Obowiązkowa podzielona płatność w VAT od 1 września 2019 r. dla transakcji od 15 tys. zł

Obligatoryjny model podzielonej płatności może być wprowadzony w Polsce dzięki decyzji wykonawczej Rady (UE) 2019/310 z 18 lutego 2019 r. upoważniającej Polskę do wprowadzenia szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 226 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 51/19). Decyzję tą stosuje się do 28 lutego 2022 r.

Obowiązkowy split payment zamiast odwrotnego obciążenia i odpowiedzialności podatkowej nabywcy

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu obligatoryjna forma split payment ma być stosowana w odniesieniu do dostaw towarów i świadczenia usług, które zasadniczo objęte są obecnie reżimem odwrotnego obciążenia oraz dotychczasowym zakresem odpowiedzialności podatkowej nabywcy - czyli obejmie towary i usługi wymienione obecnie w załączniku nr 11, 13 i 14 do ustawy o VAT.

Ponadto (z uwagi na obserwowane przez MF nieprawidłowości w tych branżach) projekt zakłada objęcie obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności także transakcje, których przedmiotem są:

• części i akcesoria do pojazdów silnikowych;
• węgiel i produkty węglowe;
• maszyny i urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria oraz
• urządzenia elektryczne, ich części i akcesoria.

Szczegółowy wykaz towarów i usług objęty obligatoryjnym MPP zawiera załącznik do omawianego projektu.- będzie to nowy załącznik nr 15 do ustawy o VAT.

Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!

Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!

Polecamy: AKADEMIA VAT z Radosławem Kowalskim (od 30 sierpnia do 10 września) – Cykl 3 webinariów: 8 wybranych zmian w VAT - praktyczny przegląd dla księgowych, Split payment, Biała lista podatników VAT

Transakcje od 15 tys. złotych

Obligatoryjnym stosowaniem mechanizmu podzielonej płatności mają zostać objęte płatności dotyczące faktur dokumentujących transakcje dokonane pomiędzy podatnikami, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, wynosi co najmniej 15 000 zł. Chodzi więc co do zasady o transakcje objęte obowiązkiem regulowania płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. na podstawie art. 19 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców,

Transakcje opiewające na kwoty poniżej 15 000 zł podlegałyby natomiast rozliczaniu na ogólnych zasadach. Zatem część transakcji (te poniżej 15 000 zł) objętych obecnie odwrotnym obciążeniem nie zostanie objęta obowiązkiem rozliczania w mechanizmie podzielonej płatności. W zakresie takich transakcji nabywca może jednak zastosować mechanizm podzielonej płatności na zasadzie dobrowolności.

Obowiązkowe oznaczenie na fakturze: „mechanizm podzielonej płatności”

Do katalogu informacji jakie powinna zawierać faktura zawartego w art. 106e ust. 1 ustawy o VAT zostanie dodane specjalne oznaczeni w postaci zapisu „mechanizm podzielonej płatności”.

W ww decyzji wykonawczej Rady (UE) 2019/310 z 18 lutego 2019 r. zaznaczono, że specjalne oznaczenie zamieszczone na fakturach będzie mogło być stosowane w przypadku, gdy płatność za daną fakturę dokonywana jest przelewem bankowym. Zdecydowano zatem, że obowiązek zamieszczenia przedmiotowej informacji będzie dotyczył wyłącznie faktur dokumentujących transakcje dokonane pomiędzy podatnikami, których jednorazowa wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 15 000 zł lub równowartość tej kwoty i obejmujących towary lub usługi wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15.

Przyjęta wartość 15 000 zł jest zbieżna z limitem transakcji wskazanym w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, czyli limitem po przekroczeniu którego przedsiębiorcy są obowiązani do dokonania płatności za daną transakcję za pośrednictwem rachunku bankowego.

Nowe sankcje

Do art. 106e ustawy o VAT zostanie dodany ust. 12, nakładający na wystawcę faktury sankcję w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze za nieumieszczenie na wystawianej fakturze specjalnego oznaczenia „mechanizm podzielonej płatności” będącego informacją, że przedmiotowa faktura z uwagi na przedmiot transakcji jak i kwotę powinna zostać zapłacona z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności.

