Nabycie w spadku przedsiębiorstwa osoby fizycznej bez podatku - od 2018 roku dla wszystkich spadkobierców

Zmiany w podatku od spadków i darowizn od 2018 roku – zwolnienie nabycia w drodze spadku przedsiębiorstwa osoby fizycznej

W ustawie o podatku od spadków i darowizn zostanie wprowadzone zwolnienie nabycia (w drodze z dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego) własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej po śmierci ich dotychczasowych właścicieli lub udziału w takim przedsiębiorstwie. Ze zwolnienia tego będą mogły skorzystać osoby spoza kręgu najbliższej rodziny zmarłego przedsiębiorcy (nawet osoby zupełnie obce), jeżeli będą kontynuować prowadzenie tego przedsiębiorstwa.

Aktualnie, na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwolnione z podatku jest nabycie własności rzeczy i praw majątkowych, w tym także przedsiębiorstw, przez osoby najbliższe (małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę). Zwolnienie to nie obejmuje zatem nabywania w drodze spadku przedsiębiorstw przez dalszych krewnych oraz osoby obce.

Zdaniem Ministra Rozwoju i Finansów celem całej ustawy o sukcesji, a także  nowego zwolnienia w podatku od spadków jest stworzenie prawnych możliwości i zachęt do przejmowania i prowadzenia przedsiębiorstw po śmierci ich dotychczasowych właścicieli.

Jedną z tych zachęt jest całkowite zwolnienie z podatku od spadków nabycia w drodze spadku przedsiębiorstwa osoby fizycznej bez względu na stopień pokrewieństwa łączący nabywcę ze spadkodawcą.

Zwolnienie to ma być wprowadzone w nowym art. 4b ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przepis ten ma przewidywać zwolnienie z podatku nabycia w drodze z dziedziczenia oraz zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstw po śmierci ich dotychczasowych właścicieli lub udziału w takim przedsiębiorstwie dla każdego nabywcy, który:

- zgłosi nabycie naczelnikowi urzędu skarbowego (stosowny wzór zgłoszenia ma przygotować Minister Rozwoju i Finansów),

- będzie prowadził nabyte przedsiębiorstwo przez co najmniej 5 lat od dnia nabycia.

Powyższe warunki muszą być spełnione łącznie.

Obowiązek zgłaszania organowi podatkowemu przedsiębiorstwa nabytego w drodze spadku przez nabywców zastąpi składanie przez te osoby zeznań podatkowych o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych (SD-3).

Ponadto unormowana ma zostać kwestia zwolnienia w przypadku nabywania przedsiębiorstwa przez więcej niż jedną osobę – zwolnienie będzie przysługiwało tym nabywcom, którzy będą prowadzili to przedsiębiorstwo. 

Konsekwencją projektowanego przepisu art. 4b jest konieczność zmiany brzmienia ust. 4 w art. 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn, określającego podmioty uprawnione do korzystania z ulg i zwolnień wymienionych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Nowe przepisy mają również stanowić, że długi i ciężary spadku związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, obciążają wyłącznie to przedsiębiorstwo i nie podlegają odliczeniu od wartości pozostałych składników majątku będącego przedmiotem spadku.

Wejście w życie tych zmian jest planowane na 1 stycznia 2018 roku.

Proponowana treść zmian w ustawie z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn:

1)     po art. 4a dodaje się art. 4b w brzmieniu:

„Art. 4b. 1. Zwalnia się od podatku nabycie w drodze dziedziczenia lub zapisu windykacyjnego własności przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub udziału w nim, pod warunkiem:

1)     zgłoszenia przez nabywcę nabycia własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w  terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia lub wydania europejskiego poświadczenia spadkowego;

2)     prowadzenia tego przedsiębiorstwa przez nabywcę  przez okres co najmniej 5 lat od dnia jego nabycia.

2. Jeżeli w wyniku nabycia, o którym mowa w ust. 1, przedsiębiorstwo przypadnie więcej niż jednej osobie, zwolnienie przysługuje tym nabywcom, którzy będą je prowadzili. 

3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wzór zgłoszenia o nabyciu własności przedsiębiorstwa lub udziału w nim oraz zakres danych w nim zawartych, w szczególności:

1)     dane identyfikujące podatników obowiązanych do złożenia zgłoszenia przedsiębiorstwa,

2)     dane identyfikujące oraz ostatni adres spadkodawcy, po którym została nabyta własność przedsiębiorstwa,

3)     dane dotyczące rzeczy lub praw majątkowych, wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa oraz wielkość nabytego w nim udziału

- uwzględniając konieczność potwierdzenia nabycia w celu skorzystania ze zwolnienia.”;

2)     w art. 7 po ust. 3 dodaje się ust. 3a w brzmieniu:

„3a. Długi i ciężary związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 4b, obciążają to przedsiębiorstwo i nie podlegają odliczeniu od wartości pozostałych rzeczy lub praw majątkowych stanowiących przedmiot spadku.”.

Projekt ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej