REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 6 maja

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 6 maja
Odsetki ustawowe w 2022 roku (kapitałowe i za opóźnienie) - zmiany od 6 maja
Media

REKLAMA

REKLAMA

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 6 maja. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 4,50% do 5,25% w skali roku), podwyższeniu uległa od 6 maja 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 6 maja 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,75% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 13,5%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 6 maja br). Od 6 maja nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Stopy procentowe NBP obowiązujące od 6 maja 2022 r.

Na posiedzeniu w dniu 5 maja 2022 r. Rada Polityki Pieniężnej ustaliła (ze skutkiem od 6 maja 2022 r.) stopy procentowe Narodowego Banku Polskiego na następującym poziomie:

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

- stopa referencyjna 5,25% w skali rocznej (podwyżka o 0,75 pkt proc.) - wysokość stopy referencyjnej określa oprocentowanie podstawowych operacji otwartego rynku, prowadzonych przez NBP;
- stopa lombardowa 5,75% w skali rocznej (podwyżka o 0,75 pkt proc.) - wysokość stopy lombardowej określa oprocentowanie kredytu refinansowego udzielanego pod zastaw papierów wartościowych - „kredytu lombardowego”,
- stopa depozytowa 4,75% w skali rocznej (podwyżka o 0,75 pkt proc.) - wysokość stopy depozytowej określa oprocentowanie lokaty terminowej przyjmowanej od banków przez NBP,
- stopa redyskontowa weksli 5,30% w skali rocznej (podwyżka o 0,75 pkt proc.) - stopa redyskontowa weksli przyjmowanych od banków do redyskonta przez NBP,
- stopa dyskontowa weksli 5,35% w skali rocznej (podwyżka o 0,75 pkt proc.) - stopa dyskontowa weksli przyjmowanych od banków do dyskonta przez NBP.

Ważne!
Punkt procentowy ("pkt proc." albo "p.p."), to jednostka różnicy między wartościami jednej wielkości a drugiej wielkości, podanymi w procentach. 
Punkt bazowy (‱; "p.b.), to jedna setna punktu procentowego.

REKLAMA

Od wysokości stopy referencyjnej NBP zależy m.in. wysokość:
- odsetek ustawowych (kapitałowych), odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym,
- odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych - określonych w ustawie z  8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zaś od wysokości stopy lombardowej NBP zależy wysokość:
- odsetek od zaległości podatkowych - określonych w Ordynacji podatkowej;
- odsetek od niepłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne - też określonych w Ordynacji podatkowej (na mocy odesłania z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).

Odsetki ustawowe (kapitałowe) obowiązujące od 6 maja 2022 r.

Odsetki ustawowe (kapitałowe), należne na podstawie art. 359 § 2 kodeksu cywilnego - 8,75% w skali roku od 6 maja 2022 r.
(poprzednio: 8,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
7,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
6,25% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
5,75% w skali roku od 5 stycznia
2022 r.,
5,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
4,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
4,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
3,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
4% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
4,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
5% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek ustawowych (kapitałowych), na podstawie art. 359 § 21 kodeksu cywilnego - 17,50% w skali roku od 6 maja 2022 r.
(poprzednio: 16,00% w skali roku od 7 kwietnia
2022 r.
14,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
12,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
11,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
9,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
8,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
7,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
8% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
9% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
10% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Zgodnie z art. 359 kodeksu cywilnego odsetki kapitałowe (czyli odsetki od sumy pieniężnej) należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej (np. z umowy) albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Jeżeli wysokość odsetek kapitałowych nie jest w inny sposób określona (np. w umowie, czy ustawie), należą się odsetki ustawowe w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 3,5 punktów procentowych.
Maksymalna wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych (odsetki maksymalne). Jeżeli wysokość odsetek wynikających z czynności prawnej przekracza wysokość odsetek maksymalnych, należą się odsetki maksymalne. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych, także w razie dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy polskiego kodeksu cywilnego.

Kalkulator odsetek ustawowych (kapitałowych)

Odsetki ustawowe (za opóźnienie) obowiązujące od 6 maja 2022 r.

Odsetki za opóźnienie należne, na podstawie art. 481 § 2 kodeksu cywilnego - 10,75% w skali roku od 6 maja 2022 r.
(poprzednio: 10,00% w skali roku od 7 kwietnia
2022 r.
9,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
8,25% w skali roku od 9 lutego
2022 r.,
7,75% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
7,25% w skali roku od 9 grudnia 2021 r.,
6,75% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
6,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
5,60% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
6% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
6,5% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
7% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

Maksymalna stawka odsetek za opóźnienie, na podstawie art. 481 § 21 kodeksu cywilnego - 21,50% w skali roku od 6 maja 2022 r.
(poprzednio: 20,00% w skali roku od 7 kwietnia 2022 r.
18,00% w skali roku od 9 marca 2022 r.,
16,50% w skali roku od 9 lutego 2022 r.,
15,50% w skali roku od 5 stycznia 2022 r.,
14,50% w skali roku od
9 grudnia 2021 r.,
13,50% w skali roku od 4 listopada 2021 r.,
12,00% w skali roku od 7 października 2021 r.,
11,20% w skali roku od 29 maja 2020 r.,
12% w skali roku od 9 kwietnia 2020 r.,
13% w skali roku od 18 marca 2020 r.,
14% rocznie - od 1 stycznia 2016 r. do 17 marca 2020 r.).

W myśl art. 481 kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Jeżeli stopa odsetek za opóźnienie nie była oznaczona (np. w umowie), wierzycielowi należą się odsetki ustawowe za opóźnienie w wysokości równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 5,5 punktów procentowych.
Jednakże gdy wierzytelność jest oprocentowana według stopy wyższej, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie według tej wyższej stopy. Ale maksymalna wysokość odsetek za opóźnienie nie może w stosunku rocznym przekraczać dwukrotności wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie (odsetki maksymalne za opóźnienie). Jeżeli wysokość odsetek za opóźnienie przekracza wysokość odsetek maksymalnych za opóźnienie, należą się odsetki maksymalne za opóźnienie. Postanowienia umowne nie mogą wyłączać ani ograniczać przepisów o odsetkach maksymalnych za opóźnienie, także w przypadku dokonania wyboru prawa obcego. W takim przypadku stosuje się przepisy ustawy.

Minister Sprawiedliwości ma obowiązek ogłosić obwieszczeniami publikowanymi w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie. W ten sposób Minister Sprawiedliwości tylko potwierdza (najczęściej z pewnym opóźnieniem w stosunku do uchwały NBP) wysokość odsetek, bo nową wysokość odsetek stosuje się od dnia wejścia w życie uchwały NBP ustalającej nową wysokość stopy referencyjnej NBP.

Kalkulator odsetek ustawowych za opóźnienie

Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych - zmiana od 1 stycznia 2022 r., bez zmian od 6 maja

Na podstawie art. 4 pkt 3 lit. a i b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych, odsetkami ustawowymi za opóźnienie w transakcjach handlowych są:
a) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i ośmiu punktów procentowych,
b) w przypadku transakcji handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym – odsetki w wysokości równej sumie stopy referencyjnej NBP i dziesięciu punktów procentowych.

Przy czym do ustalenia wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu:
1) 1 stycznia – do odsetek należnych za okres od dnia 1 stycznia do dnia 30 czerwca;
2) 1 lipca – do odsetek należnych za okres od dnia 1 lipca do dnia 31 grudnia.

Styczeń - czerwiec 2022 r.

Zatem od 1 stycznia 2022 roku (z uwagi na fakt, że tego dnia stopa referencyjna NBP wynosiła jeszcze 1,75% w skali rocznej) odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych wynoszą (do 30 czerwca 2022 roku):

9,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie art. 4 pkt 3 lit. a ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

11,75% w skali roku  - stawka odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym - zgodnie z art. 4 pkt 3 lit. b ustawy z 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych.

Lipiec - grudzień 2022 r.

Natomiast do obliczenia odsetek należnych za okres od 1 lipca 2022 r. - do 31 grudnia 2022 r. stosować się będzie stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 lipca 2022 r. Mało prawdopodobne, by do tego czasu stopa ta nie uległa zmianie. Ale jeżeli Rada Polityki Pieniężnej nie zmieni do tego czasu obecnej stopy referencyjnej (5,25%), to w drugiej połowie 2022 roku będą obowiązywać następujące stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych:
13,25% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym,
15,25% w skali roku - w transakcjach handlowych, w których dłużnikiem nie jest podmiot publiczny będący podmiotem leczniczym.

W transakcjach handlowych wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych (chyba że strony uzgodniły w umowie wyższe odsetki), za okres od dnia wymagalności świadczenia pieniężnego do dnia zapłaty, jeżeli są spełnione łącznie następujące warunki:
1) wierzyciel spełnił swoje świadczenie;
2) wierzyciel nie otrzymał zapłaty w terminie określonym w umowie.

Przy czym ustawa o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (art. 7 i art. 8) określa maksymalne terminy zapłaty jakie mogą być zapisane w umowach.

Warto wspomnieć, że zgodnie z art. 6 ww. ustawy, jeżeli strony transakcji handlowej nie przewidziały w umowie terminu zapłaty, wierzycielowi, bez wezwania, przysługują odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych, po upływie 30 dni liczonych od dnia spełnienia przez niego świadczenia, do dnia zapłaty.

Kalkulator odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych

Paweł Huczko

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
6 głównych etapów wdrażania w firmie rewolucji fakturowej, która rozpocznie się w lutym 2026 r. [KSeF 2026]

Od 1 lutego 2026 r. wszyscy (bez wyjątku) podatnicy VAT, w tym zwolnieni z tego podatku, będą musieli być przygotowani do otrzymywania faktur w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF). Od tego dnia więksi podatnicy (a od 1 kwietnia 2026 r. pozostali) muszą też wystawiać faktury w KSeF. Jak przygotować się do tych nowych zasad fakturowania? Prof. dr hab. Witold Modzelewski wskazuje 6 najważniejszych najważniejszych punktów (etapów) wdrażania w firmie tej rewolucji fakturowej.