Zdaniem Ministerstwa Finansów propozycja wprowadzenia sankcji za to uchybienie wynika ze szczególnej roli jakie odgrywa to oznaczenie. Należy mieć bowiem za uwadze, że takie oznaczenie będzie wymagane w przypadku faktur dokumentujących transakcje, których przedmiotem są towary i usługi wrażliwe czyli dokumentuje transakcje szczególnie podatne na oszustwa podatkowe. Brak stosownego oznaczenia na fakturze może zatem generować nieprawidłowości w obrocie takimi towarami lub usługami polegające między innymi na pomijaniu stosowania mechanizmu podzielonej płatności i w rezultacie wystąpienia ryzyka znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT. Zatem identyfikacja takiej faktury ma istotne znaczenie nie tylko dla nabywcy, w przypadku którego stanowi sygnał o konieczności 6 uregulowania takiej faktury w systemie MPP, ale przede wszystkim pełni funkcje kontrolne z punktu widzenia organów podatkowych. Przedmiotowa sankcja nie będzie stosowana w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe.

Ponadto w art. 108a ma zostać wprowadzony ust. 1b nakazujący podatnikowi, który jest obowiązany do wystawiania faktur oznaczonych „mechanizm podzielonej płatności”, przyjęcie płatności wynikających z takiej faktury w mechanizmie podzielonej płatności. Zapis taki ma na celu wyeliminowanie przypadków omijania wprowadzanych rozwiązań przykładowo poprzez stosowanie przez wystawcę ww. faktur rachunków oszczędnościowo-rozliczeniowych do rozliczeń transakcji objętych obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności.

Zgodnie z przepisami ustawy Prawo bankowe do ROR-ów nie otwiera się rachunków VAT, zatem nabywca nie miałby fizycznej możliwości zrealizowania ciążącego na nim obowiązku zapłaty danej faktury w MPP. Wysłany przez niego komunikat przelewu nie mógłby zostać zrealizowany przez bank gdyż jego kontrahent nie miałby otwartego rachunku VAT. Dokonana przez nabywcę płatność w MPP zostałaby w takiej sytuacji zwrócona przez bank, dokonany przelew nie zostałby zrealizowany. Ponadto przepis ten ma również uniemożliwić sytuacje, w których dostawca w drodze postanowień umownych z nabywcą będzie chciał wyłączyć stosowanie mechanizmu podzielonej płatności. Przy proponowanej regulacji takie umowne postanowienia będą nieważne, jako sprzeczne z ustawą. Zatem przepis ten ma zatem charakter ochronny dla nabywcy.

Dodatkowo w art. 108a ustawy o VAT ma zostać dodany ust. 7, w którym wprowadza się sankcję dla nabywcy, który mimo ciążącego na nim obowiązku uregulowania kwoty podatku VAT wykazanej na fakturze w mechanizmie podzielonej płatności ureguluje tę kwotę w inny sposób. Proponuje się, aby sankcja za ten czyn wynosiła 100% kwoty podatku wykazanego na takiej fakturze.

MF podkreśla, że mechanizm podzielonej płatności to jedno z rozwiązań mających na celu przeciwdziałanie nadużyciom i oszustwom podatkowym, eliminując ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym im przez kontrahentów, a nieodprowadzonym podatkiem VAT. Mechanizm ten z założenia utrudnia lub wręcz uniemożliwia powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji. Dokonanie płatności za transakcje obejmujące towary i usługi generujące oszustwa w inny sposób niż MPP powoduje, że mechanizm uszczelniający jaki daje MPP nie działa. Istnieje bowiem ryzyko, że wystawca faktury z wykazaną kwotą VAT otrzyma zapłatę za całą fakturę, następnie zniknie, nie rozliczając podatku VAT z tej faktury z urzędem skarbowym. Organ podatkowy w takim przypadku nie ma bowiem, tak jak to ma miejsce w MPP, nadzoru nad uwalnianiem środków, które wpłynęły na rachunek VAT. Ryzyko wystąpienia nadużyć w przypadku niezastosowania mimo obowiązku mechanizmu podzielonej płatności znacznie wzrasta.

