REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych /shutterstock.com
Moment powstania obowiązku podatkowego VAT przy usługach ciągłych /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiednie określenie usługi ciągłej na gruncie ustawy o VAT sprawia problemy przedsiębiorcom, z uwagi na brak definicji tego rodzaju usługi. Problem pojawia się także przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego. Kiedy zatem, w świetle orzecznictwa sądów administracyjnych, przedsiębiorcy powinni uznać usługę za mającą charakter ciągłej i jakie są podatkowe obowiązki świadczenia takich usług?

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Nie ustawodawca, a orzecznictwo wypracowało wiele definicji

Prowadząc działalność gospodarczą, przedsiębiorcy bardzo często zobowiązani są wykonywać czynności związane z dostawą towarów lub świadczyć usługi w sposób powtarzalny lub ciągły. Pomimo że tego rodzaju działalność w obrocie gospodarczym jest często podejmowana, problemów wciąż przysparza jednoznaczne zdefiniowanie takich usług i wskazanie, który rodzaj usług lub dostaw należy zakwalifikować jako ciągłe.

Na gruncie Ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2017 r. poz. 1221, dalej jako: „ustawa o VAT”) ustawodawca wprost nie zdefiniował pojęcia usługi ciągłej. Nie zrobił tego również legislator odpowiedzialny za tworzenie prawa unijnego. Jednak powszechność takich świadczeń i świadczeń do nich podobnych wymusiła na sądownictwie administracyjnym interpretację pojęcia usługi ciągłej.

W bardzo ważnym w historii tego pojęcia wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 14 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I FSK 935/11, LEX nr 1165098) podniesiono, co następuje: „(...) sprzedaż o charakterze ciągłym (...) polega na świadczeniach ciągłych podatnika, obejmujących pewne stałe zachowania w czasie trwania stosunku obligacyjnego, zaspokajające interes odbiorcy tych świadczeń, poprzez ich trwały – pod względem czasowym i funkcjonalnym – charakter oraz cechujące się niemożliwością wyodrębnienia powtarzających się czynności podatnika, co jest charakterystyczne dla świadczeń ciągłych (okresowych)”.

REKLAMA

Z kolei w wyroku z dnia 19 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 215/14, LEX nr 1656287) Naczelny Sąd Administracyjny wskazał: „(…) Po pierwsze, ocena w zakresie charakteru danej usługi musi się odnosić do konkretnego stanu faktycznego. Po drugie, z analizy wyżej wskazanych stanów faktycznych oraz tych typowych usług ciągłych takich jak najem, czy dostawa energii elektrycznej można wysnuć kilka tez charakteryzujących tego typu usługi. Przede wszystkim o usługach ciągłych można mówić tylko wtedy, gdy poszczególne czynności usługodawcy nie sposób wyodrębnić. Nie można określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy następne się rozpoczynają”.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zakwalifikowanie momentu powstania obowiązku podatkowego

Jak wspomniano wcześniej, trudności pojawiają się również przy ustalaniu momentu powstania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT. Należy podkreślić, że od momentu wprowadzenia do obowiązującego porządku prawnego uregulowania z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT, budziło ono uzasadnione wątpliwości interpretacyjne. Wypracowane stanowisko organów podatkowych było kontrowersyjne, a co gorsza – niekorzystne dla podatników.

Art. 19a ust. 3 ustawy o VAT stanowi, iż usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Ustawodawca określił również, że usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upływają terminy płatności lub rozliczeń, uznaje się za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Interpretacja wskazanego przepisu wiązała się z pojawieniem się w obrocie gospodarczym i prawnym wielu rozbieżności i niejasności, które były przedmiotem rozważań sądów administracyjnych oraz organów podatkowych.

Nie może zatem dziwić, że jedną z podstawowych przeszkód utrudniających rozwijanie działalności gospodarczej w Polsce jest mnogość przepisów i ich rozbieżnych interpretacji. W związku z tym przedsiębiorcy nie mogą być pewni, jakie jest właściwe odczytanie obowiązujących ich regulacji prawnych. W wielu wypadkach ponoszą negatywne tego konsekwencje, szczególnie jeśli zastosowanie mają przepisy podatkowe. Pomimo że w Polsce obowiązuje zasada in dubio pro tributario (ewentualne niedające się usunąć wątpliwości interpretacyjne powinno się rozstrzygać na korzyść podatnika), nie jest ona respektowana przez administrację skarbową. Sytuacja taka jest bardzo niebezpieczna i niekorzystna przede wszystkim dla samych podatników.

Usługi ciągłe to nie tylko te świadczone bez przerwy – przełomowy wyrok NSA

W wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15, LEX nr 2271434) Naczelny Sąd Administracyjny w sposób przełomowy zmienił ogólnie przyjmowane i wyrażane stanowisko, uznając, że usługami ciągłymi są nie tylko te świadczone bez przerwy: „Z powyższych względów NSA uznał, że brak jest podstaw do przypisania pojęciu dostawy świadczonej w sposób ciągły, występującemu w art. 19a ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy o VAT, takiego znaczenia, jakie przyjął Sąd pierwszej instancji, a wcześniej organ interpretacyjny, w myśl którego chodzi w nim o dostawy, dla których nie można wyodrębnić poszczególnych świadczeń cząstkowych. Zdaniem NSA pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w związku z ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. w Dz. U. z 2011 r. Nr 173, poz. 1054 z późn. zm.) należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”.

Polecamy: JPK_VAT 2018 – Instrukcja wdrożenia

W uzasadnieniu do przedmiotowego wyroku zauważalne jest stanowcze odejście od popieranego przez sądy administracyjne i organy podatkowe stanowiska, zgodnie z którym powtarzalne dostawy towarów rozliczane na podstawie okresów rozliczeniowych nie stanowiły dostawy ciągłej. Sąd, dokonując wykładni pojęcia usług świadczonych w sposób ciągły, wskazał, że niewłaściwe jest ograniczanie go wyłącznie do usług, które są świadczone bez przerwy. Pozwala to uznać, że Naczelny Sąd Administracyjny uznał za usługi czy dostawy ciągłe również czynności powtarzalne z określonym sposobem i okresami rozliczeniowymi.


Wątpliwości zostały rozwiane – usługi powtarzalne należy zakwalifikować jako usługi ciągłe

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 12 lipca 2017 r. (sygn. akt I FSK 1714/15, LEX nr 2347614) potwierdził korzystną dla podatników interpretację, że usługą lub dostawą ciągłą są nie tylko usługi wykonywane i świadczone bez przerwy, lecz również – co ważniejsze – usługi powtarzalne: „Za dostawy o charakterze ciągłym, o których mowa w art. 19a ust. 4 w związku z art. 19a ust. 3 ustawy o VAT należy uznać ciąg kolejnych, odrębnych dostaw dokonywanych w dłuższym niż miesiąc okresie czasu, będący wynikiem ustaleń poczynionych pomiędzy kontrahentami, czy zawartych pomiędzy nimi umów, w ramach których dostawca zobowiązuje się wobec nabywcy do dostarczania na jego rzecz ściśle określonych towarów, według ustalonego planu”.

Naczelny Sąd Administracyjny podzielił zatem argumentację wyrażoną w wyroku z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt I FSK 1104/15), a odrzucił pogląd zawarty w poprzednich wyrokach NSA z dnia 28 października 2016 r. (sygn. akt I FSK 425/15) i z dnia 19 marca 2015 r. (sygn. akt I FSK 215/14), zgodnie z którym pod pojęciem usług świadczonych w sposób ciągły należy rozumieć wyłącznie takie usługi, w których poszczególnych czynności nie można wyodrębnić – a więc gdy nie da się określić, kiedy kończą się pewne świadczenia, a kiedy rozpoczynają następne.

Powtarzające się dostawy odrębne – stanowisko NSA

Niezmiernie ważne jest również to, iż charakter ciągły mogą mieć powtarzające się odrębne dostawy świadczone w stosunkach gospodarczych między podmiotami. Naczelny Sąd Administracyjny, dochodząc do takiego wniosku, przywołał art. 19a ust. 3 i ust. 4 ustawy o VAT, który implementuje do polskich przepisów art. 64 ust. 2 dyrektywy VAT. Zgodnie z tymi przepisami dostawy towarów wykonywane w sposób ciągły przez okres dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy, które są wysyłane lub transportowane do państwa członkowskiego innego niż państwo członkowskie rozpoczęcia wysyłki lub transportu tych towarów i które są dostarczane lub przemieszczane ze zwolnieniem z VAT do innego państwa członkowskiego przez podatnika do celów działalności jego przedsiębiorstwa, uważa się za dokonane po upływie każdego miesiąca kalendarzowego do czasu zakończenia dostawy towarów.

Zdaniem sądu celem unijnego prawodawcy była harmonizacja momentu rozpoznawania obowiązku podatkowego w odniesieniu do wewnątrzwspólnotowych dostaw towarów o charakterze ciągłym w celu zapewnienia porównywalności informacji podsumowujących składanych w różnych krajach. Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił też, że ścisłe odniesienie do pojęcia dostaw towarów wykonywanych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż jeden miesiąc kalendarzowy pozwoliło zlikwidować występujące niejasności co do sposobu definiowania pojęcia takich dostaw. W ocenie sądu nie ma zatem wątpliwości, że usługi ciągłe obejmują także powtarzające się dostawy odrębne.

Impuls do zmiany stanowiska wojewódzkich sądów administracyjnych

Dostawy ciągłe po najnowszych wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego zasadniczo wpływają na wykładnię przepisów podatkowych dotyczącą ustalania obowiązku podatkowego na gruncie ustawy o VAT. Analiza wyroków sądów administracyjnych wykazuje jednoznacznie, że ustalenie, iż obowiązek podatkowy powstaje wraz z upływem okresu rozliczeniowego, niezależnie od liczby dostaw zrealizowanych w danym cyklu, nie jest już błędne. Niewątpliwie taka linia orzecznicza pomoże podatnikom rozliczać należności wynikające z podatku VAT i w wielu przypadkach przesunie termin powstania obowiązku podatkowego.

Potwierdzeniem przyjęcia nowej linii orzeczniczej był wyrok wojewódzkiego sądu administracyjnego z dnia 26 lipca 2017 r. (sygn. akt I SA/Po 930/16, LEX nr 2347581). W uzasadnieniu tego orzeczenia sąd wskazał: „Pod pojęciem dostawy świadczonej w sposób ciągły, o której mowa w art. 19a ust. 4 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT należy rozumieć dostawę, która realizowana jest w sposób ciągły, w drodze świadczeń częściowych, dla której ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń”. Dla przedsiębiorców ma to praktyczne znaczenie – orzecznictwo sądów administracyjnych wskazuje jednoznacznie, że podatnicy nie są zobowiązani do rozliczania każdej poszczególnej dostawy wchodzącej w skład jednej transakcji gospodarczej, choćby ustalono następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

REKLAMA

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne w 2026 roku. 1,25 zł za 1 m2 mieszkania lub domu, 35,53 zł za 1 m2 biura, magazynu, sklepu

Stawki maksymalne podatku od nieruchomości będą w 2026 roku wyższe o ok. 4,5% od obowiązujących w 2025 roku. Przykładowo stawka maksymalna podatku od budynków mieszkalnych i samych mieszkań wyniesie w 2026 roku 1,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a od budynków (także mieszkalnych) używanych do prowadzenia działalności gospodarczej: 35,53 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej. Faktyczne stawki podatku od nieruchomości na dany rok ustalają rady gmin w formie uchwały ale stawki te nie mogą być wyższe od maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów i Gospodarki.

REKLAMA

Limit poniżej 10 000 zł - najczęściej zadawane pytania o KSeF

Czy przedsiębiorca z obrotami poniżej 10 tys. zł miesięcznie musi korzystać z KSeF? Jak długo można jeszcze wystawiać faktury papierowe? Ministerstwo Finansów wyjaśnia szczegóły nowych zasad, które wejdą w życie od lutego 2026 roku.

"Podatek" (opłata) od psa w 2026 r. Jest stawka maksymalna ale każda gmina ustala samodzielnie. Kto nie musi płacić tej opłaty?

Najczęściej mówi się potocznie: „podatek od psa”. Ale tak naprawdę to opłata lokalna: "opłata od posiadania psów" pobierana przez gminy. Na szczęście nie wszystkie gminy się na to decydują. Bo opłata właśnie tym się różni od podatku, że może ale nie musi być wprowadzona na terenie danej gminy. Ile wynosi opłata od psa w 2026 roku? Kto musi ją płacić a kto jest zwolniony? Do kiedy trzeba wnosić tę opłatę do gminy? Wyjaśniamy.

REKLAMA