Wykaz podatników VAT czynnych

Autopromocja

Resort finansów uznał, że obecnie zamieszczone na stronie MF narzędzie, mające charakter usługi służącej sprawdzeniu statusu podmiotu w VAT po numerze NIP, jest nie wystarczające z uwagi na ograniczony zakres dostępnych w nim informacji, a mianowicie czy podmiot jest czynnym, zwolnionym czy też niezarejestrowanym podatnikiem VAT. Zdaniem resortu, konieczne jest wprowadzenie nowego narzędzia dla podatników, udostępniającego nowe informacje podatników i ułatwiającego im szybką identyfikację ich kontrahentów, co pomogłoby zapobiegać występującemu w ostatnich latach, zarówno w Polsce, jak i w innych krajach UE niepokojącemu zjawisku wykorzystywania mechanizmów konstrukcji podatku VAT do uzyskiwania niezgodnych z prawem korzyści powodujących uszczuplanie należności budżetu państwa poprzez wyłudzanie nienależnego zwrotu tego podatku lub nieodprowadzanie należności podatkowych z tytułu VAT

Wprowadzenie takiego nowego narzędzia, w postaci wykazu podatników VAT czynnych, zakłada projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (z 20 września br.).

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Ten nowy wykaz ma stanowić bardzo ważne narzędzie dla uczciwych podatników, którzy będą mieli możliwość weryfikacji informacji o swoich kontrahentach, a więc informacji przede wszystkim o aktualnym statusie rejestracji kontrahentów dla celów VAT. Możliwość dokonania takiej weryfikacji w sposób istotny ma ograniczyć ryzyko wplątania uczciwych podatników w oszukańczy proceder zmierzający do wyłudzenia VAT.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Co będzie zawierał wykaz?

Propozycja zakłada, że Szefa Krajowej Administracji Skarbowej na stronie BIP Ministerstwa Finansów będzie publikował wykaz podatników VAT czynnych zawierający informacje (dane) o podatnikach zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni. Wykaz taki ma być aktualizowany na bieżąco, czyli w każdy dzień roboczy, raz na dobę.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

W stosunku do już obecnie publikowanej na stronie MF usługi, umożliwiającej sprawdzenie statusu podmiotu w VAT, projektowany wykaz będzie umożliwiał dostęp do większej ilości informacji  do weryfikacji podatników.

Przechodząc do szczegółowych rozwiązań, projekt zakłada dodanie ust. 15 w art. 96 ustawy o VAT, na podstawie którego utworzony zostanie wykaz podmiotów zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni. Wykaz ten będzie zawierał następujące dane:

1) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku;

2) imiona i nazwiska w przypadku podatników będących osobami fizycznymi, lub pełną nazwę w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi;

3) adres miejsca prowadzenia działalności gospodarczej bądź adres głównego miejsca wykonywania działalności, jeżeli działalność gospodarcza jest prowadzona w kilku miejscach lub na terenie całego kraju - w przypadku podatnika będącego osobą fizyczną;

4) adres siedziby - w przypadku podatnika niebędącego osobą fizyczną;

5) wskazane w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub zgłoszeniu aktualizacyjnym numery:

a) rachunków rozliczeniowych podatnika w rozumieniu art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1988, 1948, 1997 i 2260),

b) imiennych rachunków podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowokredytowej, której jest członkiem, otwartych w związku z prowadzoną przez członka działalnością gospodarczą;

6) datę:

a) rejestracji podatnika jako podatnika VAT czynnego,

b) wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT czynnego,

c) przywrócenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego;

7) podstawę prawną:

a) wykreślenia podatnika z rejestru jako podatnika VAT czynnego,

b) przywrócenia zarejestrowania podatnika jako podatnika VAT czynnego.

Ustawodawca wskazuje, że dane o podatnikach wykreślonych z rejestru jako podatników VAT czynnych będą przechowywane w wykazie przez okres 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym podatnik został wykreślony z rejestru. Termin ten jest zbieżny z terminem przedawnienia zobowiązania podatkowego, co ma zagwarantować podatnikom możliwość zweryfikowania wstecz transakcji z wybranymi kontrahentami.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Zakłada się, że propozycja zamieszczenia w tym wykazie daty rejestracji, wykreślenia oraz przywrócenia zarejestrowania jako podatnika VAT czynnego ułatwi sprawną identyfikację kontrahentów, którzy zostali wykreśleni z rejestru (spełniali przesłanki do ich wykreślenia) lecz wykazali, że faktycznie prowadzą działalność gospodarczą i zostali przywróceni do rejestru. Podatnicy będą więc mieli możliwość prześledzenia całej historii rejestracji kontrahentów dla celów VAT, co umożliwi im weryfikację, jaki był w wybranym momencie status kontrahenta.

Upublicznianie danych zawartych w wykazie VAT będzie możliwe dzięki zniesieniu tajemnicy skarbowej w stosunku do niektórych danych wynikających ze zgłoszenia identyfikacyjnego/aktualizacyjnego składanego przez podatników VAT czynnych a także daty rejestracji/wykreślenia/przywrócenia w rejestrze podatników VAT czynnych wraz z podstawą prawną dokonania przez naczelnika urzędu skarbowego tych czynności.

Co jeszcze zmieni się w przepisach?

Projekt wprowadza także zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którymi podatnicy (w przypadku osób fizycznych będą to podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą) nie zaliczają do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego lub w przypadku transakcji z podatnikiem zarejestrowanym na potrzeby podatku od towarów i usług jako podatnik VAT czynny, na rachunek inny niż zawarty w wykazie.

Obowiązek dokonania zapłaty za pośrednictwem rachunku bankowego przez wszystkich podatników podatków dochodowych (również niebędących podatnikami VAT) został ograniczony do skutków finansowych w podatkach dochodowych określonych w tych przepisach do transakcji, których wartość przekracza 15 000 zł zgodnie z ustawą o swobodzie działalności gospodarczej.

Ustawodawca wprowadza zmiany w ustawie o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w zakresie dotyczącym rozszerzenia danych nieobjętych tajemnicą skarbową również o numery rachunków podatnika lub imiennych rachunków podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub w zgłoszeniu aktualizacyjnym. Wprowadzenie tej zmiany wynika z projektowanego art. 96 ust. 15 pkt 5 ustawy o VAT, który przewiduje że publikowany wykaz VAT będzie zawierał również informacje dotyczące takich numerów rachunków. 

Projekt wprowadza zmiany do ustawy – Ordynacja podatkowa polegające na wprowadzeniu regulacji umożliwiających zabezpieczenie na majątku podatnika, o którym mowa w projektowanym art. 117ba Ordynacji podatkowej zobowiązania wynikającego z decyzji orzekającej o jego odpowiedzialności podatkowej. W dodawanym art. 117ba Ordynacji podatkowej przewidziano odpowiedzialność solidarną wobec podatnika, na rzecz którego dokonano dostawy towaru lub wyświadczono usługę wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy lub świadczącym tę usługę za jego zaległości podatkowe w części podatku proporcjonalnie przypadającej na tę dostawę lub tę usługę, w przypadku gdy zapłata należności zostanie przekazana na rachunek inny niż zawarty w projektowanym wykazie podatników VAT czynnych. Odpowiedzialność solidarna nie będzie dotyczyła wszystkich zobowiązań podatkowych. Podatnik będzie odpowiadał solidarnie za zaległości podatkowe kontrahenta, ale tylko do kwoty podatku, związanego z konkretną dostawą towarów lub świadczeniem usług, za które płatność nie została dokonana na rachunek bankowy podatnika zawarty w wykazie podatników VAT czynnych i transakcji, których wartość przekracza 15 000 zł. Będzie to odpowiedzialność osób trzecich, o której mowa w rozdziale 15 ustawy - Ordynacja podatkowa w związku z tym wprowadzono odpowiednie zmiany w tej ustawie.

Od dnia 1 stycznia 2017 r. przy transakcjach, w których stronami są przedsiębiorcy, obowiązuje limit 15.000 zł dla płatności gotówkowych, a transakcje powyżej wskazanej kwoty muszą być dokonywane za pośrednictwem rachunku bankowego. Naruszenie tego obowiązku powoduje konsekwencje w podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) i w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) polegające na tym, że podatnicy nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kosztu w tej części, w jakiej płatność dotycząca transakcji określonej w art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej została dokonana bez pośrednictwa rachunku płatniczego. W art. 28 ustawy z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowokredytowych został uregulowany przywilej egzekucyjny polegający na wyłączeniu z egzekucji oszczędności członka kasy znajdujące się na jego imiennym rachunku. Nie jest zasadne stosownie tego przywileju w przypadku, gdy rachunek ten służy prowadzonej działalności, podobnie jak to jest uregulowane w art. 49 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (Dz. U. z 2016 r. poz. 1988, z późn. zm.) w przypadku rachunków rozliczeniowych podatnika, które nie są wolne od zajęcia na podstawie sądowego lub administracyjnego tytułu wykonawczego. W związku z tym w projektowanej ustawie wprowadzono zmiany polegające na tym, że środki pieniężne zgromadzone na imiennych rachunkach podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub w zgłoszeniu aktualizacyjnym związanych z prowadzoną działalnością, (które będą zamieszczane w wykazie VAT) będą podlegały egzekucji.

Projektowana ustawa wejdzie w życie  po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia.