REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Które jednostki gmin nie będą mogły same rozliczać się z VAT

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Krywan
Tomasz Krywan
Doradca podatkowy; specjalista w zakresie prawa podatkowego. Autor wielu praktycznych odpowiedzi na pytania z zakresu prawa podatkowego i licznych publikacji na ten temat.
inforCMS

REKLAMA

REKLAMA

Gminne jednostki budżetowe nie będą mogły rozliczać się samodzielnie w zakresie VAT. To skutek uchwały NSA z 24 czerwca 2013 r. Zmiany nie będą jednak dotyczyć wszystkich jednostek organizacyjnych gminy.

Uchwała NSA w sprawie podmiotowości w VAT gminnych jednostek budżetowych

24 czerwca 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny podjął uchwałę (sygn. I FPS 1/13) stwierdzającą, że:

REKLAMA

REKLAMA

(...) w świetle art. 15 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (...) gminne jednostki budżetowe nie są podatnikami podatku od towarów i usług.

W formie jednostek budżetowych działają m.in.: publiczne szkoły, przedszkola i żłobki, ośrodki oświatowo-wychowawcze i ośrodki opiekuńczo-wychowawcze, jednostki pomocy społecznej, izby wytrzeźwień czy publiczne ośrodki sportów i rekreacji.

Uchwała ta powoduje, że powszechna dotychczas praktyka traktowania gminnych jednostek budżetowych jako jednostek odrębnych od ich macierzystych gmin była nieprawidłowa. Nie oznacza to jednak, że praktyka ta będzie przez organy podatkowe kwestionowana. W opublikowanym na stronach internetowych Ministerstwa Finansów komunikacie można przeczytać, że:

REKLAMA

(...) resort finansów zauważa, że nie będą kwestionowane dotychczasowe rozliczenia gminnych jednostek budżetowych jako podatników VAT (pisaliśmy o tym w numerze 16/2013, s. 7).

Dalszy ciąg materiału pod wideo


Co stanowisko NSA oznacza dla jednostek budżetowych


Stanowisko zajęte przez Naczelny Sąd Administracyjny w przytoczonej uchwale oznacza, że:

1) wszelkie czynności podlegające opodatkowaniu VAT, wykonywane przez gminne jednostki budżetowe, są czynnościami podlegającymi opodatkowaniu VAT przez ich macierzyste gminy,

2) wszystkie zakupy towarów i usług dokonywane przez gminne jednostki budżetowe (w tym zakupy towarów i usług wykorzystywanych do wykonywania czynności przez samorządowe jednostki budżetowe) są zakupami dokonywanymi przez ich macierzyste gminy,

3) czynności wykonywane między gminnymi jednostkami budżetowymi a ich macierzystymi gminami nie podlegają opodatkowaniu VAT (jako czynności wykonywane wewnątrz tego samego podatnika).


UWAGA!

Gminne, powiatowe oraz wojewódzkie jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT. Są nimi odpowiednio gminy, powiaty oraz województwa.


Kogo dotyczy uchwała NSA


Uchwała bezpośrednio dotyczy gminnych jednostek budżetowych, czyli jednostek budżetowych utworzonych przez rady gmin (organy stanowiące gmin) na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o finansach publicznych.

W tej formie prawnej działają m.in.:

• publiczne szkoły (w tym szkoły podstawowe, gimnazja oraz licea ogólnokształcące),

• przedszkola i żłobki,

• ośrodki oświatowo-wychowawcze i ośrodki opiekuńczo-wychowawcze czy jednostki pomocy społecznej (z zastrzeżeniem, że niektóre z tych jednostek tworzone są zarówno przez gminy, jak i przez powiaty czy województwa).

Jednostki budżetowe gmin nie są podatnikami VAT

Ponadto uchwała ta ma odpowiednie zastosowanie do tworzonych na podstawie tego samego przepisu powiatowych i wojewódzkich jednostek budżetowych. Chodzi tutaj o jednostki budżetowe utworzone odpowiednio przez rady powiatów oraz sejmiki województw. Jednostki te tworzone są na podstawie tego samego przepisu co gminne jednostki budżetowe. Mają takie same cechy. Ponadto wiele jednostek podobnego rodzaju tworzonych jest przez jednostki samorządu terytorialnego różnych szczebli (np. szkoły).

A zatem nieracjonalny jest wniosek, że gminne jednostki budżetowe danego rodzaju nie są podatnikami, a powiatowe czy wojewódzkie jednostki budżetowe tego samego rodzaju podatnikami mogą być. Według autora wszystkie samorządowe (gminne, powiatowe oraz wojewódzkie) jednostki budżetowe nie są podatnikami VAT, zgodnie z wytycznymi uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 czerwca 2013 r. (sygn. I FPS 1/13). Podatnikami z tytułu czynności wykonywanych przez te jednostki są - odpowiednio - gminy, powiaty oraz województwa.

Deregulacja zawodu biegłego rewidenta 2013

Korekta VAT naliczonego po zakończeniu działalności gospodarczej

 


Kogo uchwała NSA nie dotyczy


Omawiana uchwała nie ma jednak zastosowania do wszystkich jednostek. W szczególności uchwała ta nie dotyczy samorządowych zakładów budżetowych ani państwowych jednostek budżetowych. O braku zastosowania uchwały do państwowych jednostek budżetowych sędziowie Naczelnego Sądu Administracyjnego wspomnieli zresztą w jej ustnym uzasadnieniu.

Zasady funkcjonowania tych zakładów i jednostek są odmienne od zasad funkcjonowania samorządowych jednostek budżetowych. W szczególności samorządowe zakłady budżetowe oraz państwowe jednostki budżetowe cechuje znacznie większa samodzielność organizacyjna niż samorządowe jednostki budżetowe. Nie pozwala to uznać, że omawiana uchwała ma do tych zakładów i jednostek zastosowanie. Zatem samorządowe zakłady budżetowe oraz państwowe jednostki budżetowe nadal mogą być podatnikami VAT.

Warto zauważyć, że zależnie od rejonu Polski niektóre podobnego rodzaju jednostki działają w formie samorządowych zakładów budżetowych, a inne w formie jednostek budżetowych. Te pierwsze nadal mogą być podatnikami. Te drugie podatnikami nie są. Dotyczy to np. izb wytrzeźwień czy publicznych ośrodków sportów i rekreacji (tzw. OSIR-ów).

Uchwała nie ma również zastosowania do instytucji kultury, w szczególności do samorządowych instytucji kultury (np. teatrów, filharmonii, domów kultury czy bibliotek). Instytucje kultury stanowią odrębną od jednostek budżetowych kategorię jednostek organizacyjnych (art. 9 pkt 3 i 13 ustawy o finansach publicznych). Nie ma zatem podstaw, aby uchwałę tę stosować odpowiednio do tych instytucji. Za takim stanowiskiem przemawia również fakt, że - w przeciwieństwie do jednostek budżetowych - instytucje kultury posiadają osobowość prawną (art. 14 ust. 1 ustawy o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej).

Nie zmienią się zasady rozliczeń samorządowych osób prawnych, tj. spółek gminnych oraz samodzielnych zakładów opieki zdrowotnej.

UWAGA!

Uchwała NSA nie ma zastosowania do samorządowych zakładów budżetowych ani do państwowych jednostek budżetowych.

PODSTAWA PRAWNA:

• art. 15 ust. 1 i 2 oraz art. 86 ust. 1 i 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054; ost.zm. Dz.U. z 2013 r. poz. 35

• art. 9 pkt 3 i 13 oraz art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych - j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 885

• art. 14 ust. 1 ustawy z 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej - j.t. Dz.U. z 2012 r. poz. 406

Tomasz Krywan

prawnik, doradca podatkowy, właściciel kancelarii doradztwa podatkowego, autor licznych publikacji

 

 

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Biuletyn VAT

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe faktury elektroniczne w 2026 r. Prof. Modzelewski: art. 106nda ust. 3 ustawy o VAT nakłada niewykonalne obowiązki i jest sprzeczny z prawem UE

Nowe faktury elektroniczne, o których mowa w art. 106nf, 106nh, 106nda i 106nha ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), które będą w przyszłym roku wystawione zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej, budzą wśród podatników najwięcej wątpliwości – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

KSeF 2026: Tylko 4 miesiące na przygotowanie. Czego wymagać od dostawców oprogramowania? Kto powinien mieć dostęp do systemu?

Od 1 lutego 2026 roku w Polsce zacznie obowiązywać obligatoryjne fakturowanie elektroniczne z wykorzystaniem faktur ustrukturyzowanych wprowadzonych do ustawy o podatku VAT. Najpierw dotyczyć to będzie największych podatników (przekroczone 200 mln zł obrotów brutto w 2024 r.), a od 1 kwietnia 2026 r. - pozostałych. Oznacza to, że wymiana faktur pomiędzy przedsiębiorcami będzie musiała odbywać się za pośrednictwem Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

Zmiany w VAT: rozliczanie importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej

W dniu 17 września 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług, będący częścią pakietu deregulacyjnego. Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów nowelizacja ta jest konieczna, bowiem po wprowadzeniu od czerwca br. nowego systemu celnego AIS/IMPORT PLUS, niektóre firmy posiadające pozwolenie na stosowanie zgłoszenia uproszczonego i stosujące to uproszczenie zostałyby de facto pozbawione możliwości rozliczania podatku VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej. Dzięki nowym przepisom ci przedsiębiorcy będą mogli nadal rozliczać podatek VAT z tytułu importu towarów bezpośrednio w deklaracji podatkowej.

