REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT
Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik zaniechał inwestycji - co powinien zrobić z odliczonym VAT? Z takim problemem zmierzył się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 12 listopada 2020 r. w sprawie o sygn. C‑734/19. Jakie są warunki odliczenia VAT wg dyrektywy? Czy organ podatkowy może oceniać zasadności rezygnacji z działalności lub inwestycji? Jakie znaczenie dla odliczenia VAT ma zamiar podatnika wykorzystania nabytych towarów i usług w działalności? Kiedy trzeba skorygować odliczony VAT wg dyrektywy?

Zaniechana inwestycja budowlana - co z odliczonym VAT?

Rumuńska spółka w latach 2006–2007 zakupiła nieruchomości i rozpoczęła na nich dwie inwestycje obejmujące wybudowanie szeregu budynków (m.in. biurowiec, centra handlowe i zakład produkcyjny), dla których wymagane były określone pozwolenia na budowę. Na zakupionych nieruchomościach były posadowione budynki, które Spółka chciała rozebrać i podjęła starania w celu uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę tych budynków. Spółka podpisała też umowy o doradztwo w celu uzyskania pozwoleń na budowę i przeprowadzała prace przygotowawcze. Wydatki związane z prowadzoną działalnością (tj. z przygotowywanymi inwestycjami) zostały zaksięgowane jako „inwestycje w toku”, a Spółka skorzystała z prawa do odliczenia związanego z tym VAT. W późniejszym czasie w związku między innymi z kryzysem gospodarczym, który nastąpił w 2008 r., te inwestycje zostały najpierw zawieszone, a następnie związane zostały poddane likwidacji i ujęte jako wydatki za rok podatkowy 2015.

REKLAMA

Autopromocja

Podczas kontroli podatkowej, która miała miejsce w 2016 r., organ podatkowy uznał, że Spółka nie dokonała prawidłowego odliczenia i pobrania VAT związanego z zaniechanymi inwestycjami i zobowiązał tę spółkę do zapłaty dodatkowej kwoty z tytułu VAT. Organ podatkowy uznał w szczególności, że prawo do odliczenia VAT nie powinno przysługiwać, gdyż Spółka wiedziała od chwili rozpoczęcia pierwszego projektu o występowaniu okoliczności mogących przeszkodzić w jego realizacji. Chodziło o przeszkody wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego - Spółka przyjęła na siebie ryzyko wynikające z niezachowania tego planu zagospodarowania przestrzennego w związku z jej projektem.

Spółka skierowała sprawę do Tribunalul Bucureşti (sądu wyższej instancji w Bukareszcie, Rumunia), podnosząc, że decyzja podatkowa, która była skutkiem ww. kontroli podatkowej - była sprzeczna z dyrektywą VAT. Sąd ten postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z kilkoma pytaniami prejudycjalnymi. Najważniejsze pytanie dotyczyło jednej podstawowej kwestii - czy art. 167, 168, 184 i 185 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia VAT naliczonego od towarów, w tym przypadku od nieruchomości oraz usług nabytych w celu dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu, zostaje zachowane w sytuacji, gdy początkowo przewidziane projekty inwestycyjne zostały zaniechane, czy też należy w takim przypadku dokonać korekty tego VAT.

Warunki odliczenia VAT wg dyrektywy

TSUE przypomniał przede wszystkim, że prawo do odliczenia VAT przysługuje wyłącznie podmiotowi, który spełnia definicję podatnika wg dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: dyrektywa VAT). A zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT: „1. Podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu”.

Ponadto aby podatnik VAT mógł odliczyć podatek naliczony nabyte przez niego towary i usługi muszą być wykorzystywane na potrzeby transakcji opodatkowanych VAT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przedmiotowej sprawie nie budziło wątpliwości, że Spółka rumuńska była i jest podatnikiem i nabywała towary i usługi związane z zaniechaną inwestycją w charakterze podatnika VAT.

TSUE podkreślił, że nabycie towaru lub usługi przez podatnika działającego w takim charakterze determinuje stosowanie systemu VAT i w konsekwencji mechanizmu odliczenia. Faktyczne lub zamierzone wykorzystanie towarów i usług wyznacza jedynie zakres wstępnego odliczenia, do którego podatnik jest uprawniony na mocy art. 168 dyrektywy VAT, oraz zakres ewentualnych korekt w późniejszych okresach, nie ma on jednakże wpływu na powstanie prawa do odliczenia. Trybunał wielokrotnie orzekał, że nabyte prawo do odliczenia VAT pozostaje co do zasady zachowane, nawet jeśli później, ze względu na okoliczności niezależne od jego woli, podatnik nie korzysta z tych towarów i usług, które prowadziły do odliczenia w ramach opodatkowanych transakcji (tak również uznał TSE we wcześniejszym wyroku z 28 lutego 2018 r., Imofloresmira – Investimentos Imobiliários, sygn. C‑672/16, pkt 39-40).

Organ podatkowy nie może oceniać zasadności rezygnacji z działalności lub inwestycji

Co również bardzo istotne, zdaniem TSUE (co wynika także z jego wcześniejszego orzecznictwa) organ podatkowy nie ma uprawnień do dokonywania oceny zasadności powodów, które skłoniły podatnika do zaprzestania początkowo planowanej działalności gospodarczej (w tym np. inwestycji). Wynika to z tego, że unijny system VAT gwarantuje w zakresie ciężaru podatkowego neutralność jakiejkolwiek działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatu, pod warunkiem że co do zasady podlega ona sama temu podatkowi (tak np. orzekł TSUE w wyroku z 17 października 2018 r., Ryanair, sygn. C‑249/17, pkt 23).

Zdaniem TSUE nie można dopuścić sytuacji, w której dowód na występowanie okoliczności niezależnych od woli podatnika nie może być przedstawiony wówczas, gdy podatnik ten wiedział, że istniało ryzyko, że planowana działalność nie będzie mogła zostać zrealizowana:
- związane z niezatwierdzeniem przez organ władzy publicznej planu zagospodarowania przestrzennego koniecznego do realizacji odnośnej inwestycji lub
- związane z utratą rentowności projektu inwestycyjnego z powodu zmiany okoliczności gospodarczych.
Bowiem taka wykładnia dyrektywy VAT byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT w zakresie obciążeń podatkowych przedsiębiorstw. W opinii TSUE wykładnia taka krzywdziłaby podatników VAT, którzy podejmują inwestycje, by móc w przyszłości dokonywać transakcji opodatkowanych VAT - względem podatników, którzy już teraz dokonują takie transakcje.

Zamiar podatnika wykorzystania nabytych towarów i usług w działalności

Dlatego zdaniem TSUE dla skutecznego odliczenia VAT wystarczy, że podatnik VAT rzeczywiście miał zamiar wykorzystać odnośne towary i/lub usługi do prowadzenia działalności gospodarczej, z tytułu której skorzystał on z przysługującego mu prawa do odliczenia.

Jednocześnie TSUE przyznał, że organ podatkowy może zwrócić się do podatnika o wykazanie, że jego zamiar jest potwierdzony obiektywnymi okolicznościami. Organ może również (w sytuacjach stanowiących oszustwo lub nadużycie, w których podatnik, pod pretekstem zamiaru prowadzenia konkretnej działalności gospodarczej, faktycznie zamierza nabyć jako swój prywatny majątek towary, w odniesieniu do których można dokonać odliczenia) żądać ze skutkiem wstecznym zwrotu odliczonych kwot na tej podstawie, iż odliczenia te zostały dokonane na podstawie fałszywych oświadczeń.

Ale te ww. uprawnienia nie mogą prowadzić organu podatkowego do ustalenia w przypadku zaniechania inwestycji zasad dowodowych, takich jak domniemanie występowania nadużycia lub oszustwa. Bo to spowoduje, że skorzystanie z prawa do odliczenia VAT przez podatników (co jest podstawową zasadą unijnego systemu VAT) stanie się praktycznie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.

Zdaniem TSUE z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym nie wynika, iż Spółka dopuściła się oszustwa czy też że występowało ryzyko dokonania nadużycia z jej strony.

Ponadto wg oceny TSUE nie ulega wątpliwości, że początkowy zamiar Spółki wykorzystywania towarów i usług będących przedmiotem postępowania głównego do celów transakcji podlegających opodatkowania potwierdzają obiektywne okoliczności.

Polecamy: Biuletyn VAT

Kiedy trzeba skorygować odliczony VAT wg dyrektywy?

Zasady korekty odliczonego VAT są uregulowane w art. 184–192 dyrektywy VAT.

W szczególności warto zacytować dwa pierwsze artykuły:

Artykuł 184: Wstępne odliczenie podlega korekcie, jeżeli jego kwota jest wyższa lub niższa od kwoty odliczenia przysługującej podatnikowi.

Artykuł 185:
1.   Korekta jest dokonywana w szczególności, w przypadku gdy po złożeniu deklaracji VAT nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia, na przykład w przypadku anulowania zakupów lub uzyskania obniżek ceny.
2.   W drodze odstępstwa od ust. 1, korekta nie jest dokonywana w przypadkach transakcji w całości lub częściowo niezapłaconych, w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności oraz w przypadku towarów przeznaczonych do przekazywania jako prezenty o małej wartości i próbki, o których mowa w art. 16.
Państwa członkowskie mogą jednakże wymagać dokonania korekty w przypadku transakcji całkowicie lub częściowo niezapłaconych oraz w przypadku kradzieży.

Zdaniem TSUE, dopóki podatnik ma wciąż zamiar (co powinien sprawdzić i ocenić końcowo rumuński sąd odsyłający), wykorzystywać nabyte towary i usługi w celach dokonania podlegających opodatkowaniu VAT transakcji - nie można uznać, że nastąpiła zmiana czyników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia VAT, w rozumieniu art. 185 dyrektywy VAT.

Dlatego ostatecznie TSUE orzekł, że art. 167, 168, 184 i 185 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia VAT naliczonego od towarów, w tym przypadku od nieruchomości, i usług nabytych w celu dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu zostaje zachowane w sytuacji, gdy początkowo przewidziane projekty inwestycyjne zostały zaniechane z uwagi na okoliczności niezależne od woli podatnika, i nie należy dokonywać korekty tego VAT, jeżeli podatnik nadal ma zamiar wykorzystywać rzeczone towary do celów podlegającej opodatkowaniu działalności.

Źródło: wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 12 listopada 2020 r. w sprawie o sygn. C‑734/19.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

2 miliony firm czeka na podpis prezydenta. Stawką jest niższa składka zdrowotna

To może być przełom dla mikroprzedsiębiorców: Rada Przedsiębiorców apeluje do Andrzeja Dudy o podpisanie ustawy, która ulży milionom firm dotkniętym Polskim Ładem. "To test, czy naprawdę zależy nam na polskich firmach" – mówią organizatorzy pikiety zaplanowanej na 6 maja.

Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje skutków błędów w deklaracjach podatkowych. Ochrona dopiero po wykupieniu rozszerzonej polisy OC

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

Rewolucja płacowa w całej UE od 2026 roku. Pracodawcy będą musieli ujawniać kwoty wynagrodzenia pracownikom i kandydatom do pracy

Wynagrodzenia przestaną być tematem tabu. Od czerwca 2026 roku pracodawcy będą mieli obowiązek ujawniania informacji o płacach, zarówno kandydatom do pracy, jak i zatrudnionym pracownikom. Czy to koniec nierówności i początek nowego rozdania na rynku pracy?

REKLAMA

Firmy ignorują KSeF? Tylko 5 tys. podmiotów gotowych na rewolucję e-fakturowania

Choć obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur wejdzie w życie za 9 miesięcy, zaledwie 5230 firm zdecydowało się na dobrowolne wdrożenie systemu. Eksperci biją na alarm – to ostatni moment na przygotowania. Firmy nie tylko ryzykują chaos, ale też muszą zmierzyć się z brakiem środowiska testowego, napiętym harmonogramem i rosnącą liczbą innych zmian w przepisach.

Spółka komandytowa bez VAT od dywidendy – ważna interpretacja skarbówki

Dywidenda wypłacana komplementariuszowi nie podlega VAT – potwierdził to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Oznacza to, że spółki komandytowe, w których wspólnicy prowadzą sprawy spółki bez wynagrodzenia, nie muszą obawiać się dodatkowego obciążenia podatkowego. To dobra wiadomość dla przedsiębiorców poszukujących efektywnych i bezpiecznych rozwiązań podatkowych.

Fiskus wlepi kary za niezapłacony podatek od sprzedaży ubrań i zabawek w internecie? MF analizuje informacje o 300 tys. osób i podmiotów handlujących na platformach internetowych

Operatorzy platform, za pośrednictwem których dokonywane są transakcje w internecie, przekazali MF dane ponad 177 tys. osób fizycznych i 115 tys. podmiotów – poinformowała PAP rzeczniczka szefa KAS Justyna Pasieczyńska. Dane te są teraz analizowane.

Katastrofa fakturowa w 2026 roku? Kto odważy się wdrożyć obowiązek stosowania KSeF i faktur ustrukturyzowanych?

Niedawno opublikowano kolejną wersję projektu „nowelizacji nowelizacji” ustaw na temat faktur ustrukturyzowanych i KSeF, które mają być niezwłocznie uchwalone. Ich jakość woła o pomstę do nieba. Co prawda zaproponowane zmiany świadczą o tym, że twórcy przepisów chcą pozostawić tym, którzy połapią się w tych zawiłościach, jakieś możliwości unikania tej katastrofy, zachowując fakturowanie w dotychczasowej formie przynajmniej do końca 2026 r. Pytanie, tylko po co to całe zamieszanie i dezorganizacja obrotu gospodarczego – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

REKLAMA

Jak nie zbankrutować na IT: inteligentne monitorowanie i optymalizacja kosztowa środowiska informatycznego. Praktyczny przewodnik po narzędziach i strategiach monitorowania

W dzisiejszej erze cyfrowej, środowisko IT stało się krwiobiegiem każdej nowoczesnej organizacji. Od prostych sieci biurowych po rozbudowane infrastruktury chmurowe, złożoność systemów informatycznych stale rośnie. Zarządzanie tak rozległym i dynamicznym ekosystemem to nie lada wyzwanie, wymagające nie tylko dogłębnej wiedzy technicznej, ale przede wszystkim strategicznego podejścia i dostępu do odpowiednich narzędzi. Wyobraźcie sobie ciągłą potrzebę monitorowania wydajności kluczowych aplikacji, dbałości o bezpieczeństwo wrażliwych danych, sprawnego rozwiązywania problemów zgłaszanych przez użytkowników, a jednocześnie planowania przyszłych inwestycji i optymalizacji kosztów. To tylko wierzchołek góry lodowej codziennych obowiązków zespołów IT i kadry managerskiej. W obliczu tej złożoności, poleganie wyłącznie na intuicji czy reaktywnym podejściu do problemów staje się niewystarczające. Kluczem do sukcesu jest proaktywne zarządzanie, oparte na solidnych danych i inteligentnych systemach, które nie tylko informują o bieżącym stanie, ale również pomagają przewidywać przyszłe wyzwania i podejmować mądre decyzje.

Wojna celna USA - Chiny. Jak może się bronić Państwo Środka: 2 scenariusze. Świat (też Stany Zjednoczone) nie może się obejść bez chińskiej produkcji

Chiny mogą przekierować towary nadal objęte nowymi, wysokimi cłami USA przez gospodarki i porty azjatyckie lub (a raczej równolegle) przekierować sprzedaż dotychczas kierowaną do USA na inne rynki - prognozują eksperci Allianz Trade. Bardziej prawdopodobna jest przewaga drugiego scenariusza – tak było podczas pierwszej wojny handlowej prezydenta Trumpa, co obecnie oznaczać będzie m.in. 6% rokroczny wzrost importu z Chin do UE (ale też do innych krajów) w ciągu trzech najbliższych lat. Branża, która nie korzysta z żadnych wyłączeń w wojnie celnej – odzież i tekstylia może odczuć ją w największym stopniu na swoich marżach.

REKLAMA