Zastosowanie stawki VAT 0% w usłudze transportu międzynarodowego towarów

Zgodnie z art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej „ustawa o VAT”) stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego (art. 83 ust. 1. pkt 23).

Natomiast przez usługi transportu międzynarodowego, o których mowa w ust. 1 pkt 23, rozumie się:

1) przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:

a) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,

b) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,

c) z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),

d) z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju.

Przekładając powyższe przepisy definiujące transport międzynarodowy na praktykę, wskazuje się, co następuje:

- dla lit. a będzie to np. transport z Polski do Szwajcarii,

- dla lit. b np. z Białorusi do Polski,

- dla lit. c np. z Rosji do Szwajcarii przez Polskę,

- dla lit. d np. z Niemiec do Rosji przez Polskę (lub na odwrót).

Ponadto, należy zwrócić uwagę na wymogi dokumentacyjne, niezbędne do spełnienia w celu zastosowania stawki 0% w transporcie międzynarodowym. Uregulowania w tym zakresie zostały określone przez ustawodawcę.

Otóż, w świetle art. 83 ust 5. ustawy o VAT, dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia usług, o których mowa w ust. 1 pkt 23, są w przypadku transportu:

1) towarów przez przewoźnika lub spedytora - list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora), z zastrzeżeniem pkt 2;

2) towarów importowanych - oprócz dokumentów, o których mowa w pkt 1, dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów;

3) towarów przez eksportera - dowód wywozu towarów;

4) osób - międzynarodowy bilet lotniczy, promowy, okrętowy lub kolejowy, wystawiony przez przewoźnika na określoną trasę przewozu dla konkretnego pasażera.

Tym samym zastosowanie np. przez spedytora stawki 0% w przypadku faktury wystawianej na polskiego podatnika VAT jest możliwe przy spełnieniu przez świadczoną usługę transportu definicji transportu międzynarodowego w myśl ww. przepisów. Ponadto spedytor jest obowiązany dysponować listem przewozowym (dokument CMR) z tytułu wykonania tego transportu.

PRZYKŁAD BRAKU MOŻLIWOŚCI ZASTOSOWANIA STAWKI 0% W USŁUDZE TRANSPORTU TOWARÓW

Pytanie: Jesteśmy polskim podatnikiem VAT. Świadczymy usługę transportową towarów ze Szwajcarii do Niemiec dla polskiego podatnika VAT. Czy możemy wystawić fakturę ze stawką VAT 0% lub stawką NP?

Należy zwrócić uwagę na art. 28f ust. 1a ustawy o VAT:

Art. 28f ust. 1a. Miejscem świadczenia usług transportu towarów na rzecz podatnika:

1) posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi… jeżeli transport ten jest wykonywany w całości poza terytorium Unii Europejskiej, jest terytorium znajdujące się poza terytorium Unii Europejskiej.

Gdyby usługa dla Państwa kontrahenta była świadczona w całości poza krajami UE – np. z Liechtensteinu do Szwajcarii, albo w całości w Szwajcarii, to wówczas moglibyście Państwo  zastosować stawkę NP. W tym jednak przypadku miejscem docelowym jest państwo członkowskie, co powoduje brak zasadności zastosowania ww. artykułu, a co za tym idzie stawki NP. Dopiero, gdyby siedziba Państwa kontrahenta mieściła się np. w Niemczech, fakturę na usługę moglibyście Państwo wystawić ze stawką podatku NP (ale nie 0%) i z oznaczeniem reversal charge/odwrotne obciążenie (w myśl przepisu art. 106e pkt 18).

Polecamy: 11 kluczowych zmian 2019 – PODATKI I KADRY

Ponadto, jako że nabywcą usługi w Państwa przypadku jest podmiot polski będący podatnikiem VAT, opodatkowanie następuje w kraju siedziby nabywcy – czyli w Polsce w myśl zasady ogólnej zawartej w art. 28b ustawy o VAT:

Art. 28b. Miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej.

Do przypadku tego ma zastosowanie stawka podstawowa VAT (23%) – dlatego też takową należy umieścić na fakturze. Bez znaczenia jest tu miejsce realizacji usługi, bowiem rozpatrywany transport nie może zostać zakwalifikowany do transportu międzynarodowego w myśl przepisów ustawy o VAT (nie spełnia bowiem definicji tego transportu według art. 83 ust. 3). Z kolei gdyby dla omawianego transportu Polska była jednak krajem tranzytowym, wówczas istniałaby możliwość zastosowania stawki 0% (na podstawie art. 83 ust. 3 pkt 1 lit. d.).

Bartosz Gebel
Biuro rachunkowe Ergotax Sp. z o.o.