Deklaracje podatkowe w założeniach do nowej Ordynacji podatkowej

W założeniach nowej Ordynacji podatkowej znajduje się propozycja uregulowania tematyki deklaracji podatkowych i ich korekt w odrębnym rozdziale Ordynacji tak, jak to ma miejsce w analogicznych regulacjach austriackiego i niemieckiego ogólnego prawa podatkowego. Taka zmiana wpłynie z pewnością na większa przejrzystość aktu i sprawi, że podatnik nie pominie żadnego przepisu dotyczącego omawianej tematyki.

Autopromocja

Zmianie ulegnie także dotychczasowy zakres pojęciowy terminu deklaracja podatkowa. W obecnym stanie prawnym definicję legalną tego terminu zawiera art. 3 pkt 5 o. p., który stanowi, że pod pojęciem deklaracji podatkowej rozumie się zeznania, wykazy oraz informacje, do których składania zobowiązani są, na podstawie przepisów prawa podatkowego, podatnicy, płatnicy i inkasenci. Projekt ustawy zmieniającej ordynację podatkowa (nad którym aktualnie pracuje rząd - nr UD 154) zakłada dodatkowo rozszerzenie zakresu pojęcia deklaracja o zestawienia tak, aby definicja zawierała szerszy zakres „instrumentów” charakterze sprawozdawczym.

100 pytań o samochód w firmie + CD

Kluczowym aspektem zmiany, mającym istotne znaczenie dla podatnika, będzie rozszerzenie domniemanie rzetelności wszystkich deklaracji podatkowych i odniesienie do nich zasady skuteczności. Obecnie na mocy art. 21 § 2 o. p. domniemanie zgodności z prawdą dotyczy jedynie wysokości podatku dochodowego określonej w deklaracji, a art. 21 § 5 o.p. wprowadza zasadę wymiaru podatku zgodnie z danymi wynikającymi z deklaracji. W nowym akcie Ordynacji z ochrony prawnej będą korzystały wszystkie informacje zawarte w deklaracji podatkowej, nie tylko dwie wymienione powyżej. Z domniemania rzetelności będą korzystały także deklaracje złożone po terminie.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Zmiany będą dotyczyły także charakteru prawnego korekty deklaracji podatkowej. Według założeń nowej Ordynacji podatkowej:  „Korekta deklaracji podatkowej powinna mieć taki sam charakter prawny jak sama deklaracja. Zasadą powinno być, że złożenie korekty deklaracji podatkowej wywołuje takie same skutki prawne jak złożenie deklaracji podatkowej. Należy zatem dodać, w szczególności, regulację, zgodnie z którą do korekty deklaracji stosuje się odpowiednio przepisy regulujące skuteczność oraz domniemanie rzetelności deklaracji (aktualnie uregulowane w art. 21 § 2 o.p. oraz w art. 21 § 5 o.p.), co w istocie będzie oznaczało, że korekta deklaracji będzie miała taki sam charakter prawny jak sama deklaracja”.

Dodatkowo, zdaniem Komisji Kodyfikacyjnej, należy w przepisach prawa dokładnie uregulować zakres wyjątków, które mają wskazywać, kiedy korekta deklaracji nie wywiera skutków prawnych, gdyż do tej pory ujmowane to było jedynie w praktyce stosowania prawa przez organy podatkowe i w orzecznictwie sądów. Wyjściem naprzeciw podatnikowi będzie również sprecyzowanie czasu jaki będzie mu przysługiwał na korektę deklaracji przed wszczęciem postępowania podatkowego.

Należy również uporządkować kwestię dokonania korekty deklaracji podatkowej podczas trwania postępowania podatkowego i kontrolnego. W obecnym stanie prawnym, choć postępowania te wydają się analogiczne, istnieją w tym aspekcie duże rozbieżności. Podatnik może złożyć korektę deklaracji nawet w ostatniej fazie postępowania kontrolnego prowadzonej przez organy kontroli skarbowej, czego jest zupełnie pozbawiony w czasie trwania postępowania podatkowego. Zróżnicowanie to nie jest uzasadnione i w efekcie prowadzi do dyskryminacji podmiotów znajdujących się w podobnej sytuacji prawnej.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Bardziej czytelnemu uregulowaniu powinny ulec także elektroniczne możliwości złożenia deklaracji podatkowej i jej korekty. Dotychczasowe przepisy Ordynacji podatkowej są niejasne i nieprzejrzyste, co zniechęca podatników do korzystania z elektronicznych form rozliczania z fiskusem i utrudnia wymianę informacji miedzy podatnikami a organami podatkowymi.,

Kierunkowe założenia nowej Ordynacji podatkowej

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Ostatnim aspektem dotyczącym tematyki deklaracji podatkowych i ich korekt, poruszanym w założeniach nowej Ordynacji podatkowej, jest kwestia złożenia korekty deklaracji już po wydaniu decyzji przez organ podatkowy. Komisja Kodyfikacyjna w opublikowanym dokumencie wskazuje wyraźnie, że „korekta deklaracji nie może modyfikować decyzji podatkowej, co jest związane w szczególności z zasadą trwałości decyzji podatkowej. Ponadto regułą jest, że wydanie decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego kończy samoobliczenie podatku przez podatnika. Dopuszczenie możliwości korygowania decyzji podatkowej, nawet w zakresie, jaki nie był kwestionowany tą decyzją, poprzez złożenie korekty deklaracji podatkowej,  mogłoby wywołać kolejne negatywne konsekwencje”.

Podyskutuj o tym na naszym FORUM

Oprac. Marlena Widawska