Refakturowanie opłat niepodlegających VAT - czy trzeba ustalić preproporcję?

Nie ma takiej potrzeby. W tym przypadku radzimy zmienić sposób dokumentowania, gdyż jest błędny i kwestionowany zarówno przez organy podatkowe, jak i przez sądy. Szczegóły poniżej.

Kiedy nie trzeba wyliczać prewspółczynnika

Jeżeli podatnik może bezpośrednio przypisać towary i usługi do działalności gospodarczej, wówczas nie musi wyliczać prewspółczynnika. Zasada ta wynika z art. 86 ust. 2a ustawy o VAT.

(...) w przypadku nabycia towarów i usług wykorzystywanych zarówno do celów wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza, z wyjątkiem celów osobistych, do których ma zastosowanie art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, oraz celów, o których mowa w art. 8 ust. 5 – w przypadku, o którym mowa w tym przepisie, gdy przypisanie tych towarów i usług w całości do działalności gospodarczej podatnika nie jest możliwe, kwotę podatku naliczonego, oblicza się zgodnie ze sposobem określenia zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej, zwanym dalej „sposobem określenia proporcji”. Sposób określenia proporcji powinien najbardziej odpowiadać specyfice wykonywanej przez podatnika działalności i dokonywanych przez niego nabyć.

Biuletyn VAT

Jak podkreśla MF w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia w sprawie sposobu określania zakresu wykorzystywania nabywanych towarów i usług do celów działalności gospodarczej:

Cele prowadzonej działalności gospodarczej należy rozpatrywać w kontekście definicji działalności gospodarczej, określonej przepisami art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT. Mieszczą się tutaj również działania czy sytuacje występujące w ramach działalności gospodarczej, jednakże nie generujące opodatkowania VAT, przykładowo otrzymanie odszkodowań umownych czy odsetek za nieterminowe dokonywanie płatności od kontrahentów, sprzedaż wierzytelności „trudnych”, itp.

Natomiast przez cele inne rozumie się sferę działalności danego podmiotu niebędącą działalnością gospodarczą w rozumieniu art. 15 ust. 2 i 3 ustawy o VAT (przykładowo działalność podmiotu w charakterze organu władzy czy nieodpłatną działalność statutową), a także cele prywatne, z definicji niemające związku z działalnością gospodarczą podatnika.

Dlatego podatnicy, którzy prowadzą wyłącznie działalność gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT, nie będą stosowali współczynnika, o którym mowa w art. 86 ust. 2a ustawy o VAT. Obowiązek wydzielenia podatku naliczonego przy zastosowaniu preproporcji dotyczy bowiem tylko wąskiej grupy podatników, którzy poza działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy o VAT wykonują również działalność nieobjętą systemem VAT (np. jako organ władzy publicznej) i nie jest możliwe bezpośrednie przyporządkowanie podatku naliczonego do każdego z tych typów działalności.

W Państwa przypadku taka sytuacja nie będzie miała miejsca, gdyż refakturując opłaty pobierane od Was jako właściciela nieruchomości, nie działacie jako organ władzy publicznej. Działacie w ramach działalności gospodarczej.

Podatki 2016 cz.1 – VAT 2016 (książka)

Przewodnik po zmianach przepisów 2015/2016 dla firm

Radzimy jednak zastanowić się nad zmianą sposobu dokumentowania tej opłaty. Zarówno organy podatkowe, jak i sądy kwestionują taki sposób postępowania. Wynajmujący powinien wliczyć opłaty za wywóz nieczystości do podstawy opodatkowania usługi najmu. Nie może ich refakturować, gdyż w obecnym stanie prawnym najemca nie może dokonać wyboru firmy, która będzie mu wywoziła nieczystości. W wyroku NSA z 1 września 2015 r. (sygn. akt I FSK 1414/13) czytamy:

Zatem – jak stwierdzono w wyroku NSA z dnia 10 lipca 2015 r. (sygn. akt I FSK 944/15) – w świetle obecnie obowiązujących przepisów ustawy o utrzymaniu czystości zarówno wynajmujący jak i najemca nie mają w takim przypadku możliwości dokonania wyboru świadczeniodawcy tych usług.

Ponadto uwzględnić należy, że przedmiotowa opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi ma charakter „daniny publicznej”, będąc opłatą ustalaną w sposób określony w ustawie i stanowiąc dochód gminy przeznaczony na działania wykonywane w interesie publicznym. Tym samym gmina z tytułu realizacji zadań, za które pobierana jest ta opłata wyłączona jest z opodatkowania na podstawie art. 15 ust. 6 u.p.t.u. (...)

(...) opłata za wywóz nieczystości (podobnie jak podatek od nieruchomości), w sytuacji gdy jej koszt przenoszony jest na najemcę, stanowi w obecnym stanie prawnym element podstawy opodatkowania usługi najmu, oczywiście jeżeli najemca nie ma możliwości wyboru świadczeniodawcy tej usługi.

Informację o wysokości opłaty można podawać w odrębnej pozycji faktury „Uwagi”.

Spółka wynajmuje lokal użytkowy. Miesięczny czynsz wynosi 10 000 zł plus 23%. Dodatkowo refakturuje opłaty za wywóz śmieci 200 zł miesięcznie, nie naliczając VAT. Spółka powinna wliczyć tę kwotę do podstawy opodatkowania, która wyniesie 10 200 zł, a VAT – 2346 zł.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 8 ust. 2a, art. 86 ust. 2a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2015 r. poz. 1649

Marcin Jasiński, ekspert w zakresie VAT