Weksel w księgach rachunkowych

Należy mieć na uwadze, że w ewidencji analitycznej należy uwzględnić podział na weksle płatne do 3 miesięcy i płatne powyżej 3 miesięcy od daty wystawienia. Jeśli więc weksle obce są płatne w ciągu 3 miesięcy od daty ich wystawienia, zaliczane są do innych środków pieniężnych. Natomiast weksle płatne po upływie 3 miesięcy od daty ich wystawienia zaliczają się do innych inwestycji krótkoterminowych. Podziału weksli obcych na te zaliczane do środków pieniężnych i te zaliczane do krótkoterminowych aktywów finansowych odbywa się na dzień bilansowy (jednostka przeprowadza analizę salda konta „Inne środki pieniężne”).

Ewentualne różnice między wartością nominalną weksli a sumą ich zakupu wpływają na przychody lub koszty finansowe. Wszelkie koszty związane z emisją weksli, czyli zakup blankietów wekslowych, opłaty skarbowe, zalicza się do kosztów finansowych. Jeśli z różnych powodów jednostka dokona odpisania weksli umorzonych, to wartość tę powinno się zaliczyć do pozostałych kosztów operacyjnych.

Poniżej prezentujemy księgowania weksli w podziale na ewidencję weksli przez wystawcę i ewidencję weksli przez posiadacza1.

Tab. Ewidencja operacji na wekslach własnych

Tab. Operacje gospodarcze z użyciem weksli obcych

Jeśli zaś chodzi o weksle in blanco, to są one ujmowane w ewidencji pozabilansowej zarówno przez wystawcę, jak i przez akceptanta. Z uwagi na fakt, że brak jest na nim wartości, jest rejestrowany jedynie w postaci ilościowej.

Przykłady

1. Firma KOR sprzedała usługi o wartości 40 000 zł. Jednostka przyjęła od swojego kontrahenta weksel, który jest płatny po upływie 36 dni. Przy stopie dyskontowej 10 proc. suma wekslowa wyliczona została w następujący sposób:

Przy obliczeniu sumy wekslowej wykorzystano następujący wzór:

gdzie:

K - suma wekslowa

F - kwota udzielonego kredytu wekslowego,

d - roczna stopa kredytu wekslowego,

t - liczba dni upływających od dnia wystawienia do dnia jego płatności.

Otrzymanym wekslem jeszcze w tym samym dniu zapłacono za zakupione materiały (zakup od jednostki niepowiązanej). Stosując stopę dyskontową również 10 proc., kwota potrąconych odsetek przez nabywcę weksla wyniesie:

D = (10 x 36 : 365) x (40 398,45 : 100) = 398,45 zł

Uwaga: do obliczenia wykorzystano poniższy wzór:

gdzie: D - odsetki.

Ewidencja księgowa powyższych operacji będzie miała następujący przebieg:

2. Firma A przedstawiła weksel do dyskonta w banku. Termin płatności weksla przypadał dopiero 30 dni później. Otrzymany od kontrahenta weksel opiewał na kwotę 40 000 zł. Stopa dyskontowa weksli w banku wyniosła 10 proc. W tym wypadku kwota odsetek dyskontowych pobranych przez bank wynosi:

10 x (30 : 365) x (40 000 : 100) = 328,77 zł.

Księgowanie dyskonta weksla wygląda w następujący sposób: