klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania. W wielu krajach rozwiązania wprowadzające ogólną klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania funkcjonują od wielu lat. Zdaniem NIK brak tej klauzuli na gruncie obowiązującego prawa stanowi przeszkodę w zapewnieniu szczelności polskiego systemu podatkowego.

Podmioty gospodarcze prowadzące działalność w wielu krajach, w celu zmniejszenia swoich zobowiązań podatkowych, skłonne są do stosowania agresywnego planowania podatkowego. Zjawisko to przyczynia się do pomniejszania krajowej bazy podatkowej, powodując uszczuplenie wpływów z podatków. Pozwala także podmiotom działającym w skali międzynarodowej na osiąganie przewagi nad przedsiębiorstwami lokalnymi i prowadzi do szkodliwej konkurencji, gdyż obciążenia podatkowe dla podmiotów lokalnych są większe niż podmiotów międzynarodowych.

Wyłudzenia zwrotów VAT-u na przykładzie odwrotnego obciążenia

Uszczelnienie systemu podatkowego zmierzające do przeciwdziałania unikania opodatkowania przez podmioty działające w wielu krajach, w tym wprowadzenie klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania powinno przyczynić się do ograniczenia nieuczciwej konkurencji ze strony podmiotów stosujących agresywne planowanie podatkowe, a w rezultacie ograniczyć proceder ukrywania części swojej działalności przez legalnie funkcjonujące firmy właśnie z powodu tej nieuczciwej konkurencji.

Po kontroli na temat egzekwowania przepisów prawa wobec podmiotów prowadzących działalność w zakresie zakładów wzajemnych Najwyższa Izba Kontroli stwierdziła, że obszarem występowania istotnych zagrożeń jest urządzanie gier hazardowych. Skuteczność Służby Celnej w zwalczaniu urządzania zakładów wzajemnych, bez zezwoleń, za pośrednictwem sieci Internet, w okresie od 2010 r. do 2014 r. włącznie, była niska.

Nie został tym samym osiągnięty cel założony przy uchwalaniu ustawy o grach hazardowych. Celem tym była głównie ochrona obywateli RP przed uzależnieniem od gier hazardowych, w tym urządzanych w sieci Internet. Środkiem, który miał doprowadzić do tego celu było stworzenie warunków prawnych do prowadzenia działalności wyłącznie dla podmiotów posiadających ustawowe zezwolenia i wprowadzenie zakazu uczestnictwa w grach hazardowych organizowanych w sieci bez zezwolenia.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Pomimo wprowadzenia rozwiązań prawnych umożliwiających zwalczanie zjawiska nielegalnego urządzania zakładów wzajemnych organy Służby Celnej nie były w stanie zapobiec nielegalnemu urządzaniu, oraz reklamowaniu zakładów wzajemnych za pośrednictwem sieci Internet w sytuacji, gdy siedziby podmiotów urządzających nielegalne zakłady wzajemne oraz serwery wykorzystywane do organizowania tych zakładów w sieci Internet znajdowały się poza granicami RP.

Funkcjonujące instytucje prawne nie zapobiegły organizowaniu zakładów wzajemnych za pośrednictwem sieci Internet poza granicami RP i czerpaniu znacznych korzyści z tej działalności kosztem polskich przedsiębiorców działających w oparciu o wydane zezwolenia i kosztem budżetu państwa; uwarunkowania prawne i wymuszona przez nie metodologia zwalczania tego obszaru przestępczości przyjęta przez Służbę Celną umożliwiała skuteczny nadzór jedynie nad podmiotami organizującymi zakłady wzajemne na podstawie udzielonych zezwoleń.


NIK po kontroli wskazała, że niezbędne jest wdrożenie kolejnych instrumentów prawnych, za pomocą których nastąpiłoby ograniczenie nielegalnych działań podmiotów organizujących zakłady wzajemne za pośrednictwem sieci Internet.

Zdaniem ekspertów z NIK ważny wpływ na rozmiary szarej strefy i groźne z punktu widzenia strat budżetu państwa skutki, ma nie tylko ukrywanie części obrotów przez legalnie funkcjonujących przedsiębiorców czy wykonywanie nierejestrowanej pracy, ale także nielegalny handel paliwami, nielegalna produkcja i przemyt papierosów oraz alkoholu, a także nielegalny hazard. Budżet nie uzyskuje części należnych mu podatków, w tym podatku akcyzowego, który po VAT (w 2014 r. 124 mld zł, w 2015 r. 121 mld zł) jest drugim źródłem dochodów budżetu państwa (w 2014 r. 62 mld zł, w 2015 r. 63 mld zł).

Jak Ministerstwo Finansów zamierza zredukować lukę w VAT

Jak zaznaczył w swym wystąpieniu prezes Krzysztof Kwiatkowski, Polska niestety należy do grupy państw członkowskich UE, w których udział szarej strefy w gospodarce jest wyższy od średniej dla krajów UE i w ostatnich latach nie udało się uzyskać istotnej poprawy w ograniczeniu tego zjawiska. Jak to wygląda w liczbach? Relacja dochodów podatkowych do PKB w latach 2013-2015 była niższa niż w latach 2005-2012 i trzy lata z rzędu kształtowała się poniżej 15% (2013 r. 14,5%, 2014 r. 14,7%, a w 2015 r. 14,3%).

Konferencja w  Ministerstwie Rozwoju odbyła się w ramach cyklu spotkań poświęconych szarej strefie. NIK reprezentował prezes Krzysztof Kwiatkowski oraz dyrektorzy: Departamentu Budżetu i Finansów Stanisław Jarosz i Departamentu Gospodarki, Skarbu Państwa i Prywatyzacji Sławomir Grzelak. W spotkaniu wzięli udział także m.in. Mariusz Haładyj, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Rozwoju, Filip Grzegorczyk Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, Wiesław Jasiński, Podsekretarz Stanu, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej, Generalny Inspektor Informacji Finansowej, oraz Kamil Wyszkowski, dyrektor generalny United Nations Global Compact, który zaprezentował założenia Raportu „Przeciwdziałanie Szarej Strefie w Polsce”, opracowanego przez Global Compact.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Najwyższa Izba Kontroli

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prof. Modzelewski do premiera Tuska: narzucanie wszystkim podatnikom VAT obowiązkowego KSeF i faktur ustrukturyzowanych to nie jest deregulacja gospodarki

W dniu 12 kwietnia br. Ministerstwo Finansów potwierdziło zamiar wdrożenia w 2026 roku obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur i obligatoryjnego stosowania faktur ustrukturyzowanych przez wszystkich podatników VAT. Prof. dr hab. Witold Modzelewski apeluje do Pana Premiera Donalda Tuska: „Wierzę, że jako liberał traktuje Pan potrzebę deregulacji gospodarki zupełnie poważnie. Nie należy ulegać lobbystom, którzy chcą zarobić na dezorganizacji systemu fakturowania. Pomysł faktur ustrukturyzowanych powinien trafić definitywnie do kosza.”

W 2025 r. można przekazać 1,5% podatku rolnego na rzecz dwóch uprawnionych podmiotów

W komunikacie z 16 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów poinformowało, że w 2025 roku podatnicy podatku rolnego mogą przekazać 1,5 tego podatku na rzecz Krajowego Związku Rewizyjnego Rolniczych Spółdzielni Produkcyjnych lub OPZZ Rolników i Organizacji Rolniczych. Jakie są warunki tego przekazania?

Roczne zeznanie podatkowe PIT: 15 najczęstszych błędów. Jak ich uniknąć w 2025 roku

Złożenie corocznej deklaracji PIT to podstawowy zakres komunikacji podatnika z administracją skarbową. Warto zadbać, by przebiegła ona w sposób optymalny i nie nastręczała niespodziewanych nieprzyjemności. Dlatego też przedstawiamy zestawienie najczęstszych błędów, przed którymi można się uchronić, korzystając z poniższych podpowiedzi.

