REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Sławomir Wnuczek
Jestem aplikantem adwokackim Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie. W swojej pracy wspierałem klientów w obszarze prawa podatkowego i postępowań.
Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT /shutterstock.com
Określenie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów VAT /shutterstock.com
www.shutterstock.com

REKLAMA

REKLAMA

Kwestią, która nieustannie wraca na wokandę sądów administracyjnych jest problematyka prawidłowego określenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej dla celów podatku VAT. Mimo wydawałoby się już ugruntowanej linii orzeczniczej w tym zakresie, analiza przesłanek wynikających z orzecznictwa TSUE raz po raz jest przedmiotem kolejnych interpretacji podatkowych i orzeczeń.

Trzeba wskazać, że pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej odgrywa niebagatelne znaczenie w procesie ustalenia miejsca świadczenia usług w podatku VAT (art. 28b ust. 2 ustawy o VAT[1]). Wątpliwości z pewnością potęguje brak definicji tego pojęcia w polskich przepisach podatkowych, a także liczne wątpliwości interpretacyjne, jakie wynikają z definicji zawartej w przepisach prawa unijnego.

REKLAMA

Autopromocja

Definicja

REKLAMA

Jak już wspomniano na wstępie polskie przepisy podatkowe nie zawierają definicji pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, jednak taką definicję zawiera rozporządzenie wykonawcze Rady nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej.[2]

Zgodnie z art. 11 ust. 2 rozporządzenia 282/2011 jest to dowolne miejsce - inne niż miejsce siedziby działalności gospodarczej podatnika, które charakteryzuje się wystarczającą stałością oraz odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, by umożliwić mu odpowiednio: odbiór i wykorzystywanie usług świadczonych do własnych potrzeb tego stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej (przy nabywaniu usług) bądź świadczenie usług, które wykonuje (przy wykonywaniu usług).

Zatem zgodnie z przytoczoną definicją stałe miejsce prowadzenia działalności to miejsce:

  1. charakteryzujące się wystarczającą stałością,
  2. mające odpowiednie zaplecze personalne i techniczne.
  3. zdolne odebrać i wykorzystać usługi dla niego świadczone bądź odpowiednio wyświadczyć usługi przez siebie wykonywane.[3]

REKLAMA

Pomimo, iż przytoczona definicja wydaje się być pozornie prostą, to jednak w praktyce okazuje się skrajnie nieprecyzyjna, przez co nastręcza mnogość problemów interpretacyjnych. W tym zakresie należy zwrócić uwagę szczególnie na pkt 14 preambuły rozporządzania nr 282/2011, które zawiera pewne „wskazówki” dokonywania wykładni przedmiotowego pojęcia.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wskazuje on bezpośrednio, iż w procesie interpretacji należy uwzględniać dorobek orzeczniczy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. A zatem analizowane pojęcie stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie może być wykładane w oparciu jednie o literalne brzmienie samej definicji z art. 11 ust. 2 rozporządzenia nr 2828/2011, a powinno być ono rozpatrywane w oparciu o orzecznictwo TSUE, który to już niejednokrotnie pochylał się nad tym tematem.

Praktyka orzecznicza TSUE

Z uwagi na kluczową rolę orzecznictwa TSUE w dekodowaniu pojęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, należy w tym miejscu przytoczyć kilka najważniejszych tez, które to jednocześnie stanowią podstawę rozstrzygnięć polskich sadów administracyjnych.

W tym zakresie należy wskazać na orzecznictwo w sprawach C-190/95[4], C-231/94[5], C-168/94[6], które to dostarczają pewnych wskazówek interpretacyjnych dotyczących sposobu rozumienia przedmiotowego pojęcia. Mianowicie zgodnie z ich treścią stałe miejsce prowadzenia działalności jest to miejsce, które charakteryzuje się pewnym minimum stałości wynikającej ze stałej obecności zarówno osób, jak i zaplecza technicznego, która cechuje się dostatecznym stopniem trwałości, aby zapewnić ramy, w których mogą być zawierane umowy.

Kolejne przykłady orzecznictwa TSUE na które trzeba zwrócić uwagę, to wyroki w sprawach C- 168/84[7], C-260/95[8], jak również C-390/96[9], w których to z kolei Trybunał w procesie wykładni wskazuje także na skalę prowadzonej działalności, na podstawie której można stwierdzić, czy podatnik posiada stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej: „O stałym miejscu prowadzenia działalności gospodarczej można mówić jeżeli występuje odpowiednia struktura w zakresie zaplecza personalnego i technicznego, niezbędna do prowadzenia działalności gospodarczej oraz istnieje pewna minimalna skala działalności gospodarczej, która pozwala na uznanie, że działalność podatnika w tym miejscu nie jest prowadzona w sposób okresowy, jak również działalność z tego miejsca jest prowadzona w sposób samodzielny w stosunku do działalności siedziby przedsiębiorstwa”.

Interesujące wnioski płyną także z orzeczenia TSUE w sprawie C-605/12[10], na które w swoich orzeczeniach częstokroć powołują się polskie sady administracyjne. Mianowicie TSUE stwierdza w nim, iż podmiot zagraniczny nie musi dysponować w Polsce personelem, który jest u niego zatrudniony, ani zapleczem technicznym, aby można było stwierdzić, iż posiada on stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej: „[…] do przyjęcia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie nie jest konieczne, aby podatnik dysponował personelem, który jest u niego zatrudniony, i zapleczem technicznym, które jest jego własnością”.

W tym samym orzeczeniu skład orzekający kwestie ustalenia, czy mamy do czynienia ze stałym miejscem działalności gospodarczej (ze względu na jej złożoność), przesuwa na grunt krajowej judykatury: „wobec wielości i różnorodności stanów faktycznych spraw, ocena, czy mamy do czynienia ze stałym miejscem działalności gospodarczej, należy raczej do sfery faktów, dlatego ocena ta powinna być podejmowana głównie przez organy krajowe i sądy krajowe, nie przez Trybunał” oraz „przede wszystkim nie ma wątpliwości, że ustalenia tego musi ostatecznie dokonać sąd odsyłający na podstawie okoliczności faktycznych, które tylko jemu są w pełni dostępne”.

Orzecznictwo krajowe

W odniesieniu do krajowego orzecznictwa z pewnością trzeba odnieść się do jednego z nowszych orzeczeń NSA z dnia 3 października 2019 r.,[11] w którym to porusza on kwestie „samowystarczalności” stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej: „To, czy posiadane w danym miejscu siły i środki są odpowiednie, powinno być oceniane każdorazowo w kontekście konkretnych usług. Pamiętać bowiem należy, że owe siły i środki mają być odpowiednie do tego, aby umożliwić albo odbiór i wykorzystanie nabywanych usług, albo świadczenie usług. Innymi słowy, powinno być tak, że to ta właśnie struktura faktycznie konsumuje, zużywa usługi. Jeśli nie jest możliwe, aby dana struktura (z uwagi na swoje zaplecze personalne i techniczne) była w stanie skonsumować nabywane usługi, to należy ją uznać za niebędącą w tym przypadku stałym miejscem prowadzenia działalności. Odpowiednio - stałe miejsce prowadzenia działalności powinno mieć w dyspozycji takie siły i środki, aby było w stanie wyświadczyć usługi, które sprzedaje. Tylko wówczas w odniesieniu do sprzedawanych usług może być ono uznane za stałe miejsce prowadzenia działalności”.

W Wyroku NSA z dnia 22 listopada 2018 r.[12] z kolei zwraca uwagę, iż przy świadczeniu usług niektórych kategorii, do określenia czy mamy do czynienia ze stałym miejscem prowadzenia działalności gospodarczej, nie jest konieczne posiadanie przez podatnika „stałej osobowo-rzeczowej struktury w klasycznym znaczeniu”: „W niniejszej sprawie - z uwagi na rodzaj świadczonych przez G. usług - nie było konieczne posiadanie przez tę spółkę stałej osobowo-rzeczowej struktury w klasycznym znaczeniu i to jest także istotna kwestia. Natomiast wszystkie elementy umożliwiające świadczenie przez tę Spółkę usług były bezsprzecznie związane z terytorium Polski. W tym znaczeniu prawidłowe było uznanie przez organy - i zaakceptowanie przez Sąd pierwszej instancji - że stałe miejscem prowadzenia działalności gospodarczej przez Spółkę G. znajdowało się w Polsce, zaś usługi Spółki P. były świadczone właśnie do tego stałego miejsca działalności G”.

Na uwagę zasługuje także jedno z najnowszych orzeczeń odnoszących się do analizowanej tematyki tj. Wyrok NSA z dnia 26 lutego 2020 r.[13] W przywołanym orzeczeniu NSA analizując przesłanki określenia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej wskazał, że kluczowym kryterium dla uznania, że spółka zagraniczna na terytorium Polski będzie posiadała stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej jest zapewnienie dla potrzeb prowadzonej działalności fachowego personelu, niezbędnego do pracy w ramach dostaw towarów oraz posiadanie w Polsce minimalnych środków technicznych niezbędnych do prowadzenia działalności. Ponadto dla zaistnienia stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w danym państwie UE nie jest konieczne posiadanie własnego zaplecza personalnego i technicznego, o ile dostępność innego zaplecza jest porównywalna do dostępności zaplecza własnego.

Sławomir Wnuczek

______________________

[1] Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2020 r. poz. 106 z późn. zm.), (dalej: „Ustawa o VAT”).

[2] Rozporządzenie wykonawcze Rady nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiające środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L, Nr 77, s. 1, ze zm.), (dalej: „rozporządzenie nr 282/2011”).

[3] Wyrok NSA z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1460/16.

[4] Wyrok TSUE z dnia 17 lipca 1997 r., w sprawie C-190/95 (ARO Lease BV).

[5] Wyrok TSUE z dnia 2 maja 1996 r., w sprawie C-231/94 w sprawie (Faaborg-Gelting Linien).

[6] Wyrok TSUE z dnia 4 lipca 1987 r., w sprawie C-168/84 (Gunter Berkholz).

[7] Wyrok TSUE z dnia 4 lipca 1985 r., w sprawie C-168/84 (Gunter Berkholz).

[8] Wyrok TSUE z dnia 20 lutego 1997 r., w sprawie C-260/95 (Commissioners of Customs and Excise).

[9] Wyrok TSUE z dnia 7 maja 1998 r., w sprawie C-390/96 (Lease Plan Luxembourg SA).

[10] Wyrok TSUE z dnia 16 października 2014 r., w sprawie C-605/12 (Welmory).

[11] Wyrok NSA z dnia 3 października 2019 r., sygn. I FSK 980/17.

[12] Wyrok NSA z dnia 22 listopada 2018 r., sygn. I FSK 1460/16.

[13] Wyrok NSA z dnia 26 lutego 2020 r., sygn. I FSK 1313/17.

Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Projekt ustawy wdrażającej obowiązkowy KSeF po pierwszym czytaniu w Sejmie. Co się zmienia a co pozostaje bez zmian [komentarz eksperta]

W dniu 9 lipca 2025 r., Sejm przeprowadził pierwsze czytanie i skierował do prac w komisji finansów projekt ustawy zakładającej wdrożenie obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Wszystkie kluby i koła poselskie zapowiedziały dalsze prace nad projektem. Prace legislacyjne wchodzą w końcową fazę. Z coraz większą pewnością możemy więc stwierdzić, że obowiązkowy KSeF będzie wdrażany w dwóch etapach - od 1 lutego 2026 i od 1 kwietnia 2026 r.

Podatek u źródła 2025: Objaśnienia podatkowe ministra finansów dot. statusu rzeczywistego właściciela. Praktyczne szanse i nieoczywiste zagrożenia

Po latach oczekiwań i licznych postulatach ze strony środowisk doradczych oraz biznesowych, Ministerstwo Finansów opublikowało długo zapowiadane objaśnienia dotyczące statusu rzeczywistego właściciela w kontekście podatku u źródła (WHT). Teraz nadszedł czas, by bardziej szczegółowo przyjrzeć się poszczególnym zagadnieniom. Dokument z 3 lipca 2025 r., opublikowany na stronie MF 9 lipca, ma na celu rozwianie wieloletnich wątpliwości dotyczących stosowania klauzuli „beneficial owner”. Choć sam fakt publikacji należy ocenić jako krok w stronę większej przejrzystości i przewidywalności, nie wszystkie zapisy spełniły oczekiwania.

Polski podatek cyfrowy jeszcze w tym roku? Rząd nie ogląda się na Brukselę

Choć Komisja Europejska wycofała się z planów nałożenia podatku cyfrowego, Polska idzie własną drogą. Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski zapowiada, że projekt ustawy będzie gotowy do końca roku.

KSeF 2026: koniec z papierowymi fakturami, zmiany w obiegu dokumentów i obsłudze procesu sprzedaży w firmie

W przyszłym roku w Polsce zostanie uruchomiony obowiązkowy system fakturowania za pomocą Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Obowiązek ten wejdzie w życie na początku 2026 roku i wynika z procedowanego w Parlamencie projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług. Aktualny postęp prac legislacyjnych nad projektem, oznaczonym numerem druku 1407, można śledzić na stronach Sejmu.

REKLAMA

Składki ZUS dla małych firm w 2025 roku - preferencje: ulga na start, mały ZUS plus i wakacje składkowe

Ulga na start, preferencyjne składki, czy „Mały ZUS plus”, a także wakacje składkowe – to propozycje wsparcia dla małych przedsiębiorców. Korzyści to możliwość opłacania niższych składek lub ich brak. Warto też zwrócić uwagę na konsekwencje z tym związane. ZUS tłumaczy kto i z jakich ulg może skorzystać oraz jakie są zagrożenia z tym związane.

Zwracasz pracownikom wydatki na taksówki – czy musisz pobrać zaliczkę na podatek PIT? Najnowsze wyjaśnienia fiskusa (taksówki w podróży służbowej i w czasie wyjścia służbowego)

Pracodawcy mają wątpliwości, czy w przypadku zwracania pracownikom wydatków na taksówki (kiedy to pracownicy wykonują obowiązki służbowe – zarówno w podróży służbowej jak i w czasie tzw. wyjścia służbowego), trzeba od tych kwot pobierać zaliczki na podatek dochodowy? Pod koniec czerwca 2025 r. wyjaśnił to dokładnie Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Kilka miesięcy wcześniej odpowiedzi na to pytanie udzielił Minister Finansów.

Minister Majewska chce uproszczenia ZUS dla firm – konkretne propozycje zmian już na stole

Minister Agnieszka Majewska zaproponowała szereg zmian w przepisach dotyczących ubezpieczeń społecznych, które mają ułatwić życie mikro, małym i średnim przedsiębiorcom. Wśród postulatów znalazły się m.in. podniesienie limitu Małego ZUS Plus, likwidacja składki rentowej dla emerytów-przedsiębiorców, uproszczenia przy wakacjach składkowych oraz ułatwienia dla łączących biznes z rodzicielstwem.

Miliardy z KPO usprawniają kolejową infrastrukturę

Prawie 11,5 mld zł warte są inwestycje realizowane ze środków Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększenia Odporności (KPO) przez PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. Zarządzająca infrastrukturą kolejową spółka, która jest największym beneficjentem KPO, zawarła już ponad 120 umów z wykonawcami na kwotę 8 mld zł. Przeszło 160 prowadzonych zadań ma przyczynić się do zwiększenia prędkości pociągów, a także zwiększenia przepustowości tras oraz usprawnienia zarządzania ruchem kolejowym. Inwestycje poprawiają bezpieczeństwo ruchu i komfort obsługi podróżnych. Na stacjach i przystankach budowany jest nowoczesny system informacji pasażerskiej, a ich infrastruktura - dopasowywana do potrzeb osób o ograniczonej mobilności.

REKLAMA

Darowizna od brata ponad limit 36 120 zł. Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby nie stracić prawa do zwolnienia podatkowego?

Co robić gdy darowizna przekazana przez brata przekracza limit kwoty wolnej w wysokości 36 120 zł? Czy podlegała zwolnieniu od podatku od spadków i darowizn, pomimo że jest dokonywana z majątku wspólnego brata i jego małżonki? Jakie warunki muszą zostać spełnione, żeby nie stracić prawa do zwolnienia?

KSeF wymusi zmiany. Rejestry VAT i wydatki pracownicze po nowemu od 2026 roku

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur to jeden z najważniejszych projektów cyfryzacyjnych polskiej administracji podatkowej ostatnich lat. Od 1 lutego lub od 1 kwietnia 2026 roku – w zależności od poziomu sprzedaży w 2024 roku – podatnicy VAT będą zobowiązani do wystawiania faktur wyłącznie w formie elektronicznej za pośrednictwem KSeF. To nie tylko zmiana technologiczna, ale także rewolucja organizacyjna, która wymusi dostosowanie systemów księgowych, procesów wewnętrznych i codziennej pracy działów finansowych.

REKLAMA