REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych /shutterstock.com
Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiednie określenie usługi ciągłej na gruncie ustawy o VAT sprawia problemy przedsiębiorcom, z uwagi na brak definicji tego rodzaju usługi. Problem pojawia się także przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego. Kiedy zatem, w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, przedsiębiorcy powinni uznać usługę za mającą charakter ciągłej i jakie są podatkowe obowiązki świadczenia takich usług?

Autopromocja

Nie ustawodawca, a orzecznictwo wypracowało wiele definicji

Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorcy bardzo często zobowiązani są wykonywać czynności związane z dostawą towarów lub świadczyć usługi w sposób powtarzalny lub ciągły. Pomimo że tego rodzaju działalność w obrocie gospodarczym jest często podejmowana, problemów wciąż przysparza jednoznaczne zdefiniowanie takich usług i wskazanie, który rodzaj usług lub dostaw należy zakwalifikować jako ciągłe.

Na gruncie Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221, dalej jako: „ustawa o VAT”) ustawodawca wprost nie zdefiniował pojęcia usługi ciągłej. Nie zrobił tego również legislator odpowiedzialny za tworzenie prawa unijnego. Jednak powszechność takich świadczeń i świadczeń do nich podobnych wymusiła na sądownictwie administracyjnym interpretację pojęcia usługi ciągłej.

W bardzo ważnym w historii tego pojęcia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 935/11, LEX nr 1165098) podniesiono, co następuje: „(...) sprzedaż o charakterze ciągłym (...) polega na świadczeniach ciągłych podatnika, obejmujących pewne stałe zachowania w czasie trwania stosunku obligacyjnego, zaspokajające interes odbiorcy tych świadczeń, poprzez ich trwały – pod względem czasowym i funkcjonalnym – charakter oraz cechujące się niemożliwością wyodrębnienia powtarzających się czynności podatnika, co jest charakterystyczne dla świadczeń ciągłych (okresowych)”.

Z kolei w wyroku z dnia 19 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 215/14, LEX nr 1656287) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „(…) Po pierwsze, ocena w zakresie charakteru danej usługi musi się odnosić do konkretnego stanu faktycznego. Po drugie, z analizy wyżej wskazanych stanów faktycznych oraz tych typowych usług ciągłych takich jak najem, czy dostawa energii elektrycznej można wysnuć kilka tez charakteryzujących tego typu usługi. Przede wszystkim o usługach ciągłych można mówić tylko wtedy, gdy poszczególne czynności usługodawcy nie sposób wyodrębnić. Nie można określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy następne się rozpoczynają”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zakwalifikowanie momentu powstania obowiązku podatkowego

Jak wspomniano wcześniej, trudności pojawiają się również przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT. Należy podkreślić, że od momentu wprowadzenia do obowiązującego porządku prawnego uregulowania z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, budziło ono uzasadnione wątpliwości interpretacyjne. Wypracowane stanowisko organów podatkowych było kontrowersyjne, a co gorsza – niekorzystne dla podatników.

Art. 19a ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Ustawodawca określił również, że usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Interpretacja wskazanego przepisu wiązała się z pojawieniem się w obrocie gospodarczym i prawnym wielu rozbieżności i niejasności, które były przedmiotem rozważań sądów administracyjnych oraz organów podatkowych.

Nie może zatem dziwić, że jedną z podstawowych przeszkód utrudniających rozwijanie działalności gospodarczej w Polsce jest mnogość przepisów i ich rozbieżnych interpretacji. W związku z tym przedsiębiorcy nie mogą być pewni, jakie jest właściwe odczytanie obowiązujących ich regulacji prawnych. W wielu wypadkach ponoszą negatywne tego konsekwencje, szczególnie jeśli zastosowanie mają przepisy podatkowe. Pomimo że w Polsce obowiązuje zasada in dubio pro tributario (ewentualne niedające się usunąć wątpliwości interpretacyjne powinno się rozstrzygać na korzyść podatnika), nie jest ona respektowana przez administrację skarbową. Sytuacja taka jest bardzo niebezpieczna i niekorzystna przede wszystkim dla samych podatników.

Usługi ciągłe to nie tylko te świadczone bez przerwy – przełomowy wyrok NSA

W wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15, LEX nr 2271434) Naczelny Sąd Administracyjny w sposób przełomowy zmienił ogólnie przyjmowane i wyrażane stanowisko, uznając, że usługami ciągłymi są nie tylko te świadczone bez przerwy: „Z powyższych względów NSA uznał, że brak jest podstaw do przypisania pojęciu dostawy świadczonej w sposób ciągły, występującemu w art. 19a ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy o VAT, takiego znaczenia, jakie przyjął Sąd pierwszej instancji, a wcześniej organ interpretacyjny, w myśl którego chodzi w nim o dostawy, dla których nie można wyodrębnić poszczególnych świadczeń cząstkowych. Zdaniem NSA pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. w Dz. U. z 2011 r. Nr 173, poz. 1054 z późn. zm.) należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”.

Polecamy: JPK_VAT 2018 – Instrukcja wdrożenia

W uzasadnieniu do przedmiotowego wyroku zauważalne jest stanowcze odejście od popieranego przez sądy administracyjne i organy podatkowe stanowiska, zgodnie z którym powtarzalne dostawy towarów rozliczane na podstawie okresów rozliczeniowych nie stanowiły dostawy ciągłej. Sąd, dokonując wykładni pojęcia usług świadczonych w sposób ciągły, wskazał, że niewłaściwe jest ograniczanie go wyłącznie do usług, które są świadczone bez przerwy. Pozwala to uznać, że Naczelny Sąd Administracyjny uznał za usługi czy dostawy ciągłe również czynności powtarzalne z określonym sposobem i okresami rozliczeniowymi.


Wątpliwości zostały rozwiane – usługi powtarzalne należy zakwalifikować jako usługi ciągłe

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. akt I FSK 1714/15, LEX nr 2347614) potwierdził korzystną dla podatników interpretację, że usługą lub dostawą ciągłą są nie tylko usługi wykonywane i świadczone bez przerwy, lecz również – co ważniejsze – usługi powtarzalne: „Za dostawy o charakterze ciągłym, o których mowa w art. 19a ust. 4 w związku z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT należy uznać ciąg kolejnych, odrębnych dostaw dokonywanych w dłuższym niż miesiąc okresie czasu, będący wynikiem ustaleń poczynionych pomiędzy kontrahentami, czy zawartych pomiędzy nimi umów, w ramach których dostawca zobowiązuje się wobec nabywcy do dostarczania na jego rzecz ściśle określonych towarów, według ustalonego planu”.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił zatem argumentację wyrażoną w wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15), a odrzucił pogląd zawarty w poprzednich wyrokach NSA z dnia 28 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 425/15) i z dnia 19 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 215/14), zgodnie z którym pod pojęciem usług świadczonych w sposób ciągły należy rozumieć wyłącznie takie usługi, w których poszczególnych czynności nie można wyodrębnić – a więc gdy nie da się określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy rozpoczynają następne.

Powtarzające się dostawy odrębne – stanowisko NSA

Niezmiernie ważne jest również to, iż charakter ciągły mogą mieć powtarzające się odrębne dostawy świadczone w stosunkach gospodarczych między podmiotami. Naczelny Sąd Administracyjny, dochodząc do takiego wniosku, przywołał art. 19a ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT, który implementuje do polskich przepisów art. 64 ust. 2 dyrektywy VAT. Zgodnie z tymi przepisami dostawy towarów wykonywane w sposób ciągły przez okres dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy, które są wysyłane lub transportowane do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie rozpoczęcia wysyłki lub transportu tych towarów i które są dostarczane lub przemieszczane ze zwolnieniem z VAT do innego państwa członkowskiego przez podatnika do celów działalności jego przedsiębiorstwa, uważa się za dokonane po upływie każdego miesiąca kalendarzowego do czasu zakończenia dostawy towarów.

Zdaniem sądu celem unijnego prawodawcy była harmonizacja momentu rozpoznawania obowiązku podatkowego w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów o charakterze ciągłym w celu zapewnienia porównywalności informacji podsumowujących składanych w różnych krajach. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił też, że ścisłe odniesienie do pojęcia dostaw towarów wykonywanych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy pozwoliło zlikwidować występujące niejasności co do sposobu definiowania pojęcia takich dostaw. W ocenie sądu nie ma zatem wątpliwości, że usługi ciągłe obejmują także powtarzające się dostawy odrębne.

Impuls do zmiany stanowiska wojewódzkich sądów administracyjnych

Dostawy ciągłe po najnowszych wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego zasadniczo wpływają na wykładnię przepisów podatkowych dotyczącą ustalania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT. Analiza wyroków sądów administracyjnych wykazuje jednoznacznie, że ustalenie, iż obowiązek podatkowy powstaje wraz z upływem okresu rozliczeniowego, niezależnie od liczby dostaw zrealizowanych w danym cyklu, nie jest już błędne. Niewątpliwie taka linia orzecznicza pomoże podatnikom rozliczać należności wynikające z podatku VAT i w wielu przypadkach przesunie termin powstania obowiązku podatkowego.

Potwierdzeniem przyjęcia nowej linii orzeczniczej był wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego z dnia 26 lipca 2017 r. (sygn. akt I SA/Po 930/16, LEX nr 2347581). W uzasadnieniu tego orzeczenia sąd wskazał: „Pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”. Dla przedsiębiorców ma to praktyczne znaczenie – orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje jednoznacznie, że podatnicy nie są zobowiązani do rozliczania każdej poszczególnej dostawy wchodzącej w skład jednej transakcji gospodarczej, choćby ustalono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR
Czy ten artykuł był przydatny?
tak
nie
Dziękujemy za powiadomienie - zapraszamy do subskrybcji naszego newslettera
Jeśli nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania w tym artykule, powiedz jak możemy to poprawić.
UWAGA: Ten formularz nie służy wysyłaniu zgłoszeń . Wykorzystamy go aby poprawić artykuł.
Jeśli masz dodatkowe pytania prosimy o kontakt

Komentarze(0)

Pokaż:

Uwaga, Twój komentarz może pojawić się z opóźnieniem do 10 minut. Zanim dodasz komentarz -zapoznaj się z zasadami komentowania artykułów.
    QR Code

    © Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

    Podatek PIT - część 2
    certificate
    Jak zdobyć Certyfikat:
    • Czytaj artykuły
    • Rozwiązuj testy
    • Zdobądź certyfikat
    1/10
    Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
    30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
    2 maja 2023 r. (wtorek)
    4 maja 2023 r. (czwartek)
    29 kwietnia 2023 r. (sobota)
    Następne
    Księgowość
    Zapisz się na newsletter
    Zobacz przykładowy newsletter
    Zapisz się
    Wpisz poprawny e-mail
    Będzie nowelizacja Ordynacji podatkowej. Ministerstwo pracuje nad projektem. Podatnicy zyskają.

    Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

    Stawki VAT 2024 - zmiany w stawkach obniżonych od 1 kwietnia

    Stawki VAT od 1 kwietnia 2024 roku ulegną zmianie. Pojawi się nowa lista towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku do wysokości 8 proc. Stawka obniżona obejmie m.in. usługi kosmetyczne, manicure i pedicure.

    Fundacja rodzinna - podatkowe konsekwencje zbycia udziałów

    Otaczające nas środowisko prawno-ekonomiczne dynamiczne oddziałuje na wszystkich, dlatego wśród pojawiających się pytań coraz częstszymi są te odnoszące się do fundacji rodzinnej, która zapewnia kuszące preferencje podatkowe.

    Składka zdrowotna 2024. Min. Leszczyna: będą zmiany ale powrót do zasad sprzed Polskiego Ładu zbyt kosztowny

    Jeszcze w bieżącym tygodniu minister zdrowia razem z ministrem finansów przedstawią premierowi Tuskowi propozycje zmian w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców. Taką informację przekazała 18 marca 2024 r. minister zdrowia Izabela Leszczyna.

    Zmiany w akcyzie od 2025 roku - opodatkowanie saszetek nikotynowych

    Ministerstwo Finansów chce zmienić od 2025 roku przepisy ustawy o podatku akcyzowym w zakresie saszetek nikotynowych. W komunikacie z 18 marca 2024 r. MF przedstawiło propozycje zmian. Resort zaprasza zainteresowanych tymi zmianami na spotkanie w celu uzgodnienia treści tej nowelizacji.

    "Nie stać nas na cztery dni pracy". Jednak skrócenie czasu pracy może ograniczyć zwolnienia

    "Skrócenie czasu pracy, np. do czterech dni w tygodniu nie zostanie zrównoważone przez wzrost zatrudnienia. Produkcja krajowa zmniejszy się, a wraz z nią zmniejszą się dochody ludności" – mówi Jeremi Mordasewicz, doradca zarządu Konfederacji Lewiatan.

    Wymiana walut w firmie. Jak to robić z korzyścią dla biznesu?

    Wymiana walut? Pierwsze skojarzenia to zagraniczne wakacje czy kredyt we frankach. Patrząc jednak na oficjalne statystyki wymiany handlowej to firmy operują dziś w wielu walutach. Tym bardziej, że coraz więcej firm prowadzi ekspansję zagraniczną, wychodząc na nowe rynki.

    Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

    Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku  JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

    Inflacja 2024. Skokowy wzrost w kwietniu poza górną granicę celu inflacyjnego. Prognoza eksperta

    W marcu 2024 r. inflacja będzie najniższa w całym roku. A już w kwietniu nastąpi skokowy wzrost inflacji, która znajdzie się poza górną granicą celu. Taką prognozę przedstawił ekspert Konfederacji Lewiatan, Mariusz Zielonka. 

    Obligacje skarbowe 2024. Drastyczna obniżka oprocentowania od marca i kwietnia

    Inflacja w Polsce obniża się tak szybko, że jeszcze rok temu wydawało się to niemal nieprawdopodobne. Większość osób to cieszy, ale nie wszystkich. Hamująca inflacja to informacja, która może rozsierdzić osoby posiadające w portfelu detaliczne obligacje skarbowe. W skrajnym przypadku kwietniowa aktualizacja oprocentowania może doprowadzić do spadku stawki z prawie 20% do niewiele ponad 4%. 

    REKLAMA