REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Które jednostki muszą zmienić instrukcję inwentaryzacyjną

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Dziennik Gazeta Prawna
Największy polski dziennik prawno-gospodarczy
Które jednostki muszą zmieniać instrukcję inwentaryzacyjną /Fotolia
Które jednostki muszą zmieniać instrukcję inwentaryzacyjną /Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Znane jest już stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Te jednostki, które stosują Krajowe Standardy Rachunkowości, mają obowiązek zastosować je przy najbliższej rocznej inwentaryzacji zapasów, która może się rozpocząć już 1 października 2016 r. A zatem jednostki stosujące KSR nie muszą zmieniać instrukcji inwentaryzacyjnej, ale pozostałe już tak.

Stanowisko uszczegóławia w kwestiach technicznych zapisy art. 26 i 27 ustawy o rachunkowości (u.r.) i zawiera wiele dokładnych wytycznych dotyczących procesu przygotowania, przebiegu i rozliczenia inwentaryzacji zapasów. Komitet zaprezentował w nim dobre praktyki oraz wskazówki sprzyjające prawidłowej i sprawnej inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury. Szczegółowo odniósł się do kwestii przygotowania i organizacji inwentaryzacji zapasów drogą spisu, przebiegu prac oraz ich rozliczenia.

REKLAMA

REKLAMA

Autopromocja

Pierwsza część stanowiska to także omówienie regulacji prawnych i kluczowych pojęć dla tego aktu, m.in.: czynności spisowe, inwentaryzacja ciągła zapasów, pole spisowe i składowisko strzeżone.

Stanowisko zawiera wiele dokładnych wskazówek dotyczących m.in. rozwiązań, jakie mogą stosować mniejsze jednostki lub uproszczeń, które mogą być wykorzystywane przy różnych rodzajach zapasów.

REKLAMA

Inwentaryzacja zapasów drogą spisu z natury - stanowisko KSR

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Zwrócono np. uwagę, że kierownik jednostki może w określonych sytuacjach pełnić także funkcję przewodniczącego komisji inwentaryzacyjnej. W jednostkach, w których średnioroczne zatrudnienie nie przekracza 10 osób, zadania komisji inwentaryzacyjnej może wykonywać jedna osoba (komisarz spisowy). Obowiązek powołania komisji ciąży na kierowniku także wtedy, gdy inwentaryzację przeprowadzać będzie podmiot zewnętrzny.

Wskazano, że w skład zespołu spisowego wchodzą co najmniej dwie osoby, które mają wiedzę o gospodarce zapasami podlegającymi spisowi. Natomiast w jednostkach najmniejszych czynności spisowe może przeprowadzać jedna osoba, jeżeli niemożliwe lub ekonomicznie nieuzasadnione jest zaangażowanie do spisu co najmniej dwóch osób.

Wiele uwagi poświęcono rozwiązaniom organizacyjnym w przypadku powierzenia inwentaryzacji podmiotowi zewnętrznemu. Wskazano, że umowa o przeprowadzenie inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury powinna określać co najmniej wymagania co do jej zakresu, przedmiotu, daty spisu, daty rozpoczęcia i zakończenia czynności spisowych, sposobu prezentacji wyników spisu (rodzaje dokumentów). Umowa może obejmować cały zakres inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury, w tym przygotowanie jednostki do spisu (np. wskazanie sposobu uporządkowania zapasów, przygotowanie części dokumentacji lub jej wzorów, wydzielenie i oznaczenie pól spisowych), przeprowadzenie czynności spisowych i ustalenie różnic inwentaryzacyjnych. Umowa może też być ograniczona wyłącznie do czynności spisowych wraz z udokumentowaniem wyników spisu.

Jeżeli zleconą podmiotowi zewnętrznemu inwentaryzację zapasów drogą spisu z natury wykonuje biuro rachunkowe prowadzące księgi rachunkowe zleceniodawcy, należy zapewnić, aby osoby wykonujące czynności spisowe (członkowie zespołów spisowych) nie były bezpośrednio zaangażowane w prowadzenie ksiąg rachunkowych zleceniodawcy, a w szczególności aby nie posiadały dostępu do informacji o stanach ewidencyjnych zapasów.

Dokumentacja

Stanowisko odnosi się też do dokumentacji z przygotowaniem inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury, w tym:

- regulacji wewnętrznych dotyczących inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury,

- zarządzenia kierownika jednostki w sprawie inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury – tu wskazano, co powinno ono zawierać w zależności od tego, czy komisja inwentaryzacyjna jest powoływana raz na kilka lat czy rokrocznie,

- planu sytuacyjnego i harmonogramu inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury – omówiono cele i zawartość tych dokumentów, podkreślono, że posiadanie aktualnego planu sytuacyjnego ułatwia wyodrębnienie pól spisowych, zwłaszcza w jednostkach o zróżnicowanym asortymencie zapasów i wielu miejscach ich składowania,

- instrukcji inwentaryzacyjnych – wskazano, że mają one stanowić pomoc w organizacji spisu i jego przebiegu, doborze właściwych, dostosowanych do warunków czynności spisowych. Wskazano też, że instrukcja może być jedna (całościowa instrukcja) albo kilka instrukcji odrębnie dla członków komisji inwentaryzacyjnej i zespołów spisowych.

Polecamy: Poradnik Gazety Prawnej - Środki trwałe wycena, amortyzacja i likwidacja

W stanowisku zaprezentowano bardzo szczegółowo zawartość arkusza spisowego (ze wskazaniem, co należy wpisać w poszczególnych polach) oraz sposób poprawiania w nim błędów.

Etapy

W stanowisku zostały też omówione etapy przygotowania inwentaryzacji zapasów, w tym jak należy przygotować pola spisowe. Najbardziej rozbudowaną częścią jest opis przebiegu inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury, gdzie opisano, ilustrując przykładami rozpoczęcie spisu, technikę spisu z natury, udokumentowanie spisu z natury, zasady wspomagania informatycznego inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury, kontrolę przebiegu i dokumentów spisu z natury oraz zakończenie spisu. Zwrócono uwagę na rolę biegłego rewidenta, który ma być jedynie obserwatorem spisu z natury, nie uczestnicząc aktywnie w jego przebiegu.

Stanowisko zawiera wiele wytycznych dotyczących samej techniki prowadzenia prac inwentaryzacyjnych.

Komitet Standardów Rachunkowości wyraźnie podkreślił, że w sytuacji, gdy pomiar stanu zapasów drogą przeliczenia, zważenia lub ustalenia objętości jest niewykonalny, nieopłacalny lub uciążliwy (przesypywanie, przeważenie, przetransportowanie), a zarazem obarczony błędem, ponieważ zapasy są przechowywane na otwartym terenie, materiały sypkie mogą zmieniać swoje rozmiary (objętość, wagę) w zależności od okresu ich składowania, warunków atmosferycznych, stosuje się pomiar szacunkowy, angażując do jego przeprowadzenia odpowiednich fachowców.


Wsparcie informatyczne

Wskazano też na zasady wspomagania informatycznego procesu inwentaryzacji, które mogą polegać m.in. na:

- elektronicznym wypełnianiu przez zespoły spisowe dokumentacji inwentaryzacyjnej, przede wszystkim arkuszy spisowych,

- korzystaniu ze specjalistycznego oprogramowania przeznaczonego do przeprowadzania spisu z natury lub podobnej funkcji w systemach księgowych, w szczególności zapewniających bieżące wykazywanie wyników spisu oraz tworzenie dokumentacji spisowej, w tym ustalanie różnic inwentaryzacyjnych,

- przeprowadzaniu spisu za pomocą mobilnych urządzeń – skanerów, pod warunkiem uprzedniego oznaczenia składników zapasów stanowiących przedmiot spisu odpowiednimi kodami (oznaczeniami) identyfikującymi; skanery stosuje się do identyfikacji i liczenia składników zapasów (nie zapewniają one ustalenia wagi ani objętości); kolejne etapy spisu (sporządzanie arkuszy, ustalanie różnic) również następują z użyciem oprogramowania.

Rozliczenie

W części poświęconej rozliczeniu inwentaryzacji zapasów drogą spisu z natury omówiono m.in.:

- wycenę poszczególnych składników zapasów objętych spisem z natury – wskazano tu miejsce i przedmiot wyceny, ceny stosowane do wyceny spisu w zależności od stosowanego sposobu prowadzenia ewidencji zapasów i sam proces wyceny,

- porównanie wyników spisu z danymi bieżącej ewidencji księgowej, ustalenie różnic inwentaryzacyjnych – tu zwrócono uwagę na sprawdzenie kompletności ujęcia w ewidencji księgowej dokumentów obrotów zapasami dokonanych do dnia spisu, z uwzględnieniem obrotów, które nastąpiły w czasie spisu, a w odniesieniu do zapasów objętych bieżącą ilościową lub ilościowo-wartościową ewidencją także skontrolowanie identyczności porównywanych składników zapasów na podstawie ich nazwy, symbolu indeksu lub kodu bądź innych oznaczeń, zgodności jednostek miary danego składnika stosowanych podczas spisu i w ewidencji księgowej, identyczności cen przyjętych do wyceny spisu z cenami stosowanymi w ewidencji ilościowo-wartościowej, wyjaśnienie przyczyn różnic i zaproponowanie sposobu ich rozliczenia oraz dokonanie księgowań doprowadzających stany księgowe zapasów do stanów rzeczywistych wynikających ze spisu z natury.

Jak inwentaryzować i ująć w bilansie rozliczenia międzyokresowe

Stanowisko zawiera systematykę i wskazówki dotyczące rozliczania różnic (wraz z przykładami). Komitet zaznaczył, że w każdym przypadku to kierownik jednostki rozpatruje i zatwierdza wnioski komisji, wprowadzając uprzednio ewentualne zmiany po zapoznaniu się z opinią księgowego, a w razie potrzeby także radcy prawnego. Na podstawie zatwierdzonego przez kierownika jednostki protokołu z rozliczenia różnic inwentaryzacyjnych księgowy rozlicza je w księgach rachunkowych pod datą spisu, nie późniejszą niż ostatni dzień roku obrotowego, którego dotyczył spis z natury (art. 12 ust. 2 u.r.). Stanowisko wskazuje, że składniki zapasów o obniżonej przydatności wykazuje się w ewidencji księgowej odrębnie. Omówione zostały też zasady archiwizacji dokumentacji inwentaryzacyjnej, w tym okres przechowywania tej dokumentacji i reguły związane z możliwością przeniesienia jej na informatyczny nośnik danych.

Kto zmienia

Stanowisko przyjęte przez KSR obowiązuje te podmioty, które włączyły do swoich regulacji z zakresu rachunkowości krajowe standardy rachunkowości. Nie mają one zatem potrzeby ani obowiązku wprowadzania powyższych zapisów do swoich instrukcji inwentaryzacyjnych. Te jednostki, które nie zdecydowały się na taką możliwość, powinny wskazówki zawarte w tym dokumencie jako praktyczne i sprzyjające zachowaniu obiektywizmu i rzetelności spisów włączyć do swoich instrukcji inwentaryzacyjnych. ⒸⓅ

dr Katarzyna Trzpioła

Katedra Finansów i Rachunkowości UW

Inwentaryzacja metodą porównania danych ksiąg rachunkowych

TRZY PYTANIA DO...

Informujemy i czekamy na efekty

Monika Kaczorek biegły rewident, partner w grupie audytorsko-doradczej Mazars

W Dzienniku Urzędowym Ministerstwa Finansów 28 lipca 2016 r. został opublikowany komunikat MF w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia stanowiska komitetu w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Czy to stanowisko wniesie coś do praktyki?

Powinno, gdyż opublikowane stanowisko stanowi cenną pomoc dla przeprowadzających inwentaryzację oraz dokonujących jej rozliczenia w księgach rachunkowych. Istotną wartością jest przedstawienie dobrych praktyk i wskazówek dotyczących przeprowadzania spisów, takich jak np. związanych z wyznaczeniem pól spisowych, technikami spisu z natury oraz technikami pomiaru różnego rodzaju zapasów (zapasów sypkich, zapasów mierzonych w innych jednostkach niż jednostki miary stosowane dla potrzeb ewidencji księgowej, złomu).

Na co księgowi powinni szczególnie zwrócić uwagę?

Księgowi mogą skorzystać z przedstawionych metod porównania stanów fizycznych ze stanami wynikającymi z ewidencji księgowej oraz wyjaśnienia różnic inwentaryzacyjnych, gdzie podane są konkretne przykłady. Jest to na pewno bardzo pomocne nie tylko dla księgowych, lecz także dla osób przeprowadzających spis z natury. Pomocne dla księgowych są również wytyczne dotyczące sporządzania dokumentacji spisu, gdyż ułatwią przygotowanie procedury spisu, zarządzeń i samych arkuszy spisowych.

A czy czegoś w stanowisku zabrakło?

Tak. Warto byłoby w przyszłości uzupełnić stanowisko o wytyczne dotyczące metod inwentaryzacji produkcji w toku i półproduktów. ⒸⓅ

Rozmawiała Magdalena Sobczak

Podstawa prawna:

- Komunikat ministra finansów z 20 lipca 2016 r. w sprawie ogłoszenia uchwały Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie przyjęcia stanowiska Komitetu w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów (Dz.Urz. Ministerstwa Finansów z 28 lipca 2016 r. poz. 55).

- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1047).

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Masz pieniądze na koncie? To jeszcze nie znaczy, że masz płynność finansową

„Na koncie mam 80 tysięcy, więc wszystko jest pod kontrolą.” — to jedno z najczęściej wypowiadanych zdań przez przedsiębiorców. Niestety, w rzeczywistości nie mówi ono nic o kondycji finansowej firmy.Saldo konta to tylko liczba. Bez kontekstu potrafi być mylące, a nawet niebezpieczne. Bo jeśli z tych 80 tysięcy trzydzieści tysięcy to VAT do zapłaty, piętnaście tysięcy to wynagrodzenia, dziesięć tysięcy to niezapłacone faktury, a pięć tysięcy to ZUS i inne zobowiązania — to realnie zostaje dwadzieścia tysięcy do dyspozycji. A może i mniej, jeśli za tydzień trzeba zapłacić CIT albo ratę leasingu.

Czy obowiązkowy KSeF sprawi, że księgowi będą mieli mniej pracy? Niekoniecznie

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) to jedno z najważniejszych przedsięwzięć cyfryzacyjnych w polskim systemie podatkowym, mające na celu uproszczenie i zautomatyzowanie obiegu faktur – od ich wystawienia, przez przesyłanie, aż po archiwizację. Choć Ministerstwo Finansów zapowiada, że dzięki obowiązkowemu modelowi KSeF przedsiębiorcy i księgowi zyskają czas, w praktyce księgowi nie spodziewają się mniejszego nakładu pracy. Wręcz przeciwnie, 36,1% księgowych oczekuje, że wdrożenie KSeF przysporzy im więcej obowiązków, a 75% z nich nadal czuje, że ich firma nie jest przygotowana do wdrożenia KseF – wynika z raportu fillup k24 “Księgowi i firmy wobec wdrożenia KSeF”.

Polskie jabłka na Łotwie… a w Białorusi? Spór podatkowy trafia do TSUE

Wyobraźmy sobie typowy dzień w polskiej firmie eksportującej jabłka. Towar gotowy, kontrahent zarejestrowany na Łotwie, formalności załatwione – wszystko wydaje się proste. Ale niespodziewanie pojawia się problem: jabłka wylądowały w Białorusi. I nagle w centrum uwagi znajduje się VAT – czy to wciąż wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (WDT), czy już eksport?

Ministerstwo Finansów i KAS: budujemy Tax Morale. Czy moralność podatkowa zastąpi mechanizmy kontroli podatkowej?

W dniu 28 października 2025 r. w Ministerstwie Finansów odbyła się konferencja na temat moralności podatkowej w społeczeństwie i gospodarce. Uczestnikami spotkania byli m.in. wiceminister finansów Szef KAS Marcin Łoboda, przedstawiciele szwedzkiej administracji podatkowej, Krajowej Administracji Skarbowej, środowiska naukowego i biznesu. Spotkanie było okazją do dyskusji na temat budowania moralności podatkowej i jej wpływu na skuteczność poboru podatków.

REKLAMA

Jak dobrze żyć (efektywnie współpracować) z księgowym? Przychody, koszty, bartery, dokumenty. Praktyczne rady dla twórców internetowych i influencerów

Jesteś influencerem, twórcą internetowym, a może dopiero zaczynasz swoją przygodę z działalnością online? Niezależnie od etapu, na którym jesteś – prędzej czy później przyjdzie moment, w którym będziesz musiał zmierzyć się z rozliczeniami podatkowymi. Współpraca z księgowym to w takim przypadku nie tylko konieczność, ale przede wszystkim ogromne ułatwienie i wsparcie w prowadzeniu legalnej, uporządkowanej działalności twórczej.

Zwolnienia z kasy fiskalnej – aktualne przepisy i wyjątki 2025

Kasy fiskalne od lat stanowią nieodłączny element prowadzenia działalności gospodarczej. Z jednej strony są narzędziem do rejestrowania sprzedaży, z drugiej wspomagają rozliczenia podatkowe, zapewniając transparentność transakcji pomiędzy sprzedawcą i nabywcą.

Cypr staje się rajem dla polskich emigrantów. Skarbówka potwierdza korzystne zasady ryczałtu od przychodów zagranicznych

Przełom w interpretacji Krajowej Informacji Skarbowej! Fiskus potwierdził, że osoby przenoszące rezydencję podatkową do Polski mogą objąć ryczałtem wszystkie swoje przychody zagraniczne – od dywidend i kryptowalut po nieruchomości. Dla zamożnych reemigrantów to szansa na ogromne oszczędności i najkorzystniejsze warunki podatkowe w historii.

KSeF pomoże uszczelnić budżet. MF liczy na 18,7 mld zł wpływów w 2026 roku

Dzięki zmianom w podatkach i uszczelnieniu systemu za pomocą KSeF, Polska może w 2026 roku zyskać nawet 18,7 mld zł. Wśród planowanych działań są m.in. podwyżki CIT dla banków, wyższe stawki VAT i akcyzy oraz ograniczenie liczby osób nielegalnie zatrudnionych w budownictwie.

REKLAMA

Samochód osobowy w firmie - zmiany w limitach od 1 stycznia 2026 r. Jak rozliczać auta kupione do końca 2025 roku?

Zmiany w prawie podatkowym potrafią zaskakiwać. Szczególnie wtedy, gdy istotne przepisy wprowadzane są niejako „tylnymi drzwiami”. Tym razem mamy do czynienia z modyfikacją, która znacząco wpłynie na sposób rozliczania kosztów związanych z nabyciem samochodów osobowych.

Rezerwa finansowa w firmie to nie luksus - to konieczność. Jak wyliczyć i budować rezerwę na nagłe sytuacje

Wielu właścicieli firm mówi: „Nie mam z czego odkładać, wszystko idzie na bieżące wydatki.” Inni: „Jak będą wolne środki, to coś odłożę.” Problem w tym, że te wolne środki rzadko kiedy się pojawiają. Albo jeśli już są – szybko znikają. A potem przychodzi miesiąc bez wpłat od klientów, niespodziewany wydatek albo gorszy sezon. I nagle z dnia na dzień zaczyna brakować nie tylko pieniędzy, ale też spokoju, decyzyjności, kontroli. To nie pech. To brak bufora.

REKLAMA