Spisu z natury w przypadku rozwiązania spółki jawnej

Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 10 lutego 2015, sygn. ILPP1/443-1043/14-2/NS.

Autopromocja

W sprawie rozpatrywanej przez poznański organ podatkowy podatnik (Wnioskodawca) wskazał, że jest jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (dalej: spółka A). Spółka A posiada nieruchomość, na której obecnie budowany jest budynek. Spółka A dokonuje obniżenia podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących wydatki związane z budową budynku.

Inwentaryzacja metodą porównania danych ksiąg rachunkowych

Wnioskodawca planuje utworzenie spółki jawnej z siedzibą w Polsce (dalej: spółka B), której wspólnikami byliby spółka A oraz Wnioskodawca. Spółka A jako wspólnik spółki B wniesie jako wkład do tej spółki swoje całe przedsiębiorstwo przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121; dalej: Kodeks cywilny). Spółka B będzie wykonywać tylko i wyłącznie czynności opodatkowane i nie będzie wykonywać czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług.

Autopromocja

Poradnik Gazety Prawnej
KSeF. Wdrożenie w firmie

Sprawdź

Nie można wykluczyć, że spółka A zostanie zlikwidowana, tj. po przeprowadzeniu procesu likwidacji. W wyniku likwidacji spółki A, cały jej majątek, tj. udziały w spółce B przypadną wspólnikom spółki A, tj. jedynemu jej wspólnikowi czyli Wnioskodawcy. W wyniku otrzymania udziałów w spółce B Wnioskodawca stanie się jedynym wspólnikiem tej spółki. Z uwagi na fakt, że nie jest możliwe istnienie jednoosobowej spółki jawnej, spółka B w związku ze zlikwidowaniem spółki A zostanie automatycznie rozwiązana brak możliwości kontynuowania jej bytu prawnego na skutek istnienia tylko jednego wspólnika spółki posiadającego wszystkie udziały tej spółki jawnej.

Wnioskodawca przejmie przedsiębiorstwo spółki B jako osoba fizyczna prowadząca już działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko. Wnioskodawca otrzymując przedsiębiorstwo będzie czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nadto Wnioskodawca po otrzymaniu przedsiębiorstwa spółki B będzie kontynuował działalność, m.in. wykorzystując w tym celu przedsiębiorstwo spółki B do prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność ta będzie polegać na wykonywaniu czynności wyłącznie podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w szczególności Wnioskodawca nie będzie wykonywać czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT.

500 pytań o VAT odpowiedzi na trudne pytania z interpretacjami Ministerstwa Finansów (PDF)

Autopromocja

Instrukcje VAT. 15 praktycznych procedur dla podatników

Publikacja przedstawia wytyczne dotyczące rozliczania VAT i akcyzy od sprowadzanych samochodów. Omawia także kwestie związane z płatnościami faktur na rachunek bankowy, stosowaniem split payment oraz wyborem kwartalnego rozliczenia na rok 2024.
Sprawdź

Niniejszy wniosek Wnioskodawca składa w imieniu spółki jawnej, która ma zostać zawiązana, to jest spółki B. Dotychczas zawarto ustne porozumienie o zawiązaniu spółki jawnej. Planuje się, że spółka ta będzie działać pod firmą: X spółka jawna. Planuje się również, że siedziba spółki będzie znajdować się pod adresem: ().

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie: Czy spółka B w związku z jej rozwiązaniem będzie obowiązana do sporządzenia spisu z natury towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT) i rozliczenia podatku od towarów i usług z tego tytułu...

Autopromocja

Sprawozdanie finansowe 2023

Publikacja wyjaśnia podatkowe i bilansowe aspekty zamknięcia roku. Opisuje zagadnienia związane z weryfikacją i aktualizacją aktywów i pasywów oraz z wstępnym zamknięciem ksiąg rachunkowych. Całość jest poparta praktycznymi przykładami.
Sprawdź

Zdaniem Wnioskodawcy, spółka B w związku z jej rozwiązaniem nie będzie obowiązana do sporządzenia spisu z natury towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.; dalej: ustawa o VAT) i rozliczenia podatku od towarów i usług z tego tytułu).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy.

Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.

Przepisy ust. 1 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego (art. 14 ust. 4 ustawy o VAT).

Autopromocja

Webinarium
VAT 2024 + certyfikat gwarantowany

Sprawdź

VAT 2015/2016 – bieżące problemy i zmiany

Dodatkowo, w myśl art. 14 ust. 5 ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej: spisem z natury. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Autopromocja

W przekonaniu Wnioskodawcy, w przypadku rozwiązania spółki B, nie znajdzie zastosowania przepis art. 14 ust. 1 ustawy o VAT.

