Zastaw skarbowy jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego

Podstawa ustanowienia zastawu skarbowego

Zastaw skarbowy może zostać ustanowiony na ruchomym składniku majątku zarówno podatnika, jak i płatnika czy inkasenta. Przedmiot, który zostaje objęty zastawem skarbowym, podlega wpisowi do właściwego rejestru. By organ skarbowy mógł tego dokonać, niezbędna jest podstawa prawna wynikająca z przepisów Ordynacji podatkowej. Może nią być deklaracja podatkowa, która dotyczy zobowiązań podatkowych powstających z mocy prawa – pod warunkiem, iż wykazane w niej zobowiązania podatkowe nie zostały w żaden sposób uregulowane. W takiej sytuacji wpisu dokonać można po upływie 14 dni liczonych od momentu, w którym upłynął termin płatności zobowiązania podatkowego.

Inną podstawą do ustanowienia zastawu skarbowego jest doręczona podatnikowi, czy też płatnikowi i inkasentowi decyzja. Może ona pełnić jedną z następujących funkcji:

- ustala wysokość zobowiązania podatkowego;

- określa wysokość zobowiązania podatkowego;

- określa wysokość odsetek za zwłokę;

- decyduje o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta;

- decyduje o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej;

- decyduje o odpowiedzialności spadkobiercy;

- określa wysokość zwrotu podatku.

Wygaśnięcie zastawu skarbowego

Przepisy podatkowe określają moment, w którym zastaw wygasa. Może tak się stać z mocy prawa w sytuacji, gdy wygasa zobowiązanie podatkowe, a także z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych oraz z dniem, w którym dokonano sprzedaży ruchomości stanowiącej przedmiot zastawu w ramach toczącego się postępowania egzekucyjnego lub upadłościowego.

Warto także odnotować, iż wykreślenie z rejestru zastawów skarbowych odbywa się od lipca 2017 roku na wniosek właściciela rzeczy bądź też prawa, a także na wniosek płatnika, inkasenta, następcy prawnego czy też osoby trzeciej, na której ciąży odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe czy też za zaległość podatkową, a nie była właścicielem rzeczy bądź prawa w dniu jej powstania.

Wyjawienie rzeczy, które mogą być przedmiotem zastawu

W celu ustalenia, które z ruchomości bądź też zbywalnych praw majątkowych mogą stanowić przedmiot zastawu skarbowego, powołano przedmiotową instytucję wyjawienia rzeczy ruchomych. Dzieje się to w sposób analogiczny do instytucji wyjawienia przedmiotu hipoteki przymusowej – to jest dłużnik podatkowy zostaje przez organ wezwany do złożenia oświadczenia o ruchomych składnikach majątku, które mogą się stać przedmiotem zastawu skarbowego. Ma on możliwość odmowy złożenia owego oświadczenia, za co nie powinny mu grozić żadne negatywne konsekwencje – czy to w postaci kary porządkowej czy też odpowiedzialności karnej skarbowej. Jednakże złożenie oświadczenia, w którym dłużnik podatkowy podaje informacje nieprawdziwe, rodzi konsekwencje w postaci odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Nie dotyczy to jedynie szacunkowej wartości przedmiotów obliczanej przez podatnika.

Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry