Czy nierzetelność pkpir pozwala fiskusowi oszacować dochody podatnika
REKLAMA
REKLAMA
Na podstawie art. 23 § 1 Ordynacji podatkowej organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania. Na podstawie tego przepisu są trzy sytuacje, kiedy można zastosować oszacowanie.
REKLAMA
Sytuacja 1: Brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia.
Sytuacja 2: Dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy opodatkowania - dane te mogą być niekompletne lub niewiarygodne, co uniemożliwia ich wykorzystanie w ustaleniu podstawy opodatkowania. Księgi nierzetelne, jak również wadliwe, nie są traktowane jako dowód w postępowaniu.
Sytuacja 3: Podatnik naruszył warunki uprawniające do korzystania ze zryczałtowanej formy opodatkowania.
Organ podatkowy odstępuje od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwalają jednak na określenie podstawy opodatkowania.
Polecamy: serwis VAT
Podstawę opodatkowania określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:
• porównawczą wewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu;
• porównawczą zewnętrzną - polegającą na porównaniu wysokości obrotów w innych przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie i w podobnych warunkach;
• remanentową - polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa na początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości obrotu;
• produkcyjną - polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;
• kosztową - polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem wskaźnika udziałów tych kosztów w obrocie;
• udziału dochodu w obrocie - polegającą na ustaleniu wysokości dochodów ze sprzedaży określonych towarów i wykonywania określonych usług, z uwzględnieniem wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym obrocie.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować ww. metod organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę opodatkowania.
Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać do określenia jej w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania. Organ podatkowy, określając podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, uzasadnia wybór metody oszacowania.
W wyroku z 27 października 2009 r. WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 694/09) sąd stwierdził, że szacowanie dochodów będzie możliwe w szczególności, gdy księgi podatkowe, jak w niniejszej sprawie, zostaną odrzucone jako dowód w postępowaniu podatkowym. Jest to warunek konieczny, aczkolwiek niewystarczający dla możliwości ustalenia dochodu w drodze oszacowania. Możliwa jest bowiem sytuacja taka, w której nawet nierzetelna księga może dostarczyć stosownych danych, które, uzupełnione innymi dowodami, pozwolą na ustalenie podstawy opodatkowania.
Przy czym w przypadku wyrzucenia z kosztów uzyskania przychodu wszystkich faktur nie dokumentujących rzeczywistego obrotu szacowanie dochodów u stanowiłoby zalegalizowanie nielegalnych działań podatnika.
Polecamy: serwis Urząd skarbowy
WSA w Poznaniu stwierdził również:
„W sytuacji, gdy na podstawie dokumentacji rachunkowej prowadzonej przez skarżącego nie można było stwierdzić, że towar, którego dotyczyły nierzetelne faktury został faktycznie kupiony, wprowadzony na stan magazynu, a następnie sprzedany i uzyskanych z tego tytułu przychód ujawniony w księdze rachunkowej, brak jest przesłanek do ewentualnego szacowania kosztów zakupu towarów, a logiczne w tym momencie i uzasadnione prawnie (art. 22 ust. 1 u.p.d.o.f) byłoby pominięcie wykazanych w ten sposób kosztów w kosztach uzyskania przychodów.”
Przepis art. 24b ust. 1 ustawy o PIT stanowi, że jeżeli ustalenie dochodu (straty) w sposób przewidziany w art. 24 i 24a ustawy o PIT nie jest możliwe, dochód (stratę) ustala się w drodze oszacowania.
REKLAMA
REKLAMA