Podział spółki przez wydzielenie – skutki w CIT

Podział spółki kapitałowej przez wydzielenie

Zgodnie z art. 528 Kodeksu spółek handlowych (Ksh) spółkę kapitałową (czyli spółkę z o.o. albo spółkę akcyjną) można podzielić na dwie albo więcej spółek kapitałowych.

Nie można podzielić:

- spółki akcyjnej, jeżeli kapitał zakładowy nie został pokryty w całości,

- spółki osobowej.

- spółki w likwidacji, która rozpoczęła podział majątku,

- spółki w upadłości.

Jednym z trybów podziału jest podział przez wydzielenie (art. 529 § 1 pkt 4) Ksh), tj dokonany przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę lub na spółkę nowo zawiązaną.

Wskutek podziału przez wydzielenie spółka dzielona nie zostaje rozwiązana i dalej funkcjonuje. Wydzielenie nowej spółki następuje w dniu jej wpisu do rejestru. W przypadku przeniesienia części majątku spółki dzielonej na istniejącą spółkę, wydzielenie następuje w dniu wpisu do rejestru podwyższenia kapitału zakładowego spółki przejmującej (dzień wydzielenia). (art. 530 Ksh).

Pozostałe skutki podziału spółki kapitałowej w trybie wydzielenia są uregulowane w art. 531-550 Ksh.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: INFORLEX Biznes

Podział spółki w ustawie o CIT

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 9 ustawy o CIT, w spółce podlegającej podziałowi (także w trybie przez wydzielenie), jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału lub majątek pozostający w spółce, nie stanowią zorganizowanej części przedsiębiorstwa – przychód w tym podatku stanowi wartość rynkowa składników majątkowych przeniesionych na spółki nowo zawiązane ustalony na dzień wydzielenia.

W takim przypadku kosztami uzyskania takiego przychodu są wydatki zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, poniesione na nabycie składników majątkowych przeniesionych na spółki nowo zawiązane.

Z tego przepisu płynie wniosek, że opodatkowanie w podatku dochodowym od osób prawnych nie wystąpi w przypadku podziału spółki kapitałowej przez wydzielenie, jeżeli zarówno majątek wydzielany, jak i majątek pozostający w spółce dzielonej stanowią zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Zorganizowana część przedsiębiorstwa

Definicja zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) znajduje się w art. 4a pkt 4 ustawy o CIT. ZPC to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych (w tym zobowiązania) przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania.

Zatem aby można uznać jakieś składniki majątku za ZPC muszą być spełnione następujące warunki:

1) musi istnieć zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązań,

2) zespół ten musi być wydzielony w istniejącym przedsiębiorstwie organizacyjnie, finansowo i funkcjonalnie

3) zespół ten może potencjalnie stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące zadania gospodarcze.

Warto jeszcze wspomnieć co oznacza wydzielenie organizacyjne, finansowe i funkcjonalne.

Wydzielenie organizacyjne

Wyodrębnienie organizacyjne oznacza, że ZCP ma określone miejsce w strukturze organizacyjnej danego przedsiębiorstwa. Przyjmuje się, że dany zespół składników majątkowych jest wyodrębniony organizacyjnie, jeśli w strukturze danego przedsiębiorstwa utworzony został na przykład wydział, zakład czy dział. Wyodrębnienie organizacyjne musi wynikać z umowy spółki, regulaminu, uchwały zarządu lub innego aktu o podobnym charakterze (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 5 stycznia 2012 r., znak IBPP3/443- 1122/11/AM; Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z 10 kwietnia 2009 r., znak ILPP2/443-67/09-4/EN).

Wydzielenie finansowe

Część majątku jest wyodrębniona finansowo, jeśli możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do tej części majątku. Konieczność wyodrębnienia finansowego nie oznacza jednak automatycznie, że ZCP musi być samobilansującym się oddziałem. W orzecznictwie podkreśla się, że wyodrębnienie finansowe nie musi oznaczać pełnej samodzielności finansowej, lecz sytuację, w której poprzez odpowiednią ewidencję zdarzeń gospodarczych możliwe jest przyporządkowanie przychodów i kosztów oraz należności i zobowiązań do ZCP (por. wyrok WSA w Szczecinie z 2 czerwca 2011 r., sygn. I SA/Sz 197/11; wyrok WSA w Warszawie z 18 marca 2011 r., sygn. III SA/Wa 1765/10). Wystarczające jest zatem wyodrębnienie danej części przedsiębiorstwa dla celów rachunkowości zarządczej, jeśli polega ono na odrębnym ewidencjonowaniu przychodów i kosztów związanych z prowadzeniem danej części przedsiębiorstwa. W interpretacjach indywidualnych wskazuje się, że odrębność finansowa wymaga posiadania rachunku bankowego, na który wpływać będą środki generowane przez danego rodzaju działalność gospodarczą oraz z którego regulowane będą zobowiązania związane z tą działalnością (tak np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z dnia 11 lutego 2008 r., nr IPPB3-423-418/07-2/MB). Ponadto zdaniem organów podatkowych o wyodrębnieniu finansowym może świadczyć między innymi plan kont danej spółki, czy sprawozdawczość finansowa (tak np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 grudnia 2011 r. znak IBPBI/2/423-1186/11/MO; interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 2 stycznia 2012 r., znak IBPP3/443-1099/11/AM).

Wydzielenie funkcjonalne

W tym przypadku chodzi o to, by składniki majątkowe zaliczane do ZCP umożliwiały prowadzenie niezależnej działalności gospodarczej. Zdaniem organów podatkowych istotne jest to, aby wyodrębniony majątek był wystarczający (kompletny), aby bez jakichkolwiek uzupełnień kontynuować działalność gospodarczą, jaka była dotychczas prowadzona z jego wykorzystaniem (tak interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 13 lutego 2012 r., znak IBPP3/443- 1257/11/KO).

Taką interpretację przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT) potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7 marca 2019 r. (sygn. IPPB5/4510-482/16-2/S/AK/MW).