REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna GHMW – Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni spółka partnerska
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne związane z bieżącą obsługą przedsiębiorców (głównie spółek handlowych).
Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika? /Fot. Fotolia
Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W pierwszej kolejności należałoby udzielić odpowiedzi, czy na przedsiębiorcy spoczywają wobec zleceniobiorcy jakiekolwiek obowiązki z zakresu bhp, a następnie – jeżeli tak jest – jakie to obowiązki, a w szczególności czy dotyczą one szkoleń i badań zleceniobiorcy.

REKLAMA

Co wynika z przepisów prawa pracy?

Art. 304 Kodeksu pracy stanowi tutaj, że „pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą (art. 304 § 1 k.p.). Wymóg ten dotyczy zarówno przedsiębiorców pracodawców, jak i tych niebędących pracodawcami, ale organizujących pracę ww. osób (art. 304 § 3 k.p.).

Patrząc na podany przepis należałoby stwierdzić, że przedsiębiorca - co do zasady - ma wobec zleceniobiorcy do spełnienia obowiązki w dziedzinie bhp określone w Kodeksie pracy.

Jak interpretowany jest art. 304 Kodeksu pracy?

Redakcja ww. przepisu od początku rodziła pewne wątpliwości, głównie ze względu na zakres owych bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, które to przedsiębiorca ma zagwarantować zleceniobiorcy (czy szerzej osobie z nim współpracującej w innej formule niż stosunek pracy), jeżeli tylko świadczy on usługi w zakładzie pracy lub innym miejscu wskazanym przez zleceniodawcę.

Wypadek przy pracy - zasiłek także dla zleceniobiorcy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Odesłanie w ww. przepisie do art. 207 § 2 kodeksu pracy nie jest zbyt szczęśliwe. Przepis ten bowiem w sposób przykładowy („w szczególności”) wymienia obowiązki pracodawcy, których ten winien dochować w ramach ochrony zdrowia i życia pracowników oraz zawiera się w katalogu tzw. podstawowych obowiązków pracodawcy w dziedzinie bhp. Mógłby sugerować zatem, że chodzi o analogiczny katalog obowiązków jak wobec pracowników, a więc bardzo szeroki, w tym w szczególności w zakresie kierowania zleceniobiorcy na badania lekarskie i szkolenia bhp (wstępne lub okresowe, instruktaż stanowiskowy lub ogólny).

Ponadto, „sprawę” komplikuje przepis art. 3041 kodeksu pracy, który wprowadza w stosunku do zleceniobiorcy wymóg zrealizowania obowiązków z art. 211 kodeksu pracy, w tym m. in. jego udziału w szkoleniu i instruktażu z zakresu bhp oraz poddawaniu się przez niego wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Z tym zastrzeżeniem, że zakres owych obowiązków zleceniobiorcy powinien określić zleceniodawca. Do wyjaśnienia konieczne i pomocne staje się w związku z tym orzecznictwo.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne – PDF

Jakie jest zatem stanowisko orzecznictwa sądowego

Z analizy orzecznictwa wynika, że przedsiębiorca „zapewniając” ww. odpowiednie warunki pracy niekoniecznie musi kierować zleceniobiorcę na badania lekarskie i je finansować oraz w sposób sformalizowany (właściwy dla pracodawcy) przeprowadzać szkolenie w dziedzinie bhp (ogólne, stanowiskowe).

REKLAMA

Za wystarczające do spełnienia ww. wymogów ciążących na przedsiębiorcy należy uznać już samo wyegzekwowanie od zleceniobiorcy wykonania badań lekarskich w celu uzyskania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zleconej pracy, a w zakresie instruktażu zleceniobiorcy - przeszkolenie w sposób udokumentowany w zakresie bezpiecznego wykonywania zleconych czynności.

To pierwsze przedsiębiorca może osiągnąć zwłaszcza poprzez uzyskanie od zleceniobiorcy potwierdzenia o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy (świadczenia usług) umówionego przez strony rodzaju. W tym celu dobrze by wspomniane kwestie określić już w samej umowie ze zleceniobiorcą, co pozwoli i zapewni każdej ze stron – i przedsiębiorcy jako zleceniodawcy i zatrudnionemu jako zleceniobiorcy – wywiązanie się z ciążących na nich ww. obowiązków określonych w przywołanych przepisach art. 207 i 211 kodeksu pracy.

Kiedy zlecenie, a kiedy umowa o dzieło - PIT i składki ZUS

Takie wnioski można wyprowadzić z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 8 maja 2014 roku, sygn. akt III SA/Gd 1006/13, na tle opisanego w nim stanu faktycznego, a zwłaszcza decyzji Okręgowej Inspekcji Pracy. Sąd ten podzielił stanowisko tej instytucji w przedmiotowym zakresie. Z praktycznego punktu widzenia, przy uwzględnieniu również kontrolnego charakteru inspekcji pracy, może ono mieć istotne znaczenia w ewentualnym „sporze” z przedsiębiorcą co do tego, czy zrealizował ustawowe obowiązki bhp.

Potwierdzenie dla takiego stanowiska wynika również z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 13 sierpnia 2014 roku, sygn. akt II SA/Ol 644/14, w którym sąd wskazał, że: „zamieszczając w art. 304 § 1 k.p. odesłanie do warunków pracy, o których mowa w art. 207 § 2 k.p., ustawodawca uregulował bardzo szeroko stosowanie przepisów bhp do osób zatrudnionych w ramach form niepracowniczych (…). Natomiast osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby prowadzące w zakładzie działalność gospodarczą mają obowiązek przestrzegania przepisów i zasad bhp (zgodnie z art. 211 k.p.) na równi z pracownikami - w zakresie ustalonym przez pracodawcę lub przedsiębiorcę (…) ustawodawca dając z jednej strony większą swobodę w kształtowaniu wzajemnych obowiązków stron umowy cywilnoprawnej, nałożył na pracodawcę wymóg oceny charakteru pracy wykonywanej przez te osoby i zagrażającego im ryzyka, a także dał mechanizm pozwalający na nałożenie tego rodzaju obowiązków na zleceniobiorców”.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Na marginesie możne jeszcze wskazać, że potwierdzenie dla opisanej powyżej interpretacji przepisów art. 304 i 3041 Kodeksu pracy i w konsekwencji określenie zakresu obowiązków przedsiębiorcy wobec zleceniobiorców można było znaleźć już w stanowisku Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy w sprawie szkolenia bhp z 2007 roku (GNP/426/4560-364/07/PE). Mimo tego jednak w późniejszym okresie czasu brak było tak jednoznacznie sformułowanych opinii, a wręcz można było spotkać teorie przeciwne skłaniające się ku szerokiej interpretacji i zrównaniu obowiązków przedsiębiorcy z zakresu bhp wobec zleceniobiorcy z obowiązkami wobec pracowników.

Podsumowując, pracodawca niekoniecznie musi kierować osoby wykonujące na terenie zakładu pracy swoje usługi na finansowane przez siebie badania lekarskie. Zgodnie z orzecznictwem, wystarczające jest uzyskania przez przedsiębiorcę od takiego zleceniobiorcy orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania przez niego zleconych mu działań.

Autor: Agnieszka Śniegowska, radca prawny w Kancelarii GHMW - Gach, Hulist, Prawdzic Łaszcz - Radcowie Prawni spółka partnerska

 (www.ghmw.pl)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ukryte zyski w estońskim CIT – co to jest i dlaczego warto uważać?

Estoński CIT, czyli ryczałt od dochodów spółek, to atrakcyjna forma opodatkowania, która pozwala na odroczenie podatku dochodowego do momentu faktycznej dystrybucji zysków. Jednak korzystając z tej formy opodatkowania, przedsiębiorcy muszą być szczególnie czujni na pojęcie ukrytych zysków, które mogą skutkować nieoczekiwanym opodatkowaniem.

Dramatyczne dane o wypadkach rolniczych w 2025 r. KRUS stawia na profilaktykę i zdrowie rolników

Dane za pierwsze półrocze 2025 roku pokazują, że w rolnictwie wciąż dochodzi do tysięcy wypadków przy pracy – odnotowano ponad 4,4 tys. zdarzeń, w których zginęło 26 osób. KRUS podkreśla, że profilaktyka i dbanie o zdrowie rolników stają się priorytetem, aby zmniejszyć ryzyko i poprawić bezpieczeństwo w pracy na wsi.

Rewolucja w opłacie cukrowej w Polsce! Nowe prawo wprowadza radykalne zmiany

Jest projekt ustawy o zmianie ustawy o zdrowiu publicznym oraz niektórych innych ustaw, który zakłada kompleksową nowelizację przepisów dotyczących tzw. opłaty cukrowej oraz uproszczenie systemu jej poboru. Celem zmian jest zwiększenie skuteczności działań prozdrowotnych oraz eliminacja dotychczasowych problemów interpretacyjnych i ograniczeń prawnych.

Wspólne KPI w usługach BPO - praktyczne podejście do optymalizacji procesów

Efektywne zarządzanie projektami BPO wymaga jasnych wskaźników efektywności, które pozwalają na obiektywną ocenę realizowanych procesów. Coraz więcej firm decyduje się na wdrożenie wspólnych KPI, realizowanych równolegle przez dostawcę usług i klienta. Takie podejście, oparte na pomiarze czasu pracy i dodatkowych metryk, umożliwia lepsze zrozumienie procesów i ich systematyczne doskonalenie.

REKLAMA

Prezydencka propozycja zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci dzieli opinię publiczną

Propozycja prezydenta Karola Nawrockiego wprowadzenia zerowego PIT-u dla rodzin z dwójką dzieci i dochodem do 140 tys. zł budzi wyraźne podziały w społeczeństwie. Według sondażu, popiera ją 47,5 proc. ankietowanych, a przeciwko jest 47,9 proc., reszta nie ma zdania.

Zmiana limitów amortyzacji samochodów i kosztów leasingu od 2026 r. Jak ochronić swoje rozliczenia? Niekoniecznie przez zakupy do końca grudnia 2025 r.

Od 1 stycznia 2026 r. zmniejszy się o 1/3 limit wartości amortyzacji dla większości samochodów osobowych – z 150 tys. zł do 100 tys. zł. Przepisy co ciekawe nie są nowe, bo pochodzą z końca 2021 r., ale wchodzą w życie dopiero za kilka miesięcy i dlatego znowu zrobiło się o nich głośno. Te kilka miesięcy to także ostatni dzwonek, aby zapobiec negatywnym konsekwencjom tych zmian.

Od 2026 roku o 50% wzrośnie stawka podatku od wygranych i nagród (np. w lotto, konkursach, grach, sprzedaży premiowej) – z 10% do 15% [projekt]

Budżet państwa jest chyba naprawdę w trudnej sytuacji, skoro Ministerstwo Finansów planuje podnieść od przyszłego roku (i to o 50%) stawkę zryczałtowanego podatku dochodowego od wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Obecnie stawka ta wynosi 10% wartości wygranej lub nagrody a ma wzrosnąć do 15%. Ten podatek płacimy np. od wygranej w lotto (choć dopiero od wygranej większej niż 2000 zł).

Podatek dla banków idzie ostro w górę! Rząd podał nowe stawki. Jest komentarz prezes ZBP

Rząd szykuje istotne zmiany w podatkach dla sektora finansowego. Nowy projekt przewiduje podwyższenie CIT dla banków, instytucji kredytowych i SKOK-ów oraz korekty podatku od niektórych instytucji finansowych. Celem reformy jest pozyskanie środków na modernizację i rozbudowę polskiej armii.

REKLAMA

Nowe przepisy restrukturyzacyjne już od 23 sierpnia! Druga szansa dla firm czy większe ryzyko upadłości?

Polskie firmy czekają na ważne zmiany w prawie – od 23 sierpnia zaczyna obowiązywać unijna dyrektywa drugiej szansy. Nowe zasady restrukturyzacji mają chronić przedsiębiorców przed upadłością, ale eksperci ostrzegają: okres przejściowy może być trudny, a sądy i doradcy będą uczyć się nowych reguł w praktyce.

Ile zdrożeje piwo i inne trunki od 2026 roku? Ministerstwo Finansów szykuje podwyżkę akcyzy na alkohol oraz opłaty cukrowej

Ministerstwo Finansów informuje, że przedstawiło dwa projekty ustaw dotyczących zdrowia publicznego. Jako pierwsze proponuje aktualizację (czytaj: podniesienie) stawek akcyzy na wszystkie napoje alkoholowe, co ma na celu ograniczenie spożycia napojów alkoholowych, a w konsekwencji redukcję negatywnych skutków jego nadużycia. Ministerstwo Finansów przygotowuje również aktualizację ustawy o zdrowiu publicznym, której celem jest ograniczenie ekonomicznej dostępności napojów słodzonych.

REKLAMA