REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wystawianie faktur przez niezarejestrowanego podatnika - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Grupa ECDP
Jedna z wiodących grup konsultingowych w Polsce
Czy można wystawić fakturę niebędąc zarejestrowanym podatnikiem VAT?
Czy można wystawić fakturę niebędąc zarejestrowanym podatnikiem VAT?

REKLAMA

REKLAMA

Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nakłada na podatnika obowiązek rejestracji poprzez złożenie wniosku rejestracyjnego do naczelnika urzędu skarbowego. Jednakże w praktyce taka procedura okazuje się czasochłonną. Wobec tego podatnik często pozostaje w niepewności odnośnie możliwości wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu przed uzyskaniem statusu czynnego podatnika VAT, a w konsekwencji także prawa do wystawiania faktur z odpowiednią stawką VAT.

Status podatnika VAT oraz obowiązek rejestracji

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody (art. 15 ust. 2 ustawy o VAT). Nawet jeżeli podatnik okazjonalnie dokonuje odpłatnych czynności, to takie zachowanie, w myśl przytoczonych przepisów pozwala uznać podmiot za podatnika podatku VAT. Już sam fakt dokonywania odpłatnych czynności podlegających opodatkowaniu wystarczy, aby podmiot ten automatycznie stał się podatnikiem VAT (przy założeniu, że wobec dokonywanych czynności nie zostaną wypełnione przesłanki negatywne, skutkujące zwolnieniem z tego obowiązku).

REKLAMA

Autopromocja

REKLAMA

Na przykład Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 15.11.2017 r., sygn. akt I SA/Ol 645/17 (orzeczenie nieprawomocne) wskazał, że: „(…) warunkiem koniecznym do uznania danego podmiotu za podatnika podatku od towarów i usług jest ustalenie, że działa on niezależnie jako producent, handlowiec, usługodawca, pozyskujący zasoby naturalne, rolnik czy wykonujący wolny zawód. Przy czym należy zauważyć, że ani formalny status danego podmiotu jako podatnika zarejestrowanego, ani okoliczność, że dana czynność została wykonana wielokrotnie lub jednorazowo, lecz z zamiarem częstotliwości, nie mogą przesądzać o opodatkowaniu tej czynności bez każdorazowego ustalenia, że w odniesieniu do tej konkretnej czynności podmiot ten występował w charakterze podatnika podatku od towarów i usług”.

Ustawodawca nakłada na podatników obowiązek złożenia zgłoszenia rejestracyjnego przed dniem wykonania pierwszej czynności określonej w art. 5 (art. 96 ust. 1 ustawy o VAT). Obowiązek rejestracyjny dotyczy jedynie tych podmiotów, którzy nie korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 lub wykonujących wyłącznie czynności zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 (art. 96 ust 1 w zw. z ust. 3 ustawy o VAT). Podmioty korzystające z ww. zwolnień mogą dokonać rejestracji, natomiast nie jest to obligatoryjne. Rejestracja jest bowiem czynnością deklaratoryjną, potwierdzającą fakt posiadania statusu czynnego podatnika VAT.  

Polecamy: Biuletyn VAT

Obowiązek wystawienia faktury przez podatnika niezarejestrowanego

W związku z powyższym należy zauważyć, iż wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT powoduje po stronie podatnika powstanie obowiązku podatkowego (art. 19a ust. 1 ustawy o VAT).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

 Wobec tego, w momencie kiedy po stronie podatnika powstał obowiązek podatkowy związany z wykonywaniem czynności podlegających opodatkowaniu, na podstawie art. 106b ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, taki podatnik powinien wystawić fakturę dokumentującą ww. czynności. Faktura jest dokumentem sformalizowanym, potwierdzającym istnienie określonego zdarzenia, skutkującego powstaniem obowiązku podatkowego. W takiej sytuacji nabywca towarów lub usługobiorca, który otrzymał fakturę od podatnika niezarejestrowanego może powziąć wątpliwość, co do możliwości skorzystania z prawa do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Prawo do odliczenia podatku naliczonego VAT na podstawie faktury wystawionej przez podatnika niezarejestrowanego

REKLAMA

Jak już zostało wskazane, o statusie podatnika przysądzają czynności opodatkowane nie zaś fakt dopełnienia formalności w postaci rejestracji. Nawet nie spełniając formalnej przesłanki związanej z rejestracją, dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ustawy o VAT spowoduje powstanie obowiązku podatkowego, który w konsekwencji należy udokumentować fakturą.

