Darowizna na fundację prowadzącą szkołę – czy można ją odliczyć w rocznym zeznaniu PIT

Tak zinterpretował przepisy ustawy o PIT Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 7 stycznia 2016 r. Jeszcze w 2011 roku ten sam organ podatkowy pozwalał co do zasady na takie odliczenie mimo, że w tym czasie nie zmienił się stan prawny.

Fundacje non-profit prowadzą szkoły, rodzice chcą odliczać darowizny na fundacje

Część szkół, czy przedszkoli jest prowadzonych przez fundacje non-profit. Fundacje te pozyskują środki w szczególności od rodziców ale wszelkie wpływy przeznaczają wyłącznie na cele oświatowo-edukacyjne realizowane w tych placówkach edukacyjnych.

Od kiedy tego typu fundacje prowadziły swoją działalność, rodzice dzieci uczęszczających do szkół prowadzonych przez te fundacje zastanawiali się, czy wpłaty na rzecz tych fundacji (nazywane często darowiznami) można odliczyć od dochodu przed opodatkowaniem w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT).

Odliczenie darowizn na cele pożytku publicznego jest bowiem możliwe również na cele edukacyjne, oświatowe, czy wychowawcze.

PIT-Y 2015 (książka + CD)

Niewiele było dotąd stanowisk fiskusa w tym przedmiocie.

Pozytywnie dla podatników wypowiedział się np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 16 września 2011 r.  (IPPB4/415-487/11-4/JK2).

W rozpatrywanym wtedy stanie faktycznym, występujący o interpretację podatnik wskazał, że wpłaca co miesiąc darowiznę na fundację „non profit”, prowadzącą od lat działalność pożytku publicznego w formie szkół stopnia podstawowego, liceum i gimnazjum. Fundacja ta realizuje cele edukacji dzieci i młodzieży, w oparciu o środki budżetowe i darowizny rodziców. Darowizny podatnika wpływają w formie przelewów na rachunek bankowy fundacji z zaznaczeniem, iż przeznaczone są na cele edukacyjne.

Przy okazji warto zauważyć, że te wpłaty nazywane „darowiznami” nie były przeznaczane na konkretną szkołę, w której uczy się dziecko podatnika. Te darowizny mogły być zatem przeznaczone przez fundację na dowolną placówkę oświatową.

Organ podatkowy uznał wtedy, że takie darowizny podlegają odliczeniu od dochodu. Zastrzegł jednocześnie, że w postępowaniu w sprawie wydania indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego nie ma możliwości ustalenia, czy opisana darowizna ma charakter bezzwrotnego świadczenia. Takie ustalenie można bowiem poczynić w ewentualnym postępowaniu podatkowym.

Druki PIT i broszury informacyjne MF

Czesne to nie darowizna

To ostatnie zastrzeżenie jest znamienne. Zgodnie z kodeksem cywilnym (art. 888 § 1) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jak więc widać darowizną jest tylko świadczenie bezpłatne, za które nie możemy oczekiwać żadnego innego ekwiwalentnego świadczenia.

Zatem za darowiznę nie można uznać najprawdopodobniej jednorazowej czy okresowej wpłaty pieniędzy na konto fundacji prowadzącej szkołę, w której uczy się nasze dziecko. O ile oczywiście bez tej wpłaty (wpłat) niemożliwe byłoby uczęszczanie naszego dziecka do tej szkoły.

Potwierdził to (będący już bardziej zdecydowany i stanowczy) ten sam Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji z 7 stycznia 2016 r.  (IPPB4/4511-1318/15-2/JK).

Interpretacja ta była wydana na podstawie analogicznego stanu faktycznego, jak ww. interpretacja z 2011 roku.

Dziecko podatnika chodzi do szkoły prowadzonej jako część działalności statutowej pewnej fundacji.  Celem statutowym tej fundacji jest  gromadzenie środków finansowych i materialnych na rzecz pomocy finansowej i rzeczowej dla podejmowania działalności edukacyjnej, wszelkich form wychowania dzieci i młodzieży w tym w szczególności na organizację, utrzymanie i prowadzenie szkół niepublicznych. Fundacja organizacją non-profit – pozyskiwane przez nią środki są przeznaczone na utrzymanie prowadzonych przez nią szkół. Przy czym w umowie podatnika z fundacją jest napisane jednoznacznie, że wpłaty które wnosi podatnik na konto fundacji stanowią darowiznę na rzecz jej działalności statutowej.

Organ podatkowy w wydanej interpretacji, powołując się właśnie na art. 888 § 1 kodeksu cywilnego wskazał, że darowizna musi mieć charakter bezpłatny, tzn. nie może mieć odpowiednika w świadczeniu drugiej strony umowy. Umowa darowizny jest bowiem umową jednostronnie zobowiązującą.

Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie:

(…) świadczenie darczyńcy jest bezpłatne wtedy, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za uczynioną darowiznę. Nieodpłatność ta oznacza, że darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu w zamian za dokonaną darowiznę ani w chwili jej dokonywania ani też w przyszłości.

Dlatego też wpłaty podatnika na konto fundacji nie mogą zostać uznane za darowizny, bo były one de facto zapłatą za naukę dziecka w szkole prowadzonej przez fundację.

W konsekwencji podatnik nie może odliczyć tych darowizn od dochodu na podstawie art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT.

---

Odliczenie darowizn w ustawie o PIT

Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podstawę obliczenia podatku, z zastrzeżeniem art. 29–30c oraz art. 30e, stanowi dochód ustalony zgodnie z art. 9, art. 24 ust. 1, 2, 3b-3e, 4, 4a–4e, ust. 6 lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 25, po odliczeniu kwot darowizn przekazanych na cele:

a) określone w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, organizacjom, o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 tej ustawy lub równoważnym organizacjom określonym w przepisach regulujących działalność pożytku publicznego obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, prowadzącym działalność pożytku publicznego w sferze zadań publicznych, realizujących te cele, z zastrzeżeniem ust. 6e

b) kultu religijnego,

c) krwiodawstwa realizowanego przez honorowych dawców krwi zgodnie z art. 6 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi (Dz. U. Nr 106, poz. 681, z późn. zm.), w wysokości ekwiwalentu pieniężnego za pobraną krew określonego przepisami wydanymi na podstawie art. 11 ust. 2 tej ustawy

– w wysokości dokonanej darowizny, nie więcej jednak niż kwoty stanowiącej 6% dochodu.

Zatem podstawowym warunkiem odliczenia od dochodu jest dokonanie darowizny (w rozumieniu definicji z art. 888 § 1 kodeksu cywilnego) oraz przeznaczenie jej na cel wymieniony w art. 4 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.