Wydatki przygotowawcze do zaniechanej inwestycji – czy można je zaliczyć do kosztów podatkowych?

Przygotowania do inwestycji

Przykład uznania wydatków poniesionych przed inwestycją, której podatnik ostatecznie nie przeprowadził za koszt podatkowy znajdziemy w interpretacji indywidualnej z 19 grudnia 2008 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu (sygn. ILPB3/423-629/08-2/ŁM).

Autopromocja

O interpretację wystąpiła spółka kapitałowa działająca na rynku hotelarskim w Polsce. W ramach tej działalności było planowane otworzeniu hotelu. Podatnik nawiązał kontakt z potencjalnym kontrahentem, który wyraził zainteresowanie tym projektem biznesowym.

W trakcie negocjacji nad ostateczną treścią umowy o wybudowanie obiektu hotelowego oraz przedwstępnej umowy jego sprzedaży projekt biznesowy upadł z uwagi na zbyt duże różnice zdań pomiędzy stronami.

Jednak w trakcie trwających ponad kilka miesięcy rozmów podatnik dokonał szeregu wydatków mających służyć projektowi, np.:

- opłacił w banku pozyskaną promesę na kredyt, z którego miał finansować zakup obiektu hotelowego,

- zlecał podmiotom zewnętrznym wykonanie opinii, dotyczących kwestii technicznych obiektu,

- uzyskał odpis z księgi wieczystej nieruchomości,

- udzielał w formie aktu notarialnego pełnomocnictw osobom mających fizycznie podpisać umowy z kontrahentem.

Polecamy: Czy sporządzenie przez firmę zewnętrzną wniosku o dofinansowanie stanowi koszt uzyskania przychodu?

Polecamy: Koszty podatkowe pracownika zwolnionego z obowiązku świadczenia pracy

Oceniając ten stan faktyczny organ podatkowy wskazał, że inwestycje oznaczają środki trwałe w budowie w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Uznał, że wydatki związane z prowadzeniem negocjacji, nie stanowią inwestycji w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż nie były związane z wytworzeniem środka trwałego zaliczanego do aktywów trwałych spółki.

I w konsekwencji wydatki związane z tymi negocjacjami (ekspertyzy, promesa kredytowa) uznać należy za koszty uzyskania przychodu.

Podobnie uznał na gruncie ustawy o CIT Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 sierpnia 2008 r., (sygn. II FSK 744/07):

(…) Wydatki poniesione przed rozpoczęciem inwestycji w rozumieniu art. 4a pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r., Nr 54, poz. 654 ze zm.), jeżeli inwestycja, o której w przepisie tym mowa, nie rozpocznie się, nie mogą stanowić kosztów zaniechanej inwestycji unormowanych w art. 16 ust. 1 pkt 41 wymienionej ustawy podatkowej.(…)

W rozważonym stanie rzeczy, ponieważ wydatki w przedmiocie zaniechanych planów inwestycji, która nigdy się nie rozpoczęła, nie podlegają wyłączeniu z kosztów uzyskania przychodu na zasadzie art. 16 ust. 1 pkt 41 u.p.d.o.p., w odniesieniu do stanu faktycznego konkretnej indywidualnej sprawy podatkowej należy ustalać, badać i oceniać - czy poniesione zostały w celu osiągnięcia przychodu podatnika, tak jak tego wymaga art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Należy mieć przy tym na uwadze, że warunkiem zastosowania art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. jest działanie w celu uzyskania przychodu, nie zaś tylko i wyłącznie efektywne osiągnięcie przychodu. Jeżeli więc podatnik poniósł racjonalnie - gospodarczo uzasadnione wydatki, w celu uzyskania możliwego do osiągnięcia - według uzasadnionej w tym czasie oceny - przychodu, to, w przypadku braku wyłączeń unormowanych w art. 16 u.p.d.o.p., stanowić będą one mogły koszt uzyskania przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 przywoływanej ustawy podatkowej, nawet, jeżeli zamierzony i przewidywany przychód nie wystąpił.

Polecamy: Jak prawidłowo określić moment zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności

Polecamy: serwis Koszty

Zaniechana inwestycja, a koszty uzyskania przychodu

Także jednak w przypadku uznania tego typu wydatków za związane z inwestycją jest możliwe uznanie wydatków za koszt uzyskania przychodu. Przykładem jest interpretacja indywidualna z 9 marca 2011 r. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (sygn. IBPBI/2/423-1828/10/AK).

Organ podatkowy zauważył w niej, że zgodnie z art. 15 ust. 4f ustawy o CIT, koszty zaniechanych inwestycji są potrącalne w dacie zbycia inwestycji lub ich likwidacji.

Zatem wydatki poniesione na niedokończoną inwestycję, mogą być kosztami uzyskania przychodów w dwóch sytuacjach:

- sprzedaży niedokończonej inwestycji,

- zlikwidowania zaniechanej inwestycji.

Organ podatkowy zaprezentował stanowisko, że likwidacja powinna być działaniem nieodwracalnym i trwałym. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał, że wtedy musi dojść do fizycznej likwidacji.

Polecamy: Czy obiad z kontrahentem w restauracji to reprezentacja, czy koszt uzyskania przychodu

W powołanej interpretacji zaniechana inwestycja może jednak dotyczyć poniesionych kosztów dokumentacji zadania inwestycyjnego sporządzonej na etapie wstępnych prac badawczych.

Wydatki te obejmują też wartości intelektualne i niematerialne, które mogą być zawarte w dokumentacjach, analizach, ekspertyzach i opiniach.

W takim przypadku wystarczające do uznania kosztów zaniechanej inwestycji jest podjęcie decyzji o zaniechaniu inwestycji i sporządzenie protokołu likwidacyjnego, dokumentującego skutki decyzji o zaniechaniu inwestycji.

Warunkiem uznania tych wydatków za koszty podatkowe jest, aby efekt nakładów poniesionych na zaniechaną inwestycję nie był wykorzystywany w przyszłości.