Nowa Konwencja podatkowa z USA – co się zmienia
REKLAMA
REKLAMA
Ratyfikacja i wejście w życie nowej Konwencji
Rozpoczęła się procedura ratyfikacyjna nowej Konwencji między Rzecząpospolitą Polską a Stanami Zjednoczonymi Ameryki w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, podpisanej w 13 lutego 2013 r.
REKLAMA
30 kwietnia 2013 r. do Sejmu wpłynął projekt ustawy ratyfikującej.
Nowa Konwencja wejdzie w życie po ratyfikacji zgodnie z wymogami właściwymi dla każdego z umawiających się państw oraz wymianie stosownych not dyplomatycznych zawierających informacje o zakończeniu procesu ratyfikacyjnego. Wiele wskazuje na to, że dokona się to jeszcze w 2013 roku.
Nowa Konwencja zastąpi Umowę między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki o uniknięciu podwójnego opodatkowania i zapobieżeniu uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu, zawartą 8 października 1974 r.
Zgodnie z art.28 nowej Konwencji będzie ona obowiązywać
- w odniesieniu do podatków pobieranych „u źródła” – do kwot wypłacanych lub zaliczanych w pierwszym dniu, lub po tym dniu, drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym niniejsza Konwencja wejdzie w życie;
- w odniesieniu do pozostałych podatków Konwencja znajdzie zastosowanie do okresów podatkowych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia lub po tym dniu, następującym po dniu, w którym wejdzie ona w życie.
Jednakże, osoba fizyczna, która w dniu wejścia w życie nowej Konwencji była uprawniona do korzyści wynikających z postanowień artykułu 17 (Nauczyciele), artykułu 18 (Studenci i praktykanci) lub artykułu 19 (Pracownicy państwowi) umowy z 1974 r., może kontynuować uprawnienie do tych korzyści do czasu, gdy taka osoba fizyczna utraciłaby takie uprawnienia, gdyby umowa z 1974 r. pozostawała w mocy.
Ważniejsze zmiany w zasadach unikania podwójnego opodatkowania - Polska - USA
W nowej Konwencji jako podstawowa metoda unikania podwójnego opodatkowania zastosowanie znajdzie metoda wyłączenia z progresją. Natomiast w odniesieniu do dochodów z dywidend, odsetek, należności licencyjnych, zysków z przeniesienia własności majątku oraz do innych dochodów, nieobjętych pozostałymi postanowieniami Konwencji, Polska stosowała będzie metodę zaliczenia proporcjonalnego.
Metody unikania podwójnego opodatkowania
Odsetki wypłacane u źródła będą opodatkowane 5 proc. stawką podatku (dotychczas obowiązywało zwolnienie). 15 proc. stawka podatku będzie miała zastosowanie do odsetek, których wysokość jest ustalana w powiązaniu z wysokością przychodów dłużnika.
Konwencja przewiduje specjalne wyłączenia z podatku u źródła dla odsetek w tym m.in.:
- wypłaconych na rzecz funduszu emerytalnego, jeżeli odsetki te nie są otrzymane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
- wypłacone na rzecz banku, instytucji ubezpieczeniowej lub przedsiębiorstwa finansowego.
Aktualnie podatek z tytułu wypłaty należności licencyjnych płacony w państwie źródła dochodu nie może przekroczyć 10% kwoty brutto tych płatności. Zgodnie z Konwencją, stawka podatku u źródła z tego tytułu zostanie zmniejszona do 5 proc.
Konwencja wprowadza nową definicję dywidend. Stawki podatku u źródła pobieranego od dywidend nie zmienią się.
Pojawi się specjalne zwolnienie dla dywidend wypłacanych na rzecz funduszu emerytalnego pod warunkiem, że dywidendy te nie są związane z prowadzoną przez ten fundusz lub przez przedsiębiorstwo powiązane działalnością gospodarczą.
Zostanie wprowadzona klauzula „beneficial owner”, zgodnie z którą odbiorca odsetek, dywidend i należności licencyjnych musi być ich rzeczywistym beneficjentem aby możliwe było zastosowanie stawki obniżonej wynikającej z Konwencji.
REKLAMA
Konwencja wprowadzi zupełnie nowy artykuł, który zawiera uregulowanie w zakresie podatku u źródła z tytułu wypłaty „quasi dywidend” od zysku zakładu, dochodu z nieruchomości oraz zysku z przeniesienia własności majątku położonych w państwie źródła. Dywidendy z tych tytułów będą opodatkowane stawką 5 proc.
Klauzula nieruchomościowa - Konwencja wprowadzi prawo opodatkowania w Polsce zysków osiąganych przez rezydentów USA z tytułu zbycia udziałów (w tym w spółce osobowej), których wartość w więcej niż 50 proc. pochodzi bezpośrednio lub pośrednio z majątku nieruchomego położonego w Polsce.
Zmiany nastąpią również w zakresie opodatkowania emerytur i rent kapitałowych.
Przegląd postanowień nowej Konwencji podatkowej z USA:
Artykuł 1 – Zakres ogólny
Konwencja będzie miała zastosowanie do osób fizycznych i osób prawnych mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce, w USA lub w obu umawiających się państwach. Pojęcie „miejsca zamieszkania lub siedziby” zdefiniowane zostało w art. 4 Konwencji.
Zgodnie z art. 1 ust. 2 Konwencji nie ogranicza ona korzyści przyznanych (w przeszłości lub w przyszłości) przez prawo każdego z państw lub umowę, której stronami jest Polska i USA.
Zasada ta ograniczona została regulacją art. 1 ust. 3, zgodnie z którym postanowienia Układu Ogólnego w sprawie Handlu Usługami (GATS) nie znajdą co do zasady zastosowania w odniesieniu do kwestii podatkowych uregulowanych Konwencją. Innymi słowy, o ile Konwencja reguluje określone kwestie (równe traktowanie, procedura porozumiewania się), jej postanowienia znajdą zastosowanie przed postanowieniami GATS. Jednakże, jeżeli dana sprawa nie będzie objęta konkretnymi postanowieniami Konwencji, zastosowanie znajdą odpowiednie postanowienia GATS.
Układ Ogólny w sprawie Handlu Usługami (ang. General Agreement on Trade in Services, GATS) jest wielostronnym porozumieniem ustanawiającym prawnotraktatowe ramy międzynarodowego handlu usługami. Stanowi, obok Układu ogólnego w sprawie taryf celnych i handlu (GATT) oraz Porozumienia w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej (TRIPS) integralną część porozumienia podpisanego na zakończenie cyklu negocjacji handlowych tzw. Rundy Urugwajskiej (1986–1994), w wyniku której powstała Światowa Organizacja Handlu WTO.
Na wniosek strony amerykańskiej w artykule 1 Konwencji wprowadzono przepis ustępu 4. Jest to standardowy przepis zamieszczany obecnie w amerykańskich umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania. Zastrzega on prawo każdego z państw do opodatkowania, zgodnie z prawodawstwem krajowym obywatela lub osoby, która ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na jego terytorium. W przypadku USA zastosowanie tej reguły ma związek z nadawaniem przez prawo krajowe statusu rezydenta dla celów podatkowych osobom nieposiadającym miejsca zamieszkania w USA, lecz legitymującym się obywatelstwem tego państwa.
Ponadto przepis ten przyznaje każdemu z państw prawo do opodatkowania dochodów byłych obywateli lub osób mających w nim przez długi okres miejsce zamieszkania – w odniesieniu do dochodów uzyskanych w tym państwie również w okresie 10 lat po zmianie miejsca zamieszkania lub utracie obywatelstwa.
W zakresie opodatkowania dochodu podmiotów transparentnych podatkowo Konwencja ustala w art. 1 ust. 6 ogólną regułę, iż będzie on traktowany jako dochód danej osoby (np. wspólnika spółki osobowej), jeżeli prawo podatkowe państwa, w którym osoba ta ma miejsce zamieszkania, pozwala na taką kwalifikację.
W praktyce możliwe jest występowanie sytuacji, w której państwa zawierające umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania te same podmioty traktują odmiennie w kontekście ich przejrzystości podatkowej, tj. jedno państwo traktuje dany podmiot jako podlegający opodatkowaniu na poziomie tego podmiotu, podczas gdy drugie państwo opodatkowuje jedynie dochody wspólników tego podmiotu.
W rezultacie istnieje ryzyko zarówno podwójnego opodatkowania lub podwójnego nieopodatkowania takich podmiotów, jak i nieprawidłowego stosowania przepisów Konwencji do dochodu podmiotów transparentnych podatkowo lub osób uzyskujących ten dochód. Celem art. 1 ust. 6 jest zatem eliminacja technicznych problemów, które mogą z tym zjawiskiem być związane.
Artykuł 2 – Podatki, których dotyczy Konwencja
Konwencja przewiduje, iż w przypadku Polski jej postanowieniami objęty zostanie podatek dochodowy od osób prawnych oraz podatek dochodowy od osób fizycznych. W przypadku USA obejmie ona federalne podatki dochodowe, nakładane na podstawie Internal Revenue Code (jednakże z wyłączeniem podatków na ubezpieczenie społeczne oraz bezrobocie), oraz podatki nakładane na prywatne fundacje, zgodnie z sekcjami od 4940 do 4948 Internal Revenue Code.
Artykuł 3 – Ogólne definicje
Artykuł 3 Konwencji zawiera definicje najważniejszych pojęć, którymi operują przepisy tej umowy, a zatem m.in. określenie zasięgu terytorialnego stosowania Konwencji w przypadku Polski i Stanów Zjednoczonych, definicję „osoby”, „spółki”, „przedsiębiorstwa Umawiającego się Państwa” oraz „właściwego organu”.
Przy definicji „osoby” określenie „estate” nie zostało przetłumaczone na język polski z tego względu, iż w polskim systemie prawnym nie występuje odpowiednik tego rozwiązania.
Ze względu na unikanie wątpliwości interpretacyjnych Konwencja stanowi w art. 3 ust. 2, iż przy jej stosowaniu przez obie strony, jeżeli z kontekstu nie wynika inaczej, każde określenie w niej niezdefiniowane będzie miało takie znaczenie, jakie przyjmuje się według prawa danego państwa w zakresie podatków, do których ma ona zastosowanie, przy czym znaczenie pojęcia wynikające z ustawodawstwa podatkowego będzie miało pierwszeństwo przed znaczeniem nadanym mu pojęciu przez inne przepisy prawne.
Przyjęcie powyższego rozwiązania pozwoli na definiowanie pojęć umownych za pomocą prawa wewnętrznego, jednak nie ograniczając możliwości interpretacyjnych do prawa podatkowego obu państw, choć będzie miało ono pierwszeństwo przy dokonywaniu wykładni postanowień Konwencji.
Artykuł 4 – Miejsce zamieszkania lub siedziba
Określenie „osoba mająca miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie” oznacza każdą osobę, która wg prawa tego państwa podlega tam opodatkowaniu ze względu na:
- miejsce stałego pobytu,
- jej miejsce zamieszkania,
- obywatelstwo,
- siedzibę zarządu,
- miejsce rejestracji,
- inne kryterium o podobnym charakterze.
Pojęcie to obejmuje również fundusz emerytalny utworzony w danym państwie oraz organizację, która została w nim utworzona i jest prowadzona w celach działalności religijnej, charytatywnej, naukowej, artystycznej, kulturalnej lub edukacyjnej. Termin ten obejmuje także to państwo oraz każdą jednostkę terytorialną lub organy władz lokalnych i rządowych.
Przepisy prawa wewnętrznego państw przyjmują często podejście, zgodnie z którym spółka traktowana jest jako rezydent podatkowy danego państwa, jeżeli została w nim utworzona lub znajduje się tam siedziba faktycznego zarządu. W takiej sytuacji może powstać ryzyko określenia podwójnej rezydencji podatkowej danej spółki.
W związku z tym wprowadzono do Konwencji przepis, który ma na celu przeciwdziałanie tego typu sytuacjom.
W stosunku do spółki, dla której zastosowanie reguły ogólnej prowadziłoby do uznania, iż posiada ona siedzibę w obu umawiających się państwach, określono zasadę, iż będzie traktowana jako rezydent podatkowy tego państwa, w którym została utworzona (założona) – pod warunkiem że jednocześnie nie została utworzona na podstawie ustawodawstwa drugiego państwa.
Artykuł 5 – Zakład
Określenie to obejmuje stałą placówkę, przez którą całkowicie lub w części prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa, w szczególności: siedzibę zarządu, filię, biuro, fabrykę, warsztat, kopalnię, źródło ropy lub gazu, kamieniołom lub każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych, a także plac budowy, prace konstrukcyjne, montażowe itd., o ile trwają dłużej niż 12 miesięcy.
Artykuł 6 – Dochód z majątku nieruchomego
Konwencja przewiduje możliwość opodatkowania dochodu z majątku nieruchomego, włączając dzierżawę, również przez państwo miejsca położenia nieruchomości. Dla celów Konwencji dochód z majątku nieruchomego obejmuje dochód z rolnictwa, leśnictwa lub z majątku nieruchomego przedsiębiorstwa.
Określenie „majątek nieruchomy” definiowane będzie zgodnie z prawem państwa, w którym jest on położony.
Artykuł 7 – Zyski przedsiębiorstw
Konwencja ustanawia ogólną zasadę, iż zyski przedsiębiorstwa danego państwa podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie, chyba że osiągane są w drugim państwie za pośrednictwem położonego tam zakładu i w takiej mierze, w jakiej mogą być one zakładowi przypisane.
Metoda przypisywania zysków do zakładu, uregulowana w art. 7 ust. 2 Konwencji, zakłada przypisywanie mu takich zysków, które zakład mógłby osiągnąć, gdyby zamiast prowadzenia działalności na rzecz głównej siedziby swojego przedsiębiorstwa, prowadził podobną działalność na warunkach wolnorynkowych, przy uwzględnieniu wykonywanych funkcji, wykorzystywanych aktywów i podejmowanych ryzyk w relacjach zakładu z przedsiębiorstwem i jego innymi częściami.
Artykuł 7 ust. 3 przewiduje możliwość dokonania korekty zysków przedsiębiorstwa, jeżeli jedno z państw skoryguje kwotę zysków przypisanych zakładowi i odpowiednio opodatkuje zyski przedsiębiorstwa, podlegające także opodatkowaniu w drugim umawiającym się państwie. Wtedy to ostatnie państwo powinno dokonać odpowiedniej korekty ustalonego podatku od takich zysków.
Jeżeli w zyskach przedsiębiorstwa mieszczą się dochody odrębnie uregulowane w Konwencji, przepisy ich dotyczące stosowane są na zasadzie lex specialis.
Artykuł 8 – Transport morski i lotniczy
Zyski przedsiębiorstwa danego państwa osiągane z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków powietrznych podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie.
Pojęcie zysków osiąganych z eksploatacji w transporcie międzynarodowym statków morskich lub statków zostało w porównaniu z umową z 1974 r. rozszerzone o zyski z czarteru statków morskich lub powietrznych bez załogi i wyposażenia (bareboat charter).
Artykuł 9 – Przedsiębiorstwa powiązane
Artykuł 9 ust. 1 Konwencji wyraża ogólną zasadę obowiązującą w relacjach między przedsiębiorstwami powiązanymi. W przypadku gdy transakcje dokonywane pomiędzy nimi nie spełniają wymogów transakcji przeprowadzonych zgodnie z zasadą ceny rynkowej uznaje się, że zyski przedsiębiorstwa, które możliwe były do osiągnięcia bez narzucania warunków różniących się od rynkowych, ale których ze względu na te powiązania nie osiągnięto, mogą być jednak uznane przez państwo siedziby za zyski tego przedsiębiorstwa.
Obowiązująca umowa z 1974 r. przewidywała procedurę dokonania tzw. korekty wtórnej przez umawiające się państwa. W nowej Konwencji, utrzymując tę procedurę, dokonano dopasowania brzmienia art. 9 ust. 2 do postanowień zbieżnych z treścią Modelowej Konwencji OECD.
Artykuł 10 – Dywidendy
Podobnie jak w umowie z 1974 r. także w nowej Konwencji przewidziano, iż dywidendy mogą być opodatkowane w państwie, w którym osoba je otrzymująca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę, natomiast państwo spółki wypłacającej zachowuje prawo do pobrania podatku u źródła.
Podatek ten nie może jednak przekroczyć:
– 5 procent kwoty dywidendy brutto (jeżeli rzeczywistym beneficjentem jest spółka, która posiada bezpośrednio co najmniej 10% prawa głosu w spółce wypłacającej dywidendy),
– 15 procent kwoty dywidendy brutto w pozostałych przypadkach.
Nowa Konwencja wprowadza postanowienie, zgodnie z którym dywidendy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem u źródła, jeżeli rzeczywistym beneficjentem dywidend jest fundusz emerytalny, a dywidendy te nie są związane z prowadzoną przez fundusz emerytalny działalnością handlową lub gospodarczą.
Celem wprowadzenia tej zasady jest uwzględnienie faktu, iż fundusze emerytalne z reguły nie podlegają opodatkowaniu w państwie rezydencji, a w związku z tym nie mogą korzystać z odliczenia podatku zapłaconego za granicą.
