Sprzedaż udziałów zagranicznej spółki – opodatkowanie PCC

W celu ustalenia, czy przedstawiona powyżej czynność powoduje obowiązek zapłaty PCC, w pierwszej kolejności należy przypomnieć, że zakres przedmiotowy opodatkowania rzeczonym podatkiem ustawodawca określił w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (zwanej dalej ustawą o PCC).

Autopromocja

Przywołany przepis zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu. I tak w myśl ww. regulacji opodatkowaniu podlegają m.in. umowy sprzedaży praw majątkowych. Przy czym należy podkreślić, iż stosownie do brzmienia art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, umowy sprzedaży praw majątkowych (tut. udziałów) podlegają opodatkowaniu jedynie w przypadku, gdy:

1. prawa majątkowe wykonywane są na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

Autopromocja

Nowelizacja VAT 2025.
Praktyczny webinar INFORAKADEMII

Sprawdź

2. prawa majątkowe wykonywane są za granicą, a nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Miejsce świadczenia usług dla potrzeb VAT - zasady ogólne

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2024
Przykłady, schematy, tabele, wzory

Sprawdź

W świetle powyższego należy zauważyć, że prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są opodatkowane podatkiem niezależnie od miejsca zawarcia umowy i od miejsca zamieszkania czy siedziby podmiotów zawierających tę umowę.

Autopromocja

Jak przygotować się do zmian 2025.
Podatki. Rachunkowość. ZUS

Sprawdź

W przypadku zaś praw majątkowych wykonywanych za granicą, opodatkowanie zależy od tego gdzie nabywca posiada miejsce zamieszkania bądź siedzibę oraz gdzie została dokonana czynność zawarcia umowy. Tym samym w celu ustalenia czy sprzedaż udziałów w spółce posiadającej siedzibę poza granicami kraju podlega opodatkowaniu na gruncie ustawy o PCC, niezbędne jest ustalenie gdzie wykonywane jest w niniejszym przypadku prawo majątkowe.

Zgodnie z poglądami prezentowanymi w orzecznictwie, o miejscu wykonywania praw majątkowych decyduje siedziba spółki, której udziały są sprzedawane. I tak przykładowo Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 28 lipca 2005 r., sygn. II FSK 577/05, wskazał, że w skład prawa udziałowego wchodzą uprawnienia majątkowe i uprawnienia niemajątkowe, takie w szczególności jak: uprawnienie do uczestniczenia w zgromadzeniu wspólników i głosowania przy podejmowaniu uchwał, uprawnienie do zaskarżenia uchwał wspólników, uprawnienie do kontroli działalności spółki, które co do zasady odbywa się w siedzibie spółki, czyli zawsze na terytorium kraju jej siedziby. Podobnie uznał Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 8.12.2010 r. (sygn. IPPB2/436-368/10-2/MZ).

Reasumując, w przypadku zawarcia umowy sprzedaży udziałów miejscem, w którym wykonywane jest prawo majątkowe jest państwo siedziby spółki, której udziały są zbywane. Zatem w sytuacji zbycia udziałów w spółce zagranicznej prawo majątkowe wykonywane jest poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.

Optymalizacja podatkowa przy sprzedaży udziałów i akcji

W konsekwencji, mając na uwadze przywołany wcześnie art. 1 ust. 4 ustawy o PCC, należy stwierdzić, iż sprzedaż udziałów w spółce zagranicznej będzie opodatkowana jedynie gdy zostaną spełnione kumulatywnie poniższe przesłani, a mianowicie:

- nabywca będzie posiadał siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

- czynność prawna zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Zatem wyłącznie w przypadku gdy sprzedaż udziałów zagranicznej spółki zostanie dokonana na rzecz polskiego podmiotu i umowa sprzedaży zostanie zawarta w Polsce powstanie obowiązek uiszczenia PCC.

Jakie są skutki w VAT i PCC zakupu i wniesienia do innej spółki udziałów w zamian za jej udziały?

Zaś w sytuacji kiedy, któraś z wymienionych przesłanek nie zostanie spełniona, tj. kupującym będzie podmiot zagraniczny, bądź strony umowę sprzedaży podpiszą w innym niż Polska kraju, czynność zbycia udziałów w spółce posiadającej siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej będzie stanowiła zdarzenie neutralne na gruncie ustawy o PCC.

Małgorzata Breda, doradca podatkowy, kierownik zespołu VAT, ECDDP Sp. z o.o.