Prewspółczynnik

Gmina jest właścicielem infrastruktury ciepłowniczej (m.in. sieci ciepłowniczej) i za pośrednictwem samorządowego zakładu budżetowego dostarcza energię cieplną do odbiorców zewnętrznych i wewnętrznych. Jak gmina może rozliczać VAT w tym przypadku?

Działalność instytucji kultury polegająca na organizowaniu nieodpłatnych imprez nie jest podejmowana w celu zwiększenia przychodu i w związku z tym nie jest wykonywana w ramach działalności gospodarczej, o której mowa w art. 15 ust. 2 ustawy o VAT. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny. Orzeczenie jest istotne dla instytucji kultury oraz wielu innych podmiotów z sektora finansów publicznych, które wykonują czynności statutowe w ścisłym powiązaniu z czynnościami opodatkowanymi VAT. Obecnie, linia interpretacyjna organów podatkowych jest spójna i nakazuje stosowanie bezwzględnie prewspółczynnika VAT.

Odliczenie VAT na bazie metody powierzchniowej wymaga szczegółowego uzasadnienia i jednostka nie może bez niego odstąpić od metody obrotowej z rozporządzenia o tzw. prewspółczynniku.

Problemy instytucji kulturalnych trwają od kilku lat, od chwili gdy w życie weszła nowelizacja ustawy o VAT wprowadzająca prewspółczynnik. Wcześniej nie było wątpliwości, że teatr, muzeum czy opera mogą odliczyć cały podatek naliczony z faktur dokumentujących organizację bezpłatnej nocy muzeów lub innych imprez promocyjnych.

Stowarzyszenie prowadzi działalność gospodarczą (głównie opodatkowaną) oraz niepodlegającą opodatkowaniu działalność statutową, w związku z czym od 1 stycznia 2016 r. jest zobowiązane do stosowania prewspółczynnika. Czy VAT z uwzględnieniem prewspółczynnika powinien być odliczany również w przypadku zakupów dotyczących samochodów, które są wykorzystywane do wszystkich rodzajów działalności prowadzonej przez stowarzyszenie?

Rok 2016 przyniósł niewielkie, ale za to istotne zmiany w przepisach VAT. Istotne, bo po raz pierwszy wprowadzono w polskiej ustawie o VAT obowiązek stosowania pre-współczynnika przy odliczaniu podatku naliczonego od zakupów wykorzystywanych zarówno do działalności gospodarczej, jak i do celów innych niż działalność gospodarcza.

Podatników obowiązuje zasada, że mogą odliczać VAT od zakupów, które są związane ze sprzedażą opodatkowaną. Zasada ta nie uległa zmianie. Ustawodawca wprowadził natomiast do ustawy o VAT, obok funkcjonującej od dawna proporcji, tzw. preproporcję, która pozwala ustalić, jaka część VAT naliczonego jest związana ze sprzedażą podlegającą VAT, gdy podatnik wykonuje również czynności, które nie stanowią działalności według ustawy o VAT. Dla podatników jest to nowość.

Z dniem 1 stycznia 2016 r., w wyniku nowelizacji ustawy o VAT, zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie sposób określenia proporcji, czyli zakresu wykorzystania nabywanych towarów/usług do celów działalności gospodarczej.

Minister Finansów wyjaśnia, że po wprowadzeniu (najprawdopodobniej od 2016 roku) nowych zasad odliczania VAT (wg tzw. prewspółczynnika) od nabytych towarów i usług zarówno do wykonywanej przez podatnika działalności gospodarczej, jak i celów innych - nie zmienią się zasady odliczania VAT od samochodów.