Odpowiedzialność przejmującego zorganizowaną część przedsiębiorstwa za zaległości podatkowe

Decydując się na transakcje z udziałem przedsiębiorstw, podmioty często skupiają się jedynie na ocenie ich konsekwencji na gruncie CIT i VAT w momencie transakcji. Dokonując przejęcia zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP) należy jednak pamiętać, że przejmujący ZCP może w przyszłości odpowiadać za zaległości podatkowe takiej jednostki, powstałe jeszcze przed jej przejęciem. Również w przypadku nabycia ZCP, na kupującym ciąży solidarna odpowiedzialność ze zbywcą za powstałe długi wobec fiskusa. Czy można się przed taką odpowiedzialnością uchronić, szczególnie jeśli w momencie nabycia nie wiedzieliśmy o nieprawidłowościach?

Autopromocja

Konsekwencje podatkowe transakcji, której przedmiotem jest zorganizowana część przedsiębiorstwa, zależą od rodzaju samej transakcji.

W przypadku czynności restrukturyzacyjnych takich jak podział czy przejęcie będziemy mieli do czynienia z sukcesją podatkową, co oznacza że podmiot przejmujący ZCP, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach podatkowych prawa i obowiązki, w tym dotyczące zobowiązań podatkowych. Natomiast, gdy dojdzie do zbycia samego ZCP, nabywca musi liczyć się z odpowiedzialnością solidarną wraz ze zbywcą za zaległości podatkowe związane z działalnością tej części przedsiębiorstwa.

Sukcesja

Sukcesja generalna częściowa, o której mowa w art. 93c Ordynacji podatkowej, dotyczy wszelkich praw i obowiązków danego podatnika, ściśle związanych z wydzielonym ZCP. Podmiot wydzielany przejmuje zatem tylko te prawa i obowiązki, które zostały mu przypisane w planie podziału, przedstawiającym dokładny opis i podział składników majątku (aktywów i pasywów), które są przedmiotem wydzielenia.

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

Kolejną istotną kwestią, o której należy pamiętać to ustalenie, czy dane prawo lub obowiązek powstało i istniało przed dniem wydzielenia. Tylko zobowiązania powstałe przed wydzieleniem będą przedmiotem sukcesji.

Odpowiedzialność solidarna nabywcy ZCP

Odpowiedzialność solidarna nabywcy zorganizowanej części przedsiębiorstwa uregulowana została w art. 122 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym nabywca ZCP odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem (zbywcą) za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba, że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach. W tym przypadku zakres odpowiedzialności jest ograniczony do wartości nabytego ZCP. Natomiast odpowiedzialność nabywcy przedsiębiorstwa podlegać może wyłączeniu, o ile zaległości zbywcy przedsiębiorstwa nie zostaną wykazane w odpowiednim zaświadczeniu.

O takie zaświadczenie może wystąpić do właściwego organu podatkowego zarówno zbywca jak i nabywca (za zgodą zbywającego). Urząd skarbowy wydaje zaświadczenie o braku / wysokości zaległości podatkowych zbywcy (ZAS - Z) na podstawie zgromadzonej dokumentacji oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych.

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM

Zwykle nabycie bądź przejęcie zorganizowanej części przedsiębiorstwa poprzedza przeprowadzenie badania prawnego czy podatkowego (due diligence), w ramach którego analizie poddawane są rozliczenia podatkowe, a także dokonane już transakcje restrukturyzacyjne. Takie badanie jest na tyle istotne, że w przypadku rozpoznania potencjalnych ryzyk podatkowych, nabywca może odpowiednio zabezpieczyć się przed ich negatywnymi skutkami, bądź zobowiązać zbywcę do podjęcia określonych działań, mających na celu skorygowanie błędnych rozliczeń.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

Autor: Urszula Płusa-Szpadzik, Starszy konsultant w Dziale Doradztwa Podatkowego Accreo Sp. z o.o.