Jak uchronić się przed karuzelą VAT

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Zgodnie z założeniami budżetu państwa na 2017 r. wpływy z tytułu podatku od towarów i usług mają wzrosnąć o 13 mld złotych, z czego aż 10 mld złotych ma pochodzić z uszczelnienia systemu podatkowego. Tak duży wzrost rząd planuje osiągnąć min. poprzez wzmożone kontrole podmiotów gospodarczych, dlatego warto już teraz przeanalizować realizowane transakcje, tak aby w przypadku otrzymania zawiadomienia o planowanej kontroli podatkowej lub rozpoczęciu kontroli bez uprzedniego zawiadomienia nie martwić się o jej przebieg.

Należy pamiętać, że negatywne skutki możemy ponieść nie tylko w związku z naszymi działaniami, ale również w wyniku nieprawidłowości, które wystąpią u naszych kontrahentów. Szczególną ostrożność przy rozliczaniu podatków powinni zachować przedsiębiorcy działający w branżach szczególnie narażonych na kontrole organów podatkowych oraz organów kontroli skarbowej. Zaliczają się do nich w szczególności branże: budowlana, elektroniczna, paliwowa etc. To właśnie tymi gałęziami biznesu najczęściej interesuje się fiskus wskazując je bezpośrednio w Krajowym Planie Działań Administracji Podatkowej na 2016 r., w którym wskazano priorytetowe obszary kontroli.

Z danych publikowanych przez Ministerstwo Finansów wynika, że w zainteresowaniu „skarbówki” mogą znaleźć się ponadto min. podmioty świadczące usługi doradcze i inne usługi niematerialne, osoby działające jako agenci sprzedaży, podmioty zajmujące się działalnością za pośrednictwem Internetu, tzn. e-handel oraz firmy świadczące usługi informatyczne. Ponadto Urzędy skarbowe zapowiadają, że szczególną uwagę zwrócą na przedsiębiorców zajmujących się handlem produktami spożywczymi i tytoniem, branżę motoryzacyjną, obrotu nieruchomościami, branżę opieki zdrowotnej oraz firmy zajmujące się produkcją i obrotem metalami i produktami metalowymi. Pod lupę, skarbówka chce wziąć również branże transportowe i logistyczne oraz branże usług finansowych i ubezpieczeniowych.

Należy wskazać, iż coraz częściej kontrole podatkowe prowadzone są w taki sposób, że organy podatkowe i organy kontroli skarbowej próbują przenieść ciężar fiskalny zobowiązania podatkowego, które nie zostało zapłacone na kolejne firmy biorące udział w łańcuchu dostaw, choćby nawet te nie miały świadomości, że ich dostawca nie uregulował należności publicznoprawnej.

Powyższe często skutkuje tym, że choć możliwość odzyskania VAT naliczonego to podstawowe prawo każdego przedsiębiorcy będącego zarejestrowanym podatnikiem VAT, to jednak można to prawo utracić, gdy podatnik choćby nieświadomie wpadnie w wir karuzeli VAT, czyli mechanizm polegający na stworzeniu „łańcucha firm” wystawiających faktury VAT. Najczęściej wygląda to tak, że nieuczciwe firmy dokumentują fikcyjne bądź rzeczywiste dostawy rzeczywiste dostawy towarów, w identycznych ilościach i asortymencie, z naliczeniem niewielkiej marży przez kolejnych uczestników łańcucha. W ślad za wystawionymi fakturami następują płatności, najczęściej tego samego dnia, często za pośrednictwem przelewów bankowych. Nieświadomy przedsiębiorca z ugruntowaną pozycją na rynku może tu pełnić funkcje bufora, czyli podmiotu, którego celem jest uwiarygodnienie całego procederu, którego rezultatem ma być wyłudzenie podatku VAT.

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT

W celu uniknięcia negatywnych skutków działalności nieuczciwych kontrahentów należy zawczasu przygotować zestaw dokumentów wskazujących, że dochowaliśmy należytej staranności przy wyborze kontrahenta, a jeżeli nasza firma nie wprowadziła do tej pory zasad weryfikacji i potwierdzenia realizowanych transakcji, to warto zastanowić się nad takim rozwiązaniem nie tylko na przyszłość, ale również wstecz, czyli udokumentować już dokonane zakupy.

W tym celu warto dla każdego z kontrahentów sporządzić komplet dokumentów zawierający:

• dokumenty zamówienia na towary, skierowane przez firmę do dostawcy;
• wystawione przez dostawcę faktury proforma;
• faktury zakupu towarów, opieczętowane i podpisane przez dostawców;
• dokumenty księgowe WZ, odpowiadające treści faktur zakupowych, opieczętowane i podpisane przez dostawców, potwierdzające, że towar został wydany z magazynu dostawcy;
• protokoły odbioru towarów, zawierające informacje: którego dnia, o której godzinie, kto oraz jakim środkiem transportu dostarczył towary;
• opieczętowane i potwierdzone oryginały międzynarodowych listów przewozowych CMR dotyczące konkretnych faktur, potwierdzające transport konkretnego towaru;
• potwierdzenia zapłaty za towary, będące przedmiotem dostawy;
• opieczętowane oświadczenia dostawcy, że wykaże on VAT wykazany na swojej fakturze sprzedażowej w deklaracji VAT-7 oraz że zapłaci podatek do właściwego urzędu skarbowego;
• kopie deklaracji VAT-7 dostawcy wraz z potwierdzeniami zapłaty podatku.
• skierowane do firmy dokumenty zamówienia na towary;
• wystawione przez firmę faktury proforma;
• wystawione przez firmę faktury sprzedaży;
• międzynarodowe listy przewozowe CMR dotyczące nadania towaru za pośrednictwem firmy transportowej;
• potwierdzenia przelewów dokonanych przez odbiorcę towarów;
• faktury transportowe dotyczące wysyłki z magazynu firmy do odbiorców;
• potwierdzenia zapłaty za faktury transportowe;
• oświadczenia firmy, że transport udokumentowany fakturą otrzymaną od firmy transportowej dotyczy konkretnej faktury sprzedażowej;
• tabele podpisane przez odbiorców towarów, zawierające informacje: jakiej faktury dotyczy sprzedaż, datę wysyłki i odbioru oraz dane identyfikacyjne środka transportu.

Kiedy przedsiębiorca może zostać posądzony o wyłudzenie VAT