Ustawa o podatku od spadków i darowizn

USTAWA

z dnia 28 lipca 1983 r.

o podatku od spadków i darowizn

tj.Dz. U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768.

Rozdział1

Przedmiotopodatkowania

Art.1.

 

1.Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przezosoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium RzeczypospolitejPolskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RzeczypospolitejPolskiej, tytułem:

1)dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;

2)darowizny, polecenia darczyńcy;

3)zasiedzenia;

4)nieodpłatnego zniesienia współwłasności;

5)zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcędarowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;

6)nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

2.Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawiedyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa napodstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albospecjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

Art.2.

 

Nabycie własności rzeczy znajdującychsię za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi,jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca byłobywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytoriumRzeczypospolitej Polskiej.

Art.3.

 

Podatkowi nie podlega:

1)nabycie własności rzeczy ruchomych znajdujących się na terytoriumRzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych podlegających wykonaniu na terytoriumRzeczypospolitej Polskiej, jeżeli w dniu nabycia ani nabywca, ani teżspadkodawca lub darczyńca nie byli obywatelami polskimi i nie mieli miejscastałego pobytu lub siedziby na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

2)nabycie w drodze spadku lub darowizny praw autorskich i praw pokrewnych, prawdo projektów wynalazczych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych orazwierzytelności wynikających z nabycia tych praw;

3)(uchylony);

4)nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego;

5)nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na rachunku zmarłego członkaotwartego funduszu emerytalnego;

6)nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym.

Art.4.

 

1. Zwalnia się od podatku:

1) nabycie własności lub prawa użytkowania wieczystegonieruchomości lub jej części wraz z częściami składowymi, z wyjątkiem:

a) budynków mieszkalnych,

b) budynków zajętych na cele specjalistycznego chowu iwylęgu drobiu lub specjalistycznej hodowli zwierząt wraz z urządzeniami i zestadem hodowlanym,

c) urządzeń do prowadzenia upraw specjalnych, jak:szklarnie, inspekty, pieczarkarnie, chłodnie, przechowalnie owoców

– pod warunkiem, że w rozumieniu przepisów o podatku rolnym,w chwili nabycia ta nieruchomość stanowi gospodarstwo rolne lub jego część albowejdzie w skład gospodarstwa rolnego będącego własnością nabywcy i to gospodarstworolne będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnianabycia;

2) (uchylony);

3) nabycie praw do wkładów w rolniczej spółdzielniprodukcyjnej lub w spółdzielni kółek rolniczych;

4) (uchylony);

5) nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczyprzez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lubrzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkładbudowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycielokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatęzabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami;

5a) nabycie w drodze dziedziczenia praw do wkładumieszkaniowego w spółdzielni mieszkaniowej przez osobę zaliczoną do I lub IIgrupy podatkowej, jeżeli spełnia warunki określone w art. 16 ust. 2 pkt 2–5oraz spółdzielcze prawo do tego lokalu będzie przysługiwało nabywcy wkładuprzez okres co najmniej 5 lat od dnia jego ustanowienia; warunek ten uważa sięza zachowany także w przypadku przeniesienia przez spółdzielnię własności tegolokalu na nabywcę;

6) nabycie w drodze darowizny praw do rachunku oszczędnościowokredytowego przez osobę pozostającą faktycznie we wspólnym pożyciu małżeńskim zposiadaczem rachunku oszczędnościowo-kredytowego w kasie mieszkaniowej, podwarunkiem przeznaczenia środków zgromadzonych na tym rachunku na celemieszkaniowe;

7) (uchylony);

8) nabycie własności fizycznie wydzielonych częścinieruchomości w drodze zasiedzenia przez osoby będące współwłaścicielamiułamkowych części nieruchomości – do wysokości udziału we współwłasności;

9) nabycie w drodze spadku:

a) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowejprzedmiotów wyposażenia mieszkania, pościeli, odzieży, bielizny oraz narzędzipracy przeznaczonych do użytku w gospodarstwie domowym; jeżeli w składwyposażenia mieszkania wchodzą meble zabytkowe, przepis lit. c niniejszego punktustosuje się odpowiednio,

b) dzieł sztuki i rękopisów będących przedmiotem twórczościspadkodawcy oraz materiałów bibliotecznych, jeżeli spadkodawca zajmował się twórczościąlub działalnością naukową, oświatową, artystyczną, literacką lubpublicystyczną,

c) zabytków ruchomych i kolekcji wpisanych do rejestruzabytków, a także zabytków użyczonych muzeum w celach naukowych lubwystawienniczych na okres nie krótszy niż 2 lata,

d) przez osoby zaliczone do I i II grupy podatkowej zabytkównieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, jeżeli nabywca zabezpiecza je i konserwujezgodnie z obowiązującymi przepisami;

10) (uchylony);

11) (uchylony);

12) nabycie przez rolnika pojazdów rolniczych i maszynrolniczych oraz części do tych pojazdów i maszyn pod warunkiem, że te pojazdy imaszyny rolnicze w ciągu 3 lat od daty otrzymania nie zostaną przez nabywcęsprzedane lub darowane osobom trzecim; niedotrzymanie tego warunku powoduje utratęzwolnienia;

13) (uchylony);

14) (uchylony);

15) nabycie przez osoby zaliczone do I grupy podatkowejwłasności rzeczy lub praw majątkowych w drodze nieodpłatnego zniesieniawspółwłasności;

16) nabycie w drodze spadku prawa do rekompensaty wrozumieniu ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty ztytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami RzeczypospolitejPolskiej (Dz. U. Nr 169, poz. 1418, z2006 r. Nr 195, poz. 1437 oraz z 2008 r. Nr 197, poz. 1223).

2. (uchylony).

3. (uchylony).

4. Zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a stosuje się,jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwojednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskichEuropejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stron umowy o EuropejskimObszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytoriumRzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa.

5. (uchylony).

6. (uchylony).

Art.4a.

 

1.Zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka,zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1)zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzęduskarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowegopowstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2–8 i ust. 2, a w przypadku nabycia wdrodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia sięorzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4,oraz

2)udokumentują – w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lubpolecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie odtej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiłoostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnionabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – ich otrzymaniedowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzonyprzez spółdzielczą kasę oszczędnościowo kredytową lub przekazem pocztowym.

2.Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych poupływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa wust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowiurzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którymdowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomościo ich nabyciu.

3.W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w ust. 1 i 2, nabycie własnościrzeczy lub praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dlanabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

4.Obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków, gdy:

1) wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lubpo tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiłoostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnionabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub

2) gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej wformie aktu notarialnego.

5.Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodzerozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowychi zakres danych w nim zawartych, w tym w szczególności:

1) dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożeniazgłoszenia oraz dane stanowiące podstawę zaliczenia do I grupy podatkowej,

2) dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy,darczyńcy lub innej osoby, od której lub po której została nabyta własnośćrzeczy lub prawa majątkowe,

3) dane dotyczące nabytych rzeczy lub praw majątkowych, ichrodzaj, miejsce położenia rzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ichwartością rynkową oraz wielkość nabytego udziału – uwzględniając koniecznośćpotwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.

Rozdział2

Obowiązekpodatkowy

Art.5.

 

Obowiązek podatkowy ciąży na nabywcywłasności rzeczy i praw majątkowych.

Art.6.

 

1. Obowiązek podatkowy powstaje:

1)przy nabyciu w drodze dziedziczenia – z chwilą przyjęcia spadku;

2)przy nabyciu w drodze zapisu, dalszego zapisu lub z polecenia testamentowego –z chwilą wykonania zapisu, dalszego zapisu lub polecenia;

2a)przy nabyciu tytułem zachowku – z chwilą zaspokojenia roszczenia lub jego części;

3)przy nabyciu praw do wkładów oszczędnościowych określonych w art. 1 ust. 2 – zchwilą śmierci wkładcy;

3a)przy nabyciu jednostek uczestnictwa określonych w art. 1 ust. 2 – z chwilą śmierciuczestnika funduszu inwestycyjnego;

4)przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczeniaw formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowaniaprzewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli zewzględu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dlaoświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takichoświadczeń;

5)przy nabyciu z polecenia darczyńcy – z chwilą wykonania polecenia;

6)przy nabyciu w drodze zasiedzenia – z chwilą uprawomocnienia się postanowienia sądustwierdzającego zasiedzenie;

7)przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności – z chwilą zawarciaumowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiemjest nieodpłatne zniesienie współwłasności;

8)przy nabyciu w drodze nieodpłatnej służebności, renty oraz użytkowania – z chwiląustanowienia tych praw.

2. Przy nabyciu pod warunkiem zawieszającym obowiązekpodatkowy powstaje z chwilą ziszczenia się warunku. Naczelnik urzędu skarbowegomoże jednak ustalić należność podatkową, jaka przypadałaby w razie ziszczeniasię takiego warunku, i należność tę zabezpieczyć.

3. Nabycie pod warunkiem rozwiązującym uważa się wrozumieniu ustawy za nabycie bezwarunkowe. W razie spełnienia się warunkurozwiązującego w ciągu 3 lat od dnia nabycia, decyzja ustalająca zobowiązaniepodatkowe podlega uchyleniu.

4. Jeżeli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzononastępnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma;jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwiląuprawomocnienia się orzeczenia. W przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszonedo opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przezpodatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej na faktnabycia.

Rozdział3

Podstawaopodatkowania

Art.7.

 

1. Podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy ipraw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalonawedług stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dniapowstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatkunastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmujesię stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne ztytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

2. Jeżeli spadkobierca i zapisobierca lub obdarowany zostałobciążony obowiązkiem wykonania polecenia lub zapisu, wartość obciążenia z tegotytułu stanowi ciężar spadku (zapisu) lub darowizny, o ile polecenie zostałowykonane.

3. Do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczeniai opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte zajego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem,w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danymśrodowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłkupogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowaniaspadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów ipoleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inneobowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków.

4. Przy nabyciu w drodze zasiedzenia wyłącza się z podstawyopodatkowania wartość nakładów dokonanych na rzecz przez nabywcę podczas bieguzasiedzenia.

5. Jeżeli budynek stanowiący część składową gruntu będącegoprzedmiotem nabycia został wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przezzasiedzenie, z podstawy opodatkowania wyłącza się wartość tego budynku.

6. Przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesieniawspółwłasności podstawę opodatkowania stanowi wartość rzeczy lub prawmajątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, któryprzed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy.

Art.8.

 

1. Wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje sięw wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowejtych rzeczy i praw, a wartość praw do wkładów oszczędnościowych – w wysokościtych wkładów.

1a. Wartość jednostek uczestnictwa przyjmuje się w wysokościustalonej przez fundusz inwestycyjny, zgodnie z przepisami ustawy o funduszachinwestycyjnych.

2. (uchylony).

3. Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych określa sięna podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samegorodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopniazużycia, oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dniapowstania obowiązku podatkowego.

4. Jeżeli nabywca nie określił wartości nabytych rzeczy lubpraw majątkowych albo wartość określona przez niego nie odpowiada, według ocenynaczelnika urzędu skarbowego wartości rynkowej, organ ten wezwie nabywcę do jejokreślenia, podwyższenia lub obniżenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni oddnia doręczenia wezwania, podając jednocześnie wartość według własnej, wstępnejoceny. Jeżeli nabywca, pomimo wezwania, nie określił wartości lub podał wartośćnieodpowiadającą wartości rynkowej, naczelnik urzędu skarbowego dokona jejokreślenia z uwzględnieniem opinii biegłego lub przedłożonej przez nabywcę wycenyrzeczoznawcy. Jeżeli organ podatkowy powoła biegłego, a wartość określona zuwzględnieniem jego opinii różni się o więcej niż 33 % od wartości podanejprzez nabywcę, koszty opinii biegłego ponosi nabywca.

5. Przepis ust. 4 stosuje się odpowiednio, jeżeli kilkunabywców podało różne wartości tej samej rzeczy lub prawa majątkowego.

6. (uchylony).

7. (uchylony).

8. (uchylony).

9. (uchylony).

Art.9.

 

1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednejosoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej:

1) 9 637 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupypodatkowej;

2) 7 276 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do IIgrupy podatkowej;

3) 4 902 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do IIIgrupy podatkowej.

2. Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tejsamej osoby następuje więcej niż jeden raz, do wartości rzeczy i prawmajątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowychnabytych od tej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat poprzedzającychrok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie. Od podatku obliczonego od łącznejwartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający odopodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca zobliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innychpodatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienićrzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

3. (uchylony).

4. W przypadku nabycia tytułem polecenia za zbywcę uznajesię odpowiednio darczyńcę lub spadkodawcę. W przypadku gdy darczyńca nakłada naobdarowanego tytułem polecenia obowiązek przeniesienia własności rzeczy lubprzeniesienia (ustanowienia) praw na rzecz darczyńcy, za zbywcę uważa sięobdarowanego.

Art.10.

(uchylony).

Art.11.

 

Jeżeli na skutek przyjęcia spadku lubdarowizny następuje zwolnienie nabywcy z zobowiązania albo jego wygaśnięcie,wartość tego zobowiązania wlicza się do podstawy opodatkowania.

Art.12.

 

Jeżeli przedmiotem nabycia jest prawomajątkowe polegające na obowiązku świadczeń powtarzających się na rzecznabywcy, a wartość tego prawa nie może być ustalona w chwili powstaniaobowiązku podatkowego, podstawę opodatkowania ustala się w miarę wykonywaniatych świadczeń. Naczelnik urzędu skarbowego może jednak za zgodą podatnikaprzyjąć za podstawę opodatkowania prawdopodobną wartość świadczeńpowtarzających się za cały czas trwania obowiązku tych świadczeń.

Art.13.

 

1.Wartość świadczeń powtarzających się przyjmuje się do podstawy opodatkowania wwysokości rocznego świadczenia pomnożonego:

1) w razie ustanowienia świadczeń na czas określony co doliczby lat lub ich części – przez liczbę lat lub ich części;

2) w pozostałych przypadkach, w tym w razie ustanowieniaświadczeń na czas nieokreślony – przez 10 lat.

2.Przepisy ust. 1 stosuje się odpowiednio do obliczenia wartości prawaużytkowania i służebności.

3.Roczną wartość użytkowania i służebności ustala się w wysokości 4 % wartości rzeczyoddanej w użytkowanie lub obciążonej służebnością.

Rozdział4

Wysokośćpodatku

Art.14.

 

1. Wysokość podatku ustala się w zależności od grupypodatkowej, do której zaliczony jest nabywca.

2. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje wedługosobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyterzeczy i prawa majątkowe.

3. Do poszczególnych grup podatkowych zalicza się:

1) do grupy I – małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba,zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

2) do grupy II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców,zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków,małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

3) do grupy III – innych nabywców.

4. Za rodziców w rozumieniu ustawy uważa się równieżprzysposabiających, a za zstępnych także przysposobionych i ich zstępnych.

5. (uchylony).

Art.15.

 

1.Podatek oblicza się od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną odpodatku, według następujących skal:

 

 

2.Nabycie własności w drodze zasiedzenia podlega opodatkowaniu w wysokości 7 %podstawy opodatkowania; art. 9 ust. 1 nie ma w tym wypadku zastosowania.

3.Przy ustalaniu wysokości podatku przyjmuje się kwoty wartości rzeczy i praw majątkowychokreślone w art. 4 ust. 1 pkt 5 i w art. 9 ust. 1 oraz skale podatkowe określonew ust. 1 obowiązujące w dniu powstania obowiązku podatkowego, z zastrzeżeniemust. 4.

4.Nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych w drodze darowizny lub polecenia darczyńcypodlega opodatkowaniu według stawki 20 %, jeżeli obowiązek podatkowy powstałwskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroliskarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontrolipodatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania tej darowizny,a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony.

Art.16.

 

1. W przypadku nabycia własności (współwłasności) budynkumieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość,spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takimprawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1) w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu,polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osobyzaliczane do I grupy podatkowej,

2) w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lubpolecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,

3) w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lubpolecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, któresprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawiepisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lataod dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

– nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystejwartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m2 powierzchni użytkowej budynku lublokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu alboudziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługujestosownie do wielkości udziału.

2. Ulga, o której mowa w ust. 1, przysługuje osobom, którełącznie spełniają następujące warunki:

1) spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4;

2) nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lublokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosąwłasność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy wterminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowiznyw formie aktu notarialnego;

3) nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalumieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lubwynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domujednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w raziedysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycjispółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albozawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

4) nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimirozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznaniapodatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;

5) będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały wnabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowydarowizny w formie aktu notarialnego – jeżeli w chwili złożenia zeznania lubzawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały wnabytym lokalu lub budynku,

b) od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem napobyt stały w nabytym lokalu lub budynku – jeżeli nabywca zamieszka i dokonazameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lubzawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

3. Jeżeli nabyty budynek lub lokal jest zajęty przez osobytrzecie, spełnienie warunków określonych w ust. 2 pkt 2–5 może nastąpić wokresie 5 lat od dnia nabycia; w tym wypadku zawiesza się odpowiednio biegterminu przedawnienia do dokonania wymiaru podatku.

4. Za powierzchnię użytkową budynku (lokalu) w rozumieniuustawy uważa się powierzchnię mierzoną po wewnętrznej długości ścianpomieszczeń na wszystkich kondygnacjach (podziemnych i naziemnych, z wyjątkiempowierzchni piwnic i klatek schodowych oraz szybów dźwigów).

5. Powierzchnie pomieszczeń lub ich części oraz częśćkondygnacji o wysokości w świetle od 1,40 m do 2,20 m zalicza się dopowierzchni użytkowej budynku w 50 %, a jeżeli wysokość jest mniejsza niż 1,40m – powierzchnię tę pomija się.

6. (uchylony).

7. Nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustaleniazobowiązania podatkowego:

1) zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnymstanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie dolokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo

2) zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącegoodrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczegowłasnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżelibyło ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenieśrodków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalumieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowegoprawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innegobudynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia iłączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu,potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

8. Warunek określony w ust. 2 pkt 5 lit. b uważa się zaspełniony również wtedy, gdy budynek lub lokal mieszkalny (udział w budynku lublokalu) albo spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego (udział wtakim prawie) został zbyty przed rozpoczęciem zamieszkiwania, ze względu nakonieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środkówuzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego(udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa dolokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lublokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia.

Art.17.

 

1.Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku, określone w art.4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu, określone w art. 9 ust. 1, atakże przedziały nadwyżki kwot wartości rzeczy i praw majątkowych podlegającychopodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, podwyższa się w przypadku wzrostucen towarów nieżywnościowych trwałego użytku o ponad 6 %, w stopniu odpowiadającymwzrostowi tych cen.

2.Wzrost cen, o których mowa w ust. 1, oblicza się na podstawie skumulowanego indeksuwskaźników kwartalnych publikowanych w komunikatach Prezesa Głównego UrzęduStatystycznego ogłoszonych w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej„Monitor Polski” w terminie 30 dni po upływie każdego kwartału.

3.Kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku, określone w art.4 ust. 1 pkt 5, oraz niepodlegające opodatkowaniu, określone w art. 9 ust. 1, atakże przedziały nadwyżek kwot wartości rzeczy i praw majątkowych podlegającychopodatkowaniu, określone w art. 15 ust. 1, zaokrągla się w górę do pełnych złotych,a stawki podatku do pełnych dziesiątek groszy.

4.Minister właściwy do spraw finansów publicznych ustala, w drodzerozporządzenia, kwoty wartości rzeczy i praw majątkowych zwolnione od podatku iniepodlegające opodatkowaniu, o których mowa w art. 9 ust. 1, oraz skalepodatkowe, o których mowa w art. 15 ust. 1, z uwzględnieniem zasad określonychw ust. 1–3.

Rozdział4a

Zeznaniapodatkowe

Art.17a.

 

1. Podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2,złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemunaczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub prawmajątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza siędokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.

2. Obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczyprzypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika.

3. W przypadku nabycia rzeczy lub praw majątkowychniewykazanych w zeznaniu podatkowym, podatnik jest obowiązany do złożeniakorekty zeznania podatkowego organowi, któremu złożono zeznanie podatkowe, wterminie 14 dni od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu.

4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi,w drodze rozporządzenia:

1) wzór zeznania podatkowego, a także szczegółowy zakreszawartych w nim danych, uwzględniając w szczególności:

a) imię i nazwisko (nazwę lub firmę)oraz ostatni adres spadkodawcy, darczyńcy lub innej osoby, od której lub poktórej zostały nabyte rzeczy lub prawa majątkowe, oraz jej numer identyfikacjipodatkowej,

b) dane dotyczące przedmiotuopodatkowania, w tym nabyte rzeczy i prawa majątkowe, miejsce położenia tychrzeczy lub wykonywania praw majątkowych, wraz z ich wartością rynkową, orazdługi i ciężary obciążające nabyte rzeczy i prawa majątkowe, a także nakładypoczynione na rzeczy nabyte w drodze zasiedzenia,

c) dane podatników obowiązanych dozłożenia zeznania podatkowego, w tym imiona, nazwiska, adresy i numeryidentyfikacji podatkowej, dane stanowiące podstawę zaliczenia do grupypodatkowej, o której mowa w art. 14, oraz wielkość nabytego udziału;

2) rodzaje dokumentów, które powinny być dołączone dozeznania podatkowego, uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia rzeczylub praw majątkowych wymienionych w zeznaniu podatkowym, posiadania przez zbywcętytułu prawnego do tych rzeczy lub praw, istnienia długów i ciężarów, obciążającychnabyte rzeczy lub prawa majątkowe, a przy nabyciu w drodze zasiedzenia –poniesienie nakładów na rzecz przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia;

3) przypadki, w których może być złożone wspólne zeznaniepodatkowe, oraz tryb jego składania, uwzględniając konieczność uproszczeniapostępowania podatkowego oraz zmniejszenia kosztów jego prowadzenia.

Rozdział5

Płatnicy

Art.18.

1. Notariusze są płatnikami podatku od darowizny dokonanej wformie aktu notarialnego albo zawartej w tej formie umowy nieodpłatnegozniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.

2. Płatnicy są obowiązani:

1) prowadzić rejestr podatku;

2) pobrać należny podatek z chwilą sporządzenia aktu notarialnego,z zastrzeżeniem ust. 3;

3) wpłacić pobrany podatek na rachunek urzędu skarbowego,którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy ze względu na siedzibępłatnika, w terminie do 7 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którympobrano podatek, a także przekazać w tym terminie deklarację o wysokościpobranego i wpłaconego przez płatnika podatku, według ustalonego wzoru, wraz z informacjąo kwocie podatku należnego poszczególnym gminom;

4) przekazywać w terminie, o którym mowa w pkt 3, naczelnikowiurzędu skarbowego właściwemu ze względu na siedzibę płatnika, odpisysporządzanych aktów notarialnych dotyczących czynności, z tytułu których są płatnikamipodatku.

3. W przypadku określonym w art. 12 notariusz nie oblicza inie pobiera podatku.

4. (uchylony).

5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi,w drodze rozporządzenia:

1) sposób pobierania podatku przez płatników, w tym wszczególności czynności związane z poborem podatku, zakres pouczeń udzielanychpodatnikom oraz treść rejestru podatku,

2) wzór deklaracji, o której mowa w ust. 2 pkt 3, orazszczegółowy zakres danych w niej zawartych, w tym w szczególności danepłatnika, kwotę pobranego podatku w danym miesiącu, kwotę potrąconegowynagrodzenia z tytułu poboru podatku oraz kwotę podatku wpłaconegonaczelnikowi urzędu skarbowego,

3) sposób sporządzania informacji o łącznej kwocie podatkunależnego poszczególnym

Gminom – uwzględniając konieczność prawidłowego poborupodatku przez płatników.

Art.19.

 

1.Dłużnicy spadkodawcy lub osób, którym przysługują wierzytelności z tytułuzapisu (dalszego zapisu), wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkłademna wypadek śmierci lub umorzenia jednostek uczestnictwa funduszu inwestycyjnegootwartego lub specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na podstawiedyspozycji uczestnika tych funduszy na wypadek jego śmierci są obowiązaniprzekazać naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na miejscezamieszkania wierzyciela, informację o dokonanych wypłatach (zwrocie długu) iich wysokości, w terminie 14 dni od dnia wypłaty.

2.(uchylony).

3.(uchylony).

4.Przepis ust. 1 stosuje się odpowiednio przy wypłacie przez spadkobiercównależności w gotówce przypadającej z tytułu zapisu, dalszego zapisu lubpolecenia testamentowego.

5.Osoby, które dopuściły do wypłaty z naruszeniem przepisów ust. 1–4, odpowiadająza zobowiązania podatkowe solidarnie z podatnikiem do wysokości wypłaconych kwot.

6.Jeżeli przedmiotem aktu notarialnego, który ma być sporządzony, lub dokumentu, codo którego notariusz ma uwierzytelnić podpis, ma być zbycie praw do spadku albozbycie lub obciążenie rzeczy lub praw majątkowych uzyskanych tytułem, określonymw art. 1, notariusz może dokonać tych czynności tylko za uprzednią pisemnązgodą naczelnika urzędu skarbowego albo po przedstawieniu zaświadczeniawydanego przez naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego, że nabycie jestzwolnione od podatku, że należny podatek został zapłacony albo zobowiązaniepodatkowe wygasło wskutek przedawnienia.

Rozdział6

Przepisyprzejściowe i końcowe

Art.20.

 

Traci moc ustawa z dnia 19 grudnia 1975r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. Nr 45, poz. 228).

Art.21.

 

Ustawa wchodzi w życie z dniemogłoszenia i ma również zastosowanie do spraw wszczętych przed jej wejściem wżycie, niezakończonych decyzją ostateczną.