REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Umowa o odstąpienie (zrzeczenie się) od wzajemnych roszczeń - skutki w VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Umowa o odstąpienie (zrzeczenie się) od wzajemnych roszczeń - skutki w VAT
Umowa o odstąpienie (zrzeczenie się) od wzajemnych roszczeń - skutki w VAT

REKLAMA

REKLAMA

Spółka budowlana wykonała roboty budowlane na rzecz inwestora (opodatkowane stawką 23% VAT). Niestety, podczas tych prac została zniszczona prywatna droga i ogrodzenie. Inwestor zobowiązał się naprawić wyrządzone szkody i zniszczenia na prywatnej posesji w zamian za odstąpienie przez firmę budowlaną od roszczeń o odsetki z tytułu nieterminowego uregulowania płatności za wykonaną pracę. W tym celu spółka budowlana i inwestor zawarli porozumienie spisane w formie umowy. Jakie skutki podatkowe wywoła taka sytuacja w zakresie rozliczeń w VAT?

Ważne!
We wskazanej sytuacji każda ze stron świadczy na rzecz drugiej strony usługę podlegającą opodatkowaniu VAT według stawki 23%. Szczegóły poniżej.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Odpłatne świadczenie usług opodatkowane VAT

Opodatkowaniu VAT podlegają czynności wymienione w art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, w tym odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Przy czym z art. 8 ust. 1 ustawy o VAT wynika, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy o VAT.

Czy zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności jest świadczeniem usług?

Jak widać, definicja świadczenia usług jest bardzo szeroka. Świadczeniem usług jest nawet zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji, co wynika wprost z art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT. W konsekwencji świadczeniem usługi jest również dokonywane odpłatnie zrzekanie się roszczeń. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe, czego przykładem może być interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 4 lipca 2018 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.271.2018.1.IZ), w której czytamy, że:

(…) zrzeczenie się przez Wynajmującego roszczeń wobec Wnioskodawcy jest zaniechaniem działania, a więc w istocie zobowiązaniem się do powstrzymania się od dokonania czynności, tj. skorzystania przez Wynajmującego z prawa do wystąpienia na drogę sądową przeciwko Wnioskodawcy. Oznacza to więc, że w rozpatrywanej sprawie spełnione są przesłanki do uznania zrzeczenia się roszczeń wobec Wnioskodawcy za świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.
W konsekwencji organ podatkowy wyjaśnił, że (…) przedmiotowe wynagrodzenie na rzecz Wynajmującego stanowić będzie wynagrodzenie za konkretne świadczenie usługi w postaci zobowiązania do powstrzymania się od dokonania czynności, które podlega opodatkowaniu podatkiem na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 w związku z wypełnieniem dyspozycji art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

REKLAMA

Ważne!
Świadczeniem usługi jest również odpłatne zrzeczenie się roszczeń. Potwierdzają to w udzielanych wyjaśnieniach organy podatkowe.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Wskazać jednocześnie należy, że o odpłatności dostaw towarów oraz świadczenia usług można mówić wtedy, gdy są dokonywane za wynagrodzeniem. Wynagrodzenie to najczęściej ma formę pieniężną, jednak nie jest tak zawsze. Odpłatnymi dostawami towarów oraz odpłatnie świadczonymi usługami są również czynności wykonywane za wynagrodzeniem w naturze (np. w szczególności w formie towarów lub usług), w tym transakcje barterowe (zamiana towarów na towary, towarów na usługi, usług na usługi oraz usług na towary) lub częściowo barterowe.

W sytuacji przedstawionej w pytaniu wystąpi transakcja barterowa polegająca na wymianie usługi na usługę, tj.:

usługi świadczonej przez inwestora, polegającej na rezygnacji z dochodzenia roszczenia o naprawienie szkody, oraz

usługi świadczonej przez firmę budowlaną, polegającej na rezygnacji z dochodzenia roszczenia o zapłatę odsetek z tytułu nieterminowego uregulowania płatności za wykonaną pracę.

Stawki VAT przy transakcji barterowej

Świadczenie obu tych usług jest opodatkowane VAT według stawki podstawowej 23% (na podstawie art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT). Nie ma bowiem przepisu, który w przypadku świadczenia tych usług stanowiłby podstawę prawną do zastosowania obniżonej stawki VAT lub zwolnienia od VAT.

A zatem we wskazanej sytuacji obie strony powinny wystawić drugiej fakturę z VAT obliczonym według stawki 23% (przy założeniu, że ani spółka budowlana, ani inwestor nie korzystają z tzw. zwolnienia podmiotowego).

Podstawa opodatkowania w przypadku płatności w naturze

Kierując się treścią przepisów art. 29a ustawy o VAT przyjmuje się, że podstawę opodatkowania w przypadku zapłaty w naturze należy ustalać w oparciu o wartość otrzymywanych towarów lub usług, a nie w oparciu o wartość przekazywanych towarów lub usług. Przyjęcie odmiennego stanowiska prowadziłoby do sztucznych różnic w podstawach opodatkowania przy transakcjach barterowych mieszanych, tj. transakcjach barterowych, w których świadczenia nie są ekwiwalentne i jedna ze stron dopłaca różnicę w pieniądzu (zob. przykładowo interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 stycznia 2016 r., sygn. IBPP2/4512-861/15/AB, czy interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 grudnia 2016 r. (sygn. 1462-IPPP1.4512.745.2016.2.AS).

Ważne!
Przyjmuje się, że podstawę opodatkowania w przypadku zapłaty w naturze należy ustalać w oparciu o wartość otrzymywanych towarów lub usług, a nie w oparciu o wartość przekazywanych towarów lub usług.

Powoduje to, że w przedstawionej sytuacji faktura wystawiona przez spółkę budowlaną powinna zostać wystawiona na kwotę stanowiącą pomniejszoną o VAT wartość roszczenia przysługującego inwestorowi (tj. roszczenia o naprawienie szkody). Z kolei faktura wystawiona przez inwestora powinna zostać wystawiona na kwotę stanowiącą pomniejszoną o VAT wartość roszczenia przysługującego spółce budowlanej (tj. roszczenia o zapłatę odsetek z tytułu nieterminowego uregulowania płatności za wykonaną pracę).

Przy czym nie jest wykluczona sytuacja, że wartość obu roszczeń będzie taka sama. Wówczas faktury wystawione przez spółkę budowlaną oraz inwestora powinny zostać wystawione na te same kwoty.

Podstawa prawna:

- art. 5 ust. 1 pkt 1, art. 8, art. 29a oraz art. 41 ust. 1 w zw. z art. 146aa ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2022 r. poz. 931; ost.zm. Dz.U. z 2022 r. poz. 1301

POWOŁANE INTERPRETACJE ORGANÓW PODATKOWYCH:

- interpretacja indywidualna Dyrektora KIS z 4 lipca 2018 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.271.2018.1.IZ),

- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 19 stycznia 2016 r. (sygn. IBPP2/4512-861/15/AB),

- interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 13 grudnia 2016 r. (sygn. 1462-IPPP1.4512.745.2016.2.AS).

Tomasz Krywan, doradca podatkowy

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe limity podatkowe na 2026 rok - co musisz wiedzieć już dziś? Wyliczenia i konsekwencje

Rok 2026 przyniesie przedsiębiorcom realne zmiany – limity podatkowe zostaną obniżone w wyniku przeliczenia według niższego kursu euro. Granica przychodów dla małego podatnika spadnie do 8 517 000 zł, a limit jednorazowej amortyzacji do 212 930 zł. To pozornie drobna korekta, która w praktyce może zdecydować o utracie ulg, uproszczeń i korzystnych form rozliczeń.

Samofakturowanie w KSeF – jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces?

Samofakturowanie pozwala nabywcy wystawiać faktury w imieniu sprzedawcy, zgodnie z obowiązującymi przepisami. Dowiedz się, jakie warunki trzeba spełnić i jak przebiega cały proces w systemie KSeF.

SmartKSeF – jak bezpiecznie wystawiać e-faktury

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) zmienia sposób dokumentowania transakcji w Polsce. Od 2026 r. e-faktura stanie się obowiązkowa, a przedsiębiorcy muszą przygotować się na różne scenariusze działania systemu. W praktyce oznacza to, że kluczowe staje się korzystanie z rozwiązań, które automatyzują proces i minimalizują ryzyka. Jednym z nich jest SmartKSeF – narzędzie wspierające firmy w bezpiecznym i zgodnym z prawem wystawianiu faktur ustrukturyzowanych.

Integracja KSeF z PEF, czyli faktury w zamówieniach publicznych. Wyjaśnienia MF

Od 1 lutego 2026 r. wchodzi w życie pełna integracja Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) z Platformą Elektronicznego Fakturowania (PEF). Zmiany te obejmą m.in. zamówienia publiczne, a także relacje B2G (Business-to-Government). Oznacza to, że przedsiębiorcy realizujący kontrakty z administracją publiczną będą zobowiązani do wystawiania faktur ustrukturyzowanych w KSeF. Ministerstwo Finansów w Podręczniku KSeF 2.0 wyjaśnia, jakie zasady będą obowiązywać i jakie rodzaje faktur z PEF będą przyjmowane w KSeF.

REKLAMA

Testy otwarte API KSeF 2.0 właśnie ruszyły – sprawdź, co zmienia się w systemie e-Faktur, dlaczego integracja jest konieczna i jakie etapy czekają podatników w najbliższych miesiącach

30 września Ministerstwo Finansów uruchomiło testy otwarte API KSeF 2.0, które pozwalają sprawdzić, jak systemy finansowo-księgowe współpracują z nową wersją Krajowego Systemu e-Faktur. To kluczowy etap przygotowań do obowiązkowego wdrożenia KSeF 2.0, który już od lutego 2025 roku stanie się codziennością przedsiębiorców i księgowych.

Miliony do odzyskania! Spółki Skarbu Państwa mogą uniknąć podatku PCC dzięki zasadzie stand-still

Wyrok WSA w Gdańsku otwiera drogę spółkom pośrednio kontrolowanym przez Skarb Państwa do zwolnienia z podatku od czynności cywilnoprawnych przy strategicznych operacjach kapitałowych. Choć decyzja nie jest jeszcze prawomocna, firmy mogą liczyć na milionowe oszczędności i odzyskanie wcześniej pobranych podatków.

Rezerwa na zaległe urlopy pracowników - koszt, który może zaskoczyć na zamknięciu roku

Zaległe dni urlopowe stanowią realne i narastające ryzyko finansowe dla firm — szczególnie w sektorze MŚP. W mniejszych przedsiębiorstwach, gdzie często brakuje dedykowanych działów HR czy zespołów płacowych, łatwiej o kumulację niewykorzystanych dni. Z mojego doświadczenia jako CFO na godziny wynika, że problem jest niedoszacowany. Firmy często nie uświadamiają sobie skali zobowiązania. - tłumaczy Marta Kobińska, CEO Create the Flow, dyrektor finansowa, CFO na godziny.

Tryb awaryjny w KSeF – jak działa i kiedy z niego skorzystać?

Obowiązkowy KSeF od 2026 r. budzi emocje, a jedną z najczęściej zadawanych obaw jest: co stanie się, gdy system po prostu przestanie działać?Odpowiedzią ustawodawcy jest tryb awaryjny. Jest to rozwiązanie, które ma zabezpieczyć przedsiębiorców przed paraliżem działalności w razie oficjalnie ogłoszonej awarii KSeF.

REKLAMA

Ruszyły masowe kontrole kart lunchowych. Co sprawdza ZUS?

Karty lunchowe od kilku lat są jednym z najczęściej wybieranych pozapłacowych benefitów pracowniczych. Do września 2023 r. karty mogły być wykorzystywane wyłącznie w restauracjach i innych punktach gastronomicznych. Od tego momentu ich popularność dodatkowo wzrosła – z uwagi na możliwość korzystania z nich również w sklepach spożywczych i supermarketach. Ta zmiana, choć dla pracowników korzystna, wywołała lawinę kontroli Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który coraz uważniej przygląda się temu, w jaki sposób firmy stosują zwolnienie ze składek.

30.09.2025: ważny dzień dla KSeF - Krajowego Systemu eFaktur. Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję systemu

30 września Ministerstwo Finansów udostępnia testową wersję Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF 2.0). To sygnał dla firm, że czas intensywnych przygotowań właśnie się rozpoczął. Jak ten czas na testowanie należy optymalnie wykorzystać?

REKLAMA