7 skutków spadających stóp procentowych. Już w maju 2025 r. RPP zacznie cykl obniżek?

Tańsze i łatwiej dostępne kredyty to tylko część skutków cięć stóp procentowych. Polityka monetarna to miecz obosieczny. W momencie, w którym kredytobiorcy cieszą się z niższych rat, to posiadacze oszczędności mają problem ze znalezieniem solidnie oprocentowanego depozytu. Widmo niższych stóp procentowych oznacza też, że w dół pójść może oprocentowanie detalicznych obligacji skarbowych, a zakup mieszkania na wynajem może znowu odzyskać swój blask.

REKLAMA

Korekta zeznania podatkowego PIT. Jak to zrobić i do kiedy można?

Do końca roku 2030 podatnicy mają prawo składać korekty zeznań PIT za rok 2024. Błędy w deklaracjach podatkowych zdarzają się zarówno na niekorzyść podatnika (np. pominięcie ulgi, o której się nie wiedziało), jak i na niekorzyść fiskusa (np. pominięcie źródła przychodów, o którym się zapomniało). Złożenie korekty zeznania nie wymaga uzasadnienia, a skorygować można nawet taką deklarację, która z upływem 30 kwietnia 2025 r. została bez udziału podatnika automatycznie zatwierdzona w usłudze Twój e-PIT.

Pilne! Będzie nowelizacja ustawy o KSeF, znamy projekt: jakie zmiany w obowiązkowym e-fakturowaniu

Ministerstwo Finansów opublikowało długo wyczekiwany projekt nowelizacji ustawy o VAT, regulujący obowiązek stosowania faktur ustrukturyzowanych. Wraz z nim udostępniono również oficjalną „mapę drogową” wdrożenia Krajowego Systemu e-Faktur – KSeF.

Ewidencje VAT oszustów i uczciwych podatników niczym się nie różnią. Jak systemowo zablokować wzrost zwrotów VAT? Prof. Modzelewski: jest jeden sposób

Jedyną skuteczną barierą systemową dla prób wyłudzenia zwrotów jest uzależnienie wpływów zwrotów od zastosowania przez podatnika mechanizmu podzielonej płatności w stosunku do kwot podatku naliczonego, który miałby być zwrócony – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Obowiązkowy KSeF - najnowszy harmonogram. KSeF 2.0, integracja i testy, tryb offline24, faktury masowe, certyfikat wystawcy faktury i inne szczegóły

W komunikacie z 12 kwietnia 2025 r. Ministerstwo Finansów przedstawiło aktualny stan projektu rozwiązań prawnych, technicznych i biznesowych oraz plan wdrożenia (harmonogram) obowiązkowego systemu KSeF. Można jeszcze do 25 kwietnia 2025 r. zgłaszać do Ministerstwa uwagi i opinie do projektu pisząc maila na adres sekretariat.PT@mf.gov.pl.

REKLAMA

Cyfrowe narzędzia dla księgowych. Kiedy warto zmienić oprogramowanie księgowe?

Nowoczesne narzędzia dla księgowych. Na co zwracać uwagę przy zmianie oprogramowania księgowego? Według raportów branżowych księgowi spędzają nawet 50 proc. czasu na czynnościach, które mogłyby zostać usprawnione przez nowoczesne technologie.

Obowiązkowy KSeF - będzie kolejne przesunięcie terminów? Kiedy nowelizacja ustawy o VAT? Minister finansów odpowiada

Ministerstwo Finansów dość wolno prowadzi prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o VAT dotyczącą wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od listopada zeszłego roku - kiedy to zakończyły się konsultacje projektu - nie widać żadnych postępów. Jeden z posłów zapytał ministra finansów o aktualny harmonogram prac legislacyjnych w tym zakresie a także czy minister ma zamiar przesunięcia terminów wejścia w życie obowiązkowego KSeF? W dniu 31 marca 2025 r. minister finansów odpowiedział na te pytania.

REKLAMA