KSeF: limit 10 tysięcy złotych miesięcznie – ratunek czy pułapka dla mikrofirm?

Od 1 kwietnia 2026 roku w życie wejdzie obowiązkowy Krajowy System e-Faktur (KSeF), który obejmie także najmniejsze firmy. Mikroprzedsiębiorcy o obrotach poniżej 10 tys. zł miesięcznie dostali czas do końca roku, jednak – jak alarmują posłowie i sami przedsiębiorcy – tak niski limit może okazać się pułapką zamiast realnej pomocy. Jest spór o wysokość progu!

Odpowiedzialność za niezapłacone podatki i składki ZUS – kto ponosi konsekwencje? Księgowa, zarząd spółki, czy sam podatnik?

Należności publicznoprawne, takie jak podatki czy składki na ZUS, obciążają przede wszystkim samego podatnika. Jednak prawo przewiduje, że w określonych sytuacjach odpowiedzialność za zaległości może spocząć także na innych osobach związanych z podatnikiem. Poniżej omawiamy, kto i w jakim zakresie odpowiada za niezapłacone zobowiązania podatkowe i składkowe – od członków zarządu spółek kapitałowych, przez biura rachunkowe, aż po zwykłych pracowników – oraz jakie zmiany w przepisach zaszły w tym obszarze w ostatnim czasie.

Ulga dla młodych w PIT jest wykorzystywana przez oszustów. Studenci i uczniowie wciągani w podatkowe szwindle

Coraz częściej osoby poniżej 26. roku życia, korzystające z ulgi podatkowej i zwolnień ze składek ZUS, stają się łatwym celem dla nieuczciwych firm. W zamian za szybki zarobek młodzi podpisują fikcyjne rachunki, narażając się na konsekwencje finansowe i karne. Monika Piątkowska – doradczyni podatkowa fillup.pl ostrzega: z pozoru niewinna „przysługa” może rzutować na całą przyszłą karierę zawodową.

REKLAMA

SENT: zmiany od 2026 roku. Nowe grupy towarów objęte monitorowaniem

W dniu 17 marca 2026 r. (po 6 miesiącach od publikacji w Dzienniku Ustaw) wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Finansów i Gospodarki z 10 września 2025 r., wprowadzające katalog nowych grup towarów (odzież i obuwie), których przewóz będzie monitorowany w systemie SENT. Ministerstwo Finansów informuje, że zgłaszanie przewozu odzieży i obuwia wymaga rejestracji firmy albo aktualizacji danych podmiotu gospodarczego na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC).

Ile czasu na wysłanie faktury do KSeF? To zależy od trybu

Przedsiębiorcy często zastanawiają się, ile mają czasu na przesłanie faktury do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Termin zależy od trybu wystawiania faktury – online, offline24, offline lub awaryjnego. Wyjaśniamy, kiedy faktura uzyskuje ważność i jakie są konkretne terminy wysyłki zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Finansów.

Kiedy trzeba wypełnić SD-Z2? Dzięki temu może uniknąć płacenia podatku od darowizn

Otrzymujesz darowiznę od rodziców, zapis w testamencie albo dziedziczysz dom po bliskiej osobie? Wiele osób nie wie, że aby uniknąć podatku, trzeba wypełnić odpowiedni formularz – SD-Z2. Wyjaśniamy, kiedy i w jakich sytuacjach trzeba go złożyć, aby nie narazić się na dodatkowe koszty.

"Cyfrowy Księgowy 2.0" – konferencja SKwP o tym, jak cyfryzacja zmienia rachunkowość i podatki

Konferencja "Cyfrowy Księgowy 2.0" to wyjątkowa okazja, by zgłębić wpływ najnowszych technologii na przyszłość księgowości. Wydarzenie ma nie tylko dostarczyć praktycznej wiedzy, lecz także zainspirować do pełnego wykorzystania potencjału cyfrowej transformacji.

REKLAMA

System ICS2 w 11 krajach UE już od września 2025 r. – polscy przewoźnicy muszą dostosować procedury

Nierównomierne wdrażanie systemu Import Control System 2 w Unii Europejskiej tworzy złożoną sytuację dla polskich firm transportowych. Podczas gdy jedenaście państw członkowskich uruchamia nowe wymogi już od września 2025 roku, Polska ma czas do maja 2026. To oznacza konieczność stosowania różnych procedur w zależności od trasy przewozu.

KSeF 2.0. Jak wystawić fakturę po 1 lutego 2026 r.: 5 podstawowych kroków – wyjaśnienia Ministerstwa Finansów

Ministerstwo Finansów opublikowało we wrześniu 2025 r. cztery części Podręcznika KSeF 2.0, w których omawia zasady korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur w modelu obowiązkowym od 1 lutego 2026 roku. W części II tego podręcznika omówione zostały zasady wystawiania oraz otrzymywania faktur wg stanu prawnego obowiązującego od 1 lutego 2026 r.

REKLAMA