W pierwszej kolejności Wnioskodawca zauważa, że składniki majątkowe posiadane przez spółkę B będą stanowić w istocie całe przedsiębiorstwo. W tym miejscu należy przywołać brzmienie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa. W związku z tym zdaniem Wnioskodawcy na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, w momencie rozwiązania spółki B, składniki majątku stanowiące całościowo przedsiębiorstwo, nie będą podlegały opodatkowaniu, gdyż posiadanym przez spółkę B towarem będzie w istocie przedsiębiorstwo, a transakcje związane ze zbyciem przedsiębiorstwa, na podstawie przywołanego art. 6 ust. 1 ustawy o VAT zostały wyłączone z zakresu opodatkowania tym podatkiem.

Przewodnik po zmianach w ustawie o rachunkowości 2015/2016 (PDF)

Autopromocja

Dodatkowo, jak wynika z analizy art. 14 ust. 4 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w odniesieniu do towarów, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów nie powstaje w momencie likwidacji spółki handlowej niemającej osobowości prawnej (tj. spółki B), w przypadku gdy przy nabyciu tych towarów nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego. Zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, spółka B otrzymała towary i inne składniki majątkowe w drodze aportu przedsiębiorstwa spółki A do spółki B. Mając na uwadze regulację art. 6 pkt 1 ustawy o VAT transakcja wniesienia aportem całego przedsiębiorstwa do spółki B nie podlega opodatkowaniu VAT, w związku z czym spółka B nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do tej transakcji. Nie podlega przy tym wątpliwości, że zbycie, o którym mowa w art. 6 pkt 1 ustawy o VAT, odnosi się również do czynności wniesienia aportu do spółki. Podsumowując, art. 14 ust. 1 ustawy o VAT nie znajdzie zastosowania w przypadku likwidacji spółki B, gdyż nie zostanie spełniona przesłanka wskazana w art. 14 ust. 4 ustawy o VAT. Spółka B nie będzie także obowiązana do sporządzenia spisu z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT, w odniesieniu do towarów stanowiących otrzymane w aporcie przedsiębiorstwo.

Pogląd ten został potwierdzony przez organy podatkowe w wydawanych interpretacjach indywidualnych, przykładowo, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 27 września 2013 r. (sygn. ILPP1/443-553/13-5/JSK) stwierdził, że: w związku z rozwiązaniem spółki komandytowej nie wystąpi obowiązek, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że spółce komandytowej a więc spółce osobowej nieposiadającej osobowości prawnej w związku z nabyciem towarów, które uprzednio wniesiono w formie aportu przedsiębiorstwa, nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, ze względu na czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Skutkiem powyższego nie została spełniona przesłanka określona w art. 14 ust. 4 ustawy nakładająca obowiązek opodatkowania towarów w przypadkach wskazanych w art. 14 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 ustawy.

Ponadto, w wyniku likwidacji spółki B, Wnioskodawca otrzyma składniki majątku stanowiące wniesione uprzednio aportem do tej spółki przedsiębiorstwo. W związku z tym, z chwilą likwidacji spółki B, w spółce tej nie będą znajdować się żadne składniki majątku stanowiące przedsiębiorstwo, gdyż z tą chwilą zostaną one przekazane do Wnioskodawcy. W przypadku zatem gdyby uznać, że spółka B ma obowiązek wykazania posiadanych składników majątku w spisie z natury, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy o VAT spółka nie będzie posiadała żadnych składników, które mogłyby być wykazane w tymże spisie z natury.

Podsumowując, spółka B nie będzie miała obowiązku sporządzania spisu z natury w związku z likwidacją tej spółki, gdyż spółka ta nie będzie posiadać w chwili likwidacji żadnych składników majątkowych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego organ podatkowy uznał za prawidłowe.

Zgodnie z przepisem art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu ww. podatkiem, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 5 ust. 3 ustawy, opodatkowaniu podatkiem podlegają również towary w przypadku, o którym mowa w art. 14. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio.

Na mocy art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel ().

Przez towary na mocy art. 2 pkt 6 ustawy rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (...).

Na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy, przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa.

Pojęcie transakcja zbycia należy rozumieć w sposób zbliżony do terminu dostawa towarów w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. zbycie obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem jak właściciel, np.: sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu.

Stosownie do art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy, opodatkowaniu podatkiem podlegają towary własnej produkcji i towary, które po nabyciu nie były przedmiotem dostawy towarów, w przypadku rozwiązania spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej.

Jednakże, w myśl art. 14 ust. 4 ustawy, przepisy ust. 1 i 3 stosuje się do towarów, w stosunku do których przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego.

Jak wynika z art. 14 ust. 5 ustawy, w przypadkach, o których mowa w ust. 1 i 3, podatnicy są obowiązani sporządzić spis z natury towarów na dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu, zwany dalej spisem z natury. Podatnicy są obowiązani załączyć informację o dokonanym spisie z natury, o ustalonej na jego podstawie wartości i o kwocie podatku należnego, do deklaracji podatkowej składanej za okres obejmujący dzień rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Zgodnie z art. 14 ust. 6 ustawy, obowiązek podatkowy w przypadku, o którym mowa w ust. 1, powstaje w dniu rozwiązania spółki lub zaprzestania wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu.

Według art. 14 ust. 8 ustawy, podstawą opodatkowania jest wartość towarów podlegających spisowi z natury, ustalona zgodnie z art. 29a ust. 2.

Należy wskazać, że w myśl art. 22 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2013 r., poz. 1030, z późn. zm.), zwanej dalej k.s.h., spółką jawną jest spółka osobowa, która prowadzi przedsiębiorstwo pod własną firmą, a nie jest inną spółką handlową.

Na mocy art. 58 k.s.h., rozwiązanie spółki powodują:

1. przyczyny przewidziane w umowie spółki;
2. jednomyślna uchwała wszystkich wspólników;
3. ogłoszenie upadłości spółki;
4. śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości;
5. wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika;
6. prawomocne orzeczenie sądu.

Stosownie do treści art. 67 § 1 k.s.h., w przypadkach określonych w art. 58 należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki.

Wspólnicy mogą założyć, że spółka będzie trwała tylko w określonych okolicznościach. Zaistnienie niektórych sytuacji stanowi przyczynę rozwiązania. Można tu wymienić upływ czasu, gdy zawarto umowę na czas określony, nadejście zdarzenia wskazanego w umowie spółki (na przykład wyprodukowanie określonych ilości towarów, podjęcie działalności konkurencyjnej przez więcej niż połowę wspólników). Przyczyną rozwiązania będzie również zaprzestanie realizacji wspólnego celu wyznaczonego przez wspólników (Andrzej Kidyba, Komentarz zaktualizowany. Komentarz do art. 58 Kodeksu spółek handlowych, publikacja elektroniczna LEX 2013).

Rozwiązanie spółki należy odróżnić od wystąpienia wspólnika. To ostatnie jest zdarzeniem prawnym powodującym, że wspólnik traci swoje członkostwo w spółce, ale spółka istnieje dalej. Natomiast rozwiązanie spółki jest zdarzeniem odnoszącym się do wszystkich wspólników i spółki. W art. 58 mowa jest nie tyle o rozwiązaniu spółki, ile o przyczynach powodujących wszczęcie postępowania likwidacyjnego, a w konsekwencji rozwiązanie spółki (por. J. Frąckowiak, Pojęcie, powstanie i ustanie podmiotowości gospodarczej. Zagadnienia cywilnoprawne, Rejent 1998, nr 5, s. 50) (Andrzej Kidyba, j.w.).

Wspólnicy mogą ustalić inne zasady doprowadzenia do zakończenia bytu spółki niż postępowanie likwidacyjne. Przyjęcie odstąpienia od przeprowadzenia postępowania likwidacyjnego powinno się odbyć poprzez uzgodnienie między wspólnikami innego sposobu zakończenia działalności spółki jawnej. Ten inny sposób ma polegać na porozumieniu co do podziału majątku, sposobu zaspokojenia i zabezpieczenia majątku, zasad odpowiedzialności za część zobowiązań, w końcu może to być ustalenie metody podziału majątku w naturze (in natura) poprzez odpowiedni podział składników majątkowych między wspólników bez konieczności spieniężenia majątku spółki, część in natura, część spieniężona. Możliwe jest ponadto zadysponowanie majątkiem w ten sposób, że zostaje zbyte przedsiębiorstwo spółki czy jego zorganizowane części (podobnie M. Trzebiatowski, Inny niż likwidacja sposób zakończenia działalności spółki osobowej - co, jak i kiedy..., Pr.Sp. 2011, nr 3, s. 8; zob. również A. Witosz, Likwidacja spółek handlowych w Kodeksie spółek handlowych. Stan obecny a stan pożądany (w:) Współczesne problemy prawa prywatnego. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Edwarda Gniewka, Warszawa 2010, s. 687). Zbycie przedsiębiorstwa może nastąpić na rzecz osób trzecich, jak również na rzecz jednego lub kilku wspólników z obowiązkiem spłaty udziałów na rzecz wspólników. Poza zbyciem przedsiębiorstwa wspólnicy mogą przenieść niektóre aktywa spółki do istniejącej lub utworzonej spółki (S. Sołtysiński, Kodeks, 2006, t. I, s. 521; podobnie SN w postanowieniu z 29 czerwca 2011 r., IV CSK 473/10, LEX nr 1102543) (A. Kidyba j.w. komentarz do art. 67 k.s.h.).

Z informacji zawartych we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest jedynym wspólnikiem spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (spółki A). Spółka A posiada nieruchomość, na której obecnie budowany jest budynek. Spółka A dokonuje obniżenia podatku należnego o kwoty podatku naliczonego wynikające z faktur dokumentujących wydatki związane z budową budynku. Wnioskodawca planuje utworzenie spółki jawnej z siedzibą w Polsce (spółki B), której wspólnikami byliby spółka A oraz Wnioskodawca. Spółka A jako wspólnik spółki B wniesie jako wkład do tej spółki swoje całe przedsiębiorstwo przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny. Spółka B będzie wykonywać tylko i wyłącznie czynności opodatkowane i nie będzie wykonywać czynności zwolnionych od podatku od towarów i usług. Nie można wykluczyć, że spółka A zostanie zlikwidowana, tj. po przeprowadzenia procesu likwidacji. W wyniku likwidacji spółki A, cały jej majątek, tj. udziały w spółce B przypadną wspólnikom spółki A, tj. jedynemu jej wspólnikowi czyli Wnioskodawcy. W wyniku otrzymania udziałów w spółce B Wnioskodawca stanie się jedynym wspólnikiem tej spółki. Z uwagi na fakt, że nie jest możliwe istnienie jednoosobowej spółki jawnej, spółka B w związku ze zlikwidowaniem spółki A zostanie automatycznie rozwiązana brak możliwości kontynuowania jej bytu prawnego na skutek istnienia tylko jednego wspólnika spółki posiadającego wszystkie udziały tej spółki jawnej. Wnioskodawca przejmie przedsiębiorstwo spółki B jako osoba fizyczna prowadząca już działalność gospodarczą na swoje imię i nazwisko. Wnioskodawca otrzymując przedsiębiorstwo będzie czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Nadto Wnioskodawca po otrzymaniu przedsiębiorstwa spółki B będzie kontynuował działalność, m.in. wykorzystując w tym celu przedsiębiorstwo spółki B do prowadzenia działalności gospodarczej. Działalność ta będzie polegać na wykonywaniu czynności wyłącznie podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, w szczególności Wnioskodawca nie będzie wykonywać czynności zwolnionych z opodatkowania podatkiem VAT.

Polecamy produkt: Biuletyn VAT

Ponadto jak wskazał Zainteresowany we własnym stanowisku zgodnie z opisem zdarzenia przyszłego, spółka B otrzymała towary i inne składniki majątkowe w drodze aportu przedsiębiorstwa spółki A do spółki B. Mając na uwadze regulację art. 6 pkt 1 ustawy transakcja wniesienia aportem całego przedsiębiorstwa do spółki B nie podlega opodatkowaniu VAT, w związku z czym spółka B nie miała prawa do odliczenia podatku naliczonego w odniesieniu do tej transakcji.

Wątpliwości Wnioskodawcy w analizowanej sprawie dotyczą wskazania, czy spółka B w związku z jej rozwiązaniem będzie obowiązana do sporządzenia spisu z natury towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy i rozliczenia podatku od towarów i usług z tego tytułu.

Mając na względzie powołane przepisy prawa oraz przedstawione okoliczności sprawy należy wskazać, że w związku z rozwiązaniem spółki jawnej nie wystąpi obowiązek, o którym mowa w art. 14 ust. 1 ustawy. Powyższe wynika z faktu, że spółce jawnej a więc spółce osobowej nieposiadającej osobowości prawnej w związku z nabyciem towarów, które uprzednio zostaną wniesione w formie aportu przedsiębiorstwa w rozumieniu z art. 55¹ ustawy Kodeks cywilny nie będzie przysługiwało prawo do odliczenia podatku VAT, ze względu na czynność wyłączoną z opodatkowania na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy. Skutkiem powyższego nie zostanie spełniona przesłanka określona w art. 14 ust. 4 ustawy nakładająca obowiązek opodatkowania towarów w przypadkach wskazanych w art. 14 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Podsumowując, spółka B w związku z jej rozwiązaniem nie będzie obowiązana do sporządzenia spisu z natury towarów, o którym mowa w art. 14 ust. 5 ustawy i rozliczenia podatku od towarów i usług z tego tytułu.