Przedmiotowa sankcja nie będzie stosowana w odniesieniu do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo przestępstwo skarbowe.

NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!

Polecamy: Biuletyn VAT

Z rachunku VAT będzie można także zapłacić inne podatki i składki ZUS

Omawiany projekt zawiera również zmiany w ustawie z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe. Projekt zakłada, że środki z rachunku VAT podatnik będzie mógł przeznaczyć nie tylko na zapłatę zobowiązania w podatku VAT ale również na zapłatę podatku dochodowego od osób prawnych, podatku dochodowego od osób fizycznych, podatku akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS (zmiany w art. 62b ust. 2 Prawa bankowego). Dotyczy to również zaliczek na ww. podatki dochodowe, przedpłat i wpłat dziennych na podatek akcyzowy oraz odsetek za zwłokę od ww. należności publicznoprawnych.

Zmiana ta ma na celu ograniczenie ryzyka pogorszenia płynności finansowej podatników otrzymujących podzielone płatności, wynikającego z ograniczonej dyspozycyjności środków zgromadzonych na rachunku VAT.

Konsekwencją rozszerzenia możliwości wydatkowania środków z rachunku VAT na inne, niż tylko VAT należności  jest rozszerzenie egzekucji z rachunku VAT również na te inne należności.

Można będzie wreszcie zapłacić (w MPP) jednym komunikatem przelewu za więcej niż jedną fakturę

Omawiany projekt przewiduje też zmianę w art. 108a ust. 3a-3b ustawy o VAT, polegającą na wprowadzeniu postulowanej przez podatników możliwości dokonywania jednym komunikatem przelewu zapłaty za więcej niż jedną fakturę.

W takim przypadku komunikat przelewu musi obejmować wszystkie faktury otrzymane przez podatnika w danym okresie od jednego dostawcy i zawierać całą kwotę podatku VAT wykazanego na tych otrzymanych fakturach. Okres ten nie może być krótszy niż jeden dzień i dłuższy niż jeden miesiąc.

W takiej sytuacji podatnik w komunikacie przelewu nie będzie wskazywał, tak jak to ma miejsce obecnie, numeru konkretnej faktury płaconej w mechanizmie podzielonej płatności, będzie natomiast wskazywał okres za który dokonuje płatności.

Przyjęcie takiego rozwiązania wychodzi z jednej strony naprzeciw oczekiwaniom podatników, którzy sygnalizowali, że konieczność dokonywania płatności w MPP per faktura stanowi dla nich w pewnych sytuacjach utrudnienie, szczególnie ze względu na stosowane systemy księgowe.

Z drugiej strony propozycja ta umożliwia organom podatkowych przeprowadzenie weryfikacji dokonywanych płatności z uwagi na działania ochronne jakie wynikają ze stosowania mechanizmu podzielonej 7 płatności (brak sankcji, podwyższonych odsetek za zwłokę). Przyjęcie założenia, że taki komunikat przelewu musi zawierać wszystkie faktury z danego okresu i uregulowana musi zostać takim komunikatem cała kwota podatku wykazana na tych fakturach powoduje, że nie będzie problemu z powiązaniem płatności z konkretną fakturą. Jeżeli nabywca zdecyduje się zastosować powyższy przepis i dokonać tzw. płatności zbiorczej jednym komunikatem przelewu wówczas obowiązany będzie do zapłaty tym komunikatem wszystkich faktur otrzymanych od danego wystawcy w danym okresie, bez względu na to czy faktury te dokumentują transakcje podlegające obowiązkowi stosowania MPP, czy też nie.

Obowiązkowy split payment nie tylko dla polskich podatników

Obligatoryjnym split payment zostaną mają być objęci zarówno polscy podatnicy jak i podmioty niemające siedziby w Polsce, jednakże obowiązane do rozliczenia podatku VAT od towarów objętych tym mechanizmem. Oznacza to, że podmioty te będą obowiązane do posiadania rachunku rozliczeniowego oraz rachunku VAT prowadzonego w oparciu o przepisy polskiego prawa bankowego. Szacuje się, że taka sytuacja będzie dotyczyła znikomej ilości takich podmiotów.

MF ocenia, że aktualnie jedynie ok. 550 podmiotów zagranicznych rozlicza w Polsce podatek VAT od tzw. towarów wrażliwych w systemie odwróconego obciążenia, z czego tylko ok. 150 nie posiada rachunku bankowego w Polsce. Mając jednakże na uwadze, że wprowadzane rozwiązanie wiąże się z koniecznością ponoszenia przez te podmioty dodatkowych kosztów z tytułu obsługi krajowych rachunków rozliczeniowych przewiduje się wprowadzenie systemu rekompensat dla tej grupy podmiotów.   

Co się nie zmieni w podzielonej płatności

Obligatoryjny model split payment (podzielonej płatności) będzie oparty na tych samych rozwiązaniach technologicznych co funkcjonująca obecnie dobrowolna forma stosowania tego mechanizmu. Tak jak obecnie, płatności będą realizowane przy wykorzystaniu obowiązującego komunikatu przelewu.

Analogicznie realizowane będą również wnioski składane przez podatników o tzw. uwolnienie środków z rachunku VAT czyli przekazanie środków z rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika w celu swobodnego dysponowania.

Nie ulegną również zmianie zasady dokonywania przez urząd skarbowy zwrotu różnicy podatku VAT na rachunek VAT. Nieprzekraczalny termin 25 dni zostanie utrzymany.

---

Zmiany w solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy

Projekt zakłada także rozszerzenie stosowania solidarnej odpowiedzialności podatkowej nabywcy za zaległości podatkowe dostawcy (art. 105a-105d ustawy o VAT) na transakcje, których przedmiotem są wszystkie towary wymienione w dodawanym do ustawy załączniku nr 15, a które to transakcje nie podlegają obowiązkowi rozliczenia przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności. Oznacza to, że odpowiedzialnością podatkową objęte zostaną również towary, które do tej pory rozliczane były w mechanizmie odwrotnego obciążenia.

Odpowiedzialność podatkowa nie będzie natomiast stosowana w zakresie transakcji, których przedmiotem są usługi wymienione w dodawanym załączniku nr 15.

Wprowadzane zasady odpowiedzialności różnią się jednak od dotychczasowych zasad stosowania odpowiedzialności podatkowej uregulowanej w art. 105a ustawy o VAT.

Zrezygnowano przede wszystkim z możliwości wnoszenia kaucji gwarancyjnej, gdyż jak pokazała praktyka instytucja ta była wykorzystywana przez podmioty działające nielegalnie i była traktowana jako swego rodzaju uwiarygodnienie.

Projekt proponuje aby ta odpowiedzialność miała zastosowanie w przypadku gdy wartość netto nabytych w danym miesiącu od jednego podmiotu towarów wymienionych w załączniku nr 15 przekroczy kwotę 12 000 zł. Wysokość kwoty ma na celu przede wszystkim wyeliminowanie przypadków sztucznego dzielenia transakcji obejmujących towary wrażliwe w celu obejścia obowiązku stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Zgodnie z proponowanymi rozwiązaniami obowiązkowe stosowanie mechanizmu podzielonej płatności będzie bowiem stosowane do transakcji o wartości co najmniej 15 000 zł.

Proponuje się aby przesłanki pozytywne, jak i negatywne odpowiedzialności podatkowej nabywcy były jak dotychczas przedmiotem czynności dowodowych. Podobnie jak obecnie odpowiedzialność za zaległości podatkowe sprzedawcy będzie dotyczyć tylko i wyłącznie części proporcjonalnie przypadającej na dostawę tych towarów dokonaną na rzecz danego podatnika. Określono również przesłanki, których spełnienie wyłącza zastosowanie odpowiedzialności solidarnej. Podkreślenia wymaga, że w celu uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej wystarczy spełnić jedną z przesłanek wskazanych w proponowanym przepisie, przykładowo skorzystać z dobrowolnie stosowanej metody podzielonej płatności.

Nowy czyn zabroniony w Kks

Omawiany projekt przewiduje także dodanie w Kodeksie karnym skarbowym nowego czynu zabronionego, sankcjonującego niewywiązywanie się przez podatników z obowiązku dokonania płatności przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności nałożonego projektowanym przepisem art. 108a ust. 1a ustawy o VAT (dodanie art. 57c Kks). Za popełnienie ww. czynu zabronionego zaproponowano karę grzywny w wysokości do 720 stawek dziennych. Natomiast w przypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego podlegać ma karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Zdaniem MF zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności pełni kluczową rolę w systemie uszczelniania podatku VAT. Stąd uzasadnione jest zdaniem MF wprowadzenie szczególnej regulacji karnej zarezerwowanej wyłącznie na potrzeby split payment. Wprowadzany do Kks przepis art. 57c oprócz uregulowania odpowiedzialności karnej w konkretnym przypadku ma pełnić przede wszystkim funkcję prewencyjną, odstraszając od popełnienia czynu zabronionego, przez zagrożenie karą, zapobiegając tym samym unikaniu lub uchylaniu się od rozliczenia VAT oraz bezkarności w przypadku wystąpienia takich sytuacji.

Ministerstwo Finansów zauważa też, że odpowiedzialność karna spoczywa również na podatniku który wystawił fakturę i mimo wprowadzanego przedmiotowym projektem obowiązku nie dokonał jej specjalnego oznaczenia w postaci wskazania informacji „mechanizm podzielonej płatności”. Odpowiedzialność ta stosowana będzie na podstawie obecnych zapisów kodeksu, tj. art. 62 § 1, który reguluje kwestię wystawiania faktury w sposób wadliwy.

Zmiany w PIT i CIT

Omawiany projekt przewiduje też zmiany w ustawie o PIT oraz w ustawie o CIT. Podatnicy tych podatków (w przypadku osób fizycznych będą to podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą) nie będą mogli zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części (lub zmniejszają wysokość kosztów), w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 19 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo 10 przedsiębiorców (powyżej 15 000 zł) obejmująca towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT mimo obowiązku zapłaty z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności została dokonana w inny sposób.

Pozostałe zmiany

Dodatkowo proponuje się, aby podatnicy, którzy mimo obowiązku dokonania płatności w mechanizmie podzielonej płatności nie zastosują tej formy rozliczenia mieli określone sankcje, tak na gruncie przepisów ustawy o podatku od towarów i usług, jak i na gruncie innych podatków.

Ponadto proponuje się w przedmiotowym projekcie jednoznacznie zwolnić z opłaty skarbowej w wysokości 30 zł wnioski składane przez podatników o wyrażenie zgody na przekazanie środków zgromadzonych na rachunku VAT na rachunek rozliczeniowy podatnika (czynność wynikająca z art. 108b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług).

Z uwagi na oparcie działania mechanizmu podzielonej płatności na rachunkach rozliczeniowych (tylko do tego typu rachunków otwierane są rachunki VAT) wprowadzony zostanie obowiązek posiadania rachunków rozliczeniowych dla tych podatników, którzy z uwagi na profil prowadzonej działalności gospodarczej są lub mogą być zobowiązani do stosowania mechanizmu podzielonej płatności. Stosowne zmiany w tym zakresie zostaną wprowadzone w ustawie Prawo bankowe.

Przepisy przejściowe

W art. 8 omawianego projektu przewidziano regulacje przejściowe dotyczące zasad stosowania przepisów ustawy o VAT do czynności, które miały miejsce przed wejściem w życie niniejszej ustawy, a których skutki wystąpią już po wejściu w życie niniejszej ustawy.

Proponuje się, aby na zasadach dotychczasowych rozliczeniu podlegały:

- dostawa towarów lub świadczenie usług dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszej, dla których obowiązek podatkowy powstał lub została wystawiona faktura po wejściu w życie projektowanej ustawy.

- dostawy towarów lub świadczenie usług dokonanych po wejściu w życie niniejszej ustawy, dla których wystawiono fakturę przed wejściem w życie projektowanej ustawy.

Przepis art. 9 omawianego projektu określa zasady traktowania podatników, na rzecz których przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy dokonano dostawy towarów, które dotychczas objęte 12 były odpowiedzialnością podatkową (towary wymienione w uchylanym załączniku nr 13).

Proponuje się stosowanie w takim przypadku dotychczasowych zasad.

Z uwagi na to, że zmienione przepisy ustawy o PIT oraz ustawy o CIT często mogą mieć związek z wcześniejszymi zdarzeniami, powodując potrzebę korekty kosztów uzyskania przychodów zaliczonych na zasadzie memoriałowej, w art. 10 omawianego projektu ustawy dodano przepis przejściowy, zgodnie z którym skutków polegających na braku możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji, mimo obowiązku zastosowania mechanizmu podzielonej płatności dokonana została w inny sposób, nie będzie się stosować do płatności dotyczących kosztów zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2020 r. Przepisy tych ustaw, w brzmieniu nadanym omawianą noweliizacją, będą miały zastosowanie do zapłaty należności w roku podatkowym rozpoczynającym się po wejściu w życie projektowanych zmian tych ustaw.

Wadliwe odwrotne obciążenie - lepszy split payment

Zdaniem Ministerstwa Finansów podzielona płatność w VAT to mechanizm pozbawiony wad charakterystycznych dla odwróconego obciążenia. Zasady funkcjonowania mechanizmu podzielonej płatności, czyli ograniczenie swobody dysponowania co do pobranego od kontrahenta podatku VAT eliminuje ryzyko znikania podatników wraz z zapłaconym, a nieodprowadzonym podatkiem VAT. Mechanizm ten praktycznie uniemożliwia więc powstawanie nadużyć już na etapie samej transakcji.

Rozwiązanie to oprócz wyższej skuteczności w walce z oszustwami podatkowymi zapewnia jednocześnie ochronę dla nabywcy towaru lub usługi, gwarantując mu bezpieczeństwo podatkowe transakcji.

MF przyznało, że analiza dłuższego funkcjonowania odwróconego obciążenia w VAT wykazała, że co prawda mechanizm ten nastawiony jest na eliminację oszustw, szczególnie typu karuzelowego, to w dłuższej perspektywie sam w sobie może być przyczyną powstawania nieprawidłowości nowego rodzaju i w efekcie rozrostu szarej strefy. Mechanizm ten może być wręcz wykorzystywany do dokonywania oszustw. Dotyczy to przede wszystkim tych towarów, objętych odwróconym obciążeniem, które mogą stanowić dobro konsumpcyjne, przykładowo takich jak telefony komórkowe, czy tablety. Jeżeli nieuczciwy podmiot spełnia warunki do zastosowania wobec niego odwróconego obciążenia, wówczas może nabyć telefony komórkowe bez konieczności finansowania kwoty VAT przy nabyciu telefonów, nie musi wykazywać VAT naliczonego w swojej deklaracji i ma w związku z tym silny bodziec, żeby sprzedać te telefony w szarej strefie, czyli bez rozliczenia VAT należnego. Telefony komórkowe są towarem dość łatwo zbywalnym, zatem nie ma problemu dla takiego podmiotu, żeby sprzedać je detalicznie np. za pośrednictwem platform internetowych, w szarej strefie, uzyskując dużą przewagę konkurencyjną nad podmiotami, które rozliczają VAT od takich dostaw.

Zdaniem MF mechanizm odwróconego obciążenia eliminuje nieprawidłowości w postaci wypychania oszustów z danej branży, w której obowiązuje niemniej jednak obserwuje się, że przenosi ich wprost do innej branży, w której stosowane jest standardowe rozliczanie podatku VAT. Stosowanie takiego wybiórczego mechanizmu walki z oszustwami nie jest więc narzędziem systemowym, które mogłoby skutecznie rozwiązywać problem oszustw w VAT w skali globalnej, a więc w całej gospodarce. Stosowanie odwróconego obciążenia powoduje, że prawo będzie zawsze opóźnione w stosunku do przestępczej działalności, która może w praktyce natychmiast przenosić się na inne branże.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw