REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

ABC początkującego podatnika VAT

REKLAMA

Trzeba pamiętać, że w trakcie prowadzenia działalności gospodarczej będziemy zmuszeni do wypełnienia coraz to nowych obowiązków przewidzianych przepisami prawa. Dotyczy to również nowych obowiązków podatkowych, które mogą powstać w trakcie prowadzonej działalności gospodarczej. W każdym przypadku zmiany sytuacji podatkowej należy liczyć się z tym, że będziemy musieli wykonywać dodatkowe czynności przy rozliczeniach z fiskusem. Z jedną z takich sytuacji mamy do czynienia przy rezygnacji lub utracie zwolnienia z VAT.

SPIS TREŚCI

AKTY PRAWNE

FORMULARZE I WZORY




Działalność gospodarcza
 
Opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają:
• odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
eksport towarów,
import towarów,
• wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
• wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.
Czynności te podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.
Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności:
• z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy,
• z tytułu przychodów z samodzielnej działalności (np. z umów zlecenia i o dzieło, z działalności wykonywanej osobiście przez artystów, literatów, naukowców, dziennikarzy), jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.
Ważne!
Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.
 
Działalność bez VAT
 
Zasadą jest, że osoby rozpoczynające działalność gospodarcza są zwolnione z VAT. Zwalnia się od podatku podatników, u których wartość sprzedaży opodatkowanej nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty wyrażonej w złotych odpowiadającej równowartości 10 000 euro. Do wartości sprzedaży nie wlicza się kwoty podatku.
Do wartości sprzedaży nie wlicza się też odpłatnej dostawy towarów oraz odpłatnego świadczenia usług zwolnionych od podatku, a także towarów, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji.
Limit uprawniający do zwolnienia dotyczy całego roku. W przypadku podatników rozpoczynających działalność w ciągu roku limit zwolnienia będzie niższy. Podatnik rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w trakcie roku podatkowego jest zwolniony od podatku, jeżeli przewidywana przez podatnika wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwoty 10 000 euro. W 2006 roku limit zwolnienia za cały rok wynosi 39 200 zł. Jest to tzw. zwolnienie podmiotowe z VAT.
W tym miejscu trzeba wspomnieć o zwolnieniu dla rolników ryczałtowych. Rolnicy ryczałtowi są zwolnieni z VAT, gdy dokonują dostawy produktów rolnych pochodzących z własnej działalności rolniczej oraz świadczą usługi rolnicze. W przypadku prowadzenia przez rolnika ryczałtowego korzystającego ze zwolnienia także działalności innej niż działalność rolnicza do wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia podmiotowego dokonywanej przez tego podatnika nie wlicza się sprzedaży produktów rolnych pochodzących z prowadzonej przez niego działalności rolniczej.
Rolnik ryczałtowy w zakresie prowadzonej działalności rolniczej dostarczający produkty rolne jest zwolniony z obowiązku:
• wystawiania faktur,
• prowadzenia ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług,
• składania w urzędzie skarbowym deklaracji podatkowej,
• dokonania zgłoszenia rejestracyjnego do VAT.
 

Prowadzenie ewidencji sprzedaży
 
Pomimo że podatnik będzie zwolniony podmiotowo z VAT, nie oznacza to, że nie musi prowadzić żadnych ewidencji do VAT.
Powinien on sprzedaż wykazywać w prowadzonej ewidencji, która pomoże w określeniu momentu przekroczenia limitu zwolnienia z podatku.
Podatnicy zwolnieni od podatku są obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży za dany dzień, nie później jednak niż przed dokonaniem sprzedaży w dniu następnym.
Wyjątkiem są tu zwolnieni z VAT rolnicy ryczałtowi, którzy nie muszą prowadzić tej ewidencji. Jednak w jednym przypadku przepisy nakładają na nich obowiązek prowadzenia tej uproszczonej ewidencji sprzedaży do celów VAT. Będzie to miało miejsce wtedy, gdy rolnik ryczałtowy zamierza zrezygnować ze zwolnienia. Rolnik ryczałtowy, który zamierza zrezygnować ze zwolnienia, jest obowiązany prowadzić ewidencję sprzedaży, przez okres co najmniej 3 kolejnych miesięcy poprzedzających bezpośrednio miesiąc, od którego rolnik ten rezygnuje ze zwolnienia.
W przypadku stwierdzenia, że podatnik nie prowadzi tej ewidencji lub prowadzi ją w sposób nierzetelny, naczelnik urzędu skarbowego lub organ kontroli skarbowej określa wartość niezaewidencjonowanej sprzedaży w drodze oszacowania i ustala podatek przy zastosowaniu stawki 22-proc., bez prawa obniżenia kwoty podatku należnego.
 
Wyłączenie ze zwolnienia
 
W nielicznych przypadkach w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.) określono, że zwolnienia podmiotowego (do wysokości 10 000 euro) nie stosuje się do podatników sprzedających określone towary lub wykonujących określone usługi. Oznacza to, że od samego początku takie osoby są zmuszone zarejestrować się do VAT.
Trzeba wiec pamiętać, że zwolnienia podmiotowego nie stosuje się do importu towarów i usług, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz podatników dokonujących dostaw:
• wyrobów z metali szlachetnych lub z udziałem tych metali,
• towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym, z wyjątkiem: energii elektrycznej (PKWiU 40.10.10), perfum i wód toaletowych (PKWiU 24.52.11), kosmetyków upiększających do ust i oczu (PKWiU 24.52.12), kosmetyków do manicure i pedicure (PKWiU 24.52.13), pudrów kosmetycznych i higienicznych – z wyłączeniem przeznaczonych dla dzieci (PKWiU ex 24.52.14-00), pozostałych kosmetyków upiększających do twarzy (PKWiU 24.52.15-00.10), dezodorantów osobistych i preparatów przeciwpotowych (PKWiU 24.52.19-50.00), preparatów do higieny intymnej (PKWiU 24.52.19-90.10), środków higienicznych kosmetycznych, gdzie indziej niewymienionych (PKWiU 24.52.19-90.3), preparatów toaletowych dla zwierząt (PKWiU 24.52.19-90.60), kosmetyków i wyrobów perfumeryjnych, pozostałych, gdzie indziej niesklasyfikowanych (PKWiU 24.52.19-90.90), kart do gry – z wyłączeniem kart do gry dla dzieci (PKWiU ex 36.50.41-00), cygar, również z obciętymi końcami, cygaretek i papierosów z tytoniu lub namiastek tytoniu (PKWiU 16.00.11), tytoniu do palenia (PKWiU 16.00.12-30), tabaki (PKWiU ex 16.00.12-90.20),
• nowych środków transportu,
• terenów budowlanych oraz przeznaczonych pod zabudowę.
Ze zwolnienia nie mogą też korzystać podatnicy świadczący usługi prawnicze oraz usługi w zakresie doradztwa, a także usługi jubilerskie i podatnicy niemający siedziby lub miejsca zamieszkania na terytorium kraju.
Ważne!
Od potwierdzenia zarejestrowania podatnika podatku od towarów i usług jako podatnika VAT czynnego lub podatnika VAT zwolnionego należy uiścić opłatę skarbową w wysokości 152 zł.
 

Rezygnacja ze zwolnienia
 
Zarówno w przypadku podatników VAT korzystających ze zwolnienia podmiotowego ze względu na wartość sprzedaży osiągniętą w poprzednim roku podatkowym, jak i w przypadku podatników rozpoczynających wykonywanie czynności podlegających opodatkowaniu VAT w ciągu roku podatkowego, przekroczenie kwoty uprawniającej do korzystania ze zwolnienia podmiotowego powoduje utratę zwolnienia z dniem przekroczenia tej kwoty. Jeżeli faktyczna wartość sprzedaży, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, przekroczy w trakcie roku podatkowego kwotę limitu, zwolnienie traci moc z momentem przekroczenia limitu. Opodatkowaniu podlega nadwyżka sprzedaży ponad wartość limitu, a obowiązek podatkowy powstaje z momentem przekroczenia tej wartości. Ponadto, podatnicy mogą sami zrezygnować ze zwolnienia podmiotowego, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia o tym zamiarze naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
Ze zwolnienia może również zrezygnować rolnik ryczałtowy. Rolnik ryczałtowy dokonujący dostawy produktów rolnych lub świadczący usługi rolnicze, które są zwolnione od podatku, może zrezygnować z tego zwolnienia pod warunkiem:
• dokonania w poprzednim roku podatkowym dostawy produktów rolnych oraz świadczenia usług rolniczych o wartości przekraczającej 20 000 zł,
• dokonania zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R,
• prowadzenia ewidencji VAT (ewidencji zakupu i sprzedaży VAT).
Trzeba pamiętać, że w przypadku osób fizycznych, prowadzących wyłącznie gospodarstwo rolne, leśne lub rybackie, za podatnika uważa się osobę, która złoży zgłoszenie rejestracyjne VAT-R.
Podatnik, który utracił prawo do zwolnienia od podatku lub zrezygnował z tego zwolnienia, może dopiero po upływie 3 lat, licząc od końca miesiąca, w którym utracił prawo do zwolnienia lub zrezygnował z tego zwolnienia, ponownie skorzystać ze zwolnienia podmiotowego. Podobny termin obowiązuje rolników ryczałtowych, którzy zrezygnowali ze zwolnienia z VAT. Mogą oni po upływie 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia ponownie skorzystać ze zwolnienia z VAT. Zwolnienie obowiązuje pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca (kwartału), od którego podatnicy ci ponownie chcą skorzystać ze zwolnienia.
 
Rejestracja
 
Po utracie lub rezygnacji ze zwolnienia z VAT na podatniku ciążą obowiązki, które musi wypełnić, żeby rozpocząć swój byt podatkowy jako podatnik czynny VAT. Pierwszym obowiązkiem jest złożenie zgłoszenia rejestracyjnego w zakresie podatku od towarów i usług VAT-R.
Trzeba pamiętać, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą są obowiązani przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne. Podatnicy zwolnieni podmiotowo od podatku lub wykonujący wyłącznie czynności zwolnione od podatku mogą złożyć zgłoszenie rejestracyjne, chociaż nie muszą. Jeśli złożą takie zgłoszenie, to naczelnik urzędu skarbowego zarejestruje ich jako podatników VAT zwolnionych. Złożenie tego zgłoszenia będzie miało wpływ na późniejsze ich zgłoszenie po utracie lub rezygnacji ze zwolnienia z VAT.
Jeżeli podmioty zwolnione z VAT rozpoczną dokonywanie sprzedaży opodatkowanej, utracą zwolnienie od podatku lub zrezygnują z tego zwolnienia, obowiązane są do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R. W przypadku natomiast podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT zwolnieni będą oni zobowiązani do aktualizacji tego zgłoszenia również na druku VAT-R.
Różnica w wypełnieniu druku będzie polegała w tym przypadku na tym, że w rubryce VAT-R, określającej cel złożenia zgłoszenia, podatnik VAT zwolniony zakreśli – aktualizacja danych, a podatnik, który wcześniej się nie zarejestrował jako podatnik zwolniony (ale będący zwolnionym podmiotowo z VAT), zakreśli – cel rejestracyjny.
Na wniosek zainteresowanego naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany potwierdzić, czy podatnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny lub zwolniony. Zainteresowanym może być zarówno sam podatnik, jak i osoba trzecia, mająca interes prawny w złożeniu wniosku.
Podmioty wykonujące działalność gospodarczą składają zgłoszenie rejestracyjne do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na miejsce wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu. Jeśli czynności te wykonywane są na terenie objętym zakresem działalności dwóch lub więcej urzędów skarbowych, to osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej zgłoszenie VAT-R składają do naczelnika urzędu skarbowego właściwego ze względu na adres siedziby, a osoby fizyczne ze względu na miejsce zamieszkania.
Należy pamiętać, że jeżeli dane zawarte w zgłoszeniu rejestracyjnym ulegną zmianie, podatnik jest obowiązany zgłosić zmianę do naczelnika urzędu skarbowego w terminie 7 dni, licząc od dnia, w którym nastąpiła zmiana.
 

Obowiązujące terminy
 
Rejestrację do celów VAT lub aktualizację złożonego wcześniej zgłoszenia należy przeprowadzić w określonych przez przepisy ustawy o VAT terminach. W przypadku podatnika, który przekroczył limit 10 000 euro, lub podatnika, który rozpoczął w ciągu roku działalność i przekroczył ten limit w proporcji do prowadzonej działalności, zgłoszenie należy złożyć przed dniem, w którym podatnik traci prawo do zwolnienia.
Przy rezygnacji ze zwolnienia przez podatnika, dla którego limit roczny wynosi 10 000 euro, oraz przez rolnika ryczałtowego termin złożenia zgłoszenia VAT-R to okres przed początkiem miesiąca, w którym podatnik rezygnuje ze zwolnienia. Przy rezygnacji ze zwolnienia przez podatników, którzy rozpoczęli działalność w trakcie roku i limit 10 000 euro liczy się w proporcji do prowadzonej działalności, zgłoszenie należy złożyć przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej VAT.
 
Pomniejszenie podatku
 
Oprócz obowiązków rejestracyjnych, które spoczywają na podatniku po utracie lub rezygnacji ze zwolnienia przysługują mu też pewne uprawnienia. Podatnik może odliczyć VAT, czyli podatek naliczony od zakupów sprzed utraty zwolnienia. Za zgodą naczelnika urzędu skarbowego podatnik może pomniejszyć kwotę podatku należnego o kwotę podatku naliczonego wynikającą z dokumentów celnych oraz o kwotę podatku zapłaconą od wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, a także o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących zakupy dokonane przed dniem utraty zwolnienia, pod warunkiem:
• sporządzenia spisu z natury (remanentu) zapasów tych towarów posiadanych w dniu, w którym nastąpiło przekroczenie kwoty limitu oraz
• przedłożenia w urzędzie skarbowym spisu z natury w terminie 14 dni, licząc od dnia utraty zwolnienia.
Kwotę podatku naliczonego stanowi iloczyn ilości towarów objętych spisem z natury i kwoty podatku naliczonego przypadającej na jednostkę towaru, z podziałem na poszczególne stawki podatkowe. Oznacza to, że remanent powinien być sporządzony z uwzględnieniem podziału towarów według poszczególnych stawek VAT. Następnie należy ustalić kwotę podatku naliczonego przypadającą na jednostkę towaru. W tym celu należy ustalić sumę podatku naliczonego wynikającą z faktur towarów znajdujących się w zapasach w dniu sporządzania remanentu i kwotę tę podzielić przez ilość towarów wynikających z tych faktur. Pozwoli to na ustalenie kwoty podatku naliczonego przypadającej na jednostkę towaru. Iloczyn tak obliczonej kwoty i pozostałych w magazynie na dzień remanentowy towarów pozwoli wyliczyć podatek do odliczenia.
Podobne zasady odliczenia podatku naliczonego stosuje się również do podatników, którzy rezygnują z przysługującego im zwolnienia, pod warunkiem pisemnego zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o rezygnacji ze zwolnienia przed początkiem miesiąca, w którym rezygnują ze zwolnienia.
 

Wybór rozliczania VAT
 
Po utracie zwolnienia z VAT podatników czeka kilka wyborów, których konsekwencją będzie możliwość różnego rozliczania podatku.
Dotyczy to małych podatników, czyli tych podatników podatku od towarów i usług, u których wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 800 000 euro. W przypadku prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami powierniczymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 30 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Wartości tych limitów za poprzedni rok, czyli 2005, wynoszą dla 80 000 euro – 3 503 000 zł, a dla 30 000 euro 131 000 zł.
Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności nie później niż 90 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W tym celu musi najpierw złożyć pisemne zawiadomienie do naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę. Uregulowanie należności w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części. Wybór wspomnianej metody kasowej przy rozliczaniu VAT, wiąże się też z obowiązkiem składania deklaracji VAT i to w okresach miesięcznych. Mali podatnicy, którzy wybrali metodę kasową, składają w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym kwartale.
Z możliwości wyboru tej metody mogą korzystać również podatnicy, którzy utracili lub zrezygnowali ze zwolnienia z VAT w ciągu roku. Mali podatnicy rozpoczynający w ciągu roku podatkowego wykonywanie czynności opodatkowanych, jeżeli przewidywana przez nich wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej sprzedaży, kwot 80 000 euro lub 30 000 euro, mogą wybrać kasową metodę rozliczania VAT.
Ważne!
Mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy powstaje z dniem uregulowania całości lub części należności, nie później niż 90 dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi.
Podatnik, który utracił w 2006 roku zwolnienie z VAT, będzie wyliczał proporcje do okresu prowadzonej działalności od kwoty 80 000 euro (3 133 000 zł) lub 30 000 euro (117 000 zł) obowiązującej w tym roku.
 
Utrata rozliczania kasowego
 
Mały podatnik może zrezygnować z metody kasowej, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę.
Mały podatnik traci prawo do rozliczania podatku metodą kasową, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym przekroczył kwoty limitów. W przypadku podatnika, który zrezygnował z metody kasowej lub utracił prawo do stosowania tej metody, obowiązek podatkowy w stosunku do czynności wykonanych w okresie, kiedy podatnik stosował tę metodę, powstaje w terminie określonym dla tej metody. Utrata prawa dotyczy też małych podatników, którzy rozpoczęli działalność opodatkowaną w trakcie roku. W przypadku przekroczenia kwot limitów uprawniających do statusu małego podatnika, podatnik traci prawo do rozliczania się metodą kasową oraz do dokonywania kwartalnych rozliczeń, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło to przekroczenie, oraz w następnym roku podatkowym.
 

Składanie deklaracji
 
Konsekwencją utraty lub rezygnacji ze zwolnienia z VAT jest obowiązek składania deklaracji VAT. Podatnicy są obowiązani składać w urzędzie skarbowym deklaracje podatkowe VAT-7 za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po każdym kolejnym miesiącu. Mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, oraz rolnicy ryczałtowi, którzy zrezygnowali ze zwolnienia, mogą również składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne VAT-7K. Powinni jednak w terminie do końca kwartału poprzedzającego kwartał, za który będą po raz pierwszy składać kwartalną deklarację podatkową, zawiadomić w formie pisemnej naczelnika urzędu skarbowego. Podatnicy mogą ponownie składać deklaracje podatkowe za okresy miesięczne, nie wcześniej jednak niż po upływie czterech kwartałów, w których rozliczali się za okresy kwartalne, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do ostatniego dnia kwartału, za który będzie składana ostatnia kwartalna deklaracja podatkowa. Płacący VAT, którzy utracili prawo do stosowania metody kasowej, tracą prawo do składania deklaracji podatkowej za okresy kwartalne, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło przekroczenie kwot limitów określonych dla posiadania statusu małego podatnika.
Zasady te dotyczą też małych podatników, którzy rozpoczęli działalność opodatkowaną w trakcie roku po utracie zwolnienia z VAT. W tym przypadku przekroczenie kwot limitów uprawniających do posiadania statusu małego podatnika powoduje utratę prawa do rozliczania się metodą kasową oraz do dokonywania kwartalnych rozliczeń, począwszy od rozliczenia za miesiąc następujący po kwartale, w którym nastąpiło to przekroczenie, oraz w następnym roku podatkowym.
 
Prowadzenie ewidencji
 
Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą, który traci zwolnienie z VAT lub dobrowolnie z niego rezygnuje, ma obowiązek prowadzenia ewidencji księgowej VAT. Stanowi ją ewidencja zakupu i sprzedaży, która jest podstawą poprawnie wypełnionej deklaracji VAT.
W momencie zmiany statusu z podatnika zwolnionego na podatnika czynnego VAT należy założyć pełną ewidencję VAT. Zastąpi ona u podatnika zwolnionego podmiotowo z podatku ewidencję sprzedaży prowadzoną dla celów VAT. Podatnicy VAT czynni są więc zobowiązani prowadzić ewidencję zawierającą:
• odrębnie kwoty podatku naliczonego związane z czynnościami, w stosunku do których podatnikowi przysługuje i nie przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego,
• dane niezbędne do określenia przedmiotu i podstawy opodatkowania,
• wysokość podatku należnego,
• kwoty podatku naliczonego obniżające kwotę podatku należnego,
• kwotę podatku podlegającą wpłacie do urzędu skarbowego lub zwrotowi z tego urzędu,
• inne dane służące do prawidłowego sporządzenia deklaracji podatkowej.
 

Wpłata podatku
 
Nierozerwalnie ze składaniem deklaracji VAT istnieje obowiązek wpłaty podatku. Podatnicy są obowiązani, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, do obliczania i wpłacania podatku za okresy miesięczne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy na rachunek urzędu skarbowego. Dla rozliczających się kwartalnie podatek należy, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, obliczyć i wpłacić za okresy kwartalne w terminie do 25 dnia miesiąca następującego po kwartale, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Ważne!
Mali podatnicy, którzy nie wybrali metody kasowej, oraz rolnicy ryczałtowi, którzy zrezygnowali ze zwolnienia, mogą również składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne VAT-7K.
Konstrukcja podatku jest oparta na opodatkowaniu sprzedaży VAT, z jednoczesną możliwością odliczenia od tego VAT należnego, kwot VAT naliczonego od zakupów. W związku z tym w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego. Kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku określonych w fakturach otrzymanych przez podatnika po uwzględnieniu bonifikat, opustów i skont:
• z tytułu nabycia towarów i usług,
• potwierdzających dokonanie przedpłaty (zaliczki, zadatku, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego,
• od komitenta z tytułu dostawy towarów będącej przedmiotem umowy komisu.
Ważne!
Podatnik zwolniony podmiotowo nie wystawia faktur VAT. Poświadczeniem sprzedaży jest w takim przypadku paragon z kasy fiskalnej (jeśli podatnik zwolniony jest zobowiązany do jej posiadania) lub rachunek zwykły.
W przypadku importu podatek naliczony stanowi suma kwot podatku wynikająca z dokumentu celnego oraz kwota podatku należnego od importu usług, kwota podatku należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz kwota podatku należnego z tytułu wewnątrz- wspólnotowego nabycia towarów. Oprócz tego początkujący podatnik VAT musi wiedzieć, że istnieją liczne ograniczenia przy towarach i usługach, od których prawo do odliczenia podatku nie przysługuje.
 