W związku z powyższym powstaje wątpliwość, czy kontrahenci otrzymujący takie faktury będą uprawnieni do odliczenia podatku naliczonego. Przesłanka związana z obowiązkiem rejestracji podatnika stanowi jedynie warunek formalny. Natomiast w żadnym przypadku nie wywiera wpływu na prawo do skorzystania przez kontrahenta podatnika z podstawowego obowiązku podatkowego – odliczenia podatku naliczonego. Istotnym bowiem jest, żeby podatnik, który zaniechał obowiązku rejestracyjnego lub nie dopełnił obowiązku rejestracji w terminie, zachowywał się jak podatnik VAT czynny – spełnił wszystkie przesłanki materialne:

  • dokonał czynności podlegających opodatkowaniu - zrealizował przesłankę powodującą powstanie obowiązku podatkowego;
  • wystawił fakturę dokumentującą ww. czynność;
  • dokonał zapłaty podatku należnego w związku z realizacją obowiązku podatkowego.

Na przykład TSUE w wyroku z dnia 19.10.2017 r., sygn. akt C-101/16 wypowiedział się na korzyść podatników. Dokonując oceny, Trybunał wskazał, że: „ (…) Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem zasada neutralności podatkowej w zakresie VAT wymaga, aby odliczenie podatku naliczonego zostało przyznane, jeżeli zostały spełnione wymogi materialne, nawet wówczas, gdy niektóre wymogi formalne zostały pominięte przez podatników (…). Inaczej może być jednak w przypadku, gdy naruszenie takich wymogów formalnych skutkuje uniemożliwieniem dostarczenia pewnych dowodów na spełnienie wymagań materialnych”.

W związku z powyższym należy stwierdzić, że niedopełnienie obowiązku rejestracyjnego nie wyklucza uznania danego podmiotu za podatnika, ponieważ już sama czynność podlegająca opodatkowaniu decyduje o uzyskaniu statusu podatnika VAT. W takim przypadku podatnik niezarejestrowany będzie mógł wystawić fakturę.
Co więcej, wystawiona przez niego faktura będzie stanowić dokument potwierdzający rzeczywiste wykonanie czynności podlegających opodatkowaniu. A w związku z tym, kontrahent będzie mógł skorzystać z prawa do pomniejszenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez podatnika niezarejestrowanego.

Maria Strelczenko, młodszy konsultant podatkowy w ECDP Sp. z o. o.

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
ZUS: Przedsiębiorcy z niepełnosprawnościami z niższą roczną składką zdrowotną. Trzeba spełnić 4 warunki

Przedsiębiorcy, którzy mają orzeczenie o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności mogą korzystać z ulgi i obniżyć roczną składkę na ubezpieczenie zdrowotne. Krzysztof Cieszyński, Regionalny Rzecznik Prasowy województwa pomorskiego wyjaśnia jakie warunki trzeba spełnić, by skorzystać z tej ulgi.

Prawa autorskie do treści biznesowych publikowanych w social mediach. Kiedy można legalnie wykorzystać zdjęcie lub wideo? Co każda firma wiedzieć powinna

W erze cyfrowej, gdzie granice między komunikacją osobistą a firmową coraz bardziej się zacierają, prawa autorskie w social mediach stają się kluczową kwestią dla każdego biznesu. Generowanie własności intelektualnej przestało być domeną wyłącznie branż kreatywnych — dziś dotyczy praktycznie każdej firmy, która promuje swoje produkty lub usługi w internecie.

Zwierzęta w firmie a koszty uzyskania przychodu. Jak argumentować przed urzędem skarbowym? Interpretacje fiskusa: pies, akwarium i inne przypadki

Czy pies w firmie może być kosztem uzyskania przychodu? A akwarium – elementem budującym wizerunek? Coraz więcej przedsiębiorców zadaje sobie te pytania, zwłaszcza w czasach, gdy granica między przestrzenią zawodową a prywatną bywa płynna. Praktyka i interpretacje podatkowe pokazują, że... to zależy.

Będzie likwidacja JPK VAT? Prof. Modzelewski: nieoficjalnie mówi się o redukcji obowiązków

Od samego początku (można sprawdzić) byłem krytykiem wprowadzenia powszechnych „jotpeków”, czyli zmuszania ogółu podatników do systematycznego wysyłania urzędom skarbowym ich ewidencji podatkowych. Po co zaśmiecać archiwa tych organów bilionami zbędnych informacji, do których nigdy nie sięgnie i nie można ich racjonalnie zinterpretować?

REKLAMA

Księgowi nie spodziewają się w najbliższej przyszłości wielkich rewolucji w wynagrodzeniu i systemie swojej pracy

Co księgowi naprawdę myślą o kondycji swojej branży? Ukazał się pierwszy w Polsce barometr nastrojów księgowych. Jak oceniają oni miniony rok, czego oczekują po 2025. Odpowiedzi badanych księgowych pokazują prawdziwy obraz branży.

Zasada wielokrotności opodatkowania wyrobów akcyzowych w przypadku wtórnego obowiązku podatkowego a zmiana podatkowego przeznaczenia wyrobu akcyzowego

Istotnym problemem prawnym i praktycznym jest możliwość wielokrotnego opodatkowania tego samego wyrobu akcyzowego na etapie wtórnego obowiązku podatkowego (zwanego również obowiązkiem podatkowym drugiego stopnia.) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ulga na ekspansje a koszty marketingowe – jak szeroki jest katalog wydatków?

Niedawna interpretacja podatkowa (sygn. 0111-KDIB2-1.4010.66.2025.2.ED) dla producenta opakowań z tworzyw sztucznych rozstrzyga tę kwestię, wskazując, które wydatki targowe i promocyjne podlegają odliczeniu, a które - mimo argumentacji podatnika - pozostają poza zakresem ulgi. Organ zastosował ścisłą wykładnię językową, potwierdzając kwalifikowalność jedynie części ponoszonych przez przedsiębiorców kosztów.

KSeF 2026: Pożegnanie z papierowymi fakturami. Jak przygotować się na rewolucję w rozliczeniach VAT i uniknąć kar i problemów z fiskusem [branża TSL]

Niecały rok dzieli podatników VAT (w tym branżę transportową) od księgowej rewolucji. Ministerstwo Finansów potwierdziło w komunikacie z kwietnia 2025 r., że początek 2026 roku to ostateczny termin wejścia w życie Krajowego Systemu e-Faktur dla większości przedsiębiorców. Oznacza to, że już niedługo sektor TSL, zdominowany przez rozliczenia papierowe, musi stać się cyfrowy. To wyzwanie zwłaszcza dla spedycji, które rozliczają się z wieloma podmiotami równocześnie. Jak przygotować się do wdrożenia KSeF, by uniknąć problemów i kar?

REKLAMA

Co myślą księgowi o przyszłości swojej branży? Barometr nastrojów księgowych 2025 ujawnia kulisy rynku

Czy zawód księgowego przechodzi kryzys, czy może ewoluuje w stronę większego znaczenia strategicznego? Nowo opublikowany Barometr nastrojów księgowych 2025 to pierwsze tego typu badanie w Polsce, które w kompleksowy sposób analizuje wyzwania, emocje i kierunki rozwoju zawodu księgowego.

Zmiany w opodatkowaniu fundacji rodzinnych prawdopodobnie od 2026 r. Koniec obecnych korzyści? Co planuje Ministerstwo Finansów?

Fundacje rodzinne miały być długo oczekiwanym narzędziem sukcesji i ochrony majątku polskich przedsiębiorców. W Polsce działa około 800 tysięcy firm rodzinnych, które odpowiadają za nawet 20% PKB. To właśnie dla nich fundacje miały stać się mechanizmem zapewniającym ciągłość, bezpieczeństwo i porządek w zarządzaniu majątkiem. Choć ich konstrukcja budzi zainteresowanie i daje realne korzyści, to już po dwóch latach funkcjonowania szykują się poważne zmiany prawne. O ich konsekwencjach mówi adwokat Michał Pomorski, specjalista w zakresie prawa podatkowego z kancelarii Pomorski Tax Legal Finance.

REKLAMA