REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Sankcja VAT grozi nawet uczciwym podatnikom

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Sankcja VAT grozi nawet uczciwym podatnikom /Shutterstock
Sankcja VAT grozi nawet uczciwym podatnikom /Shutterstock
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Urząd skarbowy nałożył na przedsiębiorstwo dodatkową sankcję VAT, mimo że nie było żadnego uszczuplenia. Co prawda kontrahenci pomylili się w rozliczeniach, ale poprawili błędy, zanim budżet państwa cokolwiek stracił

Uszczuplenie to słowo klucz. Gdzie nie doszło do uszczuplenia należności dla fiskusa, miało nie być kary. W założeniu przepisy o dodatkowym zobowiązaniu podatkowym (sankcji VAT) miały piętnować przedsiębiorców działających nieuczciwie i zachęcać do prawidłowych rozliczeń z fiskusem. Niedawny wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie (z 21 lutego 2019 r., sygn. akt I SA/Sz 873/18 - nieprawomocny) pokazuje jednak, że praktyka rozminęła się z teorią.

REKLAMA

REKLAMA

Co więcej, czytając dosłownie przepisy o sankcjach, nie można wykluczyć, że do sądów trafią inne, równie absurdalne sprawy. Jak bowiem wskazują eksperci, sankcję można nałożyć, nawet gdy przedsiębiorca skoryguje deklarację, ale bez jakichkolwiek skutków dla budżetu państwa. Słowem, gdy podatnik nie musi niczego dopłacać.

Ministerstwo Finansów odpierało już te zarzuty, wskazując, że kto skoryguje deklarację i nie jest nic winien fiskusowi, nie zapłaci dodatkowych 20 proc. ("Sankcje tylko dla zalegających z VAT", DGP nr 26/2017).

Wyjaśnienia te nie przekonały jednak ekspertów. Wskazują, że przepisy nie wykluczają nakładania sankcji, nawet gdy firma popełni czeski błąd i np. w deklaracji zamiast 10 tys. zł netto i 2300 zł VAT wykaże 10 tys. zł i 23 tys. zł VAT.

- Problem ze stosowaniem przepisów o sankcjach VAT wynika zarówno z ich konstrukcji, jak i z umiejscowienia w ustawie. Nie warunkują one nałożenia dodatkowego zobowiązania od wystąpienia realnej szkody po stronie Skarbu Państwa czy od świadomości lub intencji, jakie kierowały podatnikami - tłumaczy Krzysztof Ugolik, starszy menedżer w dziale doradztwa podatkowo-prawnego w PwC.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W efekcie - jak mówi ekspert - sankcje są nakładane bezrefleksyjnie, w oderwaniu od faktycznych okoliczności.

Problemy dla uczciwych

Tak właśnie stało się w sprawie, która trafiła do szczecińskiego sądu.

W kwietniu 2017 r. spółka złożyła wniosek o zwrot nadwyżki VAT naliczonego nad należnym. Jej przyczyną był m.in. podatek z faktur dokumentujących zakup nieruchomości. Sprzedającym był bank.

REKLAMA

W trakcie kontroli w spółce urzędnicy zakwestionowali jej rozliczenia podatkowe. Stwierdzili, że transakcja powinna być wolna od VAT. W związku z tym bank doprowadził do poprawienia aktu notarialnego oraz skorygował pierwotną fakturę, a korektę wysłał spółce. Na tej podstawie firma obniżyła odpowiednio kwotę VAT do zwrotu z budżetu państwa.

Co w tej sytuacji zrobił naczelnik urzędu skarbowego? Nałożył na spółkę sankcję w wysokości 20 proc. kwoty zawyżenia zwrotu podatku. Decyzję tę podtrzymał następnie dyrektor izby administracji skarbowej.

Spółka uważała, że nie powinna być karana, bo - jak podkreślała - rozliczając fakturę wystawioną przez bank, działała w dobrej wierze.

WSA w Szczecinie przyznał jej rację. Zwrócił uwagę na to, że w całej tej transakcji dominującą rolę odegrał bank, również dlatego że to on kredytował zakup nieruchomości przez spółkę. Realnie więc patrząc, nie mogła ona przeforsować innego modelu rozliczeń transakcji.

Ponadto, skoro spółka zapłaciła bankowi cenę wykazaną na fakturze, czyli wraz z VAT, a podatek ten trafił potem do budżetu państwa, to Skarb Państwa nie stracił ani złotówki z należnych mu wpływów - podkreślił szczeciński WSA. Przypomniał, że sankcja miała w założeniu ustawodawcy mobilizować do uczciwych rozliczeń z fiskusem. A w tej sprawie spółka nie działała w sposób nieuczciwy - zauważył WSA.

Orzekł więc, że przedsiębiorca, który wskutek błędu kontrahenta wystąpił o zwrot zawyżonej kwoty podatku naliczonego, nie powinien być karany dodatkowym zobowiązaniem podatkowym.

Eksperci określają wyrok jako precedensowy.

Kumulacja kar

Sankcji tym bardziej nie uniknie podatnik, który złoży czynny żal i skoryguje deklarację, dopłacając brakującą kwotę podatku. Potwierdził to wyrok WSA w Bydgoszczy z 18 października 2018 r. (sygn. akt I SA/Bd 493/18, nieprawomocny).

Chodziło o podatnika, któremu również groziła 20-proc. sankcja. Przedsiębiorca co prawda zawyżył podatek do zwrotu, ale skorygował swoje rozliczenia i dopłacił daninę.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Uważał, że skoro potencjalnie groziłaby mu odpowiedzialność karnoskarbowa ("potencjalnie", bo podatnik złożył czynny żal), to nie podlega już pod przepisy o sankcjach VAT. Kary nie mogą się bowiem dublować, co wynika wprost z art. 112b ust. 3 pkt 3 ustawy o VAT - argumentował przedsiębiorca.

Sąd stanął jednak po stronie fiskusa. Zwrócił uwagę, że zgodnie z art. 16a kodeksu karnego skarbowego czynny żal, czyli złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji i wpłata zaległości podatkowej, wyklucza sankcję karną. Skoro więc podatnikowi nie grozi już odpowiedzialność karnoskarbowa, to urzędnicy mogą go ukarać 20-proc. sankcją VAT.


Podatnicy, którym grozi dodatkowa sankcja, nie muszą się też obawiać podwyższonych 150-proc. odsetek za zwłokę. Jeśli urzędnicy nałożą przez pomyłkę i jedno, i drugie, to pierwszeństwo zawsze ma sankcja VAT, a ewentualnie wpłacone odsetki powinny być przeksięgowane. Przypomniał o tym WSA w Rzeszowie w wyroku z 31 stycznia 2019 r. (sygn. akt I SA/Rz 784/18). Spółka uważała, że nie powinna płacić dotkliwszej kary (w tym wypadku była nią sankcja VAT). WSA wyjaśnił jednak, że pierwszeństwo sankcji nad podwyższonymi odsetkami za zwłokę wynika wprost z art. 56ba ordynacji podatkowej i kolejności tej nie można zmieniać.

Czas na zmiany

Eksperci nie mają wątpliwości, że wszystkie opisane spory są wynikiem nieprecyzyjnego brzmienia przepisów. Dopóki więc nie zostaną one zmienione, dopóty urzędnicy nie zmienią swojej praktyki i podobne sprawy będą trafiać na sądową wokandę - przewidują doradcy.

- Bez nowelizacji przepisów zawsze będzie istnieć niebezpieczeństwo, że nadgorliwy urzędnik ukarze uczciwego przedsiębiorcę, a ten będzie musiał szukać sprawiedliwości w sądach - komentuje Łukasz Blak, doradca podatkowy w Certus LTA.

- I trudno obwiniać o to samych urzędników - zauważa Przemysław Antas, radca prawny w Antas Legal.

Zdaniem Krzysztofa Ugolika z ustawy o VAT powinno wprost wynikać, że nie ma mowy o sankcji, gdy nie doszło do uszczuplenia dochodów budżetowych, a sam sposób przeprowadzenia transakcji wynikał ze zgodnego zamiaru stron. Podobnie uważają inni eksperci. ©℗

Mariusz Szulc

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: gazetaprawna.pl

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

Kredyt EKOlogiczny 2025 – bezzwrotna dotacja dla firm na modernizację energetyczną. Jakie warunki trzeba spełnić?

Już od października 2025 r. przedsiębiorcy będą mogli ubiegać się o dofinansowanie z Kredytu EKOlogicznego – dotacji realizowanej w ramach programu Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG 3.01).

Obowiązkowy KSeF: kogo obejmie, jak fakturować w czasie awarii? Co czeka podatników VAT w 2026 roku?

Ponad pół rok dzieli przedsiębiorców od dnia, w którym elektroniczne fakturowanie stanie się w Polsce obowiązkowe. W zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku, firmy będą musiały dołączyć do Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku. Od tego momentu korzystanie z KSeF stanie się obowiązkowe dla wszystkich podatników VAT czynnych. Firmy mają już niewiele czasu, by dostosować swoje systemy, procedury i zespoły do nowych wymogów.

Ulga termomodernizacyjna i zwolnienie z podatku dochodowego (PIT) dla osób realizujących przedsięwzięcia termomodernizacyjne. Najnowsze objaśnienia Ministra Finansów z 2025 r.

W dniu 30 czerwca 2025 r. Minister Finansów wydał objaśnienia podatkowe odnośnie form wsparcia przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w podatku dochodowym od osób fizycznych. Objaśnienie te dotyczą rozwiązań podatkowych (ulga termomodernizacyjna i zwolnienie podatkowe), które wspierają przedsięwzięcie termomodernizacyjne na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej „ustawa PIT”), oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (dalej „ustawa o ryczałcie”). Objaśnienia zawierają ogólne wyjaśnienia przepisów prawa podatkowego oraz uwzględniają stan prawny obowiązujący na dzień 1 stycznia 2025 r. Objaśnienia podatkowe są wydawane przez ministra finansów na podstawie art. 14a § 1 pkt 2 ustawy – Ordynacja podatkowa z urzędu w celu zapewnienia jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe. Warto w szczególności zwrócić uwagę na zmieniony wykaz wydatków uprawniających do odliczenia w ramach ulgi rehabilitacyjnej. Walorem tych objaśnień są także liczne przykłady wyjaśniające treść przepisów. Publikujemy poniżej pełną treść tych objaśnień.

REKLAMA

Nowe tachografy nie aż tak inteligentne jak zakładano. Na jakie błędy muszą uważać kierowcy i firmy transportowe?

Od 19 sierpnia 2025 roku w przewozach międzynarodowych w UE wymagane będą już wyłącznie najnowsze tachografy inteligentne często oznaczane jako tachografy G2V2, czyli druga wersja tachografów inteligentnych. Obecnie w transporcie międzynarodowym stanowią one już większość tachografów. Choć nowe urządzenia rejestrujące miały za zadanie ułatwiać pracę firmom transportowym, to jednak są zawodne i mogą powodować wiele trudności przy rozliczaniu i kontroli czasu pracy kierowców. Na jakie błędy nowych smart tachografów trzeba uważać i jak skutecznie sobie z nimi radzić?

Patologiczna prywatyzacja majątku firm? Rada Przedsiębiorców wzywa rząd do pilnych zmian w prawie

Rada Przedsiębiorców alarmuje: niekontrolowane postępowania upadłościowe sprzyjają nadużyciom i grabieży majątku firm. W liście do premiera Donalda Tuska organizacja apeluje o zmiany legislacyjne, które mają zakończyć nieformalny system patologicznej prywatyzacji i chronić interes publiczny.

Jak korzystać w praktyce z procedury VAT OSS – rejestracja, rozliczenia, płatności, ewidencja

Procedura OSS (ang. One Stop Shop) obowiązuje w Polsce od 1 lipca 2021 r., jednak wciąż wiele firm nie zdaje sobie sprawy, jak bardzo może ona uprościć ich rozliczenia podatkowe w zakresie VAT. Choć na pierwszy rzut oka może wydawać się skomplikowana, przy wsparciu doświadczonego doradcy jej wdrożenie jest szybkie i efektywne, a korzyści z jej stosowania znaczące.

Stawka VAT 0%: Jak poprawnie udokumentować dostawę wewnątrz UE, by nie stracić na podatku?

Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT) może być opodatkowana stawką VAT 0%, ale tylko pod warunkiem spełnienia określonych wymogów formalnych. Sprawdź, czym dokładnie jest WDT, jakie dokumenty są niezbędne, by transakcja była zgodna z przepisami i jak uniknąć pułapek, które mogą skutkować dodatkowymi kosztami podatkowymi.

REKLAMA

Urlop na samozatrudnieniu (kontrakt B2B) - komu przysługuje i co trzeba wiedzieć?

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Limit 30-krotność ZUS 2025 - ile wynosi? Kogo dotyczy przekroczenie składek ZUS? Co zrobić jeśli nastąpi przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS?

W 2025 roku limit składek ZUS na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został już ustalony. Po jego przekroczeniu składki nie są już naliczane – ale uwaga: za błędy w rozliczeniach może odpowiadać pracownik. Sprawdź, co oznacza 30-krotność ZUS, jak się liczy limit, kto go pilnuje i co zrobić, gdy opłaciłeś składki ponad próg.

REKLAMA