Wystawianie faktur
 
Podatnik zwolniony podmiotowo nie wystawia faktur VAT. Poświadczeniem sprzedaży jest w takim przypadku paragon z kasy fiskalnej (jeśli podatnik zwolniony jest zobowiązany do jej posiadania) lub rachunek zwykły. Wraz ze zmianą statusu z podatnika zwolnionego podmiotowo na podatnika VAT następuje zmiana obowiązków dokumentacyjnych.
Podatnicy, prowadzący działalność gospodarczą, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy.
Jest to faktura VAT, która ma poświadczać przeprowadzone operacje podatnika czynnego VAT. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dostawy towarów lub świadczenia usług, dokonywanych przez podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT czynni lub zwolnieni, jeżeli miejscem opodatkowania tych czynności jest terytorium państwa członkowskiego inne niż Polska lub terytorium państwa trzeciego i dla tych czynności podatnicy ci nie są zidentyfikowani dla podatku od wartości dodanej lub – w przypadku terytorium państwa trzeciego – podatku o podobnym charakterze. Podatnicy są obowiązani przechowywać oryginały i kopie faktur oraz faktur korygujących, a także duplikaty tych dokumentów do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Dokumenty te przechowuje się w oryginalnej postaci, w podziale na okresy rozliczeniowe i w sposób pozwalający na ich łatwe odszukanie.
Przy wystawianiu faktur VAT istnieje jeszcze jedno niebezpieczeństwo związane z mylnie podaną stawką podatku. W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty. Tak samo będzie, w sytuacji gdy podatnik wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku wyższą od kwoty podatku należnego.
Trzeba tu zauważyć, że w przypadku wystawienia innego dokumentu sprzedaży niż faktura, np. paragonu, w którym wykazano kwotę podatku należnego, mimo że sprzedaż podlegała zwolnieniu od podatku od towarów i usług, wystawca paragonu nie ma obowiązku zapłaty wykazanej kwoty podatku (zobacz postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w Radomsku z dnia 19 maja 2005 r., nr USIII/443-19/05).
 

Faktury elektroniczne
 
Tradycyjnie wystawione faktury w wersji papierowej nie są jedynym dowodem księgowym, jaki wystawić może podatnik czynny VAT. Dużym ułatwieniem jest możliwość wystawiania faktur w drodze elektronicznej. Faktury wystawiane w formie elektronicznej przesyła się, w tym udostępnia, w tej formie odbiorcy oraz przechowuje się w tej formie przy zastosowaniu elektronicznych urządzeń do przetwarzania (łącznie z cyfrową kompresją) i przechowywania danych, z wykorzystaniem technik teletransmisji przewodowej, radiowej, technologii optycznych lub innych elektromagnetycznych środków.
Ważne!
W przypadku gdy osoba prawna, jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej lub osoba fizyczna wystawi fakturę, w której wykaże kwotę podatku, jest obowiązana do jego zapłaty.
Faktury mogą być wystawiane, przesyłane i przechowywane w formie elektronicznej, pod warunkiem że autentyczność ich pochodzenia i integralność ich treści będą zagwarantowane:
• bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą ważnego kwalifikowanego certyfikatu, lub
• poprzez wymianę danych elektronicznych (EDI) zgodnie z umową w sprawie europejskiego modelu wymiany danych elektronicznych.
Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej, pod warunkiem uprzedniej akceptacji tej formy przez odbiorcę faktury. Akceptacja może być wyrażona w formie pisemnej lub w formie elektronicznej. Faktury mogą być wystawiane i przesyłane w formie elektronicznej nie wcześniej niż od dnia następującego po dniu, w którym odbiorca faktury dokonał akceptacji. W przypadku cofnięcia akceptacji przez odbiorcę faktury wystawca faktury traci prawo do wystawiania i przesyłania temu odbiorcy faktur w formie elektronicznej od następnego dnia po dniu, w którym otrzymał powiadomienie od odbiorcy o wycofaniu akceptacji.
Warto pamiętać, że faktury korygujące oraz duplikaty faktur do faktur wystawianych i przesłanych w formie elektronicznej przesyła się w tej samej formie. W przypadkach gdy przeszkody formalne lub techniczne uniemożliwiają wystawianie i przesłanie dokumentu w formie elektronicznej, podatnik wystawia ten dokument w formie papierowej, zamieszczając na nim adnotację, że odpowiednio faktura korygująca lub duplikat faktury dotyczy faktury wystawionej w formie elektronicznej. Faktury wystawione lub otrzymane w formie elektronicznej przechowuje się na terytorium kraju w sposób umożliwiający, na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej, natychmiastowy, pełny i ciągły dostęp drogą elektroniczną tym organom do tych faktur, w szczególności zapewnienie możliwości udokumentowanego poboru i wykorzystania tych faktur przez te organy, w tym ich wydruku, jak również zapewnienie czytelności tych faktur.
 
