Dostosowanie rozliczeń VAT do nowych zasad odliczenia przy pomocy pre-współczynnika
Kogo dotyczą zmiany w VAT od 2016 r. w zakresie pre-proporcji?
Zamiarem ustawodawcy było uregulowanie sytuacji, kiedy podatnik poza wykonywaniem czynności opodatkowanych w ramach działalności gospodarczej prowadzi działalność w celach, określonych przez ustawodawcę, jako „inne niż działalność gospodarcza”. Czym są te „inne cele” niestety w ustawie już nie wyjaśniono. Co prawda, w uzasadnieniu projektodawca wskazał, że chodzi tutaj głównie o działalność podmiotów takich jak jednostki samorządu terytorialnego, organów rządowych oraz innych podmiotów prawa publicznego, nie można jednak wykluczyć że nowe przepisy będą miały również zastosowanie do podmiotów, które prowadząc działalność biznesową dokonują pewnych, czasami niestandardowych czynności, które można ogólnie nazwać aktywnością prywatną.
Podejście ustawodawcy zostało potwierdzone w odpowiedzi na interpelację nr 30157, w której Minister Finansów wskazał, że „obowiązek wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu ww. pre-współczynnika dotyczy bowiem tylko wąskiej grupy podatników, którzy poza działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT wykonują również działalność nieobjętą systemem VAT (np. jako organ władzy publicznej), i nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie podatku należnego do każdego z tych typów działalności.”
Zmiany w odliczaniu VAT w 2016 r. – jak stosować preproporcję?
Pozostaje jednak pytanie, jak w praktyce organy podatkowe będą interpretować nowe przepisy – wąsko jak sugeruje uzasadnienie i powyższe stanowisko Ministra Finansów czy może szeroko – uznając, że pewne niestandardowe czynności podatników, które nie podlegają systemowi opodatkowania VAT, powinny być uwzględnione przy wyliczaniu kwoty podatku do odliczenia. Przykładowo można tutaj podać czynności zbycia przedsiębiorstwa, czy jego zorganizowanej części, sprzedaż wierzytelności własnych, rozliczenia w ramach konsorcjum, czy chociażby otrzymywanie odsetek od lokat bankowych, odszkodowań, kar umownych i dywidend.
Radio publiczne pełni misję i nie odliczy całego VAT…
Dotychczasowe interpretacje indywidualne wydane przez organy podatkowe dotyczą podmiotów, które rzeczywiście poza działalnością komercyjną wykonują działania, które mieszczą się w szeroko pojętej działalności publicznej. Dla przykładu, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 2 grudnia 2015 r. nr IBPP3/4512-788/15/MN stwierdził, że radio które ma realizować misję kulturalną uzyskuje z tego tytułu opłatę abonamentową nie mającą związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. „Zatem w świetle ww. norm prawa podatkowego należy wskazać, że Spółka wykonując czynności nałożone na nią ustawą o radiofonii i telewizji – realizując misję – nie prowadzi działalności gospodarczej, a tym samym nie działa w charakterze podatnika podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy.”
Refakturowanie opłat niepodlegających VAT - czy trzeba ustalić preproporcję?
Tym samym wydaje się, że takie instytucje jak radio, telewizja, klub sportowy dotowany przez samorząd wykonujące działalność mieszaną – podlegającą i niepodlegającą systemowi VAT będą zobowiązane do stosowania pre-proporcji.
… a Instytut nastawiony na działalność komercyjną już tak
Co ciekawe, w innej interpretacji czytamy już, że działalność instytutu, który zajmuje się prowadzeniem badań naukowych i prac rozwojowych dotyczących rozwoju technik i technologii włókienniczych, jest działalnością gospodarczą. Istotne w tym przypadku jest przeznaczenie wyników badań i prac instytutu na cele komercyjne. Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji z dnia 26 listopada 2015 r., nr IPTPP1/4512-488/15-4/RG wskazał, że „badania, które mają charakter komercyjny, tzn. zakładane jest osiągnięcie wyników, które będą przedmiotem sprzedaży (…) prowadzone są w ramach działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.”
Polecamy: Zmiany w odliczaniu VAT od 1 stycznia 2016 r. - jak przygotować się do stosowania preproporcji
Kiedy alokacja, a kiedy pre-proporcja
Jeżeli podatnik uzna, że wykonuje działalność mieszaną to dokonując nabyć towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, powinien w pierwszej kolejności dokonać alokacji – przypisania tych towarów i usług do konkretnej działalności.
Dopiero, gdy przypisanie tych towarów i usług do konkretnego rodzaju działalności nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego do odliczenia, oblicza się proporcjonalnie, co wynika z dodanego art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Przy czym sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych nabyć.
Warto zaznaczyć, że ustawodawca nie narzuca podatnikom jednego sposobu kalkulacji. Wśród przykładowych metod obliczania pre-współczynnika wskazano te oparte o liczbę osób zaangażowanych w wykonywanie danych prac, liczbę godzin roboczych przeznaczonych na te prace, obrót z działalności, jak i powierzchnię wykorzystywaną do danej działalności. Przy czym wydaje się, że metoda oparta o obrót z działalności, ze względu na łatwość obliczania, ale również względną obiektywność będzie najczęściej stosowaną.
Nie zapomnieć o proporcji
Podatnicy, którzy w ramach prowadzonej działalności gospodarczej wykonują jedynie czynności opodatkowane, obliczony pre-współczynnik stosują do wyliczenia ostatecznej kwoty podatku do odliczenia. Niemniej podatnicy, którzy dokonują również czynności zwolnionych z VAT, muszą również pamiętać o zastosowaniu proporcji (bądź alokacji, jeśli jest to możliwe) do wyliczenia ostatecznej kwoty odliczenia. Przyjmując, że zastosowanie pre-proporcji było pierwszym etapem obliczeń, następnie trzeba zastosować drugi etap w oparciu o przepisy art. 90 ustawy o VAT.
O ile więc, zastosowanie pre-współczynnika pozwoli nam na określenie kwoty podatku naliczonego związanego z działalnością podlegającą systemowi VAT, o tyle dopiero zastosowanie proporcji, w przypadku podatników wykonujących czynności zwolnione, pozwala na wyliczenie ostatecznej kwoty podatku do odliczenia.
Reasumując, w celu dostosowania rozliczeń VAT do nowych zasad odliczenia podatku przy pomocy pre-współczynnika należy dokonać szeregu czynności analityczno-kalkulacyjnych, które doprowadzić mają do określenia kwoty podatku naliczonego do odliczenia. Szczególnie istotne jest zweryfikowanie prowadzonej działalności pod względem określenia czy w całości podlega systemowi opodatkowania VAT, następnie należy przeanalizować jej specyfikę, tak aby wybrać najwłaściwszą metodę kalkulacji pre-proporcji. Kolejne kroki to odpowiednia kalkulacja i wyliczenie ostatecznej kwoty, przy uwzględnieniu charakteru działalności. Co ważne, pre-współczynnik należy wyliczyć na początku roku, uwzględniając dane za poprzedni rok podatkowy. Jednak, po zakończeniu roku podatkowego podatnik ma obowiązek dokonać korekty podatku naliczonego na takich samych zasadach jak w przypadku korekty proporcji, co wynika z art. 90c ustawy o VAT.
Autor: Urszula Płusa-Szpadzik, doradca podatkowy, starszy konsultant w Accreo sp. z o.o.
Komentarze(0)
Pokaż:
NajnowszePopularneNajstarsze