Nowa Konwencja przewiduje szczególne rozwiązania dla podatkowego traktowania dywidend wypłacanych przez „U.S. Regulated Investment Company (RIC)” oraz „U.S. Real Estate Investment Trust (REIT)” poprzez wprowadzenie ograniczenia dla stosowania obniżonej stawki 5% podatku u źródła. Ograniczenie to ma na celu zapobieganie wykorzystywaniu tych podmiotów przez podatników do uzyskiwania nieuprawnionych korzyści podatkowych stosowania agresywnego planowania podatkowego.
Nową Konwencję rozszerzono także o definicję pojęcia „dywidendy”. Określenie to obejmuje dochód z udziałów (akcji) lub z innych praw do udziału w zyskach, z wyjątkiem wierzytelności, jak również dochód z innych praw w spółce, który zgodnie z prawem podatkowym państwa, w którym wypłacający te dywidendy ma siedzibę, jest traktowany pod względem podatkowym jak dochód z udziałów (akcji).
Jeżeli rezydent jednego umawiającego się państwa będący rzeczywistym właścicielem dywidend prowadzi działalność w drugim umawiającym się państwie, w którym spółka wypłacająca dywidendy ma siedzibę, poprzez zakład tam położony i gdy udział, z tytułu którego dywidendy są wypłacane wiąże się z działalnością tego zakładu, wówczas powinny być stosowane przepisy dotyczące opodatkowania zysków przedsiębiorstw.
Artykuł 11 – Odsetki
Zgodnie z Konwencją, termin „odsetki” oznacza dochód z wszelkiego rodzaju wierzytelności zabezpieczonych jak i niezabezpieczonych hipoteką i zarówno zawierających bądź nie prawo do udziału w zyskach osiąganych przez dłużnika, a w szczególności dochody z państwowych papierów wartościowych oraz dochody z obligacji lub skryptów dłużnych, włącznie z premiami lub nagrodami związanymi z takimi papierami wartościowymi, obligacjami lub skryptami dłużnymi, jak również jakikolwiek inny dochód, który zgodnie z prawem podatkowym umawiającego się państwa, w którym dochód powstaje, został zrównany z dochodem z pożyczki pieniężnej.
Odsetki powstające w umawiającym się państwie, wypłacane rezydentowi drugiego państwa, będącym jednocześnie rzeczywistym właścicielem odsetek, podlegają opodatkowaniu u źródła – wg stawki od 5% kwoty brutto odsetek. Przepis art. 11 wymienia także warunki i okoliczności, w których odsetki będą opodatkowane tylko w państwie, w którym ich odbiorca jest rezydentem (np. odsetki uzyskiwane przez państwo, jego jednostkę organizacyjną, bank centralny, fundusz emerytalny).
Jednocześnie w ustępie 4 tego artykułu przewidziano możliwość wyższego opodatkowania u źródła (tj. stawka maksymalnie 15%) specyficznej kategorii odsetek, np. odsetek ustalanych w powiązaniu z wysokością przychodów dłużnika, wartością sprzedaży, dywidendy lub zmianami wartości jego majątku. Postanowienie to ma charakter przeciwdziałający próbom obejścia prawa czy nieuprawnionego wykorzystania postanowień Konwencji.
Artykuł 12 – Zyski oddziału
Konwencja, oprócz regulacji dotyczącej opodatkowania zysków przedsiębiorstwa (art. 7) odnosi się także do możliwości zastosowania przez umawiające się państwo dodatkowego opodatkowania nakładanego na zyski zakładu, przekazywane do głównej siedziby przedsiębiorstwa lub zyski podlegające postanowieniom art. 6 (dochód z majątku nieruchomego) i art. 14 (zyski z przeniesienia własności majątku).
W przypadku gdy ustawodawstwo jednego z umawiających się państw, dla celów podatkowych, zrównuje wskazane kategorie zysków z wypłatą dywidendy, państwo to może poddać je opodatkowaniu według stawki, przewidzianej w art. 10 ust. 2 lit. a Konwencji.
W ramach uregulowania zysków oddziału określono także zasadę opodatkowania u źródła kwoty nadwyżki odsetek, należących do zysków spółki, ponad kwotę odsetek wypłaconych z tytułu zadłużenia związanego z zakładem albo dochodem z majątku nieruchomego lub dochodem z przeniesienia majątku.
Opodatkowanie to może nastąpić w zakresie, w jakim nadwyżka odsetek może być przypisana do zysków osiągniętych przez zakład lub podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 6 lub 14 Konwencji.
Artykuł 13 – Należności licencyjne
Należności licencyjne powstające w umawiającym się państwie, wypłacane osobie będącej rezydentem drugiego państwa oraz ich rzeczywistym beneficjentem, podlegają opodatkowaniu u źródła, w państwie miejsca powstawania odsetek, wg stawki 5% kwoty brutto tych należności (10% wg umowy z 1974 r.).
Pojęcie „należności licencyjnych” zostało zdefiniowane w art. 13 ust. 4 Konwencji i obejmuje:
– należności z tytułu korzystania lub prawa do korzystania z wszelkich praw autorskich do dzieł literackich, artystycznych lub naukowych oraz m.in. patenty, znaki towarowe oraz know how,
– zyski z przeniesienia własności praw wymienionych powyżej, jeżeli zysk uzależniony jest od produktywności, wykorzystania lub rozporządzania tą własnością,
– płatności otrzymywane za użytkowanie lub prawo do użytkowania urządzeń przemysłowych, naukowych lub handlowych.
Postanowienia dotyczące opodatkowania należności licencyjnych nie znajdują zastosowania, jeżeli beneficjent należności prowadzi w drugim umawiającym się państwie zakład, a prawa lub majątek, z tytułu których należności są wypłacane wiążą się z działalnością tego zakładu.
Artykuł 14 – Zyski z przeniesienia własności majątku
W nowej Konwencji rozszerzono treść artykułu 14 dotychczas obowiązującej umowy z 1974 r. o postanowienie stanowiące, iż zyski osiągane przez rezydentów USA z tytułu przeniesienia własności m.in. udziałów (akcji) w tym prawa do nabycia takich udziałów (akcji), których więcej niż 50% wartości pochodzi z nieruchomości położonych w Polsce – mogą być opodatkowane w Polsce.
Powyższe postanowienie jest zgodne z brzmieniem postanowień Modelowej Konwencji OECD. Uregulowania tego rodzaju mają na celu przeciwdziałanie zjawisku uchylania się od opodatkowania i wpływania na miejsce opodatkowania majątku poprzez przeprowadzanie transakcji gospodarczych niemających substratu ekonomicznego.
W przypadku gdy zyski z przeniesienia własności majątku ruchomego obejmują część majątku zakładu mogą one zostać opodatkowane w państwie, w którym zakład jest położony. Artykuł 14 Konwencji reguluje także m.in. kwestie związane z zyskami osiąganymi z tytułu przeniesienia własności statków morskich i powietrznych.
Jeżeli dana osoba uzyska zyski z przeniesienia własności majątku niewymienionego w art. 14 Konwencji przyjmuje się zasadę, iż zyski takie podlegają opodatkowaniu jedynie w państwie, w którym osoba przenosząca własność jest rezydentem.
Artykuł 15 – Dochody z pracy najemnej
Zasady opodatkowania dochodów z pracy najemnej zarówno w obowiązującej umowie z 1974 r., jak i w nowej Konwencji zostały uregulowane w sposób podobny. Wprowadzone zmiany mają natomiast na celu uaktualnienie i dostosowanie postanowień nowej Konwencji do aktualnego brzmienia odpowiednich postanowień Modelowej Konwencji OECD.
Co do zasady uposażenia pracowników najemnych mających miejsce zamieszkania w jednym państwie i zatrudnionych w drugim państwie, mogą być w nim opodatkowane, jeżeli pobyt w tym państwie trwa dłużej niż 183 dni w każdym dwunastomiesięcznym okresie rozpoczynającym się lub kończącym w danym roku podatkowym.
Natomiast wynagrodzenia uzyskiwane przez osobę mającą miejsce zamieszkania w umawiającym się państwie, w związku z wykonywaniem pracy najemnej na pokładzie statku morskiego lub statku powietrznego, eksploatowanego w transporcie międzynarodowym, jako członek załogi statku morskiego lub statku powietrznego, podlega opodatkowaniu tylko w tym państwie.
Artykuł 16 – Wynagrodzenia dyrektorów
Nową Konwencję rozszerzono o postanowienie dotyczące opodatkowania wynagrodzeń dyrektorów uzyskanych z tytułu członkostwa w zarządzie spółki. Wynagrodzenie takie może zostać opodatkowane w państwie, w którym spółka posiada siedzibę. Przedstawione rozwiązanie zbieżne jest z rozwiązaniem proponowanym w aktualnej Modelowej Konwencji OECD.
Artykuł 17 – Artyści i sportowcy
Nową Konwencję rozszerzono, w porównaniu do umowy z 1974 r., także o artykuł dotyczący dochodów uzyskiwanych przez artystów i sportowców.
Zgodnie z niniejszym przepisem dochód osoby mającej miejsce zamieszkania w danym państwie uzyskany z tytułu działalności artystycznej lub sportowej, osobiście wykonywanej w drugim państwie, może być opodatkowany w tym drugim państwie, jeżeli przychody brutto artysty/sportowca z tej działalności przekroczyły w danym roku kwotę 20 tys. USD lub równowartość tej kwoty w złotówkach.
Wspomniany próg kwotowy wprowadzono w celu odróżnienia dwóch grup artystów/ sportowców, tj. tych którzy uzyskują znaczne sumy pieniędzy za krótki okres prowadzenia swojej działalności, a więc podlegaliby zwolnieniu w państwie goszczącym z opodatkowania w związku ze świadczeniem pracy wykonywanej osobiście oraz tych, którzy zarabiają odpowiednio mniejsze kwoty, a ich działalność trudno jest odróżnić, w kontekście kwalifikacji dochodów, od innych grup uzyskujących dochody z pracy wykonywanej osobiście.
Przepis art. 17 Konwencji nie wyłącza jednak możliwości opodatkowania tej drugiej grupy artystów/sportowców w państwie wykonywania działalności, jeżeli pomimo braku spełnienia kryterium kwotowego, mogą podlegać oni opodatkowaniu w tym kraju zgodnie z art. 7 lub 15 Konwencji.
W uzupełnieniu regulacji, dotyczącej artystów i sportowców, art. 17 ust. 2 Konwencji zawiera postanowienia zapobiegające omijaniu przepisów umowy poprzez wypłacanie wynagrodzenia wykonawcy na rzecz pośrednika.
Artykuł 18 – Emerytury, ubezpieczenia społeczne, renty kapitałowe, alimenty, świadczenia na rzecz dzieci
W dotychczas obowiązującej umowie z 1974 r. powyższa kwestia nie była uregulowana w odrębnym artykule. Zgodnie natomiast z nową Konwencją, co do zasady, emerytury i inne podobne świadczenia będą opodatkowane w państwie rezydencji danej osoby.
Jednakże, jeżeli emerytury i inne podobne świadczenia powstające w umawiającym się państwie, które w momencie uzyskania byłyby zwolnione z opodatkowania gdyby rzeczywisty beneficjent miał miejsce zamieszkania w tym państwie, to są zwolnione z opodatkowania w tym umawiającym się państwie, w którym rzeczywisty beneficjent ma miejsce zamieszkania.
Artykuł 18 ust. 3 reguluje kwestie związane z ubezpieczeniem społecznym. Odniesienie się do obywatela USA jest niezbędne w celu zapewnienia, że płatności związane z ubezpieczeniem społecznym wypłacane przez Polskę obywatelowi USA (który nie jest jednak rezydentem USA), nie będą opodatkowane w USA.
Dodatkowo, Konwencja reguluje także sytuację, w której rezydent jednego z umawiających się państw jest członkiem lub beneficjentem lub uczestnikiem funduszu emerytalnego, mającego siedzibę w drugim umawiającym się państwie. W takim przypadku, dochód osiągnięty przez fundusz emerytalny może zostać opodatkowany jako dochód tej osoby fizycznej tylko w takim przypadku i w takim zakresie, w jakim dochód ten został wypłacony z funduszu emerytalnego osobie fizycznej lub na jej rzecz. Przepis ten nie dotyczy natomiast sytuacji, w których dochód został przekazany do innego funduszu emerytalnego w tym drugim umawiającym się państwie.
Artykuł 19 – Funkcje publiczne
Brzmienie przepisów dotyczących wynagrodzeń związanych z pełnieniem funkcji na rzecz państwa, jego jednostek i organów zostało uaktualnione i oparte na analogicznym przepisie zawartym w Modelowej Konwencji OECD.
Co do zasady zarówno pensje, płace i inne podobne wynagrodzenia oraz emerytury i renty wypłacane przez państwo, jego jednostkę terytorialną, organ lub z funduszy przez nie utworzonych podlegają opodatkowaniu tylko w tym państwie.
Artykuł 20 – Studenci i praktykanci
Celem art. 20 Konwencji jest ustalenie zasad opodatkowania świadczeń, innych niż wynagrodzenie za pracę, otrzymywanych przez studentów, uczniów i praktykantów.
Jeżeli osoby te bezpośrednio przed przyjazdem do państwa, w którym pobierają naukę lub odbywają praktykę, miały miejsce zamieszkania w drugim państwie, otrzymane przez nich świadczenia nie będą podlegały opodatkowaniu w państwie ich goszczącym, jeżeli pochodzą ze źródeł spoza tego państwa.
W stosunku do osób przebywających w danym państwie w celu odbycia praktyki zwolnienie stosowane będzie jedynie przez okres pierwszego roku od przyjazdu do tego państwa. Dla celów stosowania Konwencji w art. 20 ust. 3 zdefiniowano pojęcie praktykanta.
Ponadto, w celu wyrównania traktowania studentów lub praktykantów podejmujących również pracę w USA – w porównaniu do rezydentów tego kraju, którzy korzystają z kwoty wolnej w opodatkowaniu dochodów osobistych – Konwencja przewiduje wprowadzenie progu 9 tys. USD lub ekwiwalentu w złotówkach, jako kwoty osiągniętego dochodu, poniżej której student lub praktykant korzystał będzie ze zwolnienia z opodatkowania wynagrodzenia za pracę.
Artykuł 21 – Inne dochody
Artykuł 21 nowej Konwencji oparty jest o brzmienie analogicznego postanowienia w aktualnej Modelowej Konwencji OECD.
Części dochodu otrzymane przez osobę mającą miejsce zamieszkania lub siedzibę w danym państwie (o ile zostały uzyskane przez rzeczywistego beneficjenta mającego miejsce zamieszkania lub siedziby w tym państwie) oraz nieobjęte postanowieniami poprzednich artykułów Konwencji, podlegają opodatkowaniu tylko w państwie rezydencji danej osoby.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której dana część dochodu związana jest z działalnością zakładu – w takiej sytuacji zastosowanie znajduje art. 7 Konwencji.
Artykuł 22 – Ograniczenia korzyści umownych
Artykuł 22 Konwencji zawiera postanowienia mające na celu przeciwdziałanie nabywaniu korzyści umownych przyznanych umową bilateralną przez rezydentów państw trzecich.
Zawiera on szereg obiektywnych przesłanek (testów), których spełnienie (przynajmniej jednej) umożliwia uznanie danej osoby za uprawnioną do skorzystania z postanowień Konwencji.
Pierwszą grupę przesłanek stanowi wyliczenie cech podmiotowych osoby mającej zamieszkanie lub siedzibę w umawiającym się państwie determinujących traktowanie jej jako uprawnionej do wszelkich korzyści wynikających z Konwencji. Zgodnie z tą regułą kwalifikowane są np. osoby fizyczne, rządy umawiających się państw, spółki notowane na giełdzie lub posiadającej kwalifikowaną strukturę udziałowców.
Drugą grupę przesłanek stanowi możliwość przyznania korzyści wynikających z Konwencji w odniesieniu do danej kategorii dochodu ze względu na aktywne prowadzenie w państwie rezydencji handlu lub działalności gospodarczej, z którymi powstanie dochodu jest związane, mimo iż spółka uzyskująca go może nie spełniać kryteriów podmiotowych, które pozwalałyby zaliczyć ją do osób uprawnionych w świetle Konwencji.
Z przywilejów wynikających z Konwencji będzie mogła skorzystać także spółka, która pełni funkcje siedziby głównej, w rozumieniu ustępu 5 omawianego artykułu.
Dodatkowo, zgodnie z Konwencją, nawet jeżeli rezydent danego państwa nie jest osobą uprawnioną do korzyści lub przywilejów umownych, na podstawie testów wynikających z postanowień art. 22, właściwy organ drugiego umawiającego się państwa może przyznać korzyści wynikające z Konwencji, lub przywileje umowne w odniesieniu do danego dochodu, jeżeli ustali, iż jednym z głównych celów utworzenia, nabycia lub utrzymywania tej osoby oraz prowadzenia przez nią działalności, nie jest bezprawne uzyskanie tych korzyści. Jeżeli jednak, okaże się, iż jedynym celem, dla którego utworzono dany podmiot są kwestie podatkowe, takiemu podmiotowi nie zostaną przyznane przywileje podatkowe przez właściwe organy umawiających się państw.
Artykuł 22 ust. 8 Konwencji, w charakterze uzupełnienia regulacji dotyczącej ograniczania przywilejów umownych, zawiera definicję pojęć stosowanych wyłącznie na potrzeby tego artykułu Konwencji. Klauzula zamieszczona w art. 22 jest obecna we wszystkich zawieranych przez USA umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania.
Polska była ostatnim krajem, który nie posiadał ww. regulacji w umowie z USA.
Artykuł 23 – Unikanie podwójnego opodatkowania
Zgodnie z dotychczasową umową z 1974 r. dla celów unikania podwójnego opodatkowania Polska stosowała metodę zaliczenia proporcjonalnego dla wszystkich kategorii dochodów.
W nowej Konwencji jako metoda podstawowa zastosowanie znajdzie metoda wyłączenia z progresją, natomiast w odniesieniu do dochodów z dywidend, odsetek, należności licencyjnych, zysków z przeniesienia własności majątku oraz do innych dochodów, nieobjętych pozostałymi postanowieniami Konwencji, Polska stosowała będzie metodę zaliczenia proporcjonalnego.
Metoda wyłączenia z progresją polega na tym, że dochód osiągnięty za granicą jest zwolniony z podatku w kraju rezydencji podatkowej, natomiast jest brany pod uwagę jedynie przy obliczaniu stawki podatkowej, według której podatnik będzie zobowiązany rozliczyć podatek od dochodów uzyskanych w kraju rezydencji podatkowej. Ustalenie wysokości podatku w takim przypadku następuje w czterech etapach. Do dochodów podlegających opodatkowaniu dodaje się dochody zwolnione z opodatkowania.
Od tak uzyskanej sumy dochodów oblicza się kwotę podatku według skali określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Następnie oblicza się stopę procentową podatku wyrażającą stosunek kwoty podatku do łącznego dochodu. Wreszcie uzyskaną w ten sposób stopę procentową podatku stosuje się jako stawkę podatkową, tylko i wyłącznie do tych dochodów podatnika, które nie są zwolnione od podatku.
Metoda proporcjonalnego zaliczenia polega na tym, że podatek zapłacony od dochodu osiągniętego za granicą jest zaliczany na poczet podatku należnego w kraju rezydencji podatkowej, obliczonego od całości dochodów w takiej proporcji, w jakiej dochód ze źródeł zagranicznych pozostaje w stosunku do całości dochodu podatnika.
Ustalenie wysokości podatku w takim przypadku składa się z trzech etapów.
Na początku, zsumowaniu podlegają dochody osiągnięte przez podatnika ze źródeł przychodów położonych na terytorium Polski z dochodami ze źródeł przychodów położonych poza terytorium Polski.
Następnie od sumy tak obliczonych dochodów oblicza się podatek dochodowy według skali określonej w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
W trzecim etapie od wyżej obliczonego podatku odejmuje się kwotę podatku równą podatkowi dochodowemu zapłaconemu w obcym państwie. Odliczenie to nie może jednak przekroczyć części podatku, która proporcjonalnie przypada na dochody osiągnięte ze źródeł położonych poza terytorium Polski w stosunku do wszystkich opodatkowanych dochodów podatnika.
Metody unikania podwójnego opodatkowania
Konwencja zawiera przepis umożliwiający uwzględnienie dochodu zwolnionego na podstawie Konwencji przy obliczaniu podatku od pozostałego dochodu polskiego rezydenta – przepis ten jest zbieżny z treścią artykułu 23A ustęp 3 Modelowej Konwencji OECD.
W przypadku osiągania przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Polsce dochodów, które zgodnie z Konwencją podlegają opodatkowaniu wyłącznie w USA umożliwia to uwzględnienie kwot tych dochodów dla celów ustalenia stawki podatku w odniesieniu do dochodów podlegających opodatkowaniu w kraju rezydencji.
Artykuł 23 ust. 4 Konwencji ma na celu uregulowanie zasad opodatkowania w obu państwach dochodu uzyskanego na terytorium USA przez obywatela USA, który jednocześnie jest rezydentem Polski.
Podczas gdy obywatel USA podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w USA (bez względu na jego rezydencję podatkową), a jego dochody opodatkowane są progresywną stawką podatku - podatek amerykański, który mógłby być nałożony zgodnie z postanowieniami Konwencji na dochody ze źródeł USA uzyskane przez rezydenta Polski może przekraczać podatek amerykański, który byłby nałożony na podstawie Konwencji na dochody ze źródeł amerykańskich uzyskane przez rezydenta podatkowego Polski, który nie jest obywatelem USA.
Celem ustępu 4 jest więc zapewnienie, aby Polska nie poniosła kosztów opodatkowania obywateli USA, którzy jednocześnie są rezydentami podatkowymi Polski. W ustępie 4 lit. b) omawianego artykułu wprowadzono metodę eliminacji potencjalnego podwójnego opodatkowania, które mogłoby powstać wskutek zastosowania postanowień art. 23 ust. 4 lit. a) Konwencji.
Artykuł 24 – Równe traktowanie
Postanowienia art. 24 nowej Konwencji dotyczące równego traktowania zostały dostosowane do brzmienia aktualnej wersji Modelowej Konwencji OECD. Dodatkowo klauzula równego traktowania rozszerzona została o zastrzeżenie, zgodnie z którym jej postanowienia nie mogą być rozumiane jako uniemożliwiające umawiającemu się państwu nałożenie podatku, o którym mowa w artykule 12 ustęp 1 (Zyski oddziału).
Artykuł 25 – Procedura wzajemnego porozumiewania
Postanowienia Konwencji dotyczące procedury wzajemnego porozumiewania się oparto o aktualne brzmienie artykułu 25 Modelowej Konwencji OECD. Celem tej procedury jest przede wszystkim ustanowienie podstawowych zasad współdziałania umawiających się państw w przypadkach, w których osoba, do której Konwencja ma zastosowanie, jest zdania iż postanowienia umowy powodują opodatkowanie niezgodne z postanowieniami Konwencji.
Artykuł 26 – Wymiana informacji
Rozszerzenie brzmienia artykułu 23 obecnie obowiązującej umowy z 1974 r. (artykuł 26 nowej Konwencji) o postanowienia zbieżne z treścią artykułu 26 ust. 4 i 5 Modelowej Konwencji OECD, ma na celu zapewnienie stosowania w relacjach bilateralnych tzw. pełnej klauzuli wymiany informacji, zgodnej z międzynarodowym standardem OECD.
Przedmiotowe postanowienia stanowią, iż jeżeli umawiające się państwo występuje o informację zgodnie z niniejszym artykułem, drugie umawiające się państwo użyje środków służących zbieraniu informacji, nawet jeżeli nie potrzebuje ono tej informacji dla własnych celów podatkowych. Wymóg, o którym mowa w zdaniu poprzednim podlega ograniczeniom, o których mowa w ustępie 3 artykułu 26 nowej Konwencji, lecz w żadnym przypadku takie ograniczenia nie mogą być rozumiane jako zezwalające danemu państwu na odmowę dostarczenia informacji jedynie dlatego, że nie ma ono wewnętrznego interesu w odniesieniu do takiej informacji.
Postanowienia art. 26 ust. 3 Konwencji w żadnym przypadku nie będą interpretowane jako zezwalające obu państwom na odmowę dostarczenia informacji wyłącznie z takiego powodu, że informacja jest w posiadaniu banku, innej instytucji finansowej, przedstawiciela, agenta lub powiernika albo dotyczy relacji właścicielskich w danym podmiocie.
Artykuł 27 – Członkowie misji dyplomatycznych oraz urzędów konsularnych
Podobnie jak w obowiązującej umowie z 1974 r., także w nowej Konwencji zawarto postanowienie, iż przywileje podatkowe przysługujące członkom misji dyplomatycznych, stałych przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych na podstawie ogólnych zasad prawa międzynarodowego lub postanowień umów szczególnych nie będą ograniczane jej postanowieniami.
Artykuł 28 – Wejście w życie
Konwencja będzie obowiązywać w odniesieniu do podatków pobieranych „u źródła” – do kwot wypłacanych lub zaliczanych w pierwszym dniu, lub po tym dniu, drugiego miesiąca następującego po dniu, w którym niniejsza Konwencja wejdzie w życie (tj. zostanie ratyfikowana zgodnie z wymogami właściwymi dla każdego z umawiających się państw oraz zostaną wymienione noty dyplomatyczne zawierające informacje o zakończeniu procesu ratyfikacyjnego).
W odniesieniu do pozostałych podatków Konwencja znajdzie zastosowanie do okresów podatkowych rozpoczynających się w dniu 1 stycznia lub po tym dniu, następującym po dniu, w którym wejdzie ona w życie.
Jednakże, osoba fizyczna, która w dniu wejścia w życie nowej Konwencji była uprawniona do korzyści wynikających z postanowień artykułu 17 (Nauczyciele), artykułu 18 (Studenci i praktykanci) lub artykułu 19 (Pracownicy państwowi) umowy z 1974 r., może kontynuować uprawnienie do tych korzyści do czasu, gdy taka osoba fizyczna utraciłaby takie uprawnienia, gdyby umowa z 1974 r. pozostawała w mocy.
Artykuł 29 – Wypowiedzenie
Nowa Konwencja pozostanie w mocy do czasu jej wypowiedzenia przez jedno z umawiających się państw. Każde umawiające się państwo może wypowiedzieć tą Konwencję przekazując notę w drodze dyplomatycznej partnerowi w dniu lub przed 30 dniem czerwca każdego roku kalendarzowego rozpoczynającego się po roku, w którym niniejsza Konwencja weszła w życie.
Tekst Konwencji z 13 lutego 2013 r.:
SYSTEM PODATKOWY USA – krótka charakterystyka
A. Spółki | |
1. Rezydenci | |
Podatek dochodowy | Maksymalna stawka federalna – 35%; Maksymalna stawka stanowa 12%, w zależności od stanu |
Podstawa opodatkowania | od wszystkich dochodów |
Zyski majątkowe | Stawka taka sama jak dla dochodu |
2. Nierezydenci | |
Podatek dochodowy | Dochód z handlu lub działalności gosp.: Maksymalna stawka federalna – 35%; Maksymalna stawka stanowa 12%, w zależności od stanu |
Zyski majątkowe (sprzedaż udziałów / akcji w spółkach – rezydentach) | Tak, jeżeli udziały / akcje związane są m.in. z handlem lub działalnością gosp. w USA |
Podatek u źródła | |
Zyski oddziału | 30% |
Dywidendy | 30% |
Odsetki | 30%; (0% np. depozyty bankowe) |
Należności licencyjne | 30% |
Opłaty za usługi techniczne | 30% |
Opłaty za usługi zarządcze | 30% |
3. Kwestie szczególne | |
Grupy kapitałowe | tak |
Zachęty podatkowe | W szczególności: wydatki poniesione przy rozpoczynaniu działalności; wydatki organizacyjne; wydatki zw. z badaniami i rozwojem; produkcyjna działalność krajowa; działalność w zakresie ropy i gazu; |
B. Osoby fizyczne | |
1. Rezydenci | |
Podatek dochodowy | Maksymalna stawka federalna – 35%; Maksymalna stawka stanowa 11%, w zależności od stanu |
Zyski majątkowe | min. 35% |
2. Nierezydenci | |
Podatek dochodowy | Dochód z handlu lub działalności gosp.: Maksymalna stawka federalna – 35%; Maksymalna stawka stanowa 11%, w zależności od stanu |
Zyski majątkowe (sprzedaż udziałów / akcji w spółkach – rezydentach) | Tak, jeżeli udziały / akcje związane są m.in. z handlem lub działalnością gosp. w USA |
Podatek u źródła | |
Dochód z pracy najemnej | 30% |
Dywidendy | 30% |
Odsetki | 30%; (0% np. depozyty bankowe) |
Należności licencyjne | 30% |
Opłaty za usługi techniczne | 30% |
Opłaty za usługi zarządcze | 30% |
Opracowano na podstawie uzasadnienia projektu ustawy ratyfikacyjnej.
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat