REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

System STIR – kto jest szczególnie narażony na kontrolę?

Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
System STIR – kto jest szczególnie narażony na kontrolę? /shutterstock.com
System STIR – kto jest szczególnie narażony na kontrolę? /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

STIR, czyli System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej działający od ubiegłego roku to nowe narzędzie kontrolująco-analityczne do skuteczniejszej walki z przestępczością podatkową. Wraz z wprowadzeniem STIR, Szef Krajowej Administracji Skarbowej uzyskał nowe uprawnienia, a instytucje finansowe, tj. banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, kolejne obowiązki. Kto powinien obawiać się kontroli?

Czym jest system STIR?

Mechanizm STIR polega na przetwarzaniu według ściśle określonych algorytmów danych przekazywanych przez banki oraz spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe (SKOK-i), celem ustalenia wskaźnika ryzyka wykorzystywania sektora bankowego do wyłudzeń skarbowych, zwłaszcza w zakresie dotyczącym podatku VAT. Służy on także do przekazywania zebranych informacji o wskaźniku ryzyka do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych oraz do systemów teleinformatycznych banków i SKOK-ów. Wynikiem przetwarzania danych będzie automatycznie generowana informacja o wskaźniku ryzyka, która może stanowić podstawę do podjęcia czynności przez szefa KAS oraz organy mu podległe.

REKLAMA

Autopromocja

Dane, o których mowa, to informacje o rachunkach rozliczeniowych otwieranych i prowadzonych przez tzw. podmioty kwalifikowane, a także dzienne zestawienia transakcji dotyczących tych rachunków. Do podmiotów kwalifikowanych zaliczone zostały osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby niebędące przedsiębiorcami, ale wykonujące działalność zarobkową oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, ale mające zdolność prawną. STIR nie obejmuje zatem swoim zakresem prywatnych rachunków bankowych osób fizycznych, służących do ich osobistych rozliczeń.

Kto jest szczególnie narażony?

Poza przytoczonymi algorytmami, stanowiącymi zasadniczą prawnie chronioną tajemnicę sektora bankowego, izba rozliczeniowa, określając wskaźnik ryzyka, stosuje szczególne kryteria umożliwiające precyzyjne typowanie podejrzanych procederów. Wyróżnia się pięć kategorii tych kryteriów.

Pierwszą kategorię stanowią kryteria ekonomiczne, polegające na ocenie dokonywanej przez podmiot kwalifikowany transakcji, uwzględniające otoczenie gospodarcze, w jakim transakcja jest realizowana, w szczególności mając na uwadze cel prowadzonej działalności gospodarczej. Na celowniku znajdą się zatem przedsiębiorstwa o zbyt skomplikowanej strukturze własności, którą trudno uzasadnić, uwzględniając rodzaj prowadzonej działalności, czy też wykorzystujące w niej wielu pośredników albo takie, gdzie dominujący udział stanowią rozliczenia gotówkowe. Podejrzenia może wzbudzić także dokonywanie transakcji nieuzasadnionych charakterem prowadzonej działalności.

REKLAMA

Drugą kategorię stanowią kryteria geograficzne, które polegają na weryfikowaniu transakcji dokonywanych z podmiotami pochodzącymi z państw, w których występuje znaczne zagrożenie wyłudzeń skarbowych. Dotyczy to w szczególności krajów niemających skutecznych systemów zwalczania przestępczości podatkowej, o wysokim stopniu działalności przestępczej oraz korupcji lub państw objętych embargiem oraz sankcjami czy też podobnymi środkami nałożonymi przez instytucje i organizacje międzynarodowe. Takie kraje to m.in. Wyspy Bahama, Panama, Puerto Rico, Tunezja, Wyspy Dziewicze oraz Jemen.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Trzeci rodzaj to kryteria przedmiotowe, które pozwalają ocenić prowadzoną przez podmiot kwalifikowany działalność gospodarczą z punktu widzenia podatności na wyłudzenia skarbowe. W szczególności dotyczy to ryzyka odnoszącego się do poszczególnych transakcji, świadczonych usług czy też dostaw towarów. Narażone na kontrolę będą zatem podmioty, których transakcje sprzyjają anonimowości, w których zapłata następuje od nieznanych lub niepowiązanych osób trzecich lub też dokonywana jest w zasadzie tylko w formie gotówkowej albo bez określonych zabezpieczeń.

Polecamy: VAT 2019. Komentarz

Natomiast kryteria behawioralne odnoszą się do nietypowych w danej sytuacji zachowań podmiotu kwalifikowanego. W zakresie współdziałania z instytucjami finansowymi zachowania te mogą polegać np. na dokonywaniu nietypowych operacji pieniężnych czy też takich, które w danym czasie nie mają racjonalnego uzasadnienia i odbiegają od zachowań stosowanych dotychczas.

Ostatnie z kryteriów to kryterium powiązań. Polega ono na istnieniu powiązań podmiotu kwalifikowanego z innymi podmiotami, co do których występuje podejrzenie, że uczestniczą lub organizują działania mające związek z wyłudzeniami skarbowymi, w tym przede wszystkim podatku VAT. Warto zatem skrupulatnie dobierać kontrahentów przedsiębiorstwa, aby uniknąć narażania się na nieprzyjemności ze strony organów kontroli skarbowej.


Komu jeszcze może zaszkodzić STIR?

Poza przedsiębiorcami, którzy swoimi działaniami wypełniają przedstawione kryteria, narażone na weryfikację będą również m.in. firmy, które po odmowie rejestracji (na potrzeby VAT) przez jeden urząd skarbowy próbowały zarejestrować się w innym, a także przedsiębiorstwa, które ubiegają się o zwrot VAT lub podmioty „uśpione", które nie dokonują obecnie żadnych transakcji, lecz mogą uaktywnić się np. jako „znikający podatnik" i zostać wykorzystane w karuzeli podatkowej. STIR przekaże fiskusowi także informacje o tym, że przedsiębiorstwo założyło nowy rachunek (także przez Internet), który może zostać wykorzystany do transferu pieniędzy pochodzących np. z wyłudzenia VAT.

Jak uniknąć negatywnych konsekwencji?

Wprowadzenie mechanizmu STIR do systemu podatkowego jest kolejnym narzędziem do zwalczania nadużyć w prawie podatkowym. W założeniu ma on eliminować z obrotu gospodarczego „podstawionych przedsiębiorców” i przez to wzmacniać bezpieczeństwo w obrocie gospodarczym. Należy być jednak bardzo ostrożnym w ocenie tego, czy podmioty, które STIR identyfikuje jako „ryzykowne”, biorąc udział w przestępczych procederach, dokonują wyłudzeń podatkowych czy też unikają regulowania zobowiązań podatkowych. Może przecież mieć miejsce wiele sytuacji, które algorytm błędnie zinterpretuje, a stygmatyzowanie podejrzanych podatników przyniesie znacznie więcej szkód niż pożytku. Aby uniknąć niepotrzebnych problemów, warto przeprowadzić audyt polityki finansowej w firmie, ze szczególnym uwzględnieniem płatności dokonywanych z podmiotami powiązanymi oraz firmami o wątpliwej wiarygodności biznesowej i podatkowej.

radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Duże zmiany w ordynacji podatkowej od 2026 r. Przedawnienie, zapłata podatku, zwrot nadpłaty, MDR. Ponad 50 różnych zmian w projekcie nowelizacji

W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany są bardzo liczne i mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. Ministerstwo Finansów informuje, że celem tej nowelizacji jest poprawa relacji między podatnikami i organami podatkowymi, zwiększenie efektywności działania organów podatkowych oraz doprecyzowanie przepisów, których stosowanie budzi wątpliwości. Zobaczmy jakie zmiany czekają podatników od początku przyszłego roku.

Obowiązkowe e-Doręczenia od 1 kwietnia 2025 r. dla firm zarejestrowanych w KRS. Jak założyć skrzynkę i aktywować Adres do Doręczeń Elektronicznych (ADE)

W komunikacie z 27 marca 2025 r. Poczta Polska przypomina o nadchodzącym terminie: 1 kwietnia 2025 r., kiedy to obowiązek korzystania z systemu e-Doręczeń zostanie rozszerzony na przedsiębiorstwa zarejestrowane w Krajowym Rejestrze Sądowym przed początkiem bieżącego roku.

Ekologiczne opakowania w e-handlu - ogromne wyzwanie dla logistyki

Europejski klient e-commerce ma sprzeczne oczekiwania wobec opakowań, w których dostarczane są jego zamówienia. Domaga się ekologicznych rozwiązań, ale rzadko zrezygnuje z zakupu, jeśli nie otrzyma alternatywy zrównoważonej klimatycznie. Nie chce też płacić za spełnienie postulatów środowiskowych, a długa lista rozbieżności generuje ogromne wyzwania po stronie sprzedawców i logistyki. Ekologiczna rewolucja nie jest tania, dodatkowo nowe unijne przepisy wymuszają daleko idące zmiany w procesie realizacji zamówień.

Praca w KAS - rekrutacja 2025. Gdzie szukać ogłoszeń?

Praca w KAS a rekrutacja w 2025 roku. Jakie zadania ma Krajowa Administracja Państwowa? Kto może pracować w KAS? Gdzie szukać ogłoszeń? Jakie są wymagania są w trakcie rekrutacji w 2025 roku?

REKLAMA

Roczne zeznanie podatkowe CIT tylko do 31 marca. Jak złożyć CIT-8

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa przypominają, że 31 marca 2025 r. upływa termin złożenia zeznania CIT-8 za 2024 rok dla tych podatników, których rok podatkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym. CIT-8 można złożyć także elektronicznie w serwisie e-Urząd Skarbowy bez konieczności posiadania podpisu kwalifikowanego.

PKPiR 2026: będzie 15 poważnych zmian i nowe rozporządzenie od 1 stycznia. Terminy wpisów, dodatkowe kolumny do KSeF, dowody księgowe i inne nowości

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (pkpir). Nowe przepisy zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Sprawdziliśmy co się zmieni w zasadach prowadzenia pkpir w porównaniu do obecnego stanu prawnego.

Odpisy amortyzacyjne spółek nieruchomościowych

Najnowsze orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego (NSA) przynoszą istotne zmiany dla spółek nieruchomościowych w zakresie możliwości rozpoznawania odpisów amortyzacyjnych w kosztach podatkowych. W styczniu tego roku NSA w kilku wyrokach (sygn. II FSK 788/23, II FSK 789/23, II FSK 987/23, II FSK 1086/23, II FSK 1652/23) potwierdził korzystne dla podatników stanowisko wojewódzkich sądów administracyjnych (WSA).

CIT estoński a optymalizacja podatkowa. Czy to się opłaca?

Przedsiębiorcy coraz częściej poszukują skutecznych sposobów na obniżenie obciążeń podatkowych. Jednym z rozwiązań, które zyskuje na popularności, jest estoński CIT. Czy rzeczywiście ta forma opodatkowania przynosi realne korzyści? Przyjrzyjmy się, na czym polega ten model, kto może z niego skorzystać i jakie są jego zalety oraz wady dla polskich przedsiębiorstw.

REKLAMA

Składka zdrowotna w 2026 roku – będzie ewolucja czy rewolucja?

Planowane na 2026 rok zmiany w składce zdrowotnej dla przedsiębiorców stanowią jeden z najbardziej dyskutowanych tematów w sferze podatkowej, mimo iż sama składka podatkiem nie jest. Tak jak każda kwestia dotycząca finansów osobistych a równocześnie publicznych, wywołuje liczne pytania zarówno wśród prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, jak i wśród polityków, gdzie widoczne są wyraźne podziały.

Podatnik już nie będzie karany za przypadkowe błędy, nie będzie udowadniał niewinności

Szef rządu Donald Tusk poinformował, że za niecelowe, przypadkowe błędy nie będzie się już karać podatnika. Teraz to urząd skarbowy będzie musiał udowadniać jak jest.

REKLAMA