REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.
Porada Infor.pl

Czy urząd skarbowy może kwestionować ważność umów?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Waldemar Żuchowski
Doradca podatkowy
Czy urząd skarbowy może kwestionować ważność umów?
Czy urząd skarbowy może kwestionować ważność umów?
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Zawarłem ostatnio umowę pożyczki w kwocie 20 tys. zł. Niestety do zawarcia umowy doszło na skutek wprowadzenia mnie w błąd. W moim przekonaniu taka czynność jest w związku z tym nieważna. Czy urząd skarbowy może kwestionować ważność tej czynności? Gdyby urząd stwierdził, że ta czynność jest nadal ważna musiałbym zapłacić 2 % podatku od czynności cywilnoprawnych.

Jeśli chodzi o stwierdzanie, czy czynność cywilnoprawna jest ważna czy też nie, to na pewno nie organ podatkowy może o tym decydować.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Powyższe kwestie reguluje i opisuje kodeks cywilny, natomiast ewentualne wątpliwości powinien rozstrzygać sąd powszechny.

Organ podatkowy winien jedynie stosować obowiązujące przepisy i powinien ograniczyć się do określania skutków podatkowych danej czynności (na podstawie obowiązujących przepisów prawa).

Organ podatkowy sam nie może zdecydować o ważności czynności cywilnoprawnej, ale może wystąpić do sądu z powództwem o ustalenie istnienia bądź nie, danego stosunku prawnego, który w jego przekonaniu zrodzi skutki podatkowe.

REKLAMA

Prawo takie wynika z art. 1891 kodeksu postępowania cywilnego. Z kolei na podstawie art. 199a § 3 Ordynacji podatkowej organ jest zobowiązany występować każdorazowo jeżeli tylko takie wątpliwości powstaną.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Przedmiotowa kwestia co do ważności czynności cywilnoprawnej, rozstrzygana była przez WSA w Gdańsku w wyroku z 24 listopada 2010 r., sygn. akt I SA/Gd 889/10.

Stan faktyczny

W dniu 24 czerwca 2009 r. wspólnicy pewnej Spółki złożyli oświadczenia w formie aktu notarialnego o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczeń złożonych pod wpływem błędu oraz zawarli umowę przeniesienia własności.

Zgodnie z § 1 pkt 2 tego aktu wspólnicy oświadczyli, że zawierając umowy z dnia 29.05.2009 r. "działali pod wpływem błędu istotnego, to jest błędu co do charakteru wkładu wnoszonego do "A" Sp. z o.o. i Wspólnicy Sp. jawna, który w rzeczywistości nie stanowił zorganizowanej części przedsiębiorstwa, a jedynie zbiór poszczególnych rzeczy i praw nie tworzących zorganizowanej części przedsiębiorstwa" i w związku z tym uchylają się od skutków prawnych złożonych pod wpływem błędu oświadczeń woli (§ 2).

 Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik

W dniu 26.01.2010 r. do Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek Spółki o zwrot nadpłaty w podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z uchyleniem skutków prawnych oświadczeń woli (nieważność: względna). Decyzją z dnia 25.02.2010 r. Naczelnik Urzędu Skarbowego odmówił zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych. Po rozpoznaniu wniesionego od wydanej decyzji odwołania Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Argumentacja sądu administracyjnego

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w uzasadnieniu ww. wyroku stwierdził m.in., że w myśl z art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych jedną z przesłanek zwrotu podatku jest fakt uchylenia skutków prawnych oświadczenia woli (nieważność względna). Z nieważnością względną czynności prawnej mamy do czynienia m. in. w przypadku złożenia oświadczenia woli pod wpływem błędu w rozumieniu art. 84 Kodeksu cywilnego.

Przepis art. 88 § 1 k.c. daje możliwość osobie, która działała pod wpływem błędu uchylenia się od skutków prawnych tak złożonego oświadczenia woli. Uchylenie się następuje poprzez oświadczenie złożone w terminie określonym w art. 88 § 2 k.c., przy czym wystarczy, że zostanie złożone w zwykłej formie pisemnej osobie będącej adresatem oświadczenia złożonego pod wpływem błędu. 

Polecamy: VAT 2011 - wszystkie zmiany w jednym miejscu

WSA podkreślił, że nie ma potrzeby sądowego unieważnienia umowy i wytaczania powództwa. Samo złożenie oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych powoduje, że daną czynność prawną uważa się za nieważną od samego początku (ex tunc).

Możliwość skorzystania z uprawnienia do uchylenia się od skutków prawnych wadliwego oświadczenia zależy wyłącznie od decyzji składającego to oświadczenie, druga strona nie może przeszkodzić powstaniu skutków uchylenia, ani też zapobiec unieważnieniu czynności prawnej.

Jeżeli jednak druga strona trwa przy stanowisku, że uchylenie się jest bezpodstawne, wówczas możliwe jest rozstrzygnięcie przez sąd, czy było ono uzasadnione. Rozstrzygniecie sądu ma charakter deklaratywny i może nastąpić zarówno w oddzielnym postępowaniu (w sprawie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej w wyniku uchylenia się od skutków oświadczenia woli - art. 189 k.p.c.), jak i w każdym postępowaniu, w którym skuteczność oświadczenia woli ma znaczenie dla rozstrzygnięcia o zgłoszonym w nim żądaniu (por. postanowienie SN z dnia 12 października 2005 r., III CK 48/05 i przytoczone tam orzecznictwo SN).

Stwierdzić zatem należy, że zakwestionowanie skuteczności oświadczenia o uchyleniu się od skutków prawnych czynności podjętej w błędzie z art. 84 k.c. może się odbyć tylko na drodze sądowej.

Jeśli więc w postępowaniu o zwrot podatku w trybie art. 11 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych strona przedłożyła stosowne oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych czynności dokonanej pod wpływem błędu, to należy przyjąć, że podjęta czynność prawna obarczona była względną nieważnością, o ile w tej kwestii nie było odmiennego orzeczenia sądu powszechnego.

Organom podatkowym nie wolno bowiem samodzielnie badać czy spełnione zostały przesłanki błędu prawnie doniosłego i czy uchylenie się od skutków oświadczenia woli nastąpiło w sposób prawem przewidziany. Dokonując takiej oceny organ podatkowy wypowiedziałby się w kwestii ważności czynności cywilnoprawnej, której dokonanie doprowadziło do powstania obowiązku podatkowego, co jest niedopuszczalne, gdyż tego typu ocena została zastrzeżona wyłącznie dla sądów powszechnych.

Identyczny pogląd wyraził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 6 marca 2008 r. sygn. akt I SA/Kr 1661/06.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Co z samochodami zakupionymi do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

REKLAMA

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

100 dni do KSeF – co się zmieni już od lutego 2026 roku?

Już od 1 lutego 2026 r. duże firmy będą wystawiać wyłącznie e‑faktury w KSeF, a wszyscy podatnicy będą je odbierać elektronicznie. Od kwietnia obowiązek rozszerzy się na pozostałych przedsiębiorców, wprowadzając jednolity, ustandaryzowany obieg faktur i koniec papierowych dokumentów.

Skarbówka potwierdza: darowizny od rodzeństwa zwolnione z podatku nawet przy wspólności majątkowej

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że darowizny pieniężne od rodzeństwa są zwolnione z podatku, nawet jeśli darczyńcy mają wspólność majątkową. Kluczowe jest jedynie terminowe zgłoszenie darowizny i udokumentowanie przelewu. To dobra wiadomość dla wszystkich, którzy otrzymują wsparcie finansowe od bliskich.

Nowa opłata cukrowa uderzy w małe firmy? Minister ostrzega przed katastrofą dla MŚP

Minister Agnieszka Majewska, Rzecznik MŚP, ostrzega przed skutkami nowelizacji „podatku cukrowego”. Zwraca uwagę, że projekt zmian w ustawie o zdrowiu publicznym przygotowany przez Ministerstwo Finansów może nadmiernie obciążyć najmniejsze firmy. Nowe przepisy dotyczące opłaty cukrowej mają – wbrew intencjom resortu – rozszerzyć obowiązki sprawozdawcze i podatkowe także na mikro i małych przedsiębiorców.

REKLAMA

Najważniejsze zmiany przepisów dla firm 2025/2026. Jakie nowe obowiązki i wyzwania dla biznesu?

Trzeci kwartał 2025 roku przyniósł przedsiębiorcom aż 13 istotnych zmian regulacyjnych. Powszechne oburzenie przedsiębiorców wzbudza jednak krótsze od obiecywanego 6-miesięcznego vacatio legis. Z jednej strony postępuje cyfryzacja i deregulacja procesów, z drugiej – rosną obciążenia fiskalne i kontrolne. Z najnowszego Barometru TMF Group obejmującego trzeci kwartał 2025 roku wynika, że równowaga między ułatwieniami a restrykcjami została zachwiana kosztem zmian wymagających dla prowadzenia biznesu.

Jak uwierzytelnić się w KSeF? Pieczęć elektroniczna to jedna z metod [zgłoszenie: ZAW-FA, API KSeF 2.0 lub przy użyciu Aplikacji Podatnika KSeF]

Aby korzystać z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF), nie trzeba zakładać konta, ale konieczne jest potwierdzenie tożsamości i uprawnień. Jednym z bezpiecznych sposobów uwierzytelnienia – szczególnie dla spółek i innych podmiotów niebędących osobami fizycznymi – jest kwalifikowana pieczęć elektroniczna. Sprawdź, jak działa i jak jej użyć w KSeF.

REKLAMA