Samochód osobowy w firmie a przychód pracownika i współpracownika

Samochód służbowy wykorzystywany do celów prywatnych przez pracownika na umowie o pracę

Wykorzystywanie samochodu przez pracownika do celów tylko służbowych nie będzie generować po jego stronie przysporzenia majątkowego. Takie działanie jest neutralne podatkowo, a więc po stronie pracownika nie będzie powstawał z tego tytuł przychód podatkowy.

Samochód służbowych wykorzystywany do celów mieszanych przez pracownika na umowie o pracę

Wykorzystywanie samochodu służbowego przez pracownika dla celów mieszanych będzie generowało po jego stronie przychód podatkowy. W zakresie tego przychodu ustawodawca wskazał, że taki przychód będzie zryczałtowany i zależny od mocy silnika (zmiana sposobu określania przychodu pracownika z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych, w oparciu o moc silnika obowiązuje od 2022 roku). Zgodnie z art. 12 ust. 2a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:

1. 250 zł miesięcznie - dla samochodów:
   1. o mocy silnika do 60 kW,
   2. stanowiących pojazd elektryczny w rozumieniu art. 2 pkt 12 ustawy z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 110 i 1093) lub pojazd napędzany wodorem w rozumieniu art. 2 pkt 15 tej ustawy;
2.  400 zł miesięcznie - dla samochodów innych niż wymienione w pkt 1.

Zryczałtowana kwota przychodu jest liczona w proporcji odpowiadającej temu przez ile dni w miesiącu pracownik korzysta z samochodu dla celów prywatnych. W przypadku np. wykorzystywania takiego samochodu przez 15 dni, wysokość ryczałtu wyniesie ½ (15/30) wysokości zryczałtowanej kwoty.

Samochód służbowy wykorzystywany przez współpracownika B2B dla celów służbowych

Kwestia samochodu służbowego wykorzystywanego przez współpracownika B2B nie jest do końca jednoznacznie poruszona przez ustawodawcę. Co do zasady, organy podatkowe uznają, że wykorzystywanie tylko służbowe jest możliwe w zakresie  umowy współpracy, w związku z czym nie będzie ono generować przychodu podatkowego po stronie współpracownika. Nadmienić jednak należy, że  pojawiają się  również stanowiska, które wskazują, że współpracownik nie może wykorzystywać samochodu tylko dla celów służbowych, ze względu na charakter umowy pomiędzy nim, a pracodawcą, niemniej brak szczególnych regulacji w tym zakresie na ten moment pozwala na uznanie, że takie korzystanie z samochodu nie będzie generowało przysporzenia majątkowego.

Samochód służbowy wykorzystywany przez współpracownika B2B dla celów mieszanych

Wykorzystywanie samochodu przez współpracownika B2B dla celów mieszanych będzie generowało przychód podatkowy po jego stronie. Ustawodawca nie wskazał tutaj przychodu zryczałtowanego w przypadku takich sytuacji, a więc zgodnie z art. 11 ust. 2a ustawy po podatku dochodowym od osób fizycznych, wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się: (…) w pozostałych przypadkach - na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Powyższe oznacza, że taki przychód należy ustalić rynkowo. Przepisy jednakże nie wskazują jak taką wartość należy określić, w związku z czym to na podatniku ciąży obowiązek jej ustalenia. Przyjmuje się, że takie wartości należy ustalić w oparciu o rynkowe ceny wynajmu samochodu. W związku z relatywnie wysokimi kosztami takiego wynajmu współpracownik winien dokładnie ewidencjonować czas, w którym wykorzystuje on samochód dla celów prywatnych.

W świetle powyższego wydaje się, że znacznie korzystniejszym rozwiązaniem jest ustalenie odpłatności za korzystanie z takiego samochodu  przez współpracownika. Wprowadzenie odpłatności po stronie współpracownika pozwoli na wyłączenie pojawiającego się przychodu po jego stronie oraz ustalenie bardziej ekonomicznych warunków korzystania z takiego samochodu.

Mateusz Chrzanowski, Młodszy Konsultant Podatkowy, Taxeo Komorniczak i wspólnicy sp. k.