Zakres prawa dostępu do informacji publicznych

Kwestię tę reguluje art. 3 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznych. Przepis ten, w sposób wyraźny, wskazuje na uprawnienia obywateli (także firm i osób prawnych) do:

a) uzyskania informacji publicznej, w tym informacji przetworzonej;

b) wglądu do dokumentów urzędowych oraz

c) dostępu do posiedzeń kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów.

Prawo do uzyskania informacji przetworzonej jest ograniczone do przypadków, w których jest to istotne dla interesu publicznego. Ograniczenie to wynika z zasady podporządkowania interesu prywatnego interesowi publicznemu, która ma za zadanie chronić podmioty zobowiązane do udzielenia informacji publicznej przed koniecznością reorganizacji ich struktury i zasad pracy, w przypadku obowiązku przetwarzania posiadanych informacji udzielanych wnioskodawcom dla ich celów prywatnych.

W przypadku pozostałych uprawnień, o których mowa powyżej, prawo to nie podlega już ocenie co do ich zgodności z interesem publicznym.

Dokumenty urzędowe

Następnym uprawnieniem składającym się na prawo do informacji publicznej jest możliwość zapoznawania się z dokumentami urzędowymi. Uprawnienie to warto skonfrontować z uprawnieniem wynikającym z art.61 ust. 2 Konstytucji RP, stanowiącym, iż na prawo do informacji publicznej składa się dostęp do dokumentów, których treść spełnia kryteria określone w jego ust. 1. Rozróżnienie konstytucyjnej i ustawowej regulacji sprowadza się wiec do stosunku pomiędzy zakresami pojęć „dokument” oraz „dokument urzędowy”.

Dokumentem urzędowym jest treść oświadczenia woli lub wiedzy utrwaloną i podpisaną w dowolnej formie przez funkcjonariusza publicznego, w ramach jego kompetencji, skierowana do innego podmiotu lub złożona do akt sprawy - w rozumieniu przepisów ustawy Kodeks karny.

Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia

Zapisz się na nasz newsletter

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Dostęp do posiedzeń organów władzy publicznej

Trzecim uprawnieniem wynikającym z analizowanego przepisu jest dostęp do posiedzeń organów władzy publicznej. Przedmiotowy „dostęp” bywa jednak różnie rozumiany. Zdaniem części doktryny  realizacja tego uprawnienia nie oznacza prawa do bezpośredniego udziału w posiedzeniach organów, ale możliwość zapoznania się z ich przebiegiem (przykładowo za pośrednictwem transmisji radiowej lub telewizyjnej).

Autopromocja

Webinar:
KSeF w małym biurze rachunkowym

Sprawdź

Odmienne stanowisko prezentuje pozostała część doktryny, według której dostęp ten traktowany powinien być jako prawo wstępu na posiedzenia kolegialnych organów władzy publicznej pochodzących z powszechnych wyborów wraz ze związaną w tym możliwością rejestracji dźwięku i obrazu. Pogląd ten wydaje się, że należy uznać za słuszny. Pozostaje on bowiem w zgodzie z treścią art.61 ust. 2 Konstytucji RP, zgodnie z którym obywatelowi przysługuje prawo wstępu na posiedzenia organów władzy publicznej.

W przypadku podmiotów innych niż obywatele polscy, a zatem zarówno cudzoziemców, jak i polskich i zagranicznych osób prawnych należałoby przyjąć, że „dostęp do posiedzeń” oznacza prawo do zapoznania się z ich treścią oraz przebiegiem. Kwestię sposobu wykonywania prawa do informacji publicznej, w tym dostępu do posiedzeń organów władzy publicznej, szczegółowo reguluje treść przepisu art. 7 ustawy o dostępie do informacji publicznych.

Warto również pokreślić, iż niezwykle istotny element treści prawa do informacji publicznej wskazano w art. 3 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznych. Mowa tu bowiem o uprawnieniu wnioskodawcy do otrzymania aktualnej informacji, co jednak nie oznacza wyłączenia z zakresu pojęcia informacji publicznej materiałów archiwalnych.

Łukasz Bernatowicz, radca prawny

Krzysztof Gładych, radca prawny

Bernatowicz, Komorniczak, Mazur Radcy Prawni i Doradcy Podatkowi