Czy pożyczki z funduszu socjalnego są opodatkowane VAT

Zdaniem fiskusa jeżeli podatnik udzielając swoim pracownikom pożyczek, wykonuje działalność usługową, określoną w PKWiU 65.22.10-00.90 - „usługi udzielania pożyczek świadczone poza systemem bankowym”, a tego rodzaju działalność usługowa jest zamieszczona w definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy - udzielanie tego rodzaju pożyczek podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Autopromocja

Jednak usługi te na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT w związku z poz. 3 załącznika nr 4 do ustawy korzystają ze zwolnienia od tego podatku.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT podatnikiem podatku od towarów i usług są osoby prawne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Porównaj: Jakie skutki w VAT powoduje darowizna żywności

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Działalność gospodarcza z kolei, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy, obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania ich w sposób częstotliwy.

Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Mając powyższe na uwadze organy podatkowe uważają, iż pracodawca udziela pożyczek z funduszu socjalnego w okolicznościach wskazujących na zamiar udzielania jej w sposób częstotliwy (nie jest istotny w tym wypadku fakt, iż udzielanie pożyczek nie jest przedmiotem działalności gospodarczej spółki), a więc w tym wypadku wypełnił również definicję podatnika określoną w art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług.

Autopromocja

Webinar: VAT 2025

Sprawdź

Dlatego zdaniem fiskusa udzielanie pożyczek z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych oraz pobieranie od udzielonych pożyczek odsetek stanowi odpłatne świadczenie usług podlegające opodatkowaniu w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT.

Inaczej natomiast uważają sądy administracyjne. Przykładem jest wyrok WSA w Warszawie z 8 czerwca 2009 r. (sygn. III SA/Wa 423/09), gdzie sąd wyraźnie stwierdził, że udzielanie przez pracodawcę pożyczek ze środków funduszu socjalnego nie jest wykonywaniem samodzielnej działalności gospodarczej. Nie jest więc czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Autopromocja

Kasowy PIT 2025 – webinar.
Nowe przepisy

Sprawdź

Zdaniem WSA pracodawca, jako podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym i aby w jego ramach udzielać pracownikom pożyczek mieszkaniowych. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o ZFŚS.

W konsekwencji podmiot wykonując czynności związane z udzielaniem swoim pracownikom zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe z ZFŚS nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o VAT.

Poza tym czynności te dokonywane są nieodpłatnie. Podatnik ponosi koszty związane z administrowaniem funduszem, nie pobierając z tego tytułu wynagrodzenia. Nie są nim z pewnością odsetki uzyskane z udzielonych w ramach ZFŚS pożyczek mieszkaniowych. Te bowiem powiększają masę majątkową funduszu.

Polecamy: Jak wysokie są podstawowe stawki VAT w UE

Podstawa prawna: Ustawa o podatku od towarów i usług ( Dz.U. z 2004 Nr 54 poz. 535 ze zm.)