Zbiorcza faktura korygująca - kiedy można wystawić

• Kiedy wystawiamy fakturę korygującą
• Jakie elementy musi zawierać faktura korygująca
• Kiedy wystawiamy zbiorczą fakturę korygującą

W przypadku gdy sporządzona faktura dokumentująca zrealizowaną transakcję zawiera pomyłki lub transakcja ta uległa zmianie, sprzedawca powinien dokonać jej modyfikacji, wystawiając odpowiednią fakturę korygującą. Celem faktury korygującej jest doprowadzenie faktury pierwotnej do stanu odpowiadającego faktycznie zrealizowanej czynności.

Autopromocja

Kiedy wystawiamy fakturę korygującą

Przypadki, w których podatnik wystawia fakturę korygującą, wskazano w przepisach art. 106j ust. 1 ustawy o VAT. I tak, sporządzenie korekty będzie niezbędne, jeżeli po wystawieniu faktury pierwotnej:
- podstawa opodatkowania lub kwota podatku wskazana w fakturze uległa zmianie,
- dokonano zwrotu podatnikowi towarów i opakowań, 
- dokonano zwrotu nabywcy całości lub części zapłaty, otrzymanych przed dokonaniem transakcji,
- stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji faktury. 

Przepisy ustawy o VAT nie wskazują wprost terminu wystawienia faktury korygującej. Określają jedynie okoliczności, w których należy dokonać korekty. Co do zasady przyjmuje się, że faktura korygująca powinna być sporządzona niezwłocznie po ujawnieniu okoliczności będących jej podstawą. Natomiast maksymalny dopuszczalny termin wystawienia faktury korygującej jest wyznaczany upływem terminu przedawnienia się zobowiązania podatkowego wynikającego z faktury pierwotnej. Korekta powinna być więc sporządzona przed upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku.

Jakie elementy musi zawierać faktura korygująca

Zgodnie z art. 106j ust. 2 ustawy o VAT faktura korygująca powinna zawierać:

• numer kolejny i datę jej wystawienia,
• numer identyfikujący w Krajowym Systemie e-Faktur fakturę, której dotyczy faktura korygująca - w przypadku faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej,
  dane zawarte w fakturze pierwotnej, określone w art. 106e ust. 1 pkt 1-5, tj. datę wystawienia, numer, który w sposób jednoznaczny identyfikuje fakturę, imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy, numery, za pomocą których podatnik oraz nabywca towarów lub usług są zidentyfikowani na potrzeby podatku od towarów i usług, a także
• nazwę (rodzaj) towaru lub usługi objętych korektą.

Dodatkowo, jeżeli korekta wpływa na zmianę podstawy opodatkowania lub kwoty podatku należnego, należy w niej zamieścić odpowiednio kwotę korekty podstawy opodatkowania lub kwotę korekty podatku należnego z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku i sprzedaży zwolnionej. W pozostałych przypadkach w korekcie wskazuje się prawidłową treść zmienianych pozycji. 

Obecnie na fakturze nie trzeba podawać oznaczenia "korekta" i przyczyny korekty. Elementy te mają charakter wyłącznie fakultatywny, a ich zawarcie w fakturze korygującej zależy od decyzji podatnika.

Autopromocja

Praktyczny leksykon VAT 2024. Wszystko o zmianach w rozliczeniach VAT

Sprawdź

Kiedy wystawiamy zbiorczą fakturę korygującą

Ustawodawca przewidział również możliwość wystawiania tzw. zbiorczych faktur korygujących, odnoszących się do większej liczby faktur pierwotnych.

Zbiorcze faktury korygujące, gdy udzielono rabatu

Regulacje dotyczące zasad wystawiania zbiorczych faktur korygujących zawarto w art. 106j ust. 3 ustawy o VAT. Sporządzanie zbiorczych faktur korygujących ma zastosowanie w przypadkach, gdy podatnik udziela opustu lub obniżki ceny do dostaw towarów i świadczenia usług na rzecz jednego odbiorcy w danym okresie. Taka faktura korygująca, oprócz standardowych danych zamieszczanych w korekcie, powinna zawierać dodatkowo wskazanie okresu, do którego odnoszą się udzielany opust lub udzielana obniżka.

Zbiorcza faktura korygująca nie musi obejmować wszystkich dostaw i usług wykonanych w danym okresie na rzecz nabywcy. Wtedy trzeba wskazać nazwy towarów i usług objętych korektą.

Zbiorcza faktura musi zawierać numery wszystkich korygowanych faktur.

Autopromocja

Komplet 3 publikacji

Instrukcje księgowego. 100 praktycznych procedur z bazą narzędzi online

Sprawdź

Niezależnie od tego, czy korekta obejmuje wszystkie transakcje z jednym kontrahentem z danego okresu czy tylko ich część, podatnik był i nadal jest uprawniony do wystawienia zbiorczej faktury korygującej. W pierwszym przypadku skorzysta jednak z uproszczenia polegającego na niezamieszczaniu w fakturze korygującej nazwy (rodzaju) towaru lub usługi objętych korektą. W pozostałych sytuacjach uproszczenie to nie może być stosowane.

Zbiorcza faktura korygująca wystawiona z innego powodu niż udzielenie rabatu

Powstaje pytanie, czy można wystawić zbiorczą fakturę korygującą, gdy podstawą jej wystawienia nie jest rabat, tylko inna przyczyna.

Autopromocja

Ustawa o rachunkowości z komentarzem do zmian

Sprawdź

Zmieniona konstrukcja art. 106j ust. 3 ustawy o VAT budzi pewne wątpliwości dotyczące wystawiania zbiorczych faktur korygujących w przypadkach innych niż udzielenie opustu lub obniżki ceny. Do końca roku 2021 przepis ten odnosił się bowiem tylko do tzw. zbiorczych, uproszczonych faktur korygujących. Pozostałe korekty zbiorcze pozostawały poza zakresem jego obowiązywania i nie były odrębnie regulowane. Nie było zatem żadnych przeszkód, aby wystawić zbiorczą fakturę korygującą również w innej sytuacji, przykładowo w związku z nieprawidłowym zastosowaniem stawki podatku od towarów i usług w transakcjach z danym kontrahentem. Korekta taka musiała oczywiście zawierać wszystkie dane przewidziane ustawowo dla standardowych faktur korygujących. Obecnie zasadność sporządzenia podobnej korekty może nie być już tak oczywista. Normy art. 106j ust. 3 ustawy o VAT, określając przypadki, kiedy podatnik jest uprawniony do wystawienia zbiorczej faktury korygującej, odnoszą się bowiem tylko do opustu lub obniżki ceny, co sugeruje, że w innych sytuacjach korekty takie nie powinny być wystawiane.

Jednak organy podatkowe tak jak przed zmianą przepisów potwierdzają możliwość wystawiania zbiorczych faktur korygujących z przyczyn innych niż udzielenie rabatu, tylko takie faktury muszą mieć wszystkie dane, jak pojedyncze faktury korygujące. W piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 lutego 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.822.2021.2.WH) czytamy:

"Zatem dopuszczalne jest dokonanie korekty faktur (zakładając, że nie są to wszystkie dostawy towarów lub usług w danym okresie) dotyczących danego kontrahenta jednym dokumentem odnoszącym się do wystawionych wcześniej w okresie rozliczeniowym faktur (zbiorczą fakturą korygującą). Przy czym faktura ta musi spełniać wszystkie warunki określone dla faktur korygujących, wynikające z art. 106j ust. 2 ustawy.

Wskazaliście Państwo w opisie sprawy, że zdarzają się sytuacje, w których dokonywane są zwroty zamówień bądź towarów z poszczególnych zamówień przykładowo z powodów nieodpowiedniej jakości, uszkodzenia czy wady produktu. Zatem w opisanym przypadku będziemy mieć do czynienia z sytuacją, w której wszystkie faktury korygujące w danym okresie byłyby objęte skontem, jednakże niektóre z nich stanowiłyby także faktury korygujące z tytułu zwrotu towaru wynikającego z reklamacji dokonanej przez kontrahenta.

Biorąc zatem pod uwagę powołane powyżej przepisy ustawy wskazać należy, że w analizowanej sprawie dopuszczalne jest dokonanie korekty faktur dotyczących danego kontrahenta jednym dokumentem odnoszącym się do wystawionych w danym okresie rozliczeniowym faktur (zbiorczą fakturą korygującą) w sytuacji gdy jednocześnie uzyskają Państwo potwierdzenie o realizacji warunków skonta oraz otrzymacie Państwo informację o zwrocie towaru."

Potwierdzenie tego stanowiska znajdziemy także w piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 sierpnia 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.389.2022.2.JSZ):
"Natomiast gdy faktura zbiorcza korygująca dotyczy innych przypadków niż obniżka ceny, to taka zbiorcza faktura korygująca musi spełniać wszystkie warunki określone dla faktur korygujących wskazane w art. 106j. ust. 2 ustawy" [pojedynczych faktur korygujących - przyp. red.].

Kurs walut stosowany do zbiorczych faktur korygujących

Omawiając zasady sporządzania zbiorczych faktur korygujących, warto również zwrócić uwagę na kwestię stosowania prawidłowego kursu przeliczania na złote dla faktur wystawianych w walucie obcej. Według zasady generalnej wyrażonej w art. 31a ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku gdy kwoty stosowane do ustalenia podstawy opodatkowania są określone w walucie obcej, przeliczenia na złote dokonuje się według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez NBP na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Podatnik może wybrać sposób przeliczania tych kwot na złote według ostatniego kursu wymiany opublikowanego przez EBC na ostatni dzień poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. W takim przypadku waluty inne niż euro przelicza się z zastosowaniem kursu wymiany każdej z nich względem euro. Obecnie przepisy nie regulują zasad ustalania kursu walut w przypadku korekt. W praktyce przyjmuje się, że powinien to być kurs jak w przypadku faktur pierwotnych. Od tej zasady istnieje wyjątek dotyczący zbiorczych faktur korygujących, gdy udzielono rabatu.

Dla przeliczenia kwot wykazywanych w tego typu zbiorczej fakturze korygującej właściwe będzie przyjęcie kursu waluty obcej obowiązującego na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień wystawienia korekty. Stanowisko to potwierdzają organy podatkowe. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 maja 2017 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.113.2017.1.KM) uznano, że:
"(…) w przypadku wystawiania zbiorczych faktur korygujących dokumentujących udzielony klientowi rabat od obrotu (na podstawie zawartego porozumienia pomiędzy stronami), Wnioskodawca będzie mógł dla celów rozliczenia podatku VAT zastosować do przeliczenia waluty obcej na złotówki kurs waluty z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień wystawienia faktury korygującej."

Ustawodawca postanowił te zasady uregulować wprost w ustawie o VAT. Przewiduje to projekt SLIM VAT 3, który jest procedowany obecnie w Sejmie.

Podstawa prawna: art. 31a ust. 1, art. 106e ust. 1 pkt 1-5, art. 106j ust. 1, 2, 2a, 3 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 2707

POWOŁANE INTERPRETACJE ORGANÓW PODATKOWYCH:
- pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 maja 2017 r. (sygn. 0112-KDIL1-3.4012.113.2017.1.KM),
- pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 16 lutego 2022 r. (sygn. 0114-KDIP4-2.4012.822.2021.2.WH),
- pismo Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 24 sierpnia 2022 r. (sygn. 0113-KDIPT1-2.4012.389.2022.2.JSZ).

Ewa Kowalska, Ekspert w zakresie VAT