Ulga B+R na wakacjach. O czym należy pamiętać przy ewidencji czasu pracy w czasie nieobecności pracowników?

Ulga na działalność badawczo-rozwojową (ulga B+R) to jeden z najistotniejszych i najbardziej przystępnych instrumentów wspierających finansowanie innowacji w Polsce. Ta preferencja podatkowa umożliwia przedsiębiorcom odliczenie od podstawy opodatkowania kosztów poniesionych na działania badawczo-rozwojowe nawet na poziomie 200%. W praktyce oznacza to możliwość odzyskania wydatków ponoszonych m.in. na wynagrodzenia pracowników zaangażowanych w prace B+R. Jednak dużym wyzwaniem pozostaje prawidłowe ewidencjonowanie czasu pracy osób zaangażowanych w takie projekty.

REKLAMA

Od kiedy KSeF: co to za system faktur, co warto wiedzieć? Dla kogo będzie obowiązkowy w 2026 roku?

No i staje przed nami nowe wyzwanie. Nadchodzi koniec tradycyjnego modelu księgowości. Od 1 lutego 2026 r. największe podmioty będą musiały wystartować z wystawianiem faktur przez KSeF. Natomiast wszyscy odbiorcy będą musieli za pośrednictwem KSeF te faktury odbierać. Dla kogo w 2026 r. system KSeF będzie obowiązkowy?

Konsekwencje dla łańcucha dostaw przez zamknięcie kolejowego przejścia granicznego w Małaszewiczach w związku z manewrami Zapad-2025

Polska zdecydowała o czasowym zamknięciu kolejowych przejść granicznych z Białorusią, w tym kluczowego węzła w Małaszewiczach. Powodem są zakrojone na szeroką skalę rosyjsko-białoruskie manewry wojskowe Zapad-2025. Decyzja ta, choć motywowana względami bezpieczeństwa, rodzi poważne skutki gospodarcze i logistyczne, uderzając w europejsko-azjatyckie łańcuchy dostaw.

KSeF a JDG – rewolucja w fakturach dla jednoosobowych działalności

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to największa zmiana dla firm od lat. Do tej pory dla wielu przedsiębiorców prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG) faktura była prostym dokumentem np. wystawianym w Wordzie, Excelu czy nawet odręcznie. W 2026 roku ta rzeczywistość diametralnie się zmieni. Faktura będzie musiała być wystawiona w formie ustrukturyzowanej i przekazana do centralnego systemu Ministerstwa Finansów.

Liczne zmiany w podatkach PIT i CIT od 2026 r: nowe definicje ustawowe, ulga mieszkaniowa, amortyzacja, programy lojalnościowe, zbywanie nieruchomości, estoński CIT, IP Box

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji został opublikowany 16 września 2025 r. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. Projekt ten, nad którym pracuje Ministerstwo Finansów, ma na celu uszczelnienie systemu podatkowego. Zmiany mają wejść w życie od początku 2026 roku.

REKLAMA

Bank prosi o aktualizację danych twojej firmy? Oto dlaczego nie warto z tym zwlekać

Otwierasz serwis elektroniczny swojego banku i widzisz wiadomość o konieczności zaktualizowania danych osobowych lub firmowych? To nie przypadek. Potraktuj to jako priorytet, by działać zgodnie z prawem i zapewnić swojej firmie ciągłość świadczenia usług bankowych. Szczególnie że aktualizację można zrobić w kilku prostych krokach i w dogodnej dla ciebie formie.

Czy ominie Cię KSeF? Może jesteś w grupie, która nie będzie musiała stosować e-faktur w 2026 roku

W 2026 roku wchodzi w życie obowiązek korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) dla większości przedsiębiorców w Polsce. System pozwala na wystawianie faktur ustrukturyzowanych i automatyczne przesyłanie ich do administracji podatkowej. Choć wielu przedsiębiorców będzie zobowiązanych do korzystania z platformy, istnieją wyjątki i odroczenia. Sprawdź!

REKLAMA