5 kroków jak zacząć działalność z VAT
 
1. Złóż zgłoszenie rejestracyjne VAT-R
Pierwszą czynnością przy rozpoczęciu działalności na VAT (rezygnacji lub utracie zwolnienia z VAT) jest wypełnienie formularza VAT-R i złożenie go w urzędzie skarbowym.
2. Sporządź spis z natury
Jeśli podatnik rezygnuje ze zwolnienia z VAT lub utraci to zwolnienie w wyniku przekroczenia limitu obrotu, powinien sporządzić remanent zapasów towarów. Pozwoli mu to na odzyskanie VAT naliczonego w towarach, które na dzień utraty zwolnienia ma w magazynie.
3. Dostarcz do urzędu niezbędne informacje
W ciągu 14 dni od daty utraty zwolnienia należy dostarczyć do urzędu spis z natury. W przypadku rezygnacji ze zwolnienia należy o tym fakcie poinformować naczelnika urzędu skarbowego przed początkiem miesiąca, w którym się rezygnuje.
4. Wybierz okres, za który będziesz składać deklaracje VAT
Początkujący podatnik VAT ma możliwość wyboru okresu rozliczeniowego. Może składać deklaracje co miesiąc lub rozliczać się kwartalnie. Przy rozliczaniu kwartalnym niezbędne jest powiadomienie o takim wyborze naczelnika urzędu skarbowego.
5. Zaprowadź ewidencję VAT
Rozliczanie VAT wiąże się z prowadzeniem ewidencji zakupu i sprzedaży VAT. Na podstawie zapisów z tych ewidencji podatnik wypełnia deklaracje miesięczne VAT-7 lub kwartalne VAT-7K.
 

Bogdan Świąder
 

Gazeta Prawna Nr 142 [Dodatek: Księgowość i Podatki]
z dnia 2006-07-24


- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.)

- rozporządzenie rady ministrów z dnia 6 kwietnia 2004 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) (Dz.U. nr 89, poz. 844)


Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Podatek PIT - część 2
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Zeznanie PIT-37 za 2022 r. można złożyć w terminie do:
30 kwietnia 2023 r. (niedziela)
2 maja 2023 r. (wtorek)
4 maja 2023 r. (czwartek)
29 kwietnia 2023 r. (sobota)
Następne
Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wiza Vander Elst: Pozwala polskim firmom delegować do Niemiec pracowników spoza UE

Wiza Vander Elst to specjalne rozwiązanie umożliwiające polskim firmom delegowanie pracowników z Ukrainy i innych państw spoza Unii Europejskiej, zatrudnionych legalnie w Polsce, do pracy w Niemczech. Dzięki tej wizie możliwe jest wykonywanie pracy w Niemczech bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. Aby jednak uzyskać wizę, polska firma musi przedstawić dowody na legalność zatrudnienia pracownika w Polsce oraz posiadanie przez niego ważnego zezwolenia na pracę. Wiza Vander Elst obowiązuje tylko przez czas trwania konkretnego kontraktu, jednak nie dłużej niż przez 90 dni w roku kalendarzowym.

Zakład podatkowy w Niemczech dla podatku dochodowego od pracowników. Kiedy powstaje i jak uniknąć tego podatku?

Od dłuższego czasu niemieckie urzędy skarbowe wzywają polskie firmy, które wykonują prace w Niemczech, do odprowadzania podatku dochodowego od pracowników, nawet jeśli przebywają oni w Niemczech krócej niż 183 dni w danym 12-miesięcznym okresie. Dotyczy to sytuacji, gdy firma prowadzi w jednym miejscu prace budowlane powyżej 6 miesięcy, nie posiada biura ani zatrudnionego w Niemczech przedstawiciela handlowego (tzw. zakład podatkowy dla celów podatku dochodowego od przedsiębiorstwa, Einkommensteuerliche Betriebsstätte).

Zwolnienie ze składek ZUS na 1 miesiąc. Wniosek w listopadzie - ulga w grudniu. Jak i gdzie złożyć wniosek?

W 2024 roku z tzw. wakacji składkowych można skorzystać jedynie w grudniu. Ale aby uzyskać zwolnienie ze składek ZUS za grudzień, wniosek trzeba złożyć w listopadzie. Jeśli przedsiębiorca spóźni się i wniosek złoży w grudniu, zwolnienie dotyczyć będzie stycznia 2025 r.

ZUS: 48,2 tys. wniosków o wakacje składkowe od 1 października 2024 r. Kto może złożyć wniosek? Jak złożyć wniosek o wakacje składowe?

ZUS: 48,2 tys. wniosków o wakacje składkowe od 1 października. Kto może złożyć wniosek? Jak złożyć wniosek o wakacje składowe? 1 października Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozpoczął zbieranie wniosków o wakacje składkowe.

REKLAMA

Księgowy jako doradca strategiczny – ewolucja zawodu w erze cyfrowej

Badanie fillup k24 „Księgowi jako kluczowi doradcy klienta? Rola, wyzwania i rozwój zawodu okiem księgowych i przedsiębiorców” pokazuje, że przedsiębiorcy chcą widzieć w księgowym osobę, która doradzi, zrozumie ich, pomoże podjąć strategiczne decyzje, a nie tylko wprowadzi dane – mówi Monika Piątkowska, doradca podatkowy fillup. 

Stawka podatku leśnego na 2025 r. Kto zapłaci i ile? Kto będzie zwolniony?

Podatek leśny obejmuje grunty leśne z wyjątkiem lasów wykorzystywanych na działalność inną niż leśna. W 2025 roku stawka podatku wynosi 61,02 zł za hektar, obliczona na podstawie średniej ceny sprzedaży drewna. Dowiedz się, kto jest zobowiązany do płacenia podatku leśnego i jakie przysługują zwolnienia.

E-faktura od 2026 r.: co oznacza KSeF dla dużych i małych przedsiębiorców?

Od 2026 roku Krajowy System e-Faktur (KSeF) stanie się obowiązkowy dla wszystkich firm, z pewnymi udogodnieniami dla najmniejszych przedsiębiorców. Michał Sosnowski, Business Development Director w Exorigo-Upos, wyjaśnia, jakie zmiany czekają przedsiębiorstwa oraz z czym wiąże się możliwość stosowania trybu offline.

Prof. Modzelewski: nie będzie faktur ustrukturyzowanych w 2026 roku. Dlaczego?

Niedawno dowiedzieliśmy się oficjalnie, że odroczony do dnia 1 lutego 2026 r. termin wprowadzenia powszechnego obowiązku wystawiania tzw. faktur ustrukturyzowanych nie będzie już odraczany, mimo że nie powstał jeszcze nawet projekt zasadniczej przebudowy tej koncepcji, co zapowiedział oficjalnie minister finansów. 

REKLAMA

Od strażnika faktur do doradcy biznesowego. Tak zmienić się musi rola księgowego w cyfrowym świecie finansów

Branżę usług księgowych czeka wielka rewolucja, a jej pierwsze sygnały już widać. Obecnie księgowy koncentruje się na porządkowaniu faktur, wpisywaniu ich do systemu księgowego, rozliczaniu należności firm, sprawdzaniu i analizowaniu rachunków oraz innych danych księgowych, a następnie wyliczaniu podatków i sporządzaniu raportów. Wcześniej przedstawiciele tego zawodu postrzegani byli jako “strażnicy faktur”, co oznaczało, że kontrolowali tylko formalny aspekt dokumentacji. Obecnie oczekuje się od nich opieki nad całym obszarem związanym z finansami. Czy cyfryzacja wpłynie na konieczność zmiany kompetencji księgowych? Czy zmieni się postrzeganie tego zawodu?

Od piątku rusza nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Gdzie złożyć wniosek? Kto może wystąpić o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień?

Od piątku rusza nabór wniosków o wakacje składkowe od ZUS. Gdzie złożyć wniosek? Kto może wystąpić o zwolnienie ze składek na ubezpieczenie społeczne za grudzień? Jakie należy spełniać warunki, by uzyskać zwolnienie?

REKLAMA