REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Jakie prawo zastosować przy zatrudnianiu pracownika z innego kraju

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
 Kancelaria Prawna Nowicki & Ziemczyk Adwokaci i Radcowie prawni Sp. P.
Specjaliści od prawa pracy, prawa nieruchomości i prawa korporacyjnego
Joanna Wymiatał
Jakie prawo zastosować przy zatrudnianiu pracownika z innego kraju
Jakie prawo zastosować przy zatrudnianiu pracownika z innego kraju
fot. Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawcy coraz częściej zatrudniają pracowników z innych krajów, którzy z kolei mają za zadanie wykonywać pracę na terenie jeszcze innych krajów. Jak zatem zdecydować, które prawo powinno mieć zastosowanie do stosunku pracy zawartego w takich okolicznościach? Regulują to przepisy o tzw. normach kolizyjnych, które wyznaczają przestrzenne granice działania systemów prawnych i wskazują prawo właściwe do rozstrzygnięcia o skutkach prawnych w danym przypadku.

REKLAMA

Problem prawa właściwego dla stosunku pracy można przedstawić na podstawie następującego przykładu. Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością chce zatrudnić pracownika z obywatelstwem niemieckim. Miejscem wykonywania pracy ma być zakład produkcyjny znajdujący się w czeskim Cieszynie. W opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia z elementami transgranicznymi. Strony będą mogły więc wskazać w umowie o pracę prawo właściwe, które będzie określało zakres ich praw oraz obowiązków. Czy wybór prawa jest w jakikolwiek sposób ograniczony? Jakie prawo będzie właściwe, jeśli strony nie wskażą wprost w umowie prawa właściwego?

Wybór prawa właściwego przez strony w umowie o pracę

REKLAMA

Zagadnienie prawa właściwego dla stosunków prawnych z zakresu prawa pracy reguluje obecnie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 593/2008 z dnia 17 czerwca 2008 r. w sprawie prawa właściwego dla zobowiązań umownych (Rzym I) (dalej jako „rozporządzenie Rzym I”).

Art. 8 ust. 1 rozporządzenia Rzym I przewiduje w zasadzie nieograniczony wybór prawa w stosunkach umownych. Nie jest więc wymagane, aby stosunek pracy pozostawał w związku z prawem państwa wybranego przez strony umowy. Pracodawca może ustalić z pracownikiem, że prawem właściwym regulującym stosunek pracy będzie prawo jednego z Państw Członkowskich UE albo prawo państwa trzeciego. W powyższym przykładzie strony mogą więc wybrać jako właściwe polskie prawo pracy, prawo czeskie lub niemieckie albo zupełnie inne. Wybór prawa może dotyczyć stosunku pracy w ujęciu całościowym lub wybranych jego elementów (np. konkretnych klauzul).

Specyfika prawa pracy, która każdorazowo zapewnia ochronę słabszej strony stosunku pracy, tj. pracownika, powoduje jednak, że dokonany przez strony wybór prawa właściwego nie może pozbawić pracownika podstawowej ochrony. Europejski ustawodawca przewidział trzy mechanizmy ograniczające swobodę wyboru prawa właściwego dla umowy o pracę.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Mechanizmy ograniczające swobodę wyboru prawa właściwego dla umowy o pracę

Klauzula porządku publicznego

Pierwszym z nich jest tzw. klauzula porządku publicznego. Mechanizm działania klauzuli porządku publicznego znajduje zastosowanie w momencie zaistnienia sporu prawnego. Spór wynikający ze stosunku pracy powinien zostać rozstrzygnięty na podstawie prawa wybranego przez strony (albo na podstawie ogólnych norm kolizyjnych, które zostaną omówione poniżej). Zgodnie z art. 21 rozporządzenia Rzym I organ orzekający może odmówić zastosowania prawa właściwego, jeśli uzna, że jego zastosowanie narusza porządek publiczny prawa siedziby sądu. Pojęcie porządku publicznego jest klauzulą generalną, która stanowi zabezpieczenie dla systemu prawnego państwa sądu, jeżeli prawo właściwe przewiduje rozwiązania trudne do zaakceptowania z punktu widzenia prawa sądu orzekającego. Najczęściej chodzi tu o pewne zasady ogólne wynikające z całokształtu regulacji prawnych, takich jak wartości moralne, etyczne, polityczne bądź społeczne. Należy jednak zaznaczyć, że w sporach z zakresu prawa pracy klauzula ta jednak praktycznie nie znajduje zastosowania.

Polecamy: Kodeks pracy z komentarzem (PDF)

Przepisy bezwzględnie obowiązujące

Drugą konstrukcją prawną zabezpieczając interes pracownika stanowią bezwzględnie obowiązujące przepisy (art. 6 ust.1. rozporządzenia Rzym I), czyli regulacje prawa wewnętrznego, które nie mogą zostać uchylone zgodną wolą stron, a znalazłyby zastosowanie, gdyby strony nie wskazały w umowie prawa właściwego. Do kategorii tej należą przepisy, które gwarantują ochronę pewnych wartości społecznych, interesów stron lub osób trzecich. Jako przykład takich przepisów można wskazać regulacje z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy. Rozporządzenie Rzym I nie zawiera jednakże katalogu przepisów bezwzględnie obowiązujących. O tym, czy przepis ma charakter bezwzględnie obowiązujący decyduje bowiem system prawny, którego częścią jest dany przepis prawa.

Zobacz także: Kadry


Przepisy wymuszające swoje zastosowanie

Kolejną kategorią przepisów, która ogranicza swobodny wybór prawa są przepisy wymuszające swoje zastosowanie. Zgodnie z art. 9 ust. 1 rozporządzenia Rzym I przepisy wymuszające swoje zastosowanie to przepisy, których przestrzeganie uważane jest przez państwo za tak istotny element ochrony jego interesów publicznych, takich jak organizacja polityczna, społeczna lub gospodarcza, że znajdują one zastosowanie do stanów faktycznych objętych ich zakresem bez względu na to, jakie prawo jest właściwe dla umowy zgodnie z niniejszym rozporządzeniem.

Przepisy wymuszające swoje zastosowanie a dyrektywa o delegowaniu

REKLAMA

Nie wnikając w szczegóły dotyczące charakteru prawnego przepisów wymuszających swoje zastosowanie oraz ich różnic w stosunku do przepisów bezwzględnie obowiązujących, należy podkreślić, że z praktycznego punktu widzenia kluczowe znaczenie mają przepisy wymuszające swoje zastosowanie, które zostały określone w art.3 dyrektywy 96/71/WE (dalej jako „Dyrektywa o delegowaniu”). Art.3 ust.1 dyrektywy o delegowaniu stanowi, że Państwa Członkowskie zobowiązują się do zapewnienia, że bez względu na to jakie prawo stosuje się w odniesieniu do stosunku pracy, będą one gwarantowały pracownikom delegowanym na ich terytorium warunki zatrudnia obejmujące wyliczone zagadnienia. Do zagadnień tych należą m.in. minimalne wynagrodzenie, maksymalne okresy pracy i minimalne okresy wypoczynku oraz minimalny wymiar płatnych urlopów rocznych. Ze względu na fakt, że dyrektywa o delegowaniu zharmonizowała ustawodawstwa Państw Członkowskich w zakresie norm wymuszających swoje zastosowanie przy stosunkach pracy w warunkach delegowania, każde Państwo Członkowie było zobligowane do implementowania jej postanowień.

Z praktycznego punktu widzenia oznacza to, że w przypadku zatrudnienia przez polską spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością pracownika z obywatelstwem czeskim, świadczącego pracę na terytorium Polski, którego spółka oddelegowała do swojego oddziału w Niemczech na 6 miesięcy, pracodawca będzie obowiązany zapewnić temu pracownikowi ochronę wynikającą z ustawy o delegowaniu pracowników, tzw. Arbeitnehmerentsendegesetz (AEntG), która stanowi implementację dyrektywy o delegowaniu, pomimo tego, że strony określiły w umowie o pracę prawo polskie jako prawo regulujące ich uprawnienia i obowiązki. Ze względu jednak na fakt, że przepisy niemieckiej ustawy o delegowaniu mają charakter przepisów wymuszających swoje zastosowanie, pracodawca musi ich przestrzegać niezależnie od dokonanego wyboru prawa właściwego (które nie ulega modyfikacji).

Ważne jest, aby za każdym razem dokonać weryfikacji, które przepisy są dla pracownika korzystniejsze. W razie sporu organ orzekający będzie zobligowany do porównania warunków zatrudnienia wynikających z prawa właściwego dla danego stosunku pracy z warunkami zatrudnienia regulowanymi przez przepisy wymuszające swoje zastosowanie państwa przyjmującego i rozstrzygnięcia sporu według przepisów korzystniejszych dla pracownika. Zasada ta znajduje także zastosowanie wobec norm bezwzględnie obowiązujących – zastosowanie znajdzie ten zestaw norm, który gwarantuje pracownikowi najlepszą ochronę.
Zasady ustalania prawa właściwego dla umowy o pracę, jeśli strony go nie wybrały

W przypadku stosunków pracy, w których występuje element zagraniczny, a strony nie określiły w umowie prawa właściwego stosuje się następujące zasady:

  1. w pierwszej kolejności stosuje się prawo państwa, w którym pracownik zwykle wykonuje pracę lub z którego wykonuje zwykle pracę, ale nie dotyczy to tymczasowego zatrudnienia w innym państwie;
  2.  jeżeli nie można ustalić prawa właściwego według kryterium miejsca wykonania pracy, właściwe są przepisy państwa, w którym znajduje się przedsiębiorstwo, za pośrednictwem którego zatrudniono pracownika,
  3. jeżeli z całokształtu okoliczności wynika, że umowa ma ściślejszy związek z państwem innym niż określone na podstawie powyższych zasad, stosuje się prawo tego państwa.

Ustawodawca europejski przewidział dużą swobodę wyborze prawa właściwego dla indywidualnych umów o pracę. Nie oznacza to jednak, że wybór ten jest nieograniczony. Przed ustaleniem zakresu praw i obowiązków stron stosunku pracy należy więc każdorazowo przeanalizować, jakie przepisy znajdą zastosowanie, niezależnie od tego, jakie prawo właściwe zostało wybrane przez strony w umowie o pracę.

Wybór prawa właściwego w umowie o pracę

Autor: Joanna Wymiatał

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

REKLAMA

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

REKLAMA

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

REKLAMA