REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna GHMW – Hulist, Prawdzic Łaszcz – Radcowie Prawni spółka partnerska
Kancelaria świadczy kompleksowe usługi prawne związane z bieżącą obsługą przedsiębiorców (głównie spółek handlowych).
Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika? /Fot. Fotolia
Obowiązki bhp przedsiębiorcy wobec zleceniobiorcy – czy zgodnie z przepisami trzeba szkolić i badać współpracownika? /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

W pierwszej kolejności należałoby udzielić odpowiedzi, czy na przedsiębiorcy spoczywają wobec zleceniobiorcy jakiekolwiek obowiązki z zakresu bhp, a następnie – jeżeli tak jest – jakie to obowiązki, a w szczególności czy dotyczą one szkoleń i badań zleceniobiorcy.

REKLAMA

Co wynika z przepisów prawa pracy?

Art. 304 Kodeksu pracy stanowi tutaj, że „pracodawca jest obowiązany zapewnić bezpieczne i higieniczne warunki pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osobom prowadzącym w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą (art. 304 § 1 k.p.). Wymóg ten dotyczy zarówno przedsiębiorców pracodawców, jak i tych niebędących pracodawcami, ale organizujących pracę ww. osób (art. 304 § 3 k.p.).

Patrząc na podany przepis należałoby stwierdzić, że przedsiębiorca - co do zasady - ma wobec zleceniobiorcy do spełnienia obowiązki w dziedzinie bhp określone w Kodeksie pracy.

Jak interpretowany jest art. 304 Kodeksu pracy?

Redakcja ww. przepisu od początku rodziła pewne wątpliwości, głównie ze względu na zakres owych bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, które to przedsiębiorca ma zagwarantować zleceniobiorcy (czy szerzej osobie z nim współpracującej w innej formule niż stosunek pracy), jeżeli tylko świadczy on usługi w zakładzie pracy lub innym miejscu wskazanym przez zleceniodawcę.

Wypadek przy pracy - zasiłek także dla zleceniobiorcy

Dalszy ciąg materiału pod wideo

REKLAMA

Odesłanie w ww. przepisie do art. 207 § 2 kodeksu pracy nie jest zbyt szczęśliwe. Przepis ten bowiem w sposób przykładowy („w szczególności”) wymienia obowiązki pracodawcy, których ten winien dochować w ramach ochrony zdrowia i życia pracowników oraz zawiera się w katalogu tzw. podstawowych obowiązków pracodawcy w dziedzinie bhp. Mógłby sugerować zatem, że chodzi o analogiczny katalog obowiązków jak wobec pracowników, a więc bardzo szeroki, w tym w szczególności w zakresie kierowania zleceniobiorcy na badania lekarskie i szkolenia bhp (wstępne lub okresowe, instruktaż stanowiskowy lub ogólny).

Ponadto, „sprawę” komplikuje przepis art. 3041 kodeksu pracy, który wprowadza w stosunku do zleceniobiorcy wymóg zrealizowania obowiązków z art. 211 kodeksu pracy, w tym m. in. jego udziału w szkoleniu i instruktażu z zakresu bhp oraz poddawaniu się przez niego wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Z tym zastrzeżeniem, że zakres owych obowiązków zleceniobiorcy powinien określić zleceniodawca. Do wyjaśnienia konieczne i pomocne staje się w związku z tym orzecznictwo.

Polecamy: Nowe umowy zlecenia i inne umowy cywilnoprawne – PDF

Jakie jest zatem stanowisko orzecznictwa sądowego

Z analizy orzecznictwa wynika, że przedsiębiorca „zapewniając” ww. odpowiednie warunki pracy niekoniecznie musi kierować zleceniobiorcę na badania lekarskie i je finansować oraz w sposób sformalizowany (właściwy dla pracodawcy) przeprowadzać szkolenie w dziedzinie bhp (ogólne, stanowiskowe).

REKLAMA

Za wystarczające do spełnienia ww. wymogów ciążących na przedsiębiorcy należy uznać już samo wyegzekwowanie od zleceniobiorcy wykonania badań lekarskich w celu uzyskania orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania zleconej pracy, a w zakresie instruktażu zleceniobiorcy - przeszkolenie w sposób udokumentowany w zakresie bezpiecznego wykonywania zleconych czynności.

To pierwsze przedsiębiorca może osiągnąć zwłaszcza poprzez uzyskanie od zleceniobiorcy potwierdzenia o braku przeciwwskazań do wykonywania pracy (świadczenia usług) umówionego przez strony rodzaju. W tym celu dobrze by wspomniane kwestie określić już w samej umowie ze zleceniobiorcą, co pozwoli i zapewni każdej ze stron – i przedsiębiorcy jako zleceniodawcy i zatrudnionemu jako zleceniobiorcy – wywiązanie się z ciążących na nich ww. obowiązków określonych w przywołanych przepisach art. 207 i 211 kodeksu pracy.

Kiedy zlecenie, a kiedy umowa o dzieło - PIT i składki ZUS

Takie wnioski można wyprowadzić z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z dnia 8 maja 2014 roku, sygn. akt III SA/Gd 1006/13, na tle opisanego w nim stanu faktycznego, a zwłaszcza decyzji Okręgowej Inspekcji Pracy. Sąd ten podzielił stanowisko tej instytucji w przedmiotowym zakresie. Z praktycznego punktu widzenia, przy uwzględnieniu również kontrolnego charakteru inspekcji pracy, może ono mieć istotne znaczenia w ewentualnym „sporze” z przedsiębiorcą co do tego, czy zrealizował ustawowe obowiązki bhp.

Potwierdzenie dla takiego stanowiska wynika również z wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 13 sierpnia 2014 roku, sygn. akt II SA/Ol 644/14, w którym sąd wskazał, że: „zamieszczając w art. 304 § 1 k.p. odesłanie do warunków pracy, o których mowa w art. 207 § 2 k.p., ustawodawca uregulował bardzo szeroko stosowanie przepisów bhp do osób zatrudnionych w ramach form niepracowniczych (…). Natomiast osoby fizyczne wykonujące pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby prowadzące w zakładzie działalność gospodarczą mają obowiązek przestrzegania przepisów i zasad bhp (zgodnie z art. 211 k.p.) na równi z pracownikami - w zakresie ustalonym przez pracodawcę lub przedsiębiorcę (…) ustawodawca dając z jednej strony większą swobodę w kształtowaniu wzajemnych obowiązków stron umowy cywilnoprawnej, nałożył na pracodawcę wymóg oceny charakteru pracy wykonywanej przez te osoby i zagrażającego im ryzyka, a także dał mechanizm pozwalający na nałożenie tego rodzaju obowiązków na zleceniobiorców”.

Polecamy: Monitor prawa pracy i ubezpieczeń

Na marginesie możne jeszcze wskazać, że potwierdzenie dla opisanej powyżej interpretacji przepisów art. 304 i 3041 Kodeksu pracy i w konsekwencji określenie zakresu obowiązków przedsiębiorcy wobec zleceniobiorców można było znaleźć już w stanowisku Departamentu Prawnego Głównego Inspektoratu Pracy w sprawie szkolenia bhp z 2007 roku (GNP/426/4560-364/07/PE). Mimo tego jednak w późniejszym okresie czasu brak było tak jednoznacznie sformułowanych opinii, a wręcz można było spotkać teorie przeciwne skłaniające się ku szerokiej interpretacji i zrównaniu obowiązków przedsiębiorcy z zakresu bhp wobec zleceniobiorcy z obowiązkami wobec pracowników.

Podsumowując, pracodawca niekoniecznie musi kierować osoby wykonujące na terenie zakładu pracy swoje usługi na finansowane przez siebie badania lekarskie. Zgodnie z orzecznictwem, wystarczające jest uzyskania przez przedsiębiorcę od takiego zleceniobiorcy orzeczenia lekarskiego o braku przeciwwskazań do wykonywania przez niego zleconych mu działań.

Autor: Agnieszka Śniegowska, radca prawny w Kancelarii GHMW - Gach, Hulist, Prawdzic Łaszcz - Radcowie Prawni spółka partnerska

 (www.ghmw.pl)

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF 2.0: firmy będą miały tylko 4 miesiące na testy. Co trzeba zrobić już teraz?

W czerwcu 2025 r. – zgodnie z harmonogramem – Ministerstwo Finansów udostępniło dokumentację interfejsu API KSeF 2.0. Jest to jednak materiał dla integratorów systemów i dostawców oprogramowania. Firmy wciąż czekają na udostępnienie środowiska testowego, które zaplanowano na koniec września. Konkretne testy będą więc mogły zacząć się dopiero w październiku. Tymczasem obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur dla części firm wchodzi już w lutym – oznacza to niewiele czasu na przygotowanie.

Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

REKLAMA

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

REKLAMA

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

REKLAMA