REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Nadgodziny (godziny nadliczbowe) - jak obliczyć. Przykłady, limity, rodzaje, rekompensaty, wynagrodzenie

Kompleksowe usługi oursourcingu księgowości oraz kadr i płac
Nadgodziny w pracy – jak liczyć, limity, rodzaje, rekompensaty, wynagrodzenie
Nadgodziny w pracy – jak liczyć, limity, rodzaje, rekompensaty, wynagrodzenie
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Czym są nadgodziny (godziny nadliczbowe), jakie są ich rodzaje i zasady rozliczania? Jakie rekompensaty przysługują za godziny nadliczbowe? Wyjaśnia Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac w Meritoros SA.

Kiedy mówimy o nadgodzinach?

Praca, którą wykonujemy ponad obowiązującą nas normę czasu pracy, jak również praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego nas systemu i rozkładu czasu pracy, to praca w godzinach nadliczbowych. 

Pracodawca może polecić Pracownikowi pracę w godzinach nadliczbowych jedynie w razie:
1) konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii;
2) szczególnych potrzeb pracodawcy.

Pracy w godzinach nadliczbowych nie można powierzyć:
1) pracownicy w ciąży;
2) pracownikowi młodocianemu;
3) osobie niepełnosprawnej.

Dla wyżej wymienionych osób obowiązuje bezwzględny zakaz pracy w godzinach nadliczbowych, jest jednak jeszcze grupa, która musi wyrazić zgodę na pracę w nadgodzinach. W jej skład wchodzą: rodzice dzieci w wieku do lat 8, pracownicy zatrudnieni na stanowiskach pracy, na których występują przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia ( jeżeli dotyczy to szczególnych potrzeb pracodawcy).

REKLAMA

Autopromocja

Limity pracy w nadgodzinach

Praca w godzinach nadliczbowych limitowana jest w skali doby, tygodnia ( w okresie rozliczeniowym) oraz w skali roku kalendarzowego.

Maksymalna liczba godzin nadliczbowych w skali doby wynika pośrednio z przepisów o odpoczynku dobowym i zależy od systemu i rozkładu czasu pracy, w jakim jest zatrudniony konkretny pracownik. Ze względu na konieczność zagwarantowania pracownikowi 11-godzinnego odpoczynku dobowego, czas pracy wraz z pracą nadliczbową nie może przekroczyć 13 godzin na dobę. 

Tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ograniczenie to nie dotyczy jednak pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy. Liczba godzin nadliczbowych nie może przekroczyć dla poszczególnego pracownika 150 godzin w roku kalendarzowym. 

W układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w umowie o pracę, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, jest dopuszczalne ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym. Wskutek tego nie może jednak dojść do przekroczenia przeciętnej 48-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy. 

Rodzaje nadgodzin

Nadgodziny dzielimy na nadgodziny dobowe i średniotygodniowe, w zależności od tego do jakiego przekroczenia normy czasu pracy dochodzi.

Nadgodziny dobowe powstają, kiedy czas pracy pracownika przekroczy normę dobową lub przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Przedłużony dobowy wymiar czasu pracy ma miejsce w:
1) systemie równoważnego czasu pracy (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin);
2) pracy przy dozorze urządzeń (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 16 godzin);
3) pracy polegającej na pilnowaniu mienia lub ochronie osób (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin);
4) pracy w ruchu ciągłym (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin jednego dnia w wybranych tygodniach w maksymalnie 4 miesięcznym okresie rozliczeniowym);
5) systemie skróconego tygodnia pracy (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin);
6) weekendowym systemie czasu pracy, czyli praca wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta (przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin).

Pracownik który przepracował 24-godzinna zmianę, ma prawo do odpoczynku równoważnego, tzn. obejmującego co najmniej 24 godziny. Jeśli w skutek nieprzewidzialnych okoliczności pracownik po całodobowej zmianie musiałby zostać w pracy dłużej powstaną nadgodziny średniotygodniowe, a nie dobowe.

Nadgodziny średniotygodniowe występują po przekroczeniu średniotygodniowej normy czasu pracy w okresie rozliczeniowym, najczęściej 40 godzin na tydzień w 1 miesięcznym okresie rozliczeniowym. Nadgodziny średniotygodniowe podsumowuje się po zakończeniu okresu rozliczeniowego, który nie zawsze pokrywa się z miesiącem kalendarzowym. Aby ustalić czy mamy do czynienia z nadgodzinami średniotygodniowymi w okresie rozliczeniowym musimy znać liczbę godzin przepracowanych przez pracownika, wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach okresu rozliczeniowego oraz liczbę nadgodzin dobowych. 

Rekompensata za nadgodziny

Za pracę w godzinach nadliczbowych, oprócz normalnego wynagrodzenia za przepracowane godziny pracownikowi przysługuje dodatek w wysokości:

1) 100% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających:
- w nocy,
- w niedziele i święta niebędące dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy,
- w dniu wolnym od pracy udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy;

2) 50% wynagrodzenia - za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w każdym innym dniu niż określony w pkt 1).

Ważne

Dodatek w wysokości 100% przysługuje także za każdą godzinę pracy nadliczbowej z tytułu przekroczenia przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym, chyba że przekroczenie tej normy nastąpiło w wyniku pracy w godzinach nadliczbowych, za które pracownikowi przysługuje prawo do dodatku w wysokości określonej w pkt 1 i 2.

Dla pracowników którzy wykonują stale pracę poza zakładem pracy wynagrodzenie za godziny nadliczbowe wraz z dodatkiem, może być zastąpione ryczałtem. Ustalony ryczałt za pracę w godzinach nadliczbowych musi stanowić wyodrębniony składnik wynagrodzenia pracownika wykazany na jego liście płac.

Praca w godzinach nadliczbowych może być także zrekompensowana pracownikowi przez udzielenie mu w zamian czasu wolnego. Udzielenie czasu wolnego zwalnia pracodawcę z obowiązku wypłaty pracownikowi 50% lub 100% dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Normalne wynagrodzenie z tytułu tej pracy nadal jest należne pracownikowi.

Pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.

Kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przykłady obliczania nadgodzin

Przykład

Pracownik zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy pracował 9 godzin w wolną sobotę. Ze względu na braki kadrowe pracodawca nie miał możliwości udzielić pracownikowi za tą pracę dnia wolnego w tym samym okresie rozliczeniowym. Pracownik ma zatem 8 godzin nadgodzin średniotygodniowych oraz 1 godzina nadgodzin dobowych.

Przykład

Pracownik zatrudniony w rozkładzie czasu pracy 8.00-16.00, rzeczywiście pracował w godzinach 7.00-17.00, wystąpiła tu 1 nadgodzina średniotygodniowa oraz 1 nadgodzina dobowa. Wynika to z doby pracowniczej która w tym przykładzie jest od godziny 8.00 jednego dnia do godziny 8.00 dnia kolejnego, pracownik rozpoczął pracę wcześniej niż wynika to z jego rozkładu czasu pracy.

Karolina Woźniczka, specjalistka ds. kadr i płac – Meritoros SA

Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy
- Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, 
Źródła: pip.gov.pl, gov.pl

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Ordynacja podatkowa - liczne zmiany od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR i kilkadziesiąt innych nowości w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – zmiany rewolucyjne, czy ewolucyjne?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA