REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Strata ze sprzedaży wierzytelności własnej jest kosztem uzyskania przychodów razem z VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Deloitte
Audyt, konsulting, zarządzanie ryzykiem, doradztwo finansowe, podatkowe i prawne
Strata ze sprzedaży wierzytelności własnej jest kosztem uzyskania przychodów razem z VAT
Strata ze sprzedaży wierzytelności własnej jest kosztem uzyskania przychodów razem z VAT

REKLAMA

REKLAMA

Ustawy o podatkach dochodowych uzależniają uznanie straty z odpłatnego zbycia wierzytelności za koszt podatkowy od uprzedniego zarachowania jej do przychodu należnego. NSA w kolejnych orzeczeniach potwierdza, że w przypadku zbycia wierzytelności własnej kosztem podatkowym jest cała kwota należności wraz z należnym VAT (czyli kwota brutto). O taką bowiem kwotę zbywający wierzytelność wierzyciel uszczupli swój majątek, bo takiej właśnie kwoty brutto wierzyciel mógł żądać od swojego kontrahenta – dłużnika.

Takie wnioski płyną zdaniem NSA z wykładni językowej, systemowej wewnętrznej jak i celowościowej jednakowo brzmiących przepisów ustawy o CIT i ustawy o PIT.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

W dobie kryzysu skutkującego znaczącymi zatorami płatniczymi, w celu poprawy płynności finansowej polscy przedsiębiorcy coraz częściej decydują się na zbycie wierzytelności własnych z dyskontem (tj. poniżej ich wartości nominalnej) na rzecz wyspecjalizowanych podmiotów zajmujących się ich ściąganiem. Niestety rozliczenie takich transakcji rodzi szereg wątpliwości na gruncie podatków dochodowych mogących prowadzić do sporów z organami podatkowymi.

W szczególności organy podatkowe prezentują niekorzystne dla podatników stanowisko, zgodnie z którym, w przypadku zbycia wierzytelności własnej podatnicy są uprawnieni do rozpoznania jako koszt uzyskania przychodów jedynie wartości netto zbywanej wierzytelności (tj. bez tej jej części, która przypada na podatek VAT).

Przyjęcie takiego stanowiska może w skrajnym przypadku prowadzić do sytuacji, w której pomimo że z ekonomicznego punktu widzenia podatnik ponosi stratę na zbyciu wierzytelności własnej, operacja taka może skutkować powstaniem dodatkowego zobowiązania podatkowego (stanie się tak, kiedy wartość dyskonta będzie niższa niż wartość podatku VAT, tj. przychód ze zbycia będzie wyższy niż wartość netto zbywanej wierzytelności).

REKLAMA

Należy wskazać, że powyższy pogląd prezentowany przez organy podatkowe nie znajduje ostatnio potwierdzenia w orzecznictwie sądów administracyjnych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W tym miejscu warto zwrócić szczególną uwagę na korzystny dla podatników wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 maja 2012 r. (sygn. II FSK 2273/10). Przedmiotowo wyrok dotyczył indywidualnej interpretacji podatkowej odnoszącej się do sposobu ustalania kosztu uzyskania przychodów w przypadku zbycia wierzytelności własnych ze stratą, tj. za cenę niższą niż ich wartość nominalna.

W wydanej interpretacji organ podatkowy uznał, że skoro zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT (jednakowe brzmienie ma art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy o PIT) do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się strat z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, chyba że wierzytelność ta uprzednio została zarachowana jako przychód należny, a podatek VAT nie stanowi przychodu podatkowego, to jedynie wartość netto zbywanej wierzytelności może stanowić koszt podatkowy.

Taka interpretacja przepisów podatkowych została jednak odrzucona przez wojewódzki sąd administracyjny, a następnie przez Naczelny Sąd Administracyjny w analizowanym wyroku.

Sądy administracyjnie w obydwu instancjach słusznie uznały bowiem, że przepis art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy o CIT jedynie uzależnia samo prawo podatnika do zaliczenia straty ze zbycia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów od uprzedniego rozpoznania tej wierzytelności jako przychodu należnego.

Przepis ten nie reguluje jednak wysokości kosztu podatkowego, a w szczególności czy jest nim kwota brutto (tj. wraz z VAT należnym) czy netto zbywanej wierzytelności.

W celu ustalenia wysokości kosztów uzyskania przychodów ze zbycia wierzytelności własnych należy się odwołać do zasad ogólnych wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o CIT. Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, w przypadku zbycia wierzytelności własnej kosztem uzyskania przychodu jest cała kwota zbywanej należności wraz z należnym podatkiem VAT (tj. kwota brutto). To cała kwota brutto pomniejsza bowiem majątek zbywającego wierzyciela (takiej kwoty mógł on żądać od swojego kontrahenta – dłużnika).

Ponadto zdaniem Sądu, dzielenie pojęcia „wierzytelność” na „przychód należny” i podatek VAT jest działaniem sztucznym i może prowadzić do zaniżenia rzeczywiście poniesionej przez zbywającego straty.

Jak rozliczyć sprzedaż wierzytelności własnej?

Czy sprzedaż własnej wierzytelności jest opodatkowana VAT?

Jak ustalić koszt podatkowy przy sprzedaży wierzytelności własnych?

Czy sprzedaż wierzytelności jest dobrym rozwiązaniem dla wierzyciela?

Należy mieć tylko nadzieję, że analizowany wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego, jak również mająca taki sam wydźwięk uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 11 czerwca 2012 r. (sygn. I FPS 3/11) dotycząca wysokości kosztu podatkowego ze zbycia wierzytelności własnej doprowadzą do zmiany praktyki organów podatkowych w tym zakresie.

NSA w ww. uchwale stwierdził bowiem, że:

Zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności na podstawie art. 22 ust. 1 w zw. z art. 23 ust. 1 pkt 34 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307, ze zm.) albo na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z art. 16 ust. 1 pkt 39 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397, ze zm.) następuje przy uwzględnieniu wartości wierzytelności z należnym podatkiem od towarów i usług.

Bez względu na powyższe każdy indywidualny przypadek sprzedaży wierzytelności własnej powinien być przedmiotem analizy podatkowej.

Źródło: Wyrok NSA z 31 maja 2012 r. (sygn. II FSK 2273/10

Paweł Komorowski, Starszy Konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Deloitte

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA