Transakcje dot. bonów w JPK_VAT

Czym jest bon?

Bon to instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług. Przy czym towary lub usługi, które mają zostać dostarczone, albo tożsamość potencjalnych dostawców lub usługodawców są wskazane w samym instrumencie bądź określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu (art. 2 pkt 41 ustawy o VAT).

Wprowadzenie kodów do oznaczenia transferu bonów SPV i MPV jest bardzo istotne pod kątem weryfikacji prawidłowości rozliczenia przez sprzedawcę podatku należnego i prawa do odliczenia u pośrednika w obrocie bonami SPV oraz u ostatecznych odbiorców (jeżeli byliby podatnikami VAT).

Transfer bonu - emisja bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji (art. 2 pkt 45 ustawy o VAT).

Rodzaje bonów

Ustawa o VAT dzieli bony na:

• bon jednego przeznaczenia (bon SPV) - jest to bon, w przypadku którego miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy, oraz kwota VAT należnego, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług są znane w chwili emisji tego bonu;
• bon różnego przeznaczenia (bon MPV) - jest to bon inny niż bon jednego przeznaczenia.

Aby zatem ustalić, czy mamy do czynienia z bonem jednego przeznaczenia (SPV) czy z bonem różnego przeznaczenia (MPV), istotne jest to, czy w momencie emisji bonu dostępnych jest wystarczająco dużo informacji, aby stwierdzić, gdzie ma nastąpić opodatkowanie VAT i w jakiej kwocie (zob. np. interpretację indywidualną Dyrektora KIS z 30 stycznia 2020 r., sygn. 0112-KDIL2-2.4012.578.2019.2.EW). Jeżeli w momencie emisji bonu:

• można określić jego miejsce opodatkowania oraz wysokość VAT należnego - wówczas mamy do czynienia z bonem jednego przeznaczenia,
• nie można ustalić miejsca opodatkowania lub nie jest znana kwota VAT należnego - wówczas mamy do czynienia z bonami różnego przeznaczenia.

Kody stosowane do oznaczania transakcji związanych z transferem bonów

Na podstawie § 10 ust. 4 pkt 10-12 rozporządzenia ustawodawca zobowiązał podatników, aby od rozliczenia za październik 2020 r. dokonywali specjalnych oznaczeń w nowym JPK_VAT (w części ewidencyjnej sprzedaży) transakcji dotyczących transferu bonów. W tym przypadku ustawodawca wprowadził trzy rodzaje kodów:

• B_SPV,
• B_SPV_DOSTAWA,
• B_ MPV_PROWIZJA.

Kod B_SPV dotyczący bonu jednego przeznaczenia

Stosowanie kodu B_SPV dotyczy transferu bonu jednego przeznaczenia, dokonanego przez podatnika działającego we własnym imieniu, opodatkowanego zgodnie z art. 8a ust. 1 ustawy o VAT. Taki transfer uznaje się za dostawę towarów lub świadczenie usług, których ten bon dotyczy. Oznacza to, że do opodatkowania VAT dostaw towarów lub świadczenia usług, których dotyczą bony jednego przeznaczenia, dochodzi już w momencie transferu (w szczególności sprzedaży) bonu. Wykazując takie transakcje w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT należy stosować kod B_SPV (§ 10 ust. 4 pkt 10 rozporządzenia).

Przykład 1
Podatnik prowadzący klub fitness sprzedaje klientom karty prezentowe uprawniające do nabycia usług wstępu do klubu, opodatkowanych VAT według stawki 8%. Są to bony jednego przeznaczenia, w związku z tym ich sprzedaż uważana jest za świadczenie usług, których te bony dotyczą. W konsekwencji już w momencie ich sprzedaży dochodzi do opodatkowania VAT w wysokości 8%. Przykładowo sprzedaż przez podatnika karty prezentowej o wartości 200 zł oznacza konieczność rozpoznania podstawy opodatkowania w kwocie 185,19 zł (200 zł x 100/108) oraz VAT w kwocie 14,81 zł (200 zł x 8/108). Podatnik, wykazując tę sprzedaż w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT, powinien ją oznaczyć kodem B_SPV.

Kod B_SPV_DOSTAWA dotyczący bonu jednego przeznaczenia

W art. 8a ust. 4 ustawy o VAT zostały określone skutki sytuacji, gdy dostawca towarów lub usługodawca nie jest podatnikiem, który, działając we własnym imieniu, wyemitował dany bon jednego przeznaczenia. W takich przypadkach uznaje się, że ten dostawca lub usługodawca dokonał odpowiednio dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz podatnika, który wyemitował ten bon. Wykazując takie dostawy lub świadczenie usług w ewidencji VAT oraz w nowym pliku JPK_VAT należy stosować oznaczenie B_SPV_DOSTAWA (§ 10 ust. 4 pkt 11 rozporządzenia).

Przykład 2
Podatnik X współpracuje z podatnikiem Y świadczącym usługi naprawy telefonów, który akceptuje jako wynagrodzenie za świadczone usługi bon jednego przeznaczenia sprzedawany przez podatnika X. W tej sytuacji:
1) u podatnika X dochodzi do uznawanego za świadczenie usług transferu bonów jednego przeznaczenia; wykazując te transakcje w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT podatnik X powinien ją oznaczać kodem B_SPV,
2) u podatnika Y dochodzi do świadczenia usług na rzecz podatnika X; wykazując te usługi w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT podatnik Y powinien stosować oznaczanie B_SPV_DOSTAWA.

Kod B_MPV_PROWIZJA dotyczący bonu różnego przeznaczenia

Kodem B_MPV_PROWIZJA oznaczane jest świadczenie usług pośrednictwa oraz innych usług dotyczących transferu bonu różnego przeznaczenia. W art. 8b ust. 2 ustawy o VAT zostały określone skutki sytuacji, gdy transferu bonu różnego przeznaczenia dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu VAT. Wówczas opodatkowaniu podatkiem podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące tego bonu. Wykazując świadczenie takich usług w ewidencji VAT, należy stosować kod B_MPV_PROWIZJA (§ 10 ust. 4 pkt 12 rozporządzenia).

Przykład 3
Podatnik A w ramach prowadzonej działalności sprzedaje bony różnego przeznaczenia, które podlegają realizacji u podatnika B. Z tytułu sprzedaży tych bonów podatnik A otrzymuje od podatnika B wynagrodzenie. W tej sytuacji wykazując w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku świadczenie usług dystrybucji bonów na rzecz podatnika B podatnik A powinien stosować oznaczenie B_MPV_PROWIZJA.

Należy zauważyć, że oznaczenie to nie jest stosowane do wszystkich rodzajów usług pośrednictwa. Ustawodawca, wprowadzając nowe regulacje, miał na celu oznaczanie transferu bonów SPV i MPV (w tym usług pośrednictwa dotyczących transferu bonów różnego przeznaczenia MPV).

W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia czytamy, że oznaczanie konkretnymi kodami transferu bonów SPV i MPV jest (…) istotne pod kątem weryfikacji prawidłowości rozliczenia przez sprzedawcę podatku należnego oraz weryfikacji zasadniczo, prawa do odliczenia u pośrednika w obrocie bonami SPV oraz ostatecznych odbiorców (jeżeli byliby podatnikami VAT). (...) Należy również mieć na uwadze możliwe zjawisko transakcji w zakresie występowania niewykorzystanych bonów MPV. W związku z tym monitorowanie transakcji w zakresie usług pośrednictwa w obrocie bonami MPV jest ważne i przydatne w celu ustalenia drogi jaką przebył bon MPV między emitentem, a ostatecznym odbiorcą bonu (…).

Czynności związane z bonami, których nie trzeba oznaczać kodami

Kody B_SPV, B_SPV_DOSTAWA oraz B_MPV_PROWIZJA są jedynymi szczególnymi oznaczeniami stosowanymi w związku z bonami. Innych wykazywanych w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT czynności związanych z bonami nie należy, co do zasady, oznaczać w szczególny sposób (chyba że oznaczenie należy zastosować z innego powodu niż związek z bonami, np. ze względu na istniejące powiązania należy zastosować oznaczenie TP).

Przykład 4
Podatnik B, o którym mowa w 3 przykładzie, przekazuje towary w zamian za bony różnego przeznaczenia sprzedawane przez podatnika A. Wykazując w ewidencji VAT oraz w części ewidencyjnej nowego pliku JPK_VAT będące tego konsekwencją dostawy towarów (art. 8b ust. 1 ustawy o VAT), podatnik B nie powinien stosować żadnego szczególnego oznaczenia (chyba że z innego powodu niż związek z bonami).

Podstawa prawna:

• art. 2 pkt 41-44, art. 8a oraz art. 8b ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2020 r. poz. 106; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2419

• § 10 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów, Inwestycji i Rozwoju z 15 października 2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych zawartych w deklaracjach podatkowych i w ewidencji w zakresie podatku od towarów i usług - Dz.U. poz. 1988; ost.zm. Dz.U. z 2020 r. poz. 2326

Powołane interpretacje podatkowe:

• interpretacja Dyrektora KIS z 30 stycznia 2020 r., sygn. (0112-KDIL2-2.4012.578.2019.2.EW)

Tomasz Krywan, doradca podatkow

Dowiedz się więcej z naszej publikacji

Przeciwdziałanie praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Obowiązki biur rachunkowych

Tylko teraz

89,00 zł

99,00 zł

Przejdź do sklepu