REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wycena operacji wyrażonych w walutach obcych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Chorowska-Kasperlik

REKLAMA

Jakie kursy walut stosujemy przy wycenie bilansowej? Jakie są różnice przy przeliczaniu walut obcych dla celów bilansowych i podatkowych?

Nowelizacja ustawy o rachunkowości wprowadzona ustawą z 18 marca 2008 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz.U. Nr 63, poz. 393) wprowadziła m.in. zmiany w zakresie wyceny operacji wyrażonych w walutach obcych. Zmiany te dostosowują przepisy ustawy o rachunkowości do przepisów ustaw o podatkach dochodowych w zakresie ustalenia kursu, po którym powinna następować wycena operacji wyrażonych w walutach obcych. Zmiany te obowiązują od 1 stycznia 2009 r.

REKLAMA

Wycena bilansowa

Zgodnie z nowymi przepisami nie rzadziej niż na dzień bilansowy wycenia się wyrażone w walutach obcych:

1) składniki aktywów (z wyłączeniem udziałów w jednostkach podporządkowanych wycenianych metodą praw własności) i pasywów po obowiązującym na ten dzień średnim kursie ogłoszonym dla danej waluty przez NBP,

2) gotówkę znajdującą się w jednostkach prowadzących kupno i sprzedaż walut obcych - po kursie, po którym nastąpił jej zakup, jednak w wysokości nie wyższej od średniego kursu ogłoszonego na dzień wyceny dla danej waluty przez NBP.

Analiza tych przepisów prowadzi do wniosku, że dokonano w nich jedynie zmian doprecyzowujących, w zakresie kursu, po jakim ma następować wycena bilansowa.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W poprzednim brzmieniu mowa była o obowiązującym na dzień bilansowy średnim kursie ustalonym dla danej waluty przez NBP, natomiast od 1 stycznia 2009 r. na potrzeby wyceny bilansowej stosuje się średni kurs NBP ogłoszony na dzień bilansowy (a nie na dzień poprzedzający dzień bilansowy, jak w przypadku wyceny niektórych operacji bieżących).

Sformułowanie „kurs ustalony” zastąpiono zapisem „kurs ogłoszony”.

Zatem w zakresie wyceny bilansowej pozycji aktywów i zobowiązań wyrażonych w walutach obcych nadal należy stosować praktycznie dotychczasowe zasady, tj. kurs średni NBP ogłoszony dla danej waluty na dzień bilansowy.

Wycena operacji gospodarczych

Od 1 stycznia 2009 r. ulegają zmianie zasady dotyczące wyceny wyrażonych w walutach obcych operacji gospodarczych ujmowanych w księgach rachunkowych w trakcie roku obrotowego. Zasadniczym problemem związanym z wyceną rachunkową tych operacji do 31 grudnia 2008 r. była niespójność z regulacjami w podatkach dochodowych oraz w podatku od towarów i usług.

Na mocy znowelizowanego przepisu wyrażone w walutach obcych operacje gospodarcze ujmuje się w księgach rachunkowych na dzień ich przeprowadzenia odpowiednio po kursie:

1) faktycznie zastosowanym w tym dniu, wynikającym z charakteru operacji - w przypadku sprzedaży lub kupna walut oraz zapłaty należności lub zobowiązań,

2) średnim ogłoszonym dla danej waluty przez NBP z dnia poprzedzającego ten dzień - w przypadku zapłaty należności lub zobowiązań, jeżeli nie jest zasadne zastosowanie kursu, o którym mowa w punkcie powyższym, a także w przypadku pozostałych operacji.

Wyjątkiem są sytuacje, gdy odrębne przepisy dotyczące środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej i innych krajów Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz środków niepodlegających zwrotowi, pochodzących ze źródeł zagranicznych, stanowią inaczej.

A zatem w przypadku wyceny bieżących transakcji wyrażonych w walutach obcych praktycznie będziemy mieć do czynienia albo z kursem faktycznie zastosowanym, albo z kursem średnim ogłoszonym przez NBP z dnia poprzedzającego dzień operacji. Powoduje to, że dla celów księgowych i rozliczeń podatku dochodowego będzie stosowany ten sam kurs waluty do wyceny operacji.

Należy bowiem przypomnieć, że od 1 stycznia 2007 r. zmianie uległy przepisy ustaw o podatku dochodowym od osób prawnych i od osób fizycznych, które wprowadziły nowe zasady przeliczania przychodów i kosztów wyrażonych w walutach obcych. Polegają one na tym, że:

1) przychody i koszty przelicza się według kursu średniego NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień operacji, a nie z dnia operacji,

2) spłatę należności i zobowiązań przelicza się po kursie faktycznie zastosowanym, a jeśli nie da się go ustalić, to po kursie średnim NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień operacji.

Różnice kursowe powstałe w związku z wyceną odnosi się na przychody lub koszty podatkowe, chyba że zwiększają one wartość początkową aktywów trwałych.

Jednocześnie wprowadzono możliwość wyboru zasad wyceny operacji wyrażonych w walutach obcych i ustalania różnic kursowych metodą:

1) księgową, tj. zgodnie z ustawą o rachunkowości, po spełnieniu warunków określonych w przepisach podatkowych (art. 9b u.p.d.o.p., art. 14b u.p.d.o.f.),

2) podatkową, tj. wynikającą z przepisów o podatku dochodowym.

Metoda podatkowa uwzględnia jedynie zrealizowane różnice kursowe, przy czym do przychodów podatkowych zalicza się dodatnie różnice kursowe, a do kosztów podatkowych ujemne różnice kursowe. W przypadku różnic kursowych powstających w związku z finansowaniem zakupu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych - zwiększają one wartość początkową do czasu przekazania tych aktywów do używania.

 

Jak zatem przebiega wycena operacji wyrażonych w walutach obcych zgodnie z ustawą o rachunkowości od 1 stycznia 2009 r.? Prześledźmy to:

1. Ujęcie przychodu lub kosztu (np. sprzedaż lub zakup materiałów, towarów, usług) i powstałych w związku z tym rozrachunków - wycena według kursu średniego NBP ogłoszonego dla danej waluty z dnia poprzedzającego dzień operacji.

2. Zapłata zobowiązania walutą obcą z rachunku bankowego - wycena po kursie sprzedaży danej waluty stosowanym przez bank obsługujący jednostkę, gdy nastąpił zakup waluty od banku (wycena operacji tak jak dotychczas).

3. Wpływ na rachunek waluty obcej z tytułu spłaty należności przez kontrahenta - wycena nastąpi po kursie zakupu waluty stosowanym przez bank, z którego usług korzysta jednostka, gdy nastąpiła odsprzedaż waluty bankowi (wycena operacji tak jak dotychczas).

4. Wpływ waluty na rachunek walutowy zakupionej w kantorze wymiany walut lub w banku - wycena według kursu kantorowego lub bankowego (kurs faktycznie zastosowany).

5. Wpływ waluty na rachunek walutowy z tytułu spłaty należności przez kontrahenta - wycena według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego wpływ na rachunek; nie stosuje się tu kursu bankowego, gdyż faktycznie nie nastąpiło przewalutowanie.

6. Zapłata zobowiązań w walucie obcej z rachunku walutowego jednostki - wycena po kursie zastosowanym przy wycenie wpływu tych walut na rachunek walutowy, przy uwzględnieniu jednej z metod wyceny rozchodu waluty, tj. LIFO (ostatnie weszło - pierwsze wyszło), FIFO (pierwsze weszło - pierwsze wyszło) lub przeciętnych cen, a więc metod wynikających z art. 34 ust. 4 pkt 1-3 ustawy o rachunkowości.

7. Zapłata zobowiązań walutą zakupioną w kantorze wymiany walut - wycena według kursu zastosowanego przez kantor.

8. Wpłata do kasy waluty wypłaconej z rachunku walutowego - wycena według kursu średniego NBP z dnia poprzedzającego wpływ na rachunek; nie stosuje się tu kursu bankowego, gdyż faktycznie nie nastąpiło przewalutowanie.

Kursem faktycznie zastosowanym będzie przykładowo odpowiedni kurs banku (kurs zakupu lub sprzedaży), w którym jednostka posiada rachunek bankowy, kurs kantorowy czy też kurs wynikający z umowy (np. umów dotyczących transakcji terminowych typu forward). Kurs ten - odpowiedni do charakteru transakcji - będzie stosowany w przypadku wyceny przychodu lub rozchodu walut obcych innych niż wpływ waluty na własny rachunek walutowy z tytułu spłaty należności. Z kolei rozchód waluty z własnego rachunku walutowego wyceniany jest zgodnie z przyjętą przez jednostkę jedną z trzech metod wyceny rozchodu, przy czym przyjęta metoda powinna być stosowana w sposób ciągły.

Kompensata

W praktyce gospodarczej występują sytuacje, gdy kontrahenci posiadają wzajemne należności i zobowiązania. Ich rozliczenie często nie następuje drogą faktycznego przekazania środków pieniężnych, a zamiast tego dokonywana jest kompensata (potrącenie) należności i zobowiązań. W przypadku kompensaty wzajemnych należności i zobowiązań wyrażonych w walucie obcej z kontrahentem zagranicznym należy zastosować niższy kurs historyczny, tj. niższy z kursów, po którym wyceniono należności i zobowiązania w momencie wprowadzenia ich do ksiąg. Kursem do wyceny tych rozrachunków w momencie ujęcia w księgach rachunkowych jest - od 1 stycznia 2009 r. - średni kurs ogłaszany przez NBP dla danej waluty na dzień poprzedzający dzień powstania należności lub zobowiązania. Zatem w przypadku kompensaty kursem faktycznie zastosowanym będzie średni kurs NBP, lecz nie z dnia kompensaty, a kurs zastosowany do pierwotnej wyceny rozrachunków. Przy kompensacie nie następuje zakup lub sprzedaż walut obcych, dlatego nie będzie miał zastosowania kurs banku czy kurs kantorowy.

Bilansowe różnice kursowe

Zmianie nie uległy zasady rozliczania różnic kursowych określone w art. 30 ust. 4 ustawy o rachunkowości. Tak więc nadal powstające różnice kursowe wynikające z różnych kursów walut stosowanych do wyceny bieżącej operacji gospodarczych, jak również do wyceny bilansowej, będą odpowiednio ujmowane jako przychody lub koszty finansowe, a w uzasadnionych przypadkach zostaną zaliczone do kosztu wytworzenia produktów, ceny nabycia towarów, ceny nabycia lub kosztu wytworzenia środków trwałych, środków trwałych w budowie lub wartości niematerialnych i prawnych lub będą rozliczone z kapitałem z aktualizacji wyceny (dotyczy inwestycji długoterminowych).

Przeliczenie podstawy VAT

Warto podkreślić, że również przepisy ustawy o podatku od towarów i usług zostały znowelizowane w zakresie wyceny wyrażonej w walucie obcej podstawy opodatkowania. Od 1 stycznia 2009 r. obowiązuje art. 31a ustawy o VAT, który stanowi, że gdy podstawa opodatkowania VAT jest określona w walucie obcej, wówczas do przeliczenia kwoty na złote polskie stosuje się średni kurs NBP ogłoszony dla danej waluty na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Będzie to więc taki sam kurs jak stosowany dla celów wyceny księgowej i rozliczeń podatku dochodowego.

Z kolei w art. 31a ust. 2 znowelizowanej ustawy o VAT przewidziano, że jeśli podatnik wystawi fakturę przed powstaniem obowiązku podatkowego, lecz w przewidzianym prawem terminie - to przeliczenie kwoty wyrażonej w walucie obcej nastąpi według kursu średniego ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający wystawienie faktury. W przypadku importu należy stosować kurs zgodnie z przepisami celnymi, co oznacza że będzie to kurs z dokumentu odprawy celnej.

Podstawa prawna:

• art. 30 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (j.t. Dz.U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 z późn.zm.),

• ustawa z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn.zm.),

• ustawa z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz.U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z późn.zm.),

• art. 31a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 z późn.zm.).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Prawo Przedsiębiorcy

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

REKLAMA

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 r. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

Kryzys zaufania do KSeF? Niewiele przedsiębiorstw gotowych na e-fakturowanie

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

REKLAMA

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA