REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT
Zaniechanie inwestycji a odliczenie VAT

REKLAMA

REKLAMA

Podatnik zaniechał inwestycji - co powinien zrobić z odliczonym VAT? Z takim problemem zmierzył się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w wyroku z 12 listopada 2020 r. w sprawie o sygn. C‑734/19. Jakie są warunki odliczenia VAT wg dyrektywy? Czy organ podatkowy może oceniać zasadności rezygnacji z działalności lub inwestycji? Jakie znaczenie dla odliczenia VAT ma zamiar podatnika wykorzystania nabytych towarów i usług w działalności? Kiedy trzeba skorygować odliczony VAT wg dyrektywy?

Zaniechana inwestycja budowlana - co z odliczonym VAT?

Rumuńska spółka w latach 2006–2007 zakupiła nieruchomości i rozpoczęła na nich dwie inwestycje obejmujące wybudowanie szeregu budynków (m.in. biurowiec, centra handlowe i zakład produkcyjny), dla których wymagane były określone pozwolenia na budowę. Na zakupionych nieruchomościach były posadowione budynki, które Spółka chciała rozebrać i podjęła starania w celu uzyskanie pozwolenia na rozbiórkę tych budynków. Spółka podpisała też umowy o doradztwo w celu uzyskania pozwoleń na budowę i przeprowadzała prace przygotowawcze. Wydatki związane z prowadzoną działalnością (tj. z przygotowywanymi inwestycjami) zostały zaksięgowane jako „inwestycje w toku”, a Spółka skorzystała z prawa do odliczenia związanego z tym VAT. W późniejszym czasie w związku między innymi z kryzysem gospodarczym, który nastąpił w 2008 r., te inwestycje zostały najpierw zawieszone, a następnie związane zostały poddane likwidacji i ujęte jako wydatki za rok podatkowy 2015.

REKLAMA

REKLAMA

Podczas kontroli podatkowej, która miała miejsce w 2016 r., organ podatkowy uznał, że Spółka nie dokonała prawidłowego odliczenia i pobrania VAT związanego z zaniechanymi inwestycjami i zobowiązał tę spółkę do zapłaty dodatkowej kwoty z tytułu VAT. Organ podatkowy uznał w szczególności, że prawo do odliczenia VAT nie powinno przysługiwać, gdyż Spółka wiedziała od chwili rozpoczęcia pierwszego projektu o występowaniu okoliczności mogących przeszkodzić w jego realizacji. Chodziło o przeszkody wynikające z planu zagospodarowania przestrzennego - Spółka przyjęła na siebie ryzyko wynikające z niezachowania tego planu zagospodarowania przestrzennego w związku z jej projektem.

Spółka skierowała sprawę do Tribunalul Bucureşti (sądu wyższej instancji w Bukareszcie, Rumunia), podnosząc, że decyzja podatkowa, która była skutkiem ww. kontroli podatkowej - była sprzeczna z dyrektywą VAT. Sąd ten postanowił zawiesić postępowanie i zwrócić się do TSUE z kilkoma pytaniami prejudycjalnymi. Najważniejsze pytanie dotyczyło jednej podstawowej kwestii - czy art. 167, 168, 184 i 185 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia VAT naliczonego od towarów, w tym przypadku od nieruchomości oraz usług nabytych w celu dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu, zostaje zachowane w sytuacji, gdy początkowo przewidziane projekty inwestycyjne zostały zaniechane, czy też należy w takim przypadku dokonać korekty tego VAT.

Warunki odliczenia VAT wg dyrektywy

TSUE przypomniał przede wszystkim, że prawo do odliczenia VAT przysługuje wyłącznie podmiotowi, który spełnia definicję podatnika wg dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: dyrektywa VAT). A zgodnie z art. 9 ust. 1 dyrektywy VAT: „1. Podatnikiem jest każda osoba prowadząca samodzielnie w dowolnym miejscu jakąkolwiek działalność gospodarczą, bez względu na cel czy też rezultaty takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, włącznie z górnictwem, działalnością rolniczą i wykonywaniem wolnych zawodów lub uznanych za takie. Za działalność gospodarczą uznaje się w szczególności wykorzystywanie, w sposób ciągły, majątku rzeczowego lub wartości niematerialnych w celu uzyskania z tego tytułu dochodu”.

REKLAMA

Ponadto aby podatnik VAT mógł odliczyć podatek naliczony nabyte przez niego towary i usługi muszą być wykorzystywane na potrzeby transakcji opodatkowanych VAT.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W przedmiotowej sprawie nie budziło wątpliwości, że Spółka rumuńska była i jest podatnikiem i nabywała towary i usługi związane z zaniechaną inwestycją w charakterze podatnika VAT.

TSUE podkreślił, że nabycie towaru lub usługi przez podatnika działającego w takim charakterze determinuje stosowanie systemu VAT i w konsekwencji mechanizmu odliczenia. Faktyczne lub zamierzone wykorzystanie towarów i usług wyznacza jedynie zakres wstępnego odliczenia, do którego podatnik jest uprawniony na mocy art. 168 dyrektywy VAT, oraz zakres ewentualnych korekt w późniejszych okresach, nie ma on jednakże wpływu na powstanie prawa do odliczenia. Trybunał wielokrotnie orzekał, że nabyte prawo do odliczenia VAT pozostaje co do zasady zachowane, nawet jeśli później, ze względu na okoliczności niezależne od jego woli, podatnik nie korzysta z tych towarów i usług, które prowadziły do odliczenia w ramach opodatkowanych transakcji (tak również uznał TSE we wcześniejszym wyroku z 28 lutego 2018 r., Imofloresmira – Investimentos Imobiliários, sygn. C‑672/16, pkt 39-40).

Organ podatkowy nie może oceniać zasadności rezygnacji z działalności lub inwestycji

Co również bardzo istotne, zdaniem TSUE (co wynika także z jego wcześniejszego orzecznictwa) organ podatkowy nie ma uprawnień do dokonywania oceny zasadności powodów, które skłoniły podatnika do zaprzestania początkowo planowanej działalności gospodarczej (w tym np. inwestycji). Wynika to z tego, że unijny system VAT gwarantuje w zakresie ciężaru podatkowego neutralność jakiejkolwiek działalności gospodarczej, niezależnie od jej celu lub rezultatu, pod warunkiem że co do zasady podlega ona sama temu podatkowi (tak np. orzekł TSUE w wyroku z 17 października 2018 r., Ryanair, sygn. C‑249/17, pkt 23).

Zdaniem TSUE nie można dopuścić sytuacji, w której dowód na występowanie okoliczności niezależnych od woli podatnika nie może być przedstawiony wówczas, gdy podatnik ten wiedział, że istniało ryzyko, że planowana działalność nie będzie mogła zostać zrealizowana:
- związane z niezatwierdzeniem przez organ władzy publicznej planu zagospodarowania przestrzennego koniecznego do realizacji odnośnej inwestycji lub
- związane z utratą rentowności projektu inwestycyjnego z powodu zmiany okoliczności gospodarczych.
Bowiem taka wykładnia dyrektywy VAT byłaby sprzeczna z zasadą neutralności VAT w zakresie obciążeń podatkowych przedsiębiorstw. W opinii TSUE wykładnia taka krzywdziłaby podatników VAT, którzy podejmują inwestycje, by móc w przyszłości dokonywać transakcji opodatkowanych VAT - względem podatników, którzy już teraz dokonują takie transakcje.

Zamiar podatnika wykorzystania nabytych towarów i usług w działalności

Dlatego zdaniem TSUE dla skutecznego odliczenia VAT wystarczy, że podatnik VAT rzeczywiście miał zamiar wykorzystać odnośne towary i/lub usługi do prowadzenia działalności gospodarczej, z tytułu której skorzystał on z przysługującego mu prawa do odliczenia.

Jednocześnie TSUE przyznał, że organ podatkowy może zwrócić się do podatnika o wykazanie, że jego zamiar jest potwierdzony obiektywnymi okolicznościami. Organ może również (w sytuacjach stanowiących oszustwo lub nadużycie, w których podatnik, pod pretekstem zamiaru prowadzenia konkretnej działalności gospodarczej, faktycznie zamierza nabyć jako swój prywatny majątek towary, w odniesieniu do których można dokonać odliczenia) żądać ze skutkiem wstecznym zwrotu odliczonych kwot na tej podstawie, iż odliczenia te zostały dokonane na podstawie fałszywych oświadczeń.

Ale te ww. uprawnienia nie mogą prowadzić organu podatkowego do ustalenia w przypadku zaniechania inwestycji zasad dowodowych, takich jak domniemanie występowania nadużycia lub oszustwa. Bo to spowoduje, że skorzystanie z prawa do odliczenia VAT przez podatników (co jest podstawową zasadą unijnego systemu VAT) stanie się praktycznie niemożliwe lub nadmiernie utrudnione.

Zdaniem TSUE z wniosku o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym nie wynika, iż Spółka dopuściła się oszustwa czy też że występowało ryzyko dokonania nadużycia z jej strony.

Ponadto wg oceny TSUE nie ulega wątpliwości, że początkowy zamiar Spółki wykorzystywania towarów i usług będących przedmiotem postępowania głównego do celów transakcji podlegających opodatkowania potwierdzają obiektywne okoliczności.

Polecamy: Biuletyn VAT

Kiedy trzeba skorygować odliczony VAT wg dyrektywy?

Zasady korekty odliczonego VAT są uregulowane w art. 184–192 dyrektywy VAT.

W szczególności warto zacytować dwa pierwsze artykuły:

Artykuł 184: Wstępne odliczenie podlega korekcie, jeżeli jego kwota jest wyższa lub niższa od kwoty odliczenia przysługującej podatnikowi.

Artykuł 185:
1.   Korekta jest dokonywana w szczególności, w przypadku gdy po złożeniu deklaracji VAT nastąpi zmiana czynników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia, na przykład w przypadku anulowania zakupów lub uzyskania obniżek ceny.
2.   W drodze odstępstwa od ust. 1, korekta nie jest dokonywana w przypadkach transakcji w całości lub częściowo niezapłaconych, w przypadku należycie udokumentowanego lub potwierdzonego zniszczenia, zagubienia lub kradzieży własności oraz w przypadku towarów przeznaczonych do przekazywania jako prezenty o małej wartości i próbki, o których mowa w art. 16.
Państwa członkowskie mogą jednakże wymagać dokonania korekty w przypadku transakcji całkowicie lub częściowo niezapłaconych oraz w przypadku kradzieży.

Zdaniem TSUE, dopóki podatnik ma wciąż zamiar (co powinien sprawdzić i ocenić końcowo rumuński sąd odsyłający), wykorzystywać nabyte towary i usługi w celach dokonania podlegających opodatkowaniu VAT transakcji - nie można uznać, że nastąpiła zmiana czyników uwzględnianych przy określaniu kwoty odliczenia VAT, w rozumieniu art. 185 dyrektywy VAT.

Dlatego ostatecznie TSUE orzekł, że art. 167, 168, 184 i 185 dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że prawo do odliczenia VAT naliczonego od towarów, w tym przypadku od nieruchomości, i usług nabytych w celu dokonania transakcji podlegających opodatkowaniu zostaje zachowane w sytuacji, gdy początkowo przewidziane projekty inwestycyjne zostały zaniechane z uwagi na okoliczności niezależne od woli podatnika, i nie należy dokonywać korekty tego VAT, jeżeli podatnik nadal ma zamiar wykorzystywać rzeczone towary do celów podlegającej opodatkowaniu działalności.

Źródło: wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 12 listopada 2020 r. w sprawie o sygn. C‑734/19.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Decyzja RPP w sprawie stóp procentowych

Rada Polityki Pieniężnej obniżyła w środę stopy procentowe o 25 pkt. bazowych; stopa referencyjna wyniesie 4,5 proc. w skali rocznej. To czwarta obniżka stóp procentowych w tym roku.

Umowy o dzieło mniej popularne. ZUS pokazał statystyki

Umowy o dzieło w Polsce pozostają domeną krótkich zleceń – aż 28 proc. trwa jeden dzień, a najwięcej wykonawców tych umów to osoby w wieku 30–39 lat. Dane ZUS za pierwsze półrocze wskazują na rosnący udział sektorów kreatywnych, takich jak informacja i komunikacja.

Reeksport po nieudanej dostawie – jak prawidłowo postąpić?

Eksport towarów poza Unię Europejską jest procesem wieloetapowym i wymaga zarówno sprawnej logistyki, jak i poprawnego dopełnienia obowiązków celnych oraz podatkowych. Pomimo starannego przygotowania, czasami zdarzają się sytuacje, w których kontrakt handlowy nie zostaje zrealizowany – odbiorca w kraju trzecim z różnych powodów nie przyjmuje przesyłki. W rezultacie towar wraca na teren Unii, co rodzi szereg pytań: jak ująć taki zwrot w dokumentacji? czy trzeba korygować rozliczenia podatkowe? jak ponownie wysłać towar zgodnie z przepisami?

Księgowość influencerów i twórców internetowych. Rozliczanie: barterów, donejtów, kosztów. Kiedy trzeba zarejestrować działalność?

Jak rozliczać nowoczesne źródła dochodu i jakie wyzwania stoją przed księgowymi obsługującymi branżę kreatywną? Influencerzy i twórcy internetowi przestali być ciekawostką świata popkultury, a stali się pełnoprawnymi przedsiębiorcami. Generują znaczące przychody z reklam, współpracy z markami, sprzedaży własnych produktów czy kursów online. Obsługa księgowa tej specyficznej branży stawia przed biurami rachunkowymi nowe wyzwania. Nietypowe źródła przychodów, różnorodne formy rozliczeń, a także niejednoznaczne interpretacje podatkowe to tylko część tematów, z którymi mierzą się księgowi influencerów. Jak poprawnie rozliczać tę branżę? Na co zwrócić uwagę, by nie narazić klienta na błędy podatkowe?

REKLAMA

KSeF w jednostkach budżetowych – wyzwania i szanse. Wywiad z dr Małgorzatą Rzeszutek

Jak wdrożenie KSeF wpłynie na funkcjonowanie jednostek sektora finansów publicznych? Jakie zagrożenia i korzyści niesie cyfrowa rewolucja w fakturowaniu? O tym rozmawiamy z dr Małgorzatą Rzeszutek, doradcą podatkowym i specjalistką w zakresie prawa podatkowego.

Pieniądze dla dziecka: Ile razy można dać bez podatku? Jest jeden kluczowy warunek przy darowiznach

Pieniądze dziecku bez podatku można przekazać wielokrotnie, gdyż nie jest istotne ile razy, ale trzeba uważać, aby po przekroczeniu limitu kwoty wolnej od podatku od darowizn dokonać niezbędnych formalności urzędowych. Sprawdź, jakie aktualnie obowiązują kwoty wolne od podatku.

Skuteczna windykacja: 5 mitów – dlaczego nie warto w nie wierzyć. Terminy przedawnienia roszczeń (branża TSL)

Wśród polskich przedsiębiorców, w tym także w branży TSL (transport, spedycja i logistyka) temat windykacji należności powraca jak bumerang. Z jednej strony przedsiębiorcy zmagają się z chronicznymi zatorami płatniczymi, z drugiej – wciąż krążą liczne stereotypy, które sprawiają, że wiele firm reaguje zbyt późno albo unika działań windykacyjnych. W efekcie przedsiębiorcy narażają się na utratę płynności finansowej i problemy z dalszym rozwojem.

Podatek od nieruchomości - stawki maksymalne w 2026 roku. 1,25 zł za 1 m2 mieszkania lub domu, 35,53 zł za 1 m2 biura, magazynu, sklepu

Stawki maksymalne podatku od nieruchomości będą w 2026 roku wyższe o ok. 4,5% od obowiązujących w 2025 roku. Przykładowo stawka maksymalna podatku od budynków mieszkalnych i samych mieszkań wyniesie w 2026 roku 1,25 zł od 1 m2 powierzchni użytkowej, a od budynków (także mieszkalnych) używanych do prowadzenia działalności gospodarczej: 35,53 zł za 1 m2 powierzchni użytkowej. Faktyczne stawki podatku od nieruchomości na dany rok ustalają rady gmin w formie uchwały ale stawki te nie mogą być wyższe od maksymalnych stawek określonych przez Ministra Finansów i Gospodarki.

REKLAMA

Limit poniżej 10 000 zł - najczęściej zadawane pytania o KSeF

Czy przedsiębiorca z obrotami poniżej 10 tys. zł miesięcznie musi korzystać z KSeF? Jak długo można jeszcze wystawiać faktury papierowe? Ministerstwo Finansów wyjaśnia szczegóły nowych zasad, które wejdą w życie od lutego 2026 roku.

"Podatek" (opłata) od psa w 2026 r. Jest stawka maksymalna ale każda gmina ustala samodzielnie. Kto nie musi płacić tej opłaty?

Najczęściej mówi się potocznie: „podatek od psa”. Ale tak naprawdę to opłata lokalna: "opłata od posiadania psów" pobierana przez gminy. Na szczęście nie wszystkie gminy się na to decydują. Bo opłata właśnie tym się różni od podatku, że może ale nie musi być wprowadzona na terenie danej gminy. Ile wynosi opłata od psa w 2026 roku? Kto musi ją płacić a kto jest zwolniony? Do kiedy trzeba wnosić tę opłatę do gminy? Wyjaśniamy.

REKLAMA