REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Kontrola ZUS bez ograniczeń czasowych? Kiedy kontrola może być przedłużona ponad limit i jak to jest nadużywane

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Katarzyna Kalata
Doktor nauk prawnych, radca prawny
Kontrola ZUS bez ograniczeń czasowych? Kiedy kontrola może być przedłużona ponad limit i jak to jest nadużywane
Kontrola ZUS bez ograniczeń czasowych? Kiedy kontrola może być przedłużona ponad limit i jak to jest nadużywane
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Ile powinna zgodnie z prawem trwać kontrola ZUS-u? W jaki sposób ZUS nadużywa przepisów by przedłużać kontrole? Wyjaśnia dr Katarzyna Kalata – radca prawny z Kancelarii Kalata.
rozwiń >

Kontrola ZUS – podstawa prawna

Zakład Ubezpieczeń Społecznych, bez wątpienia jest wyposażony w kompetencje organu kontroli. Sposób podjęcia kontroli oraz jej przeprowadzenia normuje m.in. art. 47 ust. 1 Ustawy z 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2023 r. poz. 221 z późn. zm.). W powołanym przepisie czytamy, że organ kontroli, przed podjęciem czynności sobie, winien dokonać analizy prawdopodobieństwa naruszenia prawa w ramach wykonywania działalności gospodarczej, która to obejmuje identyfikację obszarów podmiotowych i przedmiotowych, w których ryzyko naruszenia przepisów jest największe.

REKLAMA

Autopromocja

Zawiadomienie o zamiarze podjęcia działań kontrolnych

Pierwszym etapem kontroli ZUS-u jest zawiadomienie podmiotu kontrolowanego o zamiarze podjęcia względem niego działań kontrolnych, które nie powinny rozpocząć się wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Na marginesie warto zaznaczyć, że w przypadku niewszczęcia kontroli w ciągu 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia, wymagane jest ponowne zawiadomienie. 

Ważne

Rozpoczęcie faktycznej kontroli jest inicjowane doręczeniem płatnikowi składek upoważnienia do jej przeprowadzenia, w którym określony jest jej zakres. 

Limity czasu kontroli ZUS

Zakład Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) ma określone limity czasu na przeprowadzanie kontroli przedsiębiorstw, które są zależne od wielkości firmy. Zgodnie z art. 55 ustawy z dnia 6 marca 2018 roku Prawo przedsiębiorców, limity te wynoszą:

  • 12 dni roboczych dla mikroprzedsiębiorców,
  • 18 dni roboczych dla małych przedsiębiorców,
  • 24 dni roboczych dla średnich przedsiębiorców,
  • 48 dni roboczych dla pozostałych przedsiębiorców.

Definicje powyższych określeń są instynktownie rozumiane przez odbiorcę, jednakże celem dokładnego ich określenia należy odwołać się do art. 7 pkt 1 ustawy Prawo przedsiębiorców w którym ustawodawca nadał precyzyjne ramy w jakich to należy pojęcia te rozumieć. I tak: 

Mikroprzedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 10 pracowników;
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 2 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 2 milionów euro.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mały przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 50 pracowników;
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 10 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 10 milionów euro.

Średni przedsiębiorca to przedsiębiorca, który w co najmniej jednym roku z dwóch ostatnich lat obrotowych spełniał łącznie następujące warunki:
a) zatrudniał średniorocznie mniej niż 250 pracowników;
b) osiągnął roczny obrót netto ze sprzedaży towarów, wyrobów i usług oraz z operacji finansowych nieprzekraczający równowartości w złotych 50 milionów euro, lub sumy aktywów jego bilansu sporządzonego na koniec jednego z tych lat nie przekroczyły równowartości w złotych 43 milionów euro;

Kiedy ZUS może przedłużyć kontrolę?

Niestety przedsiębiorca, mimo określenia do jakiej grupy należy, nie może mieć pewności co do rzeczywistej długości kontroli. Ustawa przewiduje wyjątki od tych limitów, przez co ich gwarancyjna funkcja zostaje w znacznym stopniu osłabiona. ZUS może przedłużyć kontrolę w sytuacjach, gdy jest to niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia, w tym przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów ich popełnienia – taką normę statuuje art. 55 ust. 2 pkt 2 ustawy Prawo przedsiębiorców.

Nadużycia ZUS-u związane z przedłużaniem kontroli

Choć wydaje się, że wyjątki te są uzasadnione, rzeczywistość pokazuje, że są one często nadużywane. Przedłużanie kontroli pod pretekstem przeciwdziałania przestępstwom staje się regułą, a nie wyjątkiem. ZUS korzysta z uprawnień do przedłużania kontroli, aby omijać ustawowe limity, co prowadzi do destabilizacji działalności przedsiębiorców.

Ze swojego uprawnienia inspektorzy ZUS korzystają – lub wykorzystują je – co do zasady w dwóch przypadkach: 
1) Podważanie interpretacji indywidualnych: ZUS często podważa indywidualne interpretacje firm, zakładając od razu podejrzenie popełnienia przestępstwa, co pozwala na przedłużenie kontroli.
2) Nieuzasadnione przedłużanie kontroli: Gdy kontrola dobiega końca i nie wykryto żadnych nieprawidłowości, ZUS wydaje kolejne upoważnienie, rozszerzając kontrolę z podejrzeniem przestępstwa.

Jednym z kluczowych problemów jest brak daty zakończenia kontroli, co wprowadza niepewność co do czasu jej trwania, a co ważniejsze - czyni je niezgodnym z przepisami prawa. 

Przykład nadużycia

Przykład działania ZUS można zobaczyć na podstawie małego przedsiębiorcy, który doświadczył kontroli trwającej 16 dni. Inspektorzy ZUS, nie znajdując żadnych nieprawidłowości, przedłożyli upoważnienie do kontroli w sytuacji przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa, twierdząc, że przedsiębiorstwo usuwa dokumenty z akt. Wyjaśnienia pracowników, że dokumenty były usuwane zgodnie z terminami ich przechowywania, zostały zignorowane. Kontrola zamiast ustawowych osiemnastu dni, trwała prawie 8 miesięcy.

Konieczność zmiany przepisów

Obecne przepisy pozwalają na zbyt dużą arbitralność działań ZUS, co prowadzi do nadużyć i braku pewności prawa. Przedsiębiorcy są bezbronni wobec takich działań, a prawo przedsiębiorców nie umożliwia płatnikom złożenia sprzeciw od czynności podjętych przez ZUS w trybie art. 55 ustawy prawo przedsiębiorców. Konieczna jest zatem  gruntowna zmiana przepisów, która wprowadzi jasno określone, wąsko zamknięte przypadki, w których przedłużenie kontroli jest uzasadnione i niezbędne.

Podsumowanie

Kontrole ZUS, które powinny być narzędziem do zapewnienia przestrzegania prawa, stały się niestety źródłem niepewności i problemów dla wielu przedsiębiorców. Nadużywanie przepisów o przedłużeniu kontroli oraz brak możliwości zaskarżenia takich decyzji sprawia, że przedsiębiorcy często czują się bezradni. Potrzebna jest pilna reforma przepisów, która przywróci równowagę między potrzebą kontrolowania działalności gospodarczej, a ochroną praw przedsiębiorców.

Dr Katarzyna Kalata – radca prawny Kancelaria Kalata

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy przez internet w roku? Twoje dane trafiły do urzędu skarbowego. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem opodatkowania

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Księgowy jest chroniony dopiero, gdy wykupi rozszerzoną polisę OